Ogrodowe feng shui

Dobrze zaprojektowany ogród może być dziełem zdolnego amatora, starannie przygotowanego do zawodu architekta krajobrazu albo... doświadczonego eksperta feng shui. I chociaż do określonego efektu każda z tych osób dochodzi inną drogą i z zastosowaniem różnych metod, stworzone przez nie ogrody mogą okazać się podobne. Z tą różnicą jednak, że dla eksperta feng shui pięknie, harmonijnie zaaranżowana przestrzeń wokół domu nie jest celem ostatecznym, lecz jedynie środkiem, który ma zapewnić mieszkańcom domostwa szczęście i dobrobyt. Można w to wierzyć bądź nie, ale warto czegoś się o tym dowiedzieć, tym bardziej że zasady feng shui rozwinęły się w starożytnych Chinach i były weryfikowane przez całe pokolenia, są bowiem znane ponad dwa tysiące lat. Jeśli wiedza ta byłaby tylko iluzją, prawdopodobnie zostałaby już zapomniana.

Dziś wielu projektantów zieleni korzysta ze sztuki feng shui, bo niezależnie od wiary w jej wpływ na ludzkie losy daje im ona dodatkowe narzędzie umożliwiające doprowadzenie do harmonii środowiska wokół nas. Tym bardziej że ogród zaprojektowany w zgodzie z zasadami feng shui nie musi być wcale w stylu chińskim czy japońskim.

Projektowanie ogrodu według zasad feng shui nie jest proste, bo wiedza na ten temat jest bardzo rozległa. Wymaga między innymi drobiazgowej oceny warunków na działce, przeanalizowania dat budowy domu i urodzenia mieszkańców. W tym niewielkim artykule przedstawimy zatem tylko kilka podstawowych informacji o narzędziach, z których korzysta ekspert feng shui podczas projektowania ogrodu. Ale od czegoś trzeba zacząć...

Szkoła form krajobrazu

Mówi ona między innymi o tym, że przestrzenią wokół domu opiekują się cztery mityczne zwierzęta: Czarny Żółw, Szmaragdowy Smok, Biały Tygrys i Czerwony Feniks. Oto, jakie znaczenie przypisuje się im w ogrodzie.

Czarny Żółw - osłania tył posesji i oznacza silne zaplecze - w formie pagórka, pasa drzew, żywopłotu czy też grupy kwitnących krzewów. Daje poczucie bezpieczeństwa, bo kiedy jesteśmy w środku ogrodu, skierowani twarzą w kierunku domu, wiemy, co mamy za plecami, a kiedy odpoczywamy na tarasie, Czarny Żółw zapewnia nam izolację od sąsiedztwa.

Szmaragdowy Smok, zwany też Zielonym Smokiem, wiąże się z kreatywnością, fantazją, wyobraźnią, refleksyjnością - cechami odpowiadającymi prawej półkuli mózgowej. Dlatego jeśli po prawej stronie od wejścia do ogrodu zlokalizujemy miejsce wypoczynku - taras czy altanę - łatwiej będzie naszym myślom wyjść poza obowiązujące schematy, będziemy bardziej twórczy.

Biały Tygrys - oznacza działanie, logikę, konsekwencję - cechy przypisywane lewej półkuli mózgowej. Dzięki niemu, a właściwie dzięki pobudzaniu przez niego naszego umysłu, będziemy potrafili wdrożyć w życie to, co wymyślimy za pomocą Szmaragdowego Smoka. Dla Białego Tygrysa odpowiednie miejsce to lewa strona ogrodu. Jego energii nie należy za bardzo rozbudzać, więc w tej jego części raczej nie powinno się sadzić wysokich drzew ani lokować wielkich skalniaków. Ta strona to dobre miejsce na warzywnik i kompostownik.

Czerwony Feniks - symbolizuje perspektywy. Wolna przestrzeń przed domem pozwala nam patrzeć w dal i tym samym myśleć o przyszłości, snuć plany, marzyć. Brak tej przestrzeni będzie utrudniać nam to zadanie (ćwiczenie: proszę spróbować pomyśleć o swojej karierze na najbliższe pięć lat, patrząc w podłogę lub w ścianę odległą o 40 cm). Dlatego nie powinno być tu wysokich drzew, a najlepiej, jeśli to miejsce zajmują trawnik lub niskie rośliny.

Szkoła form krajobrazu wymaga dopasowania wysokości roślin i innych ogrodowych elementów do miejsca. Najwyższe powinny się znajdować w strefie Czarnego Żółwia, następnie coraz niższe w strefie Zielonego Smoka, Białego Tygrysa, a najniższe - w strefie Czerwonego Feniksa.

Pierwiastki Yin i Yang

W sztuce feng shui wyrastającej swoimi korzeniami z taoizmu jednym z filarów jest doprowadzenie do równowagi między pierwiastkiem żeńskim (Yin) i męskim (Yang). W ogrodzie jako Yin możemy traktować trawnik i sadzawkę, a jako Yang - drzewa i skalniak. Żaden z tych elementów nie powinien dominować, bo w takim ogrodzie nie będziemy się czuli najlepiej. Za duży trawnik z jednej strony stanie się udręką dla osoby zajmującej się jego pielęgnacją, z drugiej - będzie płaszczyzną oddalającą ciekawe rośliny czy inne elementy ogrodowe od obserwatora znajdującego się w domu czy na tarasie. Z kolei duże drzewa blisko domu czy też niewłaściwie ułożone, zbyt wielkie skały mogą powodować poczucie irracjonalnego zagrożenia, co może przełożyć się na nasz stan emocjonalny.

Szkoła kompasu

Bierze ona pod uwagę kierunki świata i wskazania ba-gua - ośmiokąta z zaznaczonymi strefami odpowiedzialnymi za różne sfery życia. Nałożenie tego ośmiokąta na plan działki pozwala wykryć, które ze sfer życia wymagają szczególnego wzmocnienia, na przykład przez dodanie kolorowych krzewów, wysokich drzew czy oczka wodnego.

Oto kierunki geograficzne i odpowiadające im sfery ba-gua wraz z interpretacją ich znaczenia według eksperta feng shui Marcina Salskiego:

Północ - kariera. Dobre zagospodarowanie tego rejonu sprawi, że mieszkańcy będą umieli prowadzić udane interesy, nawiązywać nowe znajomości, dostrzegać nadarzające się możliwości zawodowe oraz życiowe i korzystać z nich. Sprzyjać temu powinno usytuowanie w tej części ogrodu płynącej wody.

Północny-wschód - wiedza. W feng shui wiedzę pojmuje się jako umiejętność: mądrego gospodarowania, podejmowania trafnych decyzji i sprawiedliwych osądów oraz zdolność wychowania dzieci. Aby sprzyjać tym zadaniom, w północno-wschodniej części ogrodu warto utworzyć skalniak albo urządzić grządkę warzywną lub mały sad.

Wschód - rodzina. Ten rejon określa relacje między ludźmi. Właściwie urządzony sprawia, że każdy domownik zna swoje miejsce i jest z niego zadowolony. Piękna zieleń i ruch (np. cienkich gałązek i listków na wietrze) w rejonie rodziny jest także warunkiem jej rozwoju, czyli posiadania dzieci.

Południowy wschód - bogactwo. Harmonijne i piękne zagospodarowanie tego rejonu zapewniać ma zrealizowanie marzeń związanych ze sferą materialną. Nie oznacza to wielkiej fortuny, lecz posiadanie takich pieniędzy, które pozwolą kupić to, o czym marzymy i czego potrzebujemy. Warto posadzić tutaj rośliny o czerwonych liściach.

Południe - sława. Sławę należy rozumieć przede wszystkim jako zadowolenie z tego, co się robi, docenienie przez rodzinę i znajomych, satysfakcję. W celu osiągnięcia sławy unikamy przesady w urządzaniu południowej części ogrodu.

Południowy zachód - związki. To, co dzieje się w tym rejonie, ma wpływ na nasze relacje z partnerem. Tutaj powinny się znaleźć elementy zestawione w pary, na przykład: dwa drzewa, kamienie, fotele.

Zachód - dzieci, plany. To miejsce odpoczynku, relaksu i zabawy, także dla dorosłych. Dobrze jest tu urządzić plac zabaw dla dzieci bądź postawić ogrodowy stolik do brydża. Szczególną dbałością o ten rejon powinny się wykazać osoby starające się o potomstwo.

Północny zachód - pomocni ludzie. To rejon sprawiający, że ludzie z naszego otoczenia - nasi znajomi, sąsiedzi, ale także pracownicy - będą chcieli przyjść nam z pomocą i coś dla nas zrobić. To najlepsze miejsce na altanę, taras, placyk wypoczynkowy lub kącik do grillowania.

Pięć żywiołów w ogrodzie

Zgodnie z teorią o wzajemnym oddziaływaniu na siebie wszystkiego pięć chińskich żywiołów - woda, ziemia, drewno, metal, ogień - wykazuje powiązania z określonymi liczbami, stronami świata, roślinami lub przedmiotami. Na przykład skalniak jest symbolem Ziemi, grill - Ognia, staw - Wody. Wzajemne powiązania między żywiołami mogą być niszczące bądź twórcze. Dlatego nie należy ustawiać grilla (żywioł Ognia) koło oczka wodnego, ponieważ Woda jest niszczycielska dla Ognia. Trzeba odsunąć te elementy od siebie lub umieścić między nimi drewnianą altanę lub płotek (żywioł Drewna), co zniweluje niekorzystne oddziaływanie na siebie Wody i Ognia. Przykładem harmonijnego zestawienia żywiołów w ogrodzie jest usytuowanie czerwonych kwiatów obok drewnianego płotu (Ogień i Drewno), krzewów i drzew wokół stawu (Drewno i Woda), głazu obok metalowej ławki (Ziemia i Metal).