Kalendarz prac na listopad
Jesień na dobre zagościła w naszych ogrodach, warto też powoli pomyśleć o zimie. Przygotowaliśmy kilka wskazówek na co zwrócić uwagę w listopadzie.



Rośliny w domu
Doświetlamy
Nad stojącymi w głębi pokoju roślinami po zmroku na kilka godzin włączamy energooszczędne żarówki. Okazy uprawiane na parapecie co 2 tygodnie odwracamy inną stroną do szyby ? dzięki temu będą prosto rosły.
Podlewamy
Po włączeniu kaloryferów dostarczamy roślinom nieco więcej wody. Najszybciej mogą wysychać miniaturki rosnące w małych doniczkach wypełnionych torfem.
Zasilamy
Kwitnące okazy, np. begonii zimowej, cyklamenów i azalii, dokarmiamy nawozem niskoazotowym. Inne rośliny nie wymagają zasilania.
Na zdjęciu powyżej: Kalanchoe Blossfelda długo kwitnie, jest mało wymagające i doskonałe na prezent.

Listopadowe prace w ogrodzie
Drzewa i krzewy ozdobne
Najlepszą porą sadzenia róż z tzw. gołym korzeniem jest okres od 15 października do pierwszych mrozów. Po zakupie owijamy je wilgotnym papierem, bo róże są bardzo wrażliwe na przesuszenie. Jak najszybciej sadzimy je do gruntu i obsypujemy ziemią do wys. 20-30 cm. Pędy przycinamy dopiero wiosną. Tuż przed zapowiadanymi mrozami solidnie podlewamy rośliny zimozielone. Wilgotną ziemię przykrywamy ściółką.
Rabaty
Wygrabiamy chore liście, by nie rozprzestrzeniały się patogeny. Usuwamy gnijące i chore łodygi bylin. Zdrowe kępy warto zostawić, szczególnie jeśli mają owoce jadane przez ptaki. Wysokie łamliwe pędy ścinamy 20 cm nad ziemią lub wiążemy w snopki ? przycięte przy ziemi źle zimują. Kiedy temperatura spadnie do zera, rozkładamy ściółkę na rabatach (zwłaszcza z gatunkami wrażliwymi na mróz i niedawno posadzonymi), a gałązki iglaków ? na roślinach zimozielonych (głównie w słonecznych miejscach).
Owoce i warzywa
Na pustych grządkach rozrzucamy obornik, kompost lub nawozy fosforowo-potasowe. Lekką ziemię wystarczy spulchnić i zagrabić, ciężką przekopujemy i zostawiamy w tzw. ostrej skibie.
Na zdjęciu powyżej:
Zbieramy marchew. Na rabatach nadal mogą rosnąć np. radicchio, rukola, szpinak i szczypiorek

Rośliny na balkonie w listopadzie
Podlewamy
Krzewy, byliny, kwitnące bratki i bakopę w czasie suszy nawadniamy, by ziemia nie przeschła. Tuż przed mrozem obficie podlewamy rośliny zimujące na balkonie. Sprawdzamy, czy nadmiar wody może wypływać z pojemników. W razie potrzeby udrożniamy otwory odpływowe.
Przenosimy
Gatunki, które w gruncie są mrozoodporne, dołujemy w ogrodzie lub wstawiamy do dużych pojemników, obkładając je np. papierem. Duże donice warto nieco ocieplić.
Na zdjęciu powyżej: Owoce dyni (Cucurbita pepo) są wyjątkowo urodziwe, niekiedy mają wyszukane kształty i oryginalne zabarwienie. Zbierane po osiągnięciu pełnej dojrzałości mają bardzo twardą skórkę, a ich miąższ zawiera niewiele wody. Mogą leżeć na zewnątrz aż do przymrozków. Zanim trafią do garnka, warto je wykorzystać do tworzenia dekoracji na rabatach i balkonach. Odmiany o drobnych owocach zwykle służą jedynie za ozdobę. Nawet w cieple mogą czasem przetrwać kilka lat.

Choroby i szkodniki w listopadzie
Brzoskwinie w okresie opadania liści opryskujemy preparatem miedziowym (np. Miedzian Extra 50 WP), zwilżając bardzo dokładnie drzewka. Zabieg ten zwalcza kędzierzawość liści brzoskwiń, ogranicza też występowanie raka bakteryjnego.
Na brzoskwini i moreli zwalczamy leukostomozę drzew pestkowych (Topsin M 500 SC).
Czereśnie i wiśnie chronimy przed rakiem bakteryjnym (Miedzian Extra 350 SC).
Kupujemy drzewka owocowe - wybierajmy odmiany, które są mało podatne na choroby, np. odmianę jabłoni odporną na parch, mączniak i zarazę ogniową - 'Free Redstar'; na raka bakteryjnego: czereśnie - 'Summit', wiśnie - 'Pandy'; grusze odporne na parch gruszy: 'Radana' i 'Kosui', a na zarazę ogniową - 'Konferencja'.
Zwalczamy nornice i inne gryzonie, np. zatrutym ziarnem. Opadłe liście pod drzewami opryskujemy mocznikiem, by się szybko rozłożyły i nie przetrwały w nich stadia zimujące chorób i szkodników. Zbieramy chore owoce i głęboko zakopujemy, a tzw. mumie i oprzędy palimy.
Na zdjęciu powyżej: Parch jabłoni
- Więcej o:
Myjki ciśnieniowe
Jak zbudować domek dla owadów?[Wideo]
Polski ogród jednym ze 100 najpiękniejszych na świecie
Czy mrówki szkodzą roślinom? Jak chronić ogród przed mrówkami?
Biowskaźniki. Rośliny, które określają żyzność gleby
10 błędów popełnianych najczęściej przy pielęgnacji roślin doniczkowych
Z jakimi roślinami łączyć trawy ozdobne
Kwiaty z rozsady wcześnie kwitną