Strelitzia reginae
Kategoria
rośliny zielneKolor kwiatów
dwubarwneKolor liści
szareStanowisko
słońceWilgotność gleby
umiarkowanie wilgotnaWysokość
do 2 mZastosowanie
rośliny doniczkoweW krajach o ciepłym klimacie od dawna używa się jej do dekoracji nie tylko ogrodów, ale również poboczy dróg, rond przy autostradach i skwerów. W naszym klimacie można ją uprawiać wyłącznie jako roślinę doniczkową. Popularnie zwana „Laską Biskupa” lub „Rajskim Ptakiem”, znana z kwiaciarni bylina ozdobna z liści jak u kanny i kwiatów, podobnych do głowy Żurawia Koroniastego. Jej kwiatostan rzeczywiście wygląda jak egzotyczny ptak.
Strelicja swą botaniczną nazwę otrzymała na cześć Charlotte of Mecklenberg-Strelitz, żony króla Anglii Jerzego III.
Do rodzaju Strelizia należą jeszcze trzy gatunki o podobnej budowie kwiatostanu. Są one jednak tak duże, że nawet w ogrodach botanicznych rzadko się je spotyka. Niektóre osiągają 10 metrów wysokości i bywają brane za palmy. W rzeczywistości są bylinami, a to, co wygląda na pień, to ściśle do siebie przylegające ogonki liściowe. Warto wiedzieć, że strelicje są bliskimi krewniaczkami banana jadalnego. Nierzadko mylone są z nimi duże okazy strelicji białej (dla laika widoczną różnicę stanowią jedynie kwiaty).
Strelicja królewska nie tworzy wysokich łodyg, a jej osiągające ponad metr długości długoogonkowe liście wyrastają z podziemnych kłączy. Istnieje kilka odmian tej rośliny (czasami opisywanych jako oddzielne gatunki). Jako roślina doniczkowa najczęściej sprzedawana jest strelicja królewska, odmiana Humilis, osiągająca najwyżej metr wysokości. Oprócz kwiatów ozdobą strelicji są piękne, sztywne stalowo-szare liście, na długich, grubych ogonkach. Liście niektórych odmian mają bardzo ładne wyraźne żyłkowanie.
Strelicja królewska, rajski ptak (Strelitzia reginae). Wieloletnia roślina zielna z rodziny bananowatych. Tworzy podziemne kłącze. Liście odziomkowe, długoogonkowe, sztywne, stalowo-szare bardzo duże (szer. 15-20 cm długość blaszki 50-70 cm) zebrane w okazałe kępy. Kwiaty strelicji królewskiej egzotyczne, oryginalne i bardzo dekoracyjne, o 3 pomarańczowych i 3 niebieskich płatkach, z których 2 są zrośnięte i tworzą rynienkowatą strzałkę, otulającą znamię słupka i pręciki. Pojedyncza roślina wydaje od 3-10 kwiatów, które wyrastają z łódkowatej, zielonej pochwy. Nadaje się na kwiat cięty - kwiaty utrzymują trwałość przez około 4 tygodnie.
Powszechnie uprawiane są dwa gatunki Strelicji: augusta nicolai oraz reginae.
'Humilis' - kwiaty pomarańczowo-błękitne, do 100 cm wysokości,
'Mandela's Gold' - kwiaty żółto-błękitne.
'Musa Oriental Dwarf '-egzotyczna roślina doniczkowa, która przy uprawie mieszkaniowej osiąga do około 50-60 centymetrów wysokości.
Kwiatostan strelicji jest zamknięty w zielonej łódeczkowatej pochewce liściowej zwanej spatha. W trakcie dorastania ustawia się ona prawie poziomo i zaczyna otwierać. Powoli wyłania się z niej kwiat złożony z pomarańczowych działek kielicha i niebieskich zrośniętych płatków korony. Kwiaty pojawiają się od października do maja.
Warto pamiętać, że strelicja jest rośliną afrykańską, przywykłą do ciepłego klimatu. Strelicje mają rozrośnięty system korzeniowy i tworzą bardzo dużo odrostów, muszą więc być uprawiane w bardzo obszernych pojemnikach. Do uprawy trzeba przygotować ciężkie, żyzne i gliniaste podłoże, składające się w równych proporcjach z ziemi darniowej, piasku i gliniastej ziemi ogrodowej. Doniczka powinna mieć dużo otworów w dnie i grubą warstwę drenażu, który chroni kłącza i korzenie przed nadmierną wilgocią. Najlepiej nadaje się keramzyt sprzedawany w kwiaciarniach w niewielkich opakowaniach.
Mówiąc o uprawie Strelicji, pierwszą rzeczą, o której należy wspomnieć jest światło. Jest ono konieczne do prawidłowego wzrostu i rozwoju rośliny. Strelicja bardzo ceni sobie jasne i dobrze nasłonecznione stanowiska. Stanowisko słoneczne, w pobliżu okna. Chronimy roślinę przed palącym letnim słońcem. Temperatura optymalna uprawy 20-25oC. Temperatura minimalna zimą 10oC, optymalna18oC.
Stanowisko Strelicja preferuje żyzne i wilgotne podłoże. Ziemia żyzna, dość ciężka, dobrze przepuszczalna, o pH 6,5. np. ziemia gliniasta, darniowa i piasek (1:1:1).
Wilgotność powietrza Zraszamy często, latem 3 razy w tygodniu, w upały codziennie. Zimą ustawiamy roślinę z dala od grzejników, najlepiej przy nawilżaczu. Strelicja lubi wietrzenie.
Podlewanie i nawożenie Latem podlewamy obficie, 2-3 razy w tygodniu, zawsze po tym, jak ziemia lekko przeschnie. Zimą raz w tygodniu, niewielką ilością wody, tak by nie przesuszyć bryły korzeniowej. Zasilamy płynnym nawozem wieloskładnikowym, o niskiej zawartości azotu, co 2 tygodnie.
Pielęgnacja Strelicję można wystawić latem (V-IX) do ogrodu, na taras lub balkon. Zapewniamy jej lekko zacienione i osłonięte od wiatru miejsce. Usuwamy obumarłe kwiaty i jej liście.
Przesadzanie Co 4 lata przesadzamy do odpowiednio dużej donicy - strelicja ma rozrośnięty system korzeniowy i tworzy liczne odrosty. Zapewniamy grubą warstwę drenażu (keramzyt) na dnie doniczki. Kiedy ma zbyt dużo miejsca w doniczce zacznie powiększać swój system korzeniowy i na jakiś czas zaprzestanie wypuszczania nowych liści.
Rozmnażanie Podział rozrośniętych roślin. Wysiew nasion i uprawa: Wysiew nasion całoroczny, nasiona moczymy przez 24 godziny w letniej wodzie o temperaturze około 20 C. Nasiona siejemy do doniczek wypełnionych przepuszczalną glebą na głębokość średnicy ziarna i intensywnie podlewamy tak aby woda przelała się przez całą doniczkę, następnie nadmiar wody z podstawki odlewamy. Następnie doniczkę przykrywamy wilgotnym przepuszczalnym materiałem np. lignina, bandaż lub bibuła i odstawiamy w ciepłe jasne miejsce o temperaturze około 25 do 30 C. Gdy sadzonki osiągną około 10 cm można przesadzić je do osobnych pojemników.
Strelicje najlepiej czują się w miejscach widnych, przewiewnych, na balkonach lub w pobliżu okien. Są wytrzymałe na słońce, ale poddane jego całodziennej operacji słabo rosną. Podczas upałów rośliny należy wietrzyć, spryskiwać i dość obficie podlewać, przedtem jednak podłoże musi lekko przeschnąć. Od października podlewanie ogranicza się - w tym czasie roślina powinna przejść przerwę spoczynkową, podczas której jej funkcje życiowe ulegają znacznemu spowolnieniu. Gdyby ten okres został pominięty, na wiosnę zakwitłaby mniej obficie lub nawet wcale. W warunkach naturalnych w okresie spoczynku często zasychają wszystkie liście i roślina zaczyna rosnąć dopiero po wiosennych opadach. W mieszkaniu jednak nie dopuszcza się do tego, podlewając ją często niewielką ilością wody, tak aby górna warstwa ziemi była sucha lub tylko lekko wilgotna. Strelicje lubią wilgotne powietrze i zimą powinno się postawić je z daleka od kaloryferów, najlepiej obok nawilżacza. Są roślinami ciepłolubnymi i temperatura w pomieszczeniu nie może spaść poniżej 10 st.C. Należy je również chronić przed mroźnymi przeciągami. Optymalna temperatura to - w okresie wegetacji - 20-25 st.C, a zimą - w okresie spoczynku - 18 st.C.
W lutym, gdy dni stają się coraz dłuższe, rośliny należy zacząć podlewać obficiej. Wtedy właśnie zakwitają. Jeśli poprzednie lato było gorące i suche, zwykle kwitną nie tylko na wiosnę, ale również jesienią. Nie ogranicza się podlewania, jeśli we wrześniu powstaną pędy kwiatostanowe (zawiązki liści mają inny wygląd). Dzieje się tak, gdy latem przypadkowo przesuszy się rośliny i choć nowe liście nie rosną, strelicja może kwitnąć nieprzerwanie aż do końca zimy.
Od maja do września można ją wystawić na taras lub zadołować w ogrodzie. Miejsce do jej uprawy powinno być lekko ocienione i - co najważniejsze - osłonięte od wiatru. Blaszki liściowe nawet najmniejszych odmian doniczkowych mają ponad 50 cm długości i osadzone są na długich ogonkach. Niewielki wiatr, który nie szkodzi innym roślinom ogrodowym, może je połamać. Trzeba także zwrócić uwagę na to, aby strelicje nie dotykały sąsiednich roślin. Podobnie jak u jej krewnych bananowców, łatwo strzępią się im liście.
Strelicja w okresie wzrostu potrzebuje wzmocnionego nawadniania, jednak należy uważać aby nie doprowadzić do zastoju w doniczce, co może spowodować gnicie korzeni, które w przypadku strelicji są dość kruche i delikatne.
Zastosowanie Uprawiana na kwiat cięty i roślina doniczkowa, latem można ją wystawiać na taras i do ogrodu.
Prawidłowo pielęgnowane strelicje, są bardzo wytrzymałymi roślinami. Jednak na skutek niewłaściwej opieki ich system korzeniowy i podstawy łodygi mogą zostać zaatakowane przez choroby grzybowe. Zdarza się to szczególnie wtedy, gdy stosuje się nawozy organiczne (gnojowica) lub gdy użyje się nieparowanej ziemi kompostowej. Infekcji sprzyja także wilgotne podłoże i niska temperatura. U roślin uprawianych na balkonie choroby te pojawiają się najczęściej jesienią, na skutek zimnych nocy. Gatunkom ciepłolubnym szkodzi nie tyle niska temperatura, co schłodzenie stojącej na cienkiej betonowej płycie doniczki. W naturalnych warunkach w zimne noce właśnie temperatura podłoża jest znacznie wyższa od temperatury powietrza. Ciepło z ziemi promieniuje do góry, chroniąc rośliny przed chłodem. Na balkonie natomiast podłoga wyziębia się bardzo szybko, odbierając ciepło z doniczki i otoczenia roślin. W tych warunkach niektóre choroby grzybowe rozwijają się bardzo szybko, szczególnie wtedy, gdy roślinę podleje się zbyt obficie. Aby temu zapobiec, w okresie złotej polskiej jesieni, kiedy w dzień jest ciepło i słonecznie, a w nocy bardzo zimno, doniczki powinno się obłożyć styropianem lub wstawić je do drewnianej skrzynki umieszczonej na styropianowej płycie.
Drugą, dość kłopotliwą przypadłością strelicji są wełnowce pędowe. W wielkich szklarniach produkcyjnych owady te, przypominające małe (2-3 mm długości) kłaczki waty, zwalcza się prawie wyłącznie ekologicznie, wypuszczając gatunek drapieżnych biedronek, które się nimi żywią. Nie niszczą one jednak wszystkich szkodników i w kątach liści zawsze przetrwają pojedyncze osobniki. W mieszkaniach, uwolnione od swych prześladowców, rozmnażają się one niezwykle szybko. Kupując rośliny doniczkowe, powinno się najpierw dokładnie je obejrzeć, a następnie profilaktycznie stosować doglebowe środki owadobójcze, sprzedawane w postaci pałeczek lub tabletek.
Najczęstsze choroby i szkodniki Choroby grzybowe. Wełnowce. Dlaczego strelicja zwija liście? Przede wszystkim, upewnijmy się, że nasza roślina ma wilgotne podłoże. Bez przeszkód możemy zafundować jej porządny prysznic lub zwilżyć liście. Prawdopodobną przyczyną ich zwijania jest niedostatek wody i niska wilgotność powietrza. Bywa też, że roślina reaguje w ten sposób na zmianę warunków np. gdy przenosimy ją w bardziej nasłonecznione miejsce. Wówczas właśnie zwijaniem liści, chroni swoje zasoby wodne. Dajmy jej pić, zraszajmy, a po kilku dniach przyzwyczai się i dalej będzie nas cieszyć swoją niezwykłą aparycją. Bananowiec - kuzyn strelicji także na
W sprzedaży znajdują się wyłącznie duże okazy kwitnących strelicji, a ich ceny są bardzo wysokie. Kępa w ponadpółmetrowej donicy kosztuje powyżej 600 złotych.
