Dzikie krycie (nazwa tłumaczona z niemieckiego wilde deckung) nie bez powodów nazywane jest królewskim - to najbardziej ekskluzywny sposób układania łupka.
2 z 2Krzysztof Kępniak, właściciel firmy sprzedającej łupek, ułożył kilkanaście tysięcy m2 pokryć łupkowych - Fot. archiwum prywatne
Technika ta wymaga nie tylko znajomości sztuki dekarstwa łupkowego na najwyższym poziomie, ale także pewnego zmysłu artystycznego, ogromnej wyobraźni i umiejętności zachowania - w tym pozornie chaotycznym kryciu - pewnego rytmu, który powtarza się na całym dachu. W krajach, gdzie dekarstwo łupkowe ma wielowiekowe tradycje dekarze wykonujący dachy tą techniką, zaliczani są do elity.
Dach wykonany w tej technice wydaje się być zbieraniną przypadkowych kamieni - jest to jednak powierzchowna i błędna ocena. Na takim pozornie chaotycznie wykonanym dachu występuje kilka rodzajów starannie wyselekcjonowanych kamieni: stopowe, szczytowe, koszowe, narożne i połaciowe. Najwięcej potrzeba kamieni połaciowych, ale te najłatwiej pozyskać. Na obrzeża dachu wybiera się kamienie dosyć grube i mocne, gdyż będą mocowane kilkoma gwoździami, otworowanie występować więc będzie na dosyć małym obszarze. Kamienie koszowe muszą być dobierane szczególnie starannie; z dachów łupkowych śnieg obsuwa się jednocześnie z prawie całej połaci dachu, a niejednokrotnie jest to ciężar liczony w tysiącach kilogramów. Selekcja kamieni przeznaczonych na kosz odbywa się więc przynajmniej dwukrotnie. Pierwszy raz podczas obróbki (nadanie kształtu tzw. lotki) i ponownie podczas montażu na dachu. Dekarz musi zdecydować, czy dany kamień jest na tyle mocny, aby mógł zostać wykorzystany w koszu, czy jego kształt jest odpowiedni, a krawędzie w odpowiedni sposób się ze sobą stykają. Często dekarz wykonuje własną "próbę wytrzymałościową", na przykład stara się złamać kamień przed zamontowaniem w koszu. Ponieważ na metr kosza zużywa się ok. 40 kamieni, to naprawdę benedyktyńska praca.
Wstępna obróbka kamieni odbywa się najczęściej na ziemi, choć nie jest to regułą i wielu dekarzy woli obrabiać kamień bezpośrednio na dachu.
Do dzikiego krycia dachu używa się przede wszystkim doskonałej jakości łupka mozelskiego, którego nasiąkliwość, mrozoodporność i wytrzymałość na ściskanie przewyższają wymagania normy. Inna właściwość wyróżniająca ten rodzaj łupka to widoczne na jego powierzchni żyły i nierówności - nie znajdziemy tego na łupkach pozyskiwanych na południu Europy.
Skomentuj:
O królewskiej sztuce układania łupka