Parapety - jak dobrać je do wnętrza

Parapety okienne są we wnętrzu tak samo ważnym detalem, jak wykończenie podłogi czy faktura i barwa ścian. Ich dopasowywanie do pozostałych elementów wnętrza bywa trudne, zwłaszcza gdy nie zaprojektował ich architekt. Lepiej wtedy nie zamawiać parapetu zbyt wcześnie. Źle dobranego ani nie ukryjemy, ani łatwo się nie pozbędziemy.

Najbezpieczniej jest traktować parapet jak część okna. Wykonany z materiału kolorystycznie dopasowanego do ramy okiennej, stworzy z nim zamkniętą całość. Parapet, który nie pasuje do okna, często wywołuje efekt braku uporządkowania, chaosu.



Słowo "parapet" kojarzy się zwykle z prostokątną płytą pod pojedynczym oknem, dlatego rzadko kto myśli o nadaniu mu jakiegoś szczególnie wymyślnego kształtu. Przed ostateczną decyzją warto jednak rozważyć różne - niekoniecznie standardowe - rozwiązania, wybierając pod tym kątem materiał, z którego parapet ma być wykonany.

Wspólnym parapetem można połączyć dwa okna znajdujące się na dwóch ścianach w rogu pokoju lub kilka okien usytuowanych na jednej ścianie (zobacz zdjęcie). Parapet, pod którym nie ma grzejnika, może być wierzchem szafki umieszczonej pod oknem. Nietypowym rozwiązaniem jest połączenie parapetu z blatem kuchennym (zobacz zdjęcie), stolikiem lub biurkiem (zobacz zdjęcie). Dzięki temu zyskuje się też dodatkowe miejsce do odstawiania przedmiotów albo powierzchnię do pracy.





Na parapety najlepiej wybierać materiały trwałe i łatwe do konserwacji. Są one stałym elementem wyposażenia domu i nikt rozsądny nie będzie ich wymieniał wraz ze zmieniającą się modą.

Drewno to materiał, który "pracuje", reagując na zmiany temperatury i wilgotności. Wskutek tego może paczyć się i pękać (czemu sprzyjają umieszczone pod parapetami grzejniki). Aby temu zapobiec, parapety wykonuje się z klejonego warstwowo drewna o wilgotności poniżej 10%. Najczęściej wybieranymi jego gatunkami rodzimymi są sosna, dąb i buk, a egzotycznymi - merbau, jatoba, teak, iroko. Drewno łatwo jest obrabiać, więc nietrudno wykonanym z niego parapetom nadać nietypowy kształt.

Parapet z drewna klejonego ma do 2,5 m długości, szerokość od 16 cm i grubość 3-4 cm. Czasem z oszczędności tak gruby jest tylko nosek. Jednak taki cieńszy parapet - choć sprawia wrażenie okazałego i porządnego - może się odkształcać.

Kamień naturalny. Oprócz trwałości, jego największą zaletą jest oryginalność wynikająca z niejednorodności bloku, z którego płyty są cięte. By w pełni uwidocznić kolorystykę i strukturę kamienia, jego powierzchnię szlifuje się lub poleruje.

Najczęściej wykorzystywanymi kamieniami na parapety są granit, sjenit, marmur i trawertyn. Oprócz jednolitej powierzchni można zamówić dekoracyjne wstawki nawet o bardzo skomplikowanych kształtach. Jest to możliwe dzięki technologii cięcia kamienia strumieniem wody pod bardzo dużym ciśnieniem. Brzeg parapetu może być zakończony na ostro, choć ze względu na bezpieczeństwo i ryzyko uszkodzenia, najczęściej zaokrągla się tylko górną lub górną i dolną krawędź oraz narożniki.

Marmur syntetyczny, zwany też aglomarmurem, wytwarza się z mączki dolomitowej (80-90%) i pigmentów, zespolonych żywicą poliestrową. Taka płyta nie jest jednak jednolita w całym przekroju. Tylko bardzo cienka warstwa wierzchnia (1-2 mm) ma wzór imitujący strukturę kamienia. Podkreśla go żywica, której dodatkowa powłoka pokrywa parapet, nadając mu gładkości. Krawędzie płyty zaokrągla się - podobnie jak w parapetach z kamieni naturalnych.

Typowe wymiary takich parapetów to do 4,1 m długości, szerokość 12,5-50 cm (na zamówienie do 80 cm) oraz grubość 17-20 mm.

Konglomerat, czyli sztuczny kamień, wykonuje się z drobnego kruszywa ze specjalnie dobranych gatunków kamienia naturalnego spojonego żywicą poliestrową i barwionego pigmentami. Czasem dodaje się też kwarcu, co podnosi jego trwałość i umożliwia uzyskanie nietypowych intensywnych barw (np. pomarańczowych, niebieskich i zielonych).

Obróbka płyty konglomeratowej jest stosunkowo łatwa, można więc zamówić rzeźbiarskie fazowanie krawędzi brzegowej lub wypolerowanie powierzchni na wysoki połysk.

Płyta z konglomeratu ma maksymalnie długość 3 m, szerokość do 1,2 m i grubość co najmniej 2 cm. Jej montaż wymaga zachowania ostrożności, ponieważ płyta - zwłaszcza długa i cienka - może popękać.

Kompozyty to tworzywa nowej generacji, znane pod kilkoma nazwami (między innymi marlan, poligranit, corian, staron). Wytwarza się je z mieszanki wodorotlenku glinu, żywicy akrylowej i pigmentów, którą pokrywa się płyty wiórowe lub MDF. Mogą mieć one jeden z prawie 90 kolorów, w tym do złudzenia naśladować granit. Kompozyty są jedynymi materiałami, z których można tworzyć bezspoinowo duże powierzchnie o dowolnym kształcie.

Grubość parapetu kompozytowego wynosi 4-5 cm, szerokość - 10-80 cm, a długość - maksymalnie 3,6 m.

Płyta wiórowa może być od góry i od dołu oklejona laminatem (płyta postformingowa), a także dodatkowo z nim spieczona (płyta HPL). Wygląd wykonanych z takich płyt parapetów zależy od rodzaju laminatu, który może być jednobarwny w dowolnym kolorze, ale też może imitować kamień lub drewno. Powierzchnia takich parapetów może być półmatowa lub błyszcząca, a krawędź od strony wnętrza zazwyczaj jest zaokrąglona i zagięta do dołu tak, że tworzy nosek o wysokości od 2,6 cm do nawet 14 cm. W przekroju przypominają więc przekręconą literę L.

Grubość parapetów z płyty wiórowej wynosi 1,7-2,8 cm, szerokość - 10-80 cm, a maksymalna długość - 6 m.

Płyty z PVC. Ich rdzeń o strukturze komorowej jest od zewnątrz powleczony folią PVC lub folią melaminową. Występują jako jednobarwne w wielu kolorach (najpopularniejsze są białe) albo naśladują drewno (zobacz zdjęcie) lub kamień. Ich brzegi mogą być wykończone prosto albo z noskiem o wysokości 4 cm.

Parapety z PVC mają grubość 2 cm, szerokość 10-65 cm i długość nie większą niż 3 m.



Grzejniki najlepiej jest umieścić w najchłodniejszym miejscu pomieszczenia, czyli na ścianie pod oknem. Tylko wtedy będą grzały efektywnie i zapewniony zostanie równomierny rozkład ciepłego powietrza we wnętrzu. Parapet nie powinien hamować tego procesu. Najkorzystniej byłoby, gdyby znajdował się co najmniej 10 cm nad grzejnikiem i był na tyle szeroki, by zasłaniać go całkowicie (od strony wnętrza nie może jednak wystawać poza krawędź grzejnika). Wówczas powietrze będzie dobrze cyrkulować, a parapet skieruje je do wnętrza. Efekt ten jest szczególnie istotny, gdy mamy zamontowane grzejniki konwektorowe.

Grzejnik powinien być całkowicie odkryty, jeśli znajduje się nisko (jego górna krawędź nie jest wyżej niż 40 cm nad podłogą). Parapet nie może go też zasłaniać, gdy ma być umieszczony mniej niż 10 cm nad nim. Tylko przy montażu nowoczesnych grzejników żeliwnych wystarczy pozostawienie jedynie po 5 cm od góry i od dołu.

Ściany bezpośrednio pod oknami są jednym z najsłabszych termicznie miejsc w domu. By ograniczyć przez nie ucieczkę ciepła, trzeba właściwie osadzić parapety okienne. Wystarczy przestrzeń między ościeżnicą a dolną częścią ściany wypełnić izolacją cieplną (zobacz rysunek nr.1 ) (zobacz rysunek nr.2 ) lub pianką montażową. Dopiero wtedy osadza się parapet wewnętrzny.

Stabilność zapewni mu oparcie na części ściany zewnętrznej i wsunięcie go pod ościeżnicę okna lub wyprofilowany w niej uskok. Końce parapetu można zaklinować w wyciętych w ościeżu otworach o głębokości 3-5 cm, ale nie jest to konieczne, jeśli parapet będzie się opierał na dostatecznie szerokim fragmencie ściany. Parapety z drewna można też podeprzeć przykręconymi do ściany wspornikami.

To, czym zamocować parapet, zależy przede wszystkim od materiału, z jakiego jest on wykonany. Te z drewna, konglomeratu, kompozytów, płyt wiórowych i z PVC można mocować na piankę poliuretanową. Do parapetów z kamienia lepiej używać specjalnie do tego przeznaczonych zapraw klejowych. Trzeba przy tym pamiętać, że do marmurów stosuje się specjalne zaprawy z białym cementem. W przeciwnym razie kamień może się przebarwić.

Do osadzenia parapetu, gdy będzie on zagłębiony w ścianach i podsunięty pod ościeżnicę, można też użyć kleju montażowego. Nadaje się on do wszystkich materiałów, z wyjątkiem marmuru (chyba, że użyjemy kleju bezbarwnego).

Przy mocowaniu parapetów pianką poliuretanową należy je dociskać od góry. Rozprężająca się w przestrzeni pod parapetem pianka, unosi go. Wskutek tego po środku parapet może się wybrzuszyć (drewniany), a nawet popękać (kamienny, konglomeratowy). Dlatego układa się na nim deskę, a na niej opiera się stemple. By nadać parapetowi spadek w kierunku wnętrza, pod stemple podkłada się kliny. Nie ma potrzeby rozpierania, gdy parapet jest mocowany na klej montażowy.

Ile to kosztuje

Parapet z drewna o grubości 4 cm i szerokości 30 cm: 150	350 zł/m
Parapet z kamienia naturalnego o grubości 3 cm i szerokości 30 cm: 50	500 zł/m
Parapet z marmuru syntetycznego o grubości 3 cm i szerokości 30 cm: 100	115 zł/m
Parapet z konglomeratu o grubości 3 cm i szerokości 30 cm: 134	260 zł/m
Parapet z kompozytu o grubości 3 cm i szerokości 30 cm: 500	750 zł/m
Parapet z płyty wiórowej o grubości 3 cm i szerokości 30 cm: 35	50 zł/m
Parapet z PVC o grubości 3 cm i szerokości 30 cm: 38	57 zł/m