Agregaty prądotwórcze - gdy zabraknie energii
Gdy dłuższe przerwy w dostawie prądu zdarzają się w naszej okolicy kilka razy w roku, wyposażmy dom w agregat prądotwórczy.
Agregaty prądotwórcze to rezerwowe źródła prądu. Bywają nieocenione, gdy nagle w naszej okolicy wyłączą prąd. Przyczyn awarii może być wiele - na przykład częste spadki napięć wywołane przyłączeniem urządzeń zbyt dużej mocy do sieci, albo zużycie przestarzałej sieci elektroenergetycznej, a także ekstremalne warunki atmosferyczne (upał lub mróz), kataklizmy niszczące sieć energetyczną (powódź, wichura) lub po prostu zwykłe ludzkie błędy, takie jak złe okablowanie. Agregat może ocalić zawartość zamrażalnika lub umożliwić ogrzewanie domu, które nie działa bez prądu. Uratuje sytuację, gdy z braku prądu nie działa pompa dostarczająca wodę do domu. Umożliwi funkcjonowanie wielu urządzeń domowych (choćby telefonu). Ułatwi też budowę, do której jeszcze nie doprowadzono energii elektrycznej (np. domu letniskowego), albo zwiększy komfort życia na kempingu.
Jeżeli agregat ma zasilać instalację domową, to odpowiednie przygotowanie instalacji i podłączenie agregatu należy powierzyć uprawnionemu elektrykowi.
Jaki prąd
Agregaty wytwarzają prąd jedno- lub trójfazowy (230 V lub 400 V), a niekiedy również 12 V (np. do podładowania akumulatora) przy częstotliwości 50 Hz. Agregaty przystosowane do zasilania urządzeń elektronicznych i komputerów mają wbudowany stabilizator napięcia (AVR) lub prądnicę inwerterową.
Co to jest agregat
Agregat to takie urządzenie, w którym silnik benzynowy (na benzynę bezołowiową) lub wysokoprężny - diesla (na olej napędowy) napędza prądnicę i w efekcie wytwarza energię elektryczną.
Konstrukcja. Agregaty dzielimy na stacjonarne i przenośne. Obydwa rodzaje mogą być otwarte lub obudowane. Obudowa wycisza pracę urządzenia, ale znacznie zwiększa jego koszt.
Sposób uruchamiania. Wyróżniamy agregaty z rozruchem:
- ręcznym - przez pociągnięcie linki rewersyjnej;
- elektrycznym - może być miejscowy (kluczykiem uruchamiającym elektryczny rozrusznik zasilany z akumulatora) i automatyczny, gdy agregat ma automatyczny panel sterowania uruchamiający urządzenie na czas przerw w dostawie prądu i wyłączający je, gdy zasilanie się pojawi (panel można też dokupić do agregatu z rozrusznikiem elektrycznym).
Najważniejsze bezpieczeństwo
Każdy agregat powinien być wyposażony w odpowiednie zabezpieczenia. Oto najważniejsze z nich:
- wyłącznik przeciążeniowy, czyli nadmiarowy, wyłączający urządzenie w razie przekroczenia jego mocy (powinien stanowić wyposażenie agregatu);
- wyłącznik przeciwporażeniowy, czyli nadmiarowo-prądowy (ten zwykle jest elementem zabezpieczenia instalacji elektrycznej w domu);
- wyłączniki stanów awaryjnych, reagujące, gdy ciecz chłodząca silnik jest zbyt gorąca (stosowane w silnikach diesla chłodzonych cieczą);
- czujniki niskiego poziomu lub ciśnienia oleju.
Parametry agregatu
Moc. W domach jednorodzinnych stosuje się agregaty o mocy znamionowej 2-20 kW. Jej wartość powinna być większa niż suma mocy znamionowych tych urządzeń domowych, które miałyby być zasilane agregatem (na których pracy najbardziej nam zależy). Trzeba też wziąć pod uwagę, które z nich potrzebują prądu jednofazowego, a które trójfazowego. Wybierając agregat, zawsze warto skorzystać z pomocy elektryka i sprzedawcy.
Pojemność zbiornika na paliwo. Wynosi zazwyczaj 4-30 l.
Jednostkowe zużycie paliwa urządzeń markowych wynosi zwykle: 0,5 l/kWh - dla agregatów z silnikiem benzynowym i 0,45 l/kWh - w urządzeniach z silnikiem wysokoprężnym.
Jeżeli agregat ma zasilać instalację domową, to odpowiednie przygotowanie instalacji i podłączenie agregatu należy powierzyć uprawnionemu elektrykowi.
Jaki prąd
Agregaty wytwarzają prąd jedno- lub trójfazowy (230 V lub 400 V), a niekiedy również 12 V (np. do podładowania akumulatora) przy częstotliwości 50 Hz. Agregaty przystosowane do zasilania urządzeń elektronicznych i komputerów mają wbudowany stabilizator napięcia (AVR) lub prądnicę inwerterową.
Co to jest agregat
Agregat to takie urządzenie, w którym silnik benzynowy (na benzynę bezołowiową) lub wysokoprężny - diesla (na olej napędowy) napędza prądnicę i w efekcie wytwarza energię elektryczną.
Konstrukcja. Agregaty dzielimy na stacjonarne i przenośne. Obydwa rodzaje mogą być otwarte lub obudowane. Obudowa wycisza pracę urządzenia, ale znacznie zwiększa jego koszt.
Sposób uruchamiania. Wyróżniamy agregaty z rozruchem:
- ręcznym - przez pociągnięcie linki rewersyjnej;
- elektrycznym - może być miejscowy (kluczykiem uruchamiającym elektryczny rozrusznik zasilany z akumulatora) i automatyczny, gdy agregat ma automatyczny panel sterowania uruchamiający urządzenie na czas przerw w dostawie prądu i wyłączający je, gdy zasilanie się pojawi (panel można też dokupić do agregatu z rozrusznikiem elektrycznym).
Najważniejsze bezpieczeństwo
Każdy agregat powinien być wyposażony w odpowiednie zabezpieczenia. Oto najważniejsze z nich:
- wyłącznik przeciążeniowy, czyli nadmiarowy, wyłączający urządzenie w razie przekroczenia jego mocy (powinien stanowić wyposażenie agregatu);
- wyłącznik przeciwporażeniowy, czyli nadmiarowo-prądowy (ten zwykle jest elementem zabezpieczenia instalacji elektrycznej w domu);
- wyłączniki stanów awaryjnych, reagujące, gdy ciecz chłodząca silnik jest zbyt gorąca (stosowane w silnikach diesla chłodzonych cieczą);
- czujniki niskiego poziomu lub ciśnienia oleju.
Parametry agregatu
Moc. W domach jednorodzinnych stosuje się agregaty o mocy znamionowej 2-20 kW. Jej wartość powinna być większa niż suma mocy znamionowych tych urządzeń domowych, które miałyby być zasilane agregatem (na których pracy najbardziej nam zależy). Trzeba też wziąć pod uwagę, które z nich potrzebują prądu jednofazowego, a które trójfazowego. Wybierając agregat, zawsze warto skorzystać z pomocy elektryka i sprzedawcy.
Pojemność zbiornika na paliwo. Wynosi zazwyczaj 4-30 l.
Jednostkowe zużycie paliwa urządzeń markowych wynosi zwykle: 0,5 l/kWh - dla agregatów z silnikiem benzynowym i 0,45 l/kWh - w urządzeniach z silnikiem wysokoprężnym.
Masa. Agregat waży zwykle 35-400 kg.
Głośność. Urządzenia bez obudowy są zazwyczaj dość głośne: wytwarzają od 85 dB (hałas porównywalny do uruchomionego samochodu osobowego) do 100 dB (czyli huku silnika motocykla). Z obudową nie powodują hałasu większego niż 70 dB (głośna rozmowa).
Jak dobrać agregat
W tym celu należy określić liczbę i rodzaje odbiorników elektrycznych, które mają być zasilane z agregatu prądotwórczego oraz podzielić je na urządzenia jednofazowe i trójfazowe. Następnie trzeba określić moc każdego z odbiorników (kW), posługując się tabliczką znamionową lub instrukcją obsługi danego urządzenia i zsumować moce poszczególnych odbiorników, które będą uruchamiane jednocześnie. Osobno należy dodawać moce odbiorników jednofazowych i trójfazowych.
Na koniec należy wybrać taki agregat, którego moc będzie przewyższać łączne zapotrzebowanie mocy odbiorników. Ten zapas jest potrzebny dlatego, że urządzenia - zwłaszcza z silnikiem elektrycznym - w momencie rozruchu pobierają nawet kilkakrotnie więcej energii niż podczas pracy stałej.
Do zasilania urządzeń jedno- i trójfazowych najlepiej wybrać agregat wytwarzający oba rodzaje prądu. Można go jednorazowo obciążyć mocą nie większą niż 60% mocy znamionowej, a następnie dociążać odbiornikami do 80% jego mocy znamionowej. Odbiorniki najlepiej podłączać jeden po drugim, w niewielkim odstępie czasowym. Jako pierwszy powinien być włączany odbiornik o największym poborze mocy, a po nim kolejne - o coraz mniejszych mocach.
Jeżeli wszystkie urządzenia miałyby być podłączane jednocześnie, to moc agregatu musiałaby być kilkakrotnie (nawet 6-krotnie) większa niż zsumowana moc podłączanych urządzeń.
Można też wybrać agregat wytwarzający prąd trójfazowy, a urządzenia zasilane obydwoma rodzajami prądu podłączać do niego tak, by wszystkie fazy agregatu były równomiernie obciążone (sumaryczna moc urządzeń podłączonych do poszczególnych faz powinna być zbliżona - na przykład jeśli mamy do podłączenia urządzenia o łącznej mocy 9 kW, to do każdej z faz trzeba podłączyć po 3 kW, a nie po, na przykład, 1 kW, 1 kW i 7 kW). W przeciwnym razie może wystąpić asymetria obciążeń na poszczególnych fazach. Dopuszczalna jest asymetria do 30%. Powyżej tego wskaźnika faza mniej obciążona będzie mieć wyższe napięcie, co może spowodować uszkodzenie zasilanego odbiornika lub prądnicy. Ze względu na te ograniczenia należy jednak unikać takiego zastosowania agregatów trójfazowych.
Przy zasilaniu odbiorników jednofazowych z agregatu trójfazowego można pobierać moc nie większą niż 60% jego mocy znamionowej; np. z agregatu o mocy trójfazowej 6 kVA można odebrać moc jednofazową nie większą niż 3,6 kW.
Do zasilania odbiorników wyłącznie jednofazowych należy wybierać agregaty jedno-, a nie trójfazowe.
Jak zainstalować agregat?
Agregat umieszcza się w domu, na przykład w piwnicy, w wolno stojącym pomieszczeniu zamkniętym (np. garażu) lub na zewnątrz domu - to dotyczy głównie agregatów obudowanych. Urządzenia bez obudowy powinny mieć zadaszenie chroniące je od deszczu.
W pomieszczeniach zamkniętych trzeba zapewnić dopływ świeżego powietrza do spalania i chłodzenia silnika oraz dokupić i zainstalować element umożliwiający usuwanie spalin na zewnątrz.
Uwaga! Agregat nie może stać w pobliżu materiałów łatwopalnych.
Agregat może być urządzeniem niezależnym (wówczas urządzenia elektryczne podłącza się do wtyczki w agregacie) lub współpracującym z odpowiednio przystosowaną instalacją elektryczną w domu. Aby do instalacji domowej podłączyć urządzenie uruchamiane ręcznie, dodatkowo trzeba zamontować przełącznik ręczny sieć/agregat, którym ustawia się źródło zasilania domu w prąd. Do agregatów włączanych automatycznie montuje się zaś układ SZR (samoczynne załączanie rezerwy) do automatycznego przełączania źródła zasilania, wyposażony w blokadę elektryczną i mechaniczną.
Uwaga! Korzystanie z agregatu współpracującego z ogólną instalacją elektryczną w domu musi być uzgodnione z zakładem energetycznym i wymaga wykonania projektu podłączenia do instalacji. Uzgodnienia te są zbędne, jeśli w domu będzie wydzielona odrębna część instalacji - do zasilania awaryjnego. Jedynym utrudnieniem w korzystaniu z takiej instalacji jest konieczność przełączania urządzeń elektrycznych do gniazdek należących do tej awaryjnej instalacji.
Eksploatacja
Jeśli agregat ma służyć długie lata i nie sprawiać zawodu w momentach, gdy jest potrzebny, zawsze należy przestrzegać wskazówek producenta dotyczących uruchamiania, przechowywania i konserwacji urządzenia. Czas pracy bez tankowania zależy od pojemności zbiornika paliwa i zużycia paliwa. Aby urządzenie było zawsze gotowe do pracy, należy je uruchamiać przynajmniej jeden raz w miesiącu na około 5 minut. Jeżeli ma akumulator, to musi on być zawsze naładowany (jeśli agregat nie pracuje - trzeba doładowywać go średnio raz na kwartał, podłączając do prostownika). Urządzenia uruchamiane automatycznie mają wbudowany prostownik buforowy, dbający o stan akumulatora.
Przed uruchomieniem agregatu należy odłączyć od niego zasilane urządzenia i podłączać je dopiero po kilku sekundach. W agregatach uruchamianych automatycznie dba o to automatyka. Co 100 godzin pracy (agregaty benzynowe) lub 200 (na olej napędowy) trzeba przeprowadzić przegląd techniczny. Należy też pamiętać o zapasie paliwa w kanistrze i o tym, by było ono świeże (wymieniane co miesiąc).
Przed kupnem
Należy kierować się głównie zapotrzebowaniem na moc i jakością urządzenia oraz jego zabezpieczeń (pamiętajmy, że produkuje ono prąd, który źle zabezpieczony może porazić). Trzeba też wziąć pod uwagę możliwość usytuowania agregatu i sposób podłączenia go do sieci. Koszty eksploatacji "domowych" agregatów z silnikiem diesla (na olej napędowy) i benzynowych są porównywalne, ale te zasilane olejem napędowym są trwalsze. Ponadto zaleca się je zwłaszcza wtedy, gdy będą często pracowały lub gdy potrzebne jest urządzenie dużej mocy. Obudowane warto kupić wtedy, gdy kosztowne byłoby wydzielenie zamkniętego pomieszczenia wyciszającego hałas. Ważna jest też dostępność serwisu.
Głośność. Urządzenia bez obudowy są zazwyczaj dość głośne: wytwarzają od 85 dB (hałas porównywalny do uruchomionego samochodu osobowego) do 100 dB (czyli huku silnika motocykla). Z obudową nie powodują hałasu większego niż 70 dB (głośna rozmowa).
Jak dobrać agregat
W tym celu należy określić liczbę i rodzaje odbiorników elektrycznych, które mają być zasilane z agregatu prądotwórczego oraz podzielić je na urządzenia jednofazowe i trójfazowe. Następnie trzeba określić moc każdego z odbiorników (kW), posługując się tabliczką znamionową lub instrukcją obsługi danego urządzenia i zsumować moce poszczególnych odbiorników, które będą uruchamiane jednocześnie. Osobno należy dodawać moce odbiorników jednofazowych i trójfazowych.
Na koniec należy wybrać taki agregat, którego moc będzie przewyższać łączne zapotrzebowanie mocy odbiorników. Ten zapas jest potrzebny dlatego, że urządzenia - zwłaszcza z silnikiem elektrycznym - w momencie rozruchu pobierają nawet kilkakrotnie więcej energii niż podczas pracy stałej.
Do zasilania urządzeń jedno- i trójfazowych najlepiej wybrać agregat wytwarzający oba rodzaje prądu. Można go jednorazowo obciążyć mocą nie większą niż 60% mocy znamionowej, a następnie dociążać odbiornikami do 80% jego mocy znamionowej. Odbiorniki najlepiej podłączać jeden po drugim, w niewielkim odstępie czasowym. Jako pierwszy powinien być włączany odbiornik o największym poborze mocy, a po nim kolejne - o coraz mniejszych mocach.
Jeżeli wszystkie urządzenia miałyby być podłączane jednocześnie, to moc agregatu musiałaby być kilkakrotnie (nawet 6-krotnie) większa niż zsumowana moc podłączanych urządzeń.
Można też wybrać agregat wytwarzający prąd trójfazowy, a urządzenia zasilane obydwoma rodzajami prądu podłączać do niego tak, by wszystkie fazy agregatu były równomiernie obciążone (sumaryczna moc urządzeń podłączonych do poszczególnych faz powinna być zbliżona - na przykład jeśli mamy do podłączenia urządzenia o łącznej mocy 9 kW, to do każdej z faz trzeba podłączyć po 3 kW, a nie po, na przykład, 1 kW, 1 kW i 7 kW). W przeciwnym razie może wystąpić asymetria obciążeń na poszczególnych fazach. Dopuszczalna jest asymetria do 30%. Powyżej tego wskaźnika faza mniej obciążona będzie mieć wyższe napięcie, co może spowodować uszkodzenie zasilanego odbiornika lub prądnicy. Ze względu na te ograniczenia należy jednak unikać takiego zastosowania agregatów trójfazowych.
Przy zasilaniu odbiorników jednofazowych z agregatu trójfazowego można pobierać moc nie większą niż 60% jego mocy znamionowej; np. z agregatu o mocy trójfazowej 6 kVA można odebrać moc jednofazową nie większą niż 3,6 kW.
Do zasilania odbiorników wyłącznie jednofazowych należy wybierać agregaty jedno-, a nie trójfazowe.
Jak zainstalować agregat?
Agregat umieszcza się w domu, na przykład w piwnicy, w wolno stojącym pomieszczeniu zamkniętym (np. garażu) lub na zewnątrz domu - to dotyczy głównie agregatów obudowanych. Urządzenia bez obudowy powinny mieć zadaszenie chroniące je od deszczu.
W pomieszczeniach zamkniętych trzeba zapewnić dopływ świeżego powietrza do spalania i chłodzenia silnika oraz dokupić i zainstalować element umożliwiający usuwanie spalin na zewnątrz.
Uwaga! Agregat nie może stać w pobliżu materiałów łatwopalnych.
Agregat może być urządzeniem niezależnym (wówczas urządzenia elektryczne podłącza się do wtyczki w agregacie) lub współpracującym z odpowiednio przystosowaną instalacją elektryczną w domu. Aby do instalacji domowej podłączyć urządzenie uruchamiane ręcznie, dodatkowo trzeba zamontować przełącznik ręczny sieć/agregat, którym ustawia się źródło zasilania domu w prąd. Do agregatów włączanych automatycznie montuje się zaś układ SZR (samoczynne załączanie rezerwy) do automatycznego przełączania źródła zasilania, wyposażony w blokadę elektryczną i mechaniczną.
Uwaga! Korzystanie z agregatu współpracującego z ogólną instalacją elektryczną w domu musi być uzgodnione z zakładem energetycznym i wymaga wykonania projektu podłączenia do instalacji. Uzgodnienia te są zbędne, jeśli w domu będzie wydzielona odrębna część instalacji - do zasilania awaryjnego. Jedynym utrudnieniem w korzystaniu z takiej instalacji jest konieczność przełączania urządzeń elektrycznych do gniazdek należących do tej awaryjnej instalacji.
Eksploatacja
Jeśli agregat ma służyć długie lata i nie sprawiać zawodu w momentach, gdy jest potrzebny, zawsze należy przestrzegać wskazówek producenta dotyczących uruchamiania, przechowywania i konserwacji urządzenia. Czas pracy bez tankowania zależy od pojemności zbiornika paliwa i zużycia paliwa. Aby urządzenie było zawsze gotowe do pracy, należy je uruchamiać przynajmniej jeden raz w miesiącu na około 5 minut. Jeżeli ma akumulator, to musi on być zawsze naładowany (jeśli agregat nie pracuje - trzeba doładowywać go średnio raz na kwartał, podłączając do prostownika). Urządzenia uruchamiane automatycznie mają wbudowany prostownik buforowy, dbający o stan akumulatora.
Przed uruchomieniem agregatu należy odłączyć od niego zasilane urządzenia i podłączać je dopiero po kilku sekundach. W agregatach uruchamianych automatycznie dba o to automatyka. Co 100 godzin pracy (agregaty benzynowe) lub 200 (na olej napędowy) trzeba przeprowadzić przegląd techniczny. Należy też pamiętać o zapasie paliwa w kanistrze i o tym, by było ono świeże (wymieniane co miesiąc).
Przed kupnem
Należy kierować się głównie zapotrzebowaniem na moc i jakością urządzenia oraz jego zabezpieczeń (pamiętajmy, że produkuje ono prąd, który źle zabezpieczony może porazić). Trzeba też wziąć pod uwagę możliwość usytuowania agregatu i sposób podłączenia go do sieci. Koszty eksploatacji "domowych" agregatów z silnikiem diesla (na olej napędowy) i benzynowych są porównywalne, ale te zasilane olejem napędowym są trwalsze. Ponadto zaleca się je zwłaszcza wtedy, gdy będą często pracowały lub gdy potrzebne jest urządzenie dużej mocy. Obudowane warto kupić wtedy, gdy kosztowne byłoby wydzielenie zamkniętego pomieszczenia wyciszającego hałas. Ważna jest też dostępność serwisu.
Zapisz się na NEWSLETTER. Co tydzień najnowsze wiadomości o budowie, remoncie i wykańczaniu wnętrz w Twojej poczcie e-mail: Zobacz przykład
>
Skomentuj:
Agregaty prądotwórcze - gdy zabraknie energii