Budowa

Ogród

Wnętrza

Design

Architektura

DIY

HGTV

Trendy budowlane

Automatyczny dom nie tylko na pilota

Tekst: Aneta Demianowicz, Andrzej Dubrawski
Inteligentne systemy są w domu niewidoczne, za to sprawiają, że mieszka się w nim bezpiecznie i komfortowo - Fot. VELUX

Otwieranie bramy wjazdowej i garażowej za pomocą pilota to już codzienność. Jednak dopiero inteligentny dom zapewni nam pełną wygodę i bezpieczeństwo w codziennych i niecodziennych czynnościach.

Szybki rozwój techniki sprawia, że udogodnienia uważane za nieosiągalne jeszcze kilka lat temu, dziś są już na wyciągnięcie ręki, a korzystanie z nich ułatwia codzienne czynności. Nie trzeba pamiętać, czy przed wyjściem z domu zgasiliśmy światła i włączyliśmy alarm. Nagła burza nie zniszczy rozłożonych markiz, bo automatyka zadba, by złożyły się same. Gdy w domu pojawi się ogień, włączą się spryskiwacze, a system powiadomi straż pożarną.

Inteligentna instalacja integruje domowe urządzenia i instalacje, a także pozwala programować ich pracę. Dużą jej zaletą jest to, że jednym przyciskiem można uruchomić jednocześnie kilka urządzeń.

Co można zaprogramować? Teoretycznie wszystko. Najczęściej sterujemy oświetleniem, ogrzewaniem, klimatyzacją oraz systemem alarmowym. Do instalacji włączamy również domofony, korzystamy z możliwości sterowania wentylacją oraz pracą rolet, żaluzji czy markiz.

Najlepiej, jeśli na automatykę w domu zdecydujemy się na etapie jego projektowania lub budowy. Nie tylko unikniemy niepotrzebnego kucia ścian (przy montażu instalacji magistralnych), ale będziemy mieli większy wybór systemów. Nic jednak straconego, jeśli chcemy mieć ją w domu już zamieszkałym. Najlepszym rozwiązaniem, aby uniknąć ingerencji w ściany jest wybór takiego systemu, przy montażu którego nie trzeba układać dodatkowego przewodu lub zastosowanie systemu radiowego. Oferta jest duża, nie powinno więc być problemów z podjęciem odpowiedniej decyzji.

Mimo że decydując się na inteligentną instalację, kierujemy się często wygodą, warto wiedzieć, że zapewnia ona także bezpieczeństwo i oszczędności. Koszty eksploatacji domu są niższe, bo pracuje ona zgodnie z zasadą: nie dostarczać energii, która nie zostanie wykorzystana. Dotyczy to zarówno energii elektrycznej, jak i cieplnej.

Jak to działa

W tradycyjnej instalacji elektrycznej sterowanie odbywa się za pomocą włączników otwierających lub zamykających obwód elektryczny, a instalacja zasilająca jest jednocześnie sterowniczą.

W inteligentnych instalacjach magistralnych zasilanie doprowadzane jest do odbiornika najkrótszą drogą, a wszystkie urządzenia sterownicze - przyciski, wyłączniki, czujniki - są przyłączone do przewodu magistralnego (niskiego napięcia). Polecenia wysyłane są przez czujniki (np. dymu, ruchu lub stację pogodową) i odbierane przez urządzenia wykonawcze (np. rolety lub zawory grzejnikowe). W instalacji radiowej urządzenia przyłączone są do instalacji elektrycznej, a ich sterowanie odbywa się drogą radiową.

Na rynku dostępnych jest wiele systemów inteligentnego domu. Można je porównywać pod względem możliwości, a także sposobu przesyłania sygnału do sterowanych urządzeń - przewodem lub radiowo.

Drogi, ale najlepszy

KNX/EIB. To system standardowy, czyli taki, który ma w swojej ofercie wiele firm, a poszczególne elementy, choć pochodzą od różnych producentów, pasują do siebie i mogą ze sobą współpracować. Użytkownik nie ma więc problemu ze skompletowaniem systemu, jego naprawami i serwisem.

KNX/EIB daje największe możliwości zarządzania budynkiem. Największą jego zaletą jest nie to, że może wykonywać pojedyncze funkcje, lecz to, że mogą być one ze sobą powiązane. Na przykład po zaprogramowaniu i naciśnięciu jednego przycisku w tym samym czasie zamkną się okna, opuszczą rolety i zgasną światła. Wszystkimi urządzeniami można sterować, będąc nie tylko w domu, ale również poza nim - przez internet lub telefon.

Możliwości systemu są bardzo duże.

- Steruje oświetleniem w domu i na zewnątrz - za pomocą jednego przycisku można włączyć i wyłączyć światło w kilku pokojach i ustawiać jego natężenie. Umożliwia tworzenie scen świetlnych.

- Zarządza ogrzewaniem - czujniki mierzą temperaturę i porównują ją z zadaną, a następnie wysyłają sygnał do głowic sterujących grzejnikami lub ogrzewaniem podłogowym.

- Opuszcza lub podnosi rolety, żaluzje i markizy.

- Włącza i wyłącza oświetlenie podczas nieobecności domowników (tzw. symulacja obecności).

- Zamyka i otwiera okna.

- Współpracuje z systemem alarmowym.

- Steruje pracą wentylacji i klimatyzacji.

- Odcina dopływ gazu i wody w razie uszkodzenia rury lub dłuższej nieobecności w domu.

- Steruje sprzętem radiowo-telewizyjnym.

Wszystkie elementy w instalacji połączone są specjalnym, czterożyłowym ekranowanym przewodem, nazywanym magistralą komunikacyjną. Urządzenia zasilane są prądem o napięciu 24 V. Napięcie 230 V doprowadzane jest tylko do lamp i gniazd elektrycznych.

HomeWorks Interactive Lutrona. Przystosowany jest do sterowania oświetleniem, ale pozwala też zarządzać ogrzewaniem, wentylacją, klimatyzacją czy urządzeniami domowymi. To system zamknięty i zdecentralizowany. Wymaga poprowadzenia dodatkowego okablowania niskiego napięcia. Oświetleniem można sterować za pomocą włączników, klawiatur i przycisków na ścianie lub używając pilota.

HomeWorks Interactive można programować według różnych schematów: dzień, noc, dni tygodnia, weekend, wakacje lub nieobecność właściciela. Ma też zainstalowany tryb pracy wakacyjnej, który zapamiętuje i odtwarza wzorzec oświetlenia w czasie nieobecności domowników. Dzięki funkcji "ścieżki świetlne", nocne spacery po domu staną się bezpieczniejsze, ponieważ idąc do kuchni czy toalety, nie trzeba włączać po drodze świateł.

HomeWorks Interactive ma modułową budowę, więc łatwo go rozbudować i modyfikować. System może być skonstruowany na trzy sposoby.

Budowa centralna - wszystkie elementy znajdują się w jednym miejscu, czyli w rozdzielnicy. Wadą tego rozwiązania jest wysoki koszt kabli do okablowania budynku.

Metoda lokalnych modułów - są one umieszczane obok obsługiwanych pomieszczeń, co pozwala zmniejszyć długość okablowania. Od rozdzielnicy do minirozdzielnic prowadzony jest jeden przewód zasilający, a obwody oświetleniowe rozprowadzane są dopiero od tego modułu.

Instalacja hybrydowa - część domu sterowana jest z rozdzielnicy głównej, a część z lokalnych modułów.

Tańsze, ale prostsze

Montaż inteligentnych systemów ogranicza najczęściej ich cena. Jest po prostu za wysoka. W domach już wybudowanych takim ogranicznikiem jest także potrzeba kucia ścian, aby ułożyć przewód sterujący. Dlatego firmy zajmujące się automatyką budynków oferują również tańsze i prostsze systemy.

Cardio. Nie potrzebuje on osobnego okablowana strukturalnego, wystarczy istniejąca instalacja elektryczna. Steruje oświetleniem (zapamiętuje około 120 scen świetlnych), reaguje na sygnały czujek alarmowych, włącza i wyłącza między innymi sprzęt AGD, RTV i nawadniający, podnosi i opuszcza rolety. Programowanie i sterowanie Cardio odbywa się przez panel dotykowy.

Luxor. Także nie potrzebuje dodatkowego okablowania. Jego sercem są moduły umieszczone bezpośrednio w skrzynce rozdzielczej, których może być maksymalnie 16. Do każdego z nich można podłączyć maksymalnie cztery obwody. Możliwości systemu zależą od rodzaju wybranego modułu. Można je zamontować od razu wszystkie lub dokładać w razie potrzeby.

Jakie są możliwości systemu Luxor?

- Steruje oświetleniem. Centralnie włącza i wyłącza obwody świetlne; wszystkie światła mogą być zapalane i gaszone przy użyciu jednego przycisku; oświetlenie może być włączane i wyłączane, gdy nikogo nie ma w domu (symulacja obecności); uruchamia oświetlenie przed lub wewnątrz domu po naciśnięciu przycisku domofonu; gasi światło na klatce schodowej i holu po upływie określonego czasu (np. po 20 minutach); ściemnia lampy (moduł ściemniający pozwala zaprogramować do trzech scen świetlnych).

- Funkcja paniki. Naciskając jeden przycisk, włącza się system alarmowy, zapalają wszystkie światła i wysyłany jest sygnał na policję lub do firmy ochroniarskiej.

- Opuszcza lub zwija rolety. Sterowanie instalacją odbywa się za pomocą zwykłych włączników, ściemniaczy oraz przycisków. Można to także robić, montując zegary czasowe, czujniki ruchu i wyłączniki zmierzchowe. Nie da się do tego wykorzystać internetu lub telefonu.

System Luxor programuje się za pomocą umieszczonych na modułach odpowiednich pokręteł oraz przycisków. Do zmiany niektórych parametrów trzeba użyć wkrętaka. Można to zrobić samodzielnie, bez wzywania instalatora lub firmy serwisowej.

Do połączenia poszczególnych punktów lub obwodów elektrycznych z modułami używa się instalacji elektrycznej zasilanej napięciem 230 V, wykonanej z przewodów YDY 3×1,5 mm2, 3×2,5 mm2 oraz 5×1,5 mm2. Każdy obwód musi mieć bezpośrednie połączenie z modułem.

Bez kabli i kucia ścian

Największą zaletą instalacji radiowych, za pomocą których można sterować większością urządzeń, jest to, że można je bez problemu stosować w zamieszkałych już domach. Polecane są też osobom często przeprowadzającym się, gdyż instalację można zabrać ze sobą. Dzięki radiowej transmisji sygnałów nie trzeba prowadzić nowych przewodów. Blisko urządzenia, którym chcemy sterować, wystarczy zainstalować urządzenia radiowe - na przykład zamontowany na haku żyrandola odbiornik pozwoli sterować jego pracą. Można je także umieścić w puszkach rozgałęźnych i pod gniazdkami wtyczkowymi.

Systemy radiowe są proste zarówno w instalacji, jak i dalszej rozbudowie. Ich ceny są różne i zależą od liczby oferowanych funkcji.

Io-homecontrol. Przy jego użyciu można sterować oknami dachowymi, zamkami w drzwiach, roletami, żaluzjami, bramami wjazdowymi oraz garażowymi. Można ów system indywidualnie programować, co w praktyce oznacza, że wychodząc z domu i naciskając zaledwie jeden guzik, zamykamy drzwi wejściowe, bramę garażową i okna połaciowe, a potwierdzenie wykonania zadania wyświetla się po jego zakończeniu na pilocie zdalnego sterowania.

Io-homecontrol może pracować na trzech częstotliwościach z zakresu 868-870 MHz. Centrum administracji jest pilot i to właśnie za jego pośrednictwem odbywa się komunikacja ze wszystkimi urządzeniami.

Xcomfort. Bardziej rozbudowany niż opisany wcześniej. Pozwala sterować nie tylko oświetleniem (tworzenie scen świetlnych, włączanie i wyłączanie świateł jednym przyciskiem), oknami czy roletami, ale również ogrzewaniem podłogowym, wentylacją i klimatyzacją (bezprzewodowy termostat pomiaru temperatury włącza i wyłącza klimatyzację, kiedy jest taka potrzeba). Dom przed włamaniem chronią funkcje "symulacja nieobecności" i "przycisk panika". Instalacją można sterować także przez internet i telefon komórkowy. Wystarczy wysłać sms-a, by zapalić światło w ogrodzie lub włączyć ogrzewanie.

Włączniki, panele, piloty

Chociaż w zautomatyzowanym domu tyle się dzieje, jego obsługa jest prosta. Ogranicza się często do przyciśnięcia jednego klawisza. A to dlatego, że inteligentna instalacja integruje wiele systemów pracujących dotychczas niezależnie. Dowolnie programowalne przyciski służą do załączania i wyłączania, ściemniania i rozjaśniania, podnoszenia i opuszczania, otwierania i zamykania, pogłaśniania i ściszania, przywoływania scen (np. wieczorne przyjęcie w ogrodzie lub oglądanie filmu).

Automatyką sterować można także, używając paneli bądź ekranów dotykowych. Wyposażone są one w tekstowe wyświetlacze oraz klawisze lub pokrętła pozwalające poruszać się po zaprogramowanym menu. Dzięki takim panelom, zamiast chodzić po domu i sprawdzać, gdzie pali się światło, albo które okno nie zostało zamknięte, wystarczy spojrzeć na pokazywany obraz. Potem wystarczy nacisnąć palcem na odpowiednią ikonę, aby wszystko wyłączyć lub zamknąć. Jednym urządzeniem można sterować kilkudziesięcioma lampami, żaluzjami czy oknami.

W każdym stylu

Instalacja, a właściwie jej widoczne elementy takie jak włączniki, piloty czy panele, mogą być utrzymane niemal w dowolnym stylu. W ofercie są przyciski zastępujące tradycyjne wyłączniki, dostępne niemal w każdym kolorze i dużym wyborze kształtów - od najzwyklejszych "pstryczków" stylizowanych na te z pierwszej połowy XX wieku do nowoczesnych form. Firmy proponują ujednolicone wzornictwo dla całego osprzętu - gniazd wtyczkowych, telewizyjnych, komputerowych, włączników. Można wśród nich znaleźć produkty z plastiku, drewna, stali, chromu, aluminium, złoconego mosiądzu, szkła lub terakoty. Instalacja sterowana drogą radiową pozwala na używanie przycisków przyklejanych do dowolnych powierzchni, na przykład szklanych ścian lub mebli oraz zmianę ich umiejscowienia w zależności od potrzeb.

Wygoda kosztuje

Systemy inteligentnego domu są drogie, a na ich korzyść częściej przemawiają wygoda, komfort i bezpieczeństwo niż oszczędności, jakie dzięki nim możemy mieć. W zależności od wyposażenia budynku ich wykonanie mieści się w granicach 1,5-3% ogólnych kosztów wzniesienia domu. Inny sposób oceny wydatków to wycena za metr kwadratowy. Skromnie wyposażoną instalację magistralną można założyć za 100 zł/m2.

Dużą część wydatków na instalację pochłania jej zaprogramowanie i uruchomienie. Stanowi to 15-25% wartości materiałów użytych do jej wykonania. Taka instalacja to spory wydatek, ale za to można ją rozbudowywać etapami.

Do wstępnej analizy kosztów instalacji wystarczy szacunkowa wycena. Aby przygotować szczegółowy kosztorys, trzeba wykonać projekt instalacji, który zawiera precyzyjny opis planowanych funkcji. Dobrze opracowane oferty będą do siebie podobne, dlatego występujące między nimi duże różnice (zarówno na plus, jak i na minus) powinny wzbudzić podejrzenia. Systemy radiowe można zaprogramować samodzielnie, ale fachowiec zrobi to szybciej.

Eksploatacja

Płacąc spore pieniądze za wykonanie automatyki w domu, chcielibyśmy, aby instalacja i współpracujące z nią urządzenia nigdy się nie psuły. Jeśli wszystko jest prawidłowo eksploatowane, awarie zdarzają się rzadko. Warto wiedzieć, że urządzenia są wrażliwe na wilgoć i kurz, dlatego nie można dopuszczać do ich zabrudzenia. Mogą też ulec uszkodzeniom z powodu przepięć powodowanych wyładowaniami atmosferycznymi. Dlatego w miejscach szczególnie narażonych na uderzenia piorunów należy wykonać instalację odgromową.

Uruchamianie

Programowanie i uruchamianie instalacji trwa od jednego do kilku tygodni. Samo wgrywanie programów do pamięci urządzeń zajmuje od kilku do kilkudziesięciu godzin. Pracę można podzielić na kilka etapów. Pierwszy to wstępne zaprogramowanie. W tym czasie konieczny jest dostęp do każdego urządzenia (w celu nadania adresów). Najlepiej, aby instalacja elektryczna była wtedy wyposażona we wszystkie odbiorniki: lampy, grzejniki, żaluzje, rolety lub wentylatory. Dopiero po tym można skontrolować poprawność działania instalacji. Kolejne etapy mogą być przeprowadzone nawet zdalnie. Uruchamianie odbywa się zgodnie z wcześniej opracowanym projektem funkcjonalnym, w którym zostały opisane wszystkie funkcje. Po upływie około miesiąca od uruchomienia firma montażowa powinna wprowadzić modyfikacje na podstawie uwag inwestorów. Większość firm wykonuje tę usługę w ramach wcześniej ustalonego honorarium za programowanie i uruchomienie instalacji.

Myślący dom

Steruje oświetleniem. Rodzaj oświetlenia i jego natężenie jest dostosowywane do każdej sytuacji, na przykład pracy lub oglądania filmu. Umożliwia programowanie scen świetlnych, co jest ważne, gdy w pomieszczeniu znajduje się dużo źródeł światła.

Zapewnia optymalną temperaturę. Steruje ogrzewaniem i klimatyzacją w zależności od temperatury wewnątrz i na zewnątrz. Po naszym wyjściu z domu temperatura obniży się, a przed powrotem podniesie. Kiedy zostanie otwarte okno, grzejniki w pomieszczeniu przestaną grzać.

Dba o bezpieczeństwo. System alarmowy, monitoring oraz czujki ruchu są zintegrowane i reagują na każdą próbę włamania, wysyłając sygnał do agencji ochrony. Przycisk "panika" zapala światło w całym domu.

Zamyka zawór gazu lub wody, gdy pęknie rura.

Opuszcza lub podnosi żaluzje, rolety i markizy. Podnoszą się, gdy wieje silny wiatr lub pada duży deszcz. Opuszczają, kiedy mocno świecące słońce nagrzewa wnętrze domu.

Otwiera drzwi bez klucza, dzięki magnetycznym czytnikom.

Dba o ogród. Czujnik wilgotności gleby decyduje o tym, kiedy włączą się zraszacze trawy - i wyłącza je, gdy ktoś zbliża się do trawnika.

Steruje urządzeniami znajdującymi się poza domem, na przykład zraszaczami ogrodowymi lub bramą wjazdową.

Zapisz się na NEWSLETTER. Co tydzień najnowsze wiadomości o budowie, remoncie i wykańczaniu wnętrz w Twojej poczcie e-mail: Zobacz przykład

>

Udostępnij

Przeczytaj także

Innowacyjny sposób ogrzewania wreszcie w ofercie marki Blaupunkt
Stal na dachu i elewacji stanowi idealną kompozycję
Dział Sprzedaży i kontakt z klientem w FORMEE w Miedzyrzeczu.

Polecane

Inteligentny dom: drzwi wejściowe i bramy garażowe
Systemy inteligentnego domu
Inteligentny dom: instalacje

Skomentuj:

Automatyczny dom nie tylko na pilota

Ta strona używa ciasteczek w celach analitycznych i marketingowych.

Czytaj więcej