Płytki ścienne

Glazura to cienka warstwa szkliwa pokrywająca płytki, która ma je zabezpieczyć przed wodą i zabrudzeniami; nadaje im również połysk oraz gładkość. Od niej też wywodzi się popularna nazwa płytek ściennych - glazurą nazywamy płytki ceramiczne, o efektownej, śliskiej powierzchni, ale niezbyt wytrzymałe mechanicznie. Ta ostatnia cecha jest zresztą ograniczeniem dla ich wymiarów, gdyż zbyt duże kafelki mogą pękać.

Glazura nie jest jednak ani jedynym, ani też najlepszym rodzajem płytek, którymi można wykańczać ściany. Da się na nich układać praktycznie wszystkie rodzaje okładzin. Poza płytkami glazurowanymi są to również: płytki gresowe, mozaika szklana, kamień naturalny lub sztuczny.

Zakup płytek ściennych

Producenci okładzin ceramicznych oferują całe kolekcje złożone z płytek o różnych formatach i kolorach, ale dających się łączyć dzięki modularności wymiarów i zharmonizowanym barwom. Poza płytkami ściennymi i podłogowymi w ramach kolekcji oferowane są również różne elementy dekoracyjne i mozaiki.

Uwaga! Dekory kupuje się nie na metry, lecz na sztuki. Podobnie jak mozaiki, są one droższe od podstawowych płytek.

Należy pamiętać też o doliczeniu naddatku na odpady. Przy układaniu prostym dolicza się 5%, przy mijankowym (przesunięcie fug pionowych w rzędach) - 10%, gdy płytki będą układane w karo (pod kątem 45o) - 15%. Jeśli powierzchnie są małe lub nieforemne (są w nich wnęki lub skosy), naddatek się zwiększa.

Zasada ta dotyczy płytek o średnich formatach. Przy mozaikach odpadów jest bardzo mało, a drogie płytki wielkoformatowe rozplanowuje się pojedynczo, starając się wykorzystać odpady. Zawsze jednak bezpieczniej jest zamówić nieco większą ilość płytek, a superatę wykorzystać później do ewentualnych napraw.

Pamiętajmy o sprawdzaniu etykiet na opakowaniach płytek. Jest tam data produkcji, numer serii, nazwa odcienia i "kaliber". Podczas wypalania bowiem płytki podlegają dużym skurczom i opuszczają piec ze sporymi różnicami w wymiarach. Kalibrowanie polega na sortowaniu ich w grupy o zbliżonych wymiarach. Każdy producent płytek ma swoją skalę kalibracji, dlatego próby łączenia płytek różnych producentów nie zawsze muszą się udać.

Popularne płytki na ściany

Najczęściej w pomieszczeniach mieszkalnych układa się płytki glazurowane lub gresowe. Tę popularność zawdzięczają zarówno bogatemu wzornictwu, jak i w miarę przystępnym cenom (co trudno powiedzieć o płytkach szklanych czy kamiennych).

Płytki ścienne glazurowane. Są to płytki wykonane na czerepie glinianym, powleczone szkliwem. Glazura jest dość nasiąkliwa (powyżej 10%), co sprawia, że nie nadaje się do układania na zewnątrz i w nieogrzewanych pomieszczeniach. Jak na płytki ceramiczne, jest też dość krucha, nie sprawia więc kłopotu podczas obróbki, ale łatwo ją uszkodzić w trakcie eksploatacji. Szczególnie narażone na uszkodzenia mechaniczne są wypukłe naroża ścian obłożonych glazurą, dlatego często stosuje się w tych miejscach listwy ochronne z tworzyw sztucznych lub metalu.

Uszkodzeniu może ulec też centralna część płytki - pojawia się wówczas delikatna "pajęczyna" pęknięć. Jest to skutek niewłaściwego montażu i przyklejenia płytki zbyt grubą warstwą kleju. Kleje cementowe podczas wiązania wykazują pewien skurcz, jeśli warstwa jest zbyt gruba, skurcz powoduje wyginanie płytki i delikatne, kruche szkliwo ulega uszkodzeniu.

Płytki gresowe. Mają dużo większą wytrzymałość mechaniczną i nie ulegają tak łatwo uszkodzeniom, jak glazura. Są jednak trudniejsze w obróbce, bo wymagają stosowania elektronarzędzi z końcówkami roboczymi z nasypem diamentowym. A pracy jest sporo, bo narożne płytki łączy się zazwyczaj wykonując fazowanie krawędzi pod kątem 45°.

Grubość płytek gresowych zależy od ich wielkości oraz od własności mechanicznych materiału - im większy format, tym grubsza powinna być płytka. Mozaika ma format od 1 × 1 do 5 × 5 cm, a jej grubość może się zaczynać od 2 mm. Dużymi płytkami umownie nazywamy te większe od formatu 40 × 40 cm (1600 cm˛), a ich grubość rozpoczyna się od 8 mm. Co ciekawe, płytki największe (o wymiarach dochodzących do 1000 × 3000 mm) mają grubość zaledwie 4-5 mm, ale są to gresy wykonywane inną, nowoczesną technologią. Do obróbki tego materiału stosuje się metody i techniki wykorzystywane przez szklarzy.

Rozplanowanie płytek

Staranne zaplanowanie rozmieszczenia płytek - zarówno podstawowych, jak i dekorów - pozwala zminimalizować ilość docinek, które zakłócają uporządkowany rytm w regularnym układzie płytek.

Jeśli docinania nie da się wyeliminować, przycięte elementy trzeba lokować w miejscach mało widocznych. Niewielką docinkę można wyeliminować przez poszerzenie fug, a jeśli trzeba odciąć wąski pasek z ostatniej płytki, to symetryczne rozmieszczenie płytek pozwoli na zredukowanie go o połowę i rozłożenie szerokości tego odcięcia na obie strony ściany.

Jeśli płytki mają określony wzór i istotny jest kierunek ułożenia, warto je przejrzeć i poukładać. Gdy natomiast wzoru nie ma, a na płytkach występują niewielkie różnice w odcieniach, po wymieszaniu będą prawie niezauważalne.

Kompozycja płytek ściennych

Umiejętnie operując kolorami i wzorami płytek, możemy kształtować wizualny odbiór przestrzeni - optycznie "powiększać" wnętrza zbyt małe, wydłużać krótkie lub skracać za długie ściany, obniżać lub podwyższać pomieszczenia.

Kolory. Jasne okładziny na ścianach mogą powiększyć niewielkie pomieszczenie, a ciemne sprawią, że duża przestrzeń wydawać się będzie bardziej przytulna. Barwy ciepłe i intensywne zmniejszają, a zimne, pastelowe pozornie powiększają przestrzeń.

Wysokość pomieszczenia. Wysokie wnętrza możemy optycznie obniżyć, montując prostokątne płytki w układzie poziomym. Podobne wrażenie uzyskamy, gdy sufit będzie ciemniejszy od ścian; spotęguje je też ciemny kolor podłogi. Odwrotny skutek będzie miało pomalowanie sufitu jasną farbą, gdy na ścianach znajdują się ciemne płytki - pomieszczenie wyda nam się wyższe. Ten efekt można zrównoważyć przez obniżenie górnej krawędzi płytek i pomalowanie ściany powyżej okładziny na ten sam kolor, co sufit.

Aranżacja przestrzeni. Podczas planowania okładzin ściennych należy uwzględnić wszystko, co wpływa na kształt przestrzeni - ścianki, półki, wnęki, a także zabudowy urządzeń lub stelaży wsporczych. Już na etapie ich projektowania trzeba bowiem uwzględnić wymiary płytek wraz z ich grubością (łącznie z warstwą kleju), żeby końcowy efekt był zadowalający.

Należy też wziąć pod uwagę aspekty techniczne. Lekkie zabudowy z płyt gipsowo-kartonowych lub innych płyt budowlanych nie są podłożami stabilnymi, nie powinny więc być okładane płytkami o dużych formatach.

Zapisz się na NEWSLETTER. Co tydzień najnowsze wiadomości o budowie, remoncie i wykańczaniu wnętrz w Twojej poczcie e-mail: Zobacz przykład

>