Księga wieczysta - wniosek, opłaty

Co to jest księga wieczysta?

Księga wieczysta to oficjalny rejestr gruntów i nieruchomości, prowadzony przez sąd rejonowy lub odpowiedni organ administracji publicznej. Zawiera ona informacje o prawach ziemskich związanych z danymi nieruchomościami, w tym o ich właścicielach, obciążeniach, hipotekach i innych zapisach prawa. Księga wieczysta stanowi podstawowe źródło informacji na temat stanu prawnego nieruchomości i jest niezbędna w procesach transakcyjnych związanych z nieruchomościami.

Kto zakłada księgę wieczystą?

Przepisy prawa nie wprowadzają co prawda obowiązku prowadzenia księgi wieczystej dla każdej działki czy każdego domu, jednak w praktyce większość nieruchomości je posiada.

Potwierdzają one stan prawny nieruchomości, pozwalają sprawdzić, czy nieruchomość ma obciążenia hipoteczne lub ustanowione służebności oraz mogą być zabezpieczeniem ewentualnych kredytów. Wniosek o założenie księgi wieczystej może złożyć zarówno aktualny właściciel - i byłaby to opcja korzystniejsza dla kupującego, gdyż zobrazowałaby stan prawny nieruchomości - jak i kupujący.

W sytuacji, gdy to kupujący będzie domagał się ustanowienia księgi wieczystej, powinien oświadczyć to w trakcie sporządzania umowy kupna-sprzedaży przed notariuszem. Wówczas to notariusz składa wniosek o założenie księgi wieczystej we właściwym sądzie rejonowym na podstawie oświadczeń złożonych przez strony umowy.

Kto ma wgląd do ksiąg wieczystych? Jak sprawdzić co jest w księdze wieczystej?

Wgląd do ksiąg wieczystych ma każda osoba zainteresowana daną nieruchomością, na przykład potencjalni nabywcy, właściciele, notariusze, adwokaci i inne upoważnione instytucje. Aby sprawdzić, co jest zapisane w księdze wieczystej, można udać się do sądu rejonowego lub odpowiedniego organu administracji publicznej, który prowadzi rejestr, i poprosić o udostępnienie odpowiednich akt. Alternatywnie, wiele sądów udostępnia te informacje online poprzez publiczne bazy danych dostępne na ich stronach internetowych (Elektroniczna Księga Wieczysta). Dostęp do systemu online możliwy jest poprzez stronę z systemu Elektronicznych Ksiąg Wieczystych (EKW) na stronie https://ekw.ms.gov.pl . Przeglądanie ksiąg wieczystych jest bezpłatne.

Jak sprawdzić księgę wieczystą przez internet za darmo?

Aby sprawdzić księgę wieczystą przez internet za darmo, odwiedź stronę internetową odpowiedniego sądu rejonowego lub urzędu miejskiego, który prowadzi rejestry nieruchomości. Tam często znajdziesz dostęp do publicznej bazy danych ksiąg wieczystych. Wprowadź dane dotyczące nieruchomości, takie jak numer działki lub adres, aby uzyskać informacje z księgi wieczystej. Pamiętaj, że dostępność tych baz danych i konkretne zasady mogą się różnić w zależności od kraju i regionu, dlatego warto sprawdzić lokalne źródła informacji. Składanie wniosków do Centralnej Informacji o wydanie odpisu księgi wieczystej, wyciągu z księgi wieczystej lub zaświadczenia o zamknięciu księgi wieczystej za pośrednictwem systemu teleinformatycznego. Na wniosek złożony tą drogą Centralna Informacja umożliwia samodzielne wydrukowanie dokumentów za pośrednictwem systemu teleinformatycznego.

Co można sprawdzić po numerze księgi wieczystej?

Za pomocą numeru księgi wieczystej można uzyskać informacje o konkretnej nieruchomości, takie jak jej lokalizacja, powierzchnia, ewentualne obciążenia, hipoteki lub służebności. Można także dowiedzieć się, kto jest właścicielem nieruchomości oraz jakie zmiany zachodziły w historii księgi wieczystej, takie jak sprzedaże czy dziedziczenie. Numer księgi wieczystej jest kluczem dostępu do danych z nią związanych, co pozwala na weryfikację i sprawdzenie statusu prawno-hipotecznego danej nieruchomości. Księgi wieczyste są jawne, a co za tym idzie, nikt nie może zasłaniać się nieznajomością treści ksiąg wieczystych. Domniemywa się, że prawo które jest wpisane do księgi wieczystej jest zgodne z rzeczywistym stanem prawnym nieruchomości, zaś prawo wykreślone z księgi wieczystej nie istnieje.

Jak założyć księgi wieczyste?

Aby założyć księgę wieczystą, należy zgłosić się do odpowiedniego sądu rejonowego w Polsce, który obsługuje nieruchomość, na której chcemy założyć księgę wieczystą. Następnie należy złożyć wniosek o wpis do księgi wieczystej wraz z wymaganymi dokumentami, takimi jak akt notarialny lub umowa sprzedaży nieruchomości. Po dokonaniu opłat sądowych i zatwierdzeniu wpisu przez sąd, księga wieczysta zostaje oficjalnie założona, a nieruchomość zostaje uwidoczniona w rejestrze.

Wniosek o założenie księgi wieczystej - wersja papierowa
Jeśli dotychczasowy właściciel będzie zakładał księgę, wówczas winien złożyć wniosek o jej założenie w wydziale ksiąg wieczystych sądu rejonowego, w którego okręgu położona jest nieruchomość. Jeżeli w sądzie tym księgi wieczyste prowadzone są w sposób tradycyjny - jako księgi papierowe - wniosek może być napisany na kartce.

W takim wniosku należy podać następujące informacje:

• dane nieruchomości poprzez wskazanie jej danych adresowych, obszaru oraz numeru działki ewidencyjnej;
• dane osobowe właścicieli działki, ich imiona i nazwiska lub nazwy, imiona rodziców, numery PESEL oraz adresy;
• oświadczenie właściciela, iż dla nieruchomości nie ma dotychczas założonej księgi wieczystej oraz że nie jest ona (nieruchomość) obciążona na rzecz osób trzecich i nie istnieją ograniczenia w rozporządzaniu nią.

Uwaga! Gdyby nieruchomość była obciążona, wówczas właściciel ma obowiązek wskazać wszystkie ciążące na niej prawa, takie jak służebności czy zabezpieczenia hipoteczne, oraz osoby uprawnione do korzystania z powyższych praw.

Wniosek należy własnoręcznie podpisać oraz wskazać datę i miejsce jego sporządzenia.

Wniosek o założenie księgi wieczystej online (wersja elektroniczna)
Jeśli natomiast, co w chwili obecnej jest już coraz powszechniejsze, miejscowy wydział ksiąg wieczystych prowadzi księgi w systemie plików informatycznych - wówczas trzeba wypełnić odpowiedni formularz - KW-ZAL.

Jest on dostępny zarówno w sądzie, w wydziale ksiąg wieczystych, jak i na stronie internetowej Ministerstwa Sprawiedliwości (www.ms.gov.pl - zakładka rejestry i ewidencja/nowa księga wieczysta/formularze wniosków).

Formularz należy wypełnić czytelnie, drukowanymi literami, bez skreśleń i poprawek, na maszynie, na komputerze lub ręcznie, zgodnie z opisem pól. Wnioskodawca wypełnia tylko pola jasne wniosku, z tym że niewypełnione pola należy przekreślić.

Wniosek można złożyć w biurze podawczym wydziału ksiąg wieczystych lub nadać w urzędzie pocztowym na adres tego wydziału.

W formularzu tym należy wskazać:

• oznaczenie sądu, do którego kierujemy wniosek, wraz z numerem wydziału ksiąg wieczystych;
• wskazanie, że wniosek dotyczy założenia księgi dla nieruchomości gruntowej;
• położenie nieruchomości poprzez określenie województwa, powiatu, miejscowości i gminy, w której nieruchomość się znajduje;
• oznaczenie i obszar działki ewidencyjnej poprzez wskazanie ulicy, nazwy lub numeru obrębu, numeru działki i jej obszaru;
• oznaczenie budynku, jeśli księga ma być założona dla nieruchomości budynkowej - w omawianej sytuacji naszego Czytelnika ta część pozostaje zatem niewypełniona, gdyż działka jest niezabudowana;
• wartość nieruchomości określoną w złotych;
• dane właściciela - lub też właścicieli, jeśli działka należy do kilku osób - nieruchomości, który ma być wpisany do księgi - należy podać dane osobowe, numer PESEL, miejsce zamieszkania i adres do doręczeń;
• dane osoby składającej wniosek - właściciela lub pełnomocnika, jeśli taki został w sprawie ustanowiony;
• wykaz dokumentów załączonych do wniosku.

Dodatkowo, w formularzu należy podpisać oświadczenie, że dla nieruchomości nie była dotychczas prowadzona księga wieczysta oraz że właściciel nie wie o istnieniu ograniczonych praw rzeczowych ją obciążających, ani o ograniczeniach w rozporządzaniu nią. Wniosek należy własnoręcznie podpisać.

Jeżeli wniosek będzie składany przez pełnomocnika właściciela nieruchomości, wówczas dodatkowo należy złożyć formularz KW-PP, gdy zaś mają być ujawnione obciążenia nieruchomości - formularz KW-ZAD.

Załączniki do wniosku

Do wniosku o założenie księgi trzeba dołączyć dokumenty:

• stanowiące podstawę oznaczenia nieruchomości, czyli dokumenty geodezyjne (wypis i wyrys z ewidencji gruntów) - muszą one być aktualne (nie starsze niż trzy miesiące) oraz zaopatrzone w klauzulę, iż przeznaczone są do dokonywania wpisów w księgach wieczystych;
• stwierdzające własność (akt notarialny nabycia własności, akt darowizny lub orzeczenie sądu stwierdzające zasiedzenie lub też postanowienie sądu o stwierdzeniu nabycia spadku).

Wszystkie dokumenty będące podstawą wpisu muszą być złożone w oryginałach bądź odpisach wydanych i poświadczonych przez instytucje, które je sporządziły (sądy, organy administracji, notariusza) oraz - gdy dotyczą decyzji administracyjnych i orzeczeń sądowych - posiadać klauzulę prawomocności.

Koszty - ile kosztuje księga wieczysta?

Składając wniosek o założenie księgi wieczystej, należy uiścić stosowne opłaty sądowe, które mają charakter opłat stałych, niezależnych od wartości nieruchomości. Wnosi się je gotówką w kasie sądu bądź bezgotówkowo - przelewem na rachunek sądowy, którego numer znajdziemy na stronie internetowej sądu bądź uzyskamy telefonicznie.

Na łączną opłatę złożą się następujące kwoty:

• za założenie księgi - 100 zł;
• za wpis prawa własności - 200 zł, jeśli nieruchomość ma jednego właściciela lub gdy współwłaścicielami są małżonkowie; przy większej liczbie właścicieli opłata liczona jest proporcjonalnie do wielkości posiadanego udziału;
• jeśli nieruchomość jest obciążona prawami na rzecz osób trzecich, to opłata obowiązuje za każde ujawnione obciążenie, w zależności od charakteru obciążenia - 200 zł (za wpis ograniczonego prawa rzeczowego, jakim jest służebność czy hipoteka) lub 150 zł za wpis praw osobistych i roszczeń (takich jak dożywocie).

Założenie księgi wieczystej wymaga jak widać skompletowania dokumentów, starannego wypełnienia wniosku i uiszczenia należnych opłat. Daje jednak kupującemu gwarancję co do stanu prawnego nieruchomości, dlatego pozwala szybciej i korzystniej sprzedać działkę.

Podstawa prawna:

Ustawa z dnia 6 lipca 1982 roku o księgach wieczystych i hipotece (Dz. U. nr 124 poz. 1361 z 2001 r. ze zmianami).

Rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z dnia 14 sierpnia 2003 roku w sprawie określenia wzorów i sposobu udostępnienia urzędowych formularzy wniosków stosowanych w sądach rejonowych prowadzących księgi wieczyste w systemie informatycznym (Dz. U. nr 156 poz. 1527 z 2003 r. ze zmianami).