Gruntowa pompa ciepła - kiedy warto ją mieć i gdzie zamontować

Pompa ciepła nie jest wynalazkiem ostatnich lat. Jeśli przyjrzymy się bliżej zasadzie jej działania, to okaże się, że jest ona niczym innym, jak tylko lodówką specjalnie przystosowaną do współpracy z instalacją centralnego ogrzewania. Najpierw ciepło jest pobierane ze środowiska naturalnego, na przykład z gruntu lub wody gruntowej, a następnie przekazywane do instalacji centralnego ogrzewania. Natomiast w lodówce jest odwrotnie - ciepło pobierane z jej wnętrza jest usuwane na zewnątrz, do pomieszczenia, w którym stoi.

Aby takie przekształcenia były możliwe, wykorzystuje się właściwości specjalnego płynu - czynnika roboczego - krążącego w instalacji pompy lub lodówki.

Zwróćmy uwagę również na to, że cały proces wymaga dostarczenia energii z zewnątrz. W małych pompach ciepła stosowanych do ogrzewania domów jest to energia elektryczna.

A ponieważ w Polsce prąd wytwarzany jest przede wszystkim z węgla w wielkich elektrowniach i przesyłany przestarzałymi sieciami energetycznymi, wielu fachowców podważa ekologiczność gruntowych pomp ciepła.

Trzeba jednak pamiętać o tym, iż elektrownie wyposażane są w specjalne filtry do usuwania pyłów i siarki. Nie bez znaczenia jest też fakt, że w Polsce udział energii elektrycznej pochodzącej z biopaliw, ogniw fotowoltaicznych i hybrydowych, a także z energii wiatru powoli, ale wzrasta.

Kiedy warto mieć gruntową pompę ciepła?

Jeśli na pompę ciepła zdecydujemy się na etapie planowania domu, wówczas będzie można zrezygnować z projektowania komina, magazynu na opał czy kanałów nawiewu świeżego powietrza do spalania, co obniży nam znacznie koszty budowy.

Montaż gruntowej pompy ciepła w systemie grzewczym warto brać pod uwagę, gdy:

- w okolicy, w której stoi nasz dom, nie ma gazu ziemnego (lub budowa przyłącza byłaby zbyt kosztowna ze względu na jego długość). W takiej sytuacji możemy też zastosować takie nośniki energii, jak gaz płynny lub olej opałowy. Paliwa te spalane w kotłach, pozwalają korzystać w domu z bezobsługowego i nowoczesnego systemu ogrzewania, ale są drogie. Użytkowanie instalacji grzewczej nie będzie kosztowne, jeśli zdecydujemy się na montaż kotłów opalanych węglem lub drewnem. Niestety, wymagają one dokładania opału, usuwania popiołu, systematycznego czyszczenia komory spalania oraz przewodów kominowych. Gruntowa pompa ciepła natomiast jest urządzeniem, które umożliwia wykorzystanie zalet obu tych rozwiązań, czyli wygodną obsługę, a zarazem tanią eksploatację instalacji grzewczej;

- przewidujemy jej współpracę z systemem niskotemperaturowym. Do wyboru mamy ogrzewanie ścienne, sufitowe oraz najpopularniejsze - podłogowe. Pompa ciepła zasilając taką instalację osiąga najwyższą sprawność. Parametr ten (określany współczynnikiem COP) zależy od wielu czynników, z których najważniejszy to temperatura dolnego i górnego źródła ciepła (czyli temperatura zasilania instalacji grzewczej). Przez większą część sezonu grzewczego pompa gruntowa dostarcza do podłogówki wodę o temperaturze około 35-40oC, dzięki czemu jej efektywność jest wysoka. Wartość COP często przekracza 4, co oznacza, że z 1 kWh pobranej z sieci elektrycznej uzyskaliśmy 4 kWh ciepła do ogrzania domu;

- chcemy mieć jeden system do ogrzewania i chłodzenia domu - pompa ciepła umożliwia latem obniżenie temperatury w pomieszczeniach z ułożoną podłogówką znacznie taniej niż przez klimatyzację (choć nie tak skutecznie). Ma to związek z tym, że w tym czasie pracują jedynie pompy obiegowe o łącznej mocy 200-250 W, natomiast moc klimatyzatora wynosi zazwyczaj około 0,8 do 1,5 kW.

Dodatkową zaletą jest to, że ciepło usuwane z budynku można gromadzić w gruncie, a później wykorzystać do ogrzewania (zamiast tracić bezpowrotnie do otoczenia). Dzięki temu grunt szybciej się zregeneruje i na początku następnego sezonu grzewczego pompa będzie działać jeszcze lepiej.

Gdzie zamontować gruntową pompę ciepła?

Pompa ciepła nie wymaga specjalnego pomieszczenia do montażu, co nie oznacza, że każde miejsce w domu będzie odpowiednie. Podczas instalacji tego urządzenia, należy wziąć pod uwagę jego wielkość i ilość wymaganego osprzętu oraz konieczność zapewnienia dostępu do wykonania ewentualnych napraw, a także poziom hałasu, jaki wytwarza podczas pracy. Z tego względu najczęściej pompę ciepła umieszcza się w pomieszczeniu spełniającym także inne funkcje techniczne.

Wielkość pompy i ilość potrzebnego osprzętu. Jeśli w całym domu ułożymy ogrzewanie płaszczyznowe, wówczas montaż pompy ciepła nie będzie skomplikowany. Może się on sprowadzać do instalacji urządzenia kompaktowego z wbudowanym podgrzewaczem wody oraz niewielką ilością osprzętu. Taki zestaw swobodnie zmieści się na przykład w spiżarni.

Gdy jednak na parterze domu zamontujemy ogrzewanie podłogowe, a na piętrze zastosujemy grzejniki ścienne, wówczas potrzebny jest dodatkowy zbiornik buforowy (aby pompa ciepła pracowała w dłuższych cyklach) i osobne pompy obiegowe. Taka rozbudowana instalacja zazwyczaj wymaga większego pomieszczenia.

Warunki montażu. Ze względów praktycznych, najlepiej ustawić pompę przy ścianie zewnętrznej. Należy bowiem do urządzenia doprowadzić przynajmniej dwa przewody (czasem 4, a nawet 6) instalacji dolnego źródła.

Chociaż montaż pompy w wąskiej wnęce jest możliwy, to jednak lepiej pozostawić do niej dostęp nie tylko z przodu, ale i z boku. Ułatwi to serwisantowi wykonanie naprawy, gdy zajdzie taka konieczność.

Hałas. Nowoczesne pompy działają zazwyczaj ciszej od wielu lodówek (wytwarzają hałas jedynie na poziomie 46-52 dB, a dla porównania głośna rozmowa to 60 dB. Trzeba jednak pamiętać, że w mroźne dni pompy ciepła pracują nawet po kilkanaście godzin na dobę. Wówczas cichy, ale długotrwały i monotonny dźwięk może być irytujący. Lepiej więc umieścić urządzenie w pomieszczeniu oddalonym od salonu, a z pewnością z dala od sypialni.

Zapisz się na NEWSLETTER. Co tydzień najnowsze wiadomości o budowie, remoncie i wykańczaniu wnętrz w Twojej poczcie e-mail: Zobacz przykład

>