Fotele: miękko i wygodnie

Fotel - współczesny potomek... tronu

Początkowo tworzone z surowców takich jak drewno, kamień czy metal, pierwsze fotele, a w zasadzie trony, symbolizowały status społeczny. W średniowieczu zarezerwowane były wyłącznie dla władców świeckich i duchownych. Dodatkowo trony wyróżniały się bogatym zdobieniem i były ozdabiane inkrustacjami z luksusowych, szlachetnych materiałów.

W okresie renesansu fotel "wyzwala się" spod wpływu królewskiego, przenosząc się na dwory i do salonów zamożnych mieszczan. Pierwotnie wykonany głównie z drewna, w XVI wieku zaczyna być wyposażany w tapicerowane siedziska i oparcia. To właśnie w tym czasie w Anglii powstaje fotel, który cieszy się nieustającą popularnością do dzisiaj - fotel uszak, cechujący się wygodą i niezwykle charakterystycznym stylem.

W okresie baroku fotele zdobyły dużą popularność, przyjmując tapicerowane i ozdobne formy. Szczególnie znane są fotele Berżera, które pojawiły się w czasach Ludwika XV i Ludwika XVI, zdobywając popularność w całej Europie. Interesującym odniesieniem do historycznej stylistyki jest kultowy fotel Proust, stworzony przez Alessandro Mendiniego, który łączy w sobie elementy stylu rokoka z puentylizmem.

W XVIII wieku w Stanach Zjednoczonych pojawił się fotel bujany, który w XIX wieku zyskał popularność także w Europie. Równocześnie w Anglii stworzono stylowy, klasyczny fotel Chesterfield, pokryty całkowicie skórą. Od tego momentu zainteresowanie tego rodzaju meblami wzrastało, a różnorodność wzorów i typów stale się zwiększała.

Rozkwit produkcji masowej sprzyjał ewolucji projektowania mebli, a era modernizmu przynosi przełom w dziedzinie designu. Fotele stały się minimalistyczne i idealnie dostosowane do swoich zastosowań.

Współczesność przyniosła kolejne transformacje, czyniąc fotele bardziej praktycznymi i dostosowanymi do potrzeb. Podróż przez historię tego typu mebli ukazuje fascynującą metamorfozę od symbolu władzy do nowoczesnych arcydzieł designu, odzwierciedlając ewoluujące możliwości i preferencje społeczeństwa.

Fotel – gwiazda wzornictwa

Fotel zdobył uznanie wśród projektantów jako jeden z ulubionych mebli. Poprzez swobodne wykorzystanie wyobraźni, stworzyli oni wzory, które nie tylko pełnią funkcje praktyczne, lecz także zaskakują oryginalną formą. W pierwszej połowie XX wieku modernizm zaczął wpływać na architekturę i design, a twórcy i projektanci poszukiwali rozwiązań, które łączą funkcjonalność z estetyką. W tym okresie powstały proste, minimalistyczne budynki oraz meble.

Kwintesencją Bauhausu, jednego z modernistycznych nurtów, są powstałe w latach 30. fotele MR20 Miesa van der Rohe i S411 Willema Hendrika Gispena. Ich minimalistyczną konstrukcję oparto na stelażu z metalowych rur. Fotel S411 posiada tapicerowane siedzisko i oparcie, w przypadku fotela MR20 zostały one wykonane jedynie z naciągniętych fragmentów materiału. Oba modele wzorowano na pierwszym ikonicznym fotelu z lat 20. XX wieku, w którego konstrukcji wykorzystano metalowe rurki od roweru, czyli fotela Wassily Marcela Breuera.

Przełomem na początku XX w były słynne Thonety, czyli fotele i krzesła z giętego drewna, które później wykorzystywał w swoich surowych aranżacjach sam Le Corbusier, ale prawdziwa rewolucja zaczęła się w Bauhausie, gdy odkryto potencjał nośny i konstrukcyjny stalowych giętych rurek. To zainicjowało rozwój współczesnych form meblowych do przestrzeni prywatnych, biurowych i hotelowych.

Do ikon designu zaliczamy też fotel Egg chair Arne Jacobsena. Zaprojektowany w 1958 roku do kopenhaskiego hotelu, wyprzedził swoją epokę i myśl estetyczną. Jego forma miała dać poczucie otulenia i odizolowania od panującego w hotelowym foyer chaosu. Dziś typ ten jest bardzo popularny i chętnie wykorzystywany w domach prywatnych oraz przestrzeniach publicznych. 

Warto pamiętać także o polskim akcencie – czyli o kultowych modelach polskich projektantów z lat 60., jak fotel 366 Józefa Chierowskiego czy RM58 Romana Modzelewskiego.

Jakie formy może przybrać fotel?

Na przestrzeni lat fotel przyjmował różne formy. Obecnie do najpopularniejszych typów goszczących w naszych domach zaliczamy:

• Fotel finka – inaczej fotel fińskie, to połączenie wygodnego krzesła z fotelem. Pochodzi od modelu zaprojektowanego przez Alvaro Aalto - Armchair 402.  Ma drewnianą, prostą konstrukcję, tapicerowane siedzenie i odchylone pod kątem oparcie. Cechuje go minimalistyczny design oraz elegancja.
• Fotel kubełkowy - ma kompaktową konstrukcję, idealnie pasuje nawet do mniejszych wnętrz. Cechą charakterystyczną jest tu połączenie oparcia, brzegów i podłokietników fotela w jedną, zwartą, tapicerowaną całość. 
• Fotel uszak – produkowany w różnych wersjach: klasycznych, skandynawskich, eleganckich do biura lub gabinetu oraz designerskich, nawiązujących formą do słynnego Egg Chair.
• Fotel retro –  nawiązuje do wzorów z lat 50. i 60. Posiada prostą, minimalistyczną formę, oferuje wysoką funkcjonalność.
• Nowoczesny fotel wypoczynkowy - komfortowy mebel ze skórzanym lub tapicerowanym obiciem, posiada nowoczesne udogodnienia, jak regulowany zagłówek, kąt nachylenia oparcia czy wysuwany podnóżek.
• Nowoczesny fotel bujany - najczęściej wyposażony w specjalne płozy, inna wersja to fotel podwieszany pod sufitem. Ma formę otwartej kuli, w której można się wyciszyć i odpocząć.

W ostatnich latach największą popularnością cieszą się fotele z funkcją relaksu. Szczególnie z funkcją cardio, czyli ułożeniem, w którym poziom serca jest poniżej poziomu nóg, co wpływa na krążenie ale także wzmacnia poczucie relaksu.

Nowoczesny fotel, wywodzący się z historii tronu, stał się nieodzownym elementem wygody w domu. Jego ewolucja, zaczynając od ekskluzywnych symboli władzy z czasów średniowiecza, odzwierciedla zmieniające się tendencje społeczne i kulturowe. Współczesne fotele, inspirowane ikonami designu i minimalistyczną estetyką, doskonale łączą elegancję z praktycznością, prezentując różnorodne formy, od tradycyjnych po nowoczesne.