Ciemierniki - uroda przedwiośnia

Ciemierniki (Helleborus ) to długowieczne byliny kłączowe z rodziny jaskrowatych (Ranunculaceae ). Znanych jest ok. 20 gatunków, które w naturze występują w górach Europy (m.in. Apeninach, Alpach, Karpatach) i Azji. W Polsce w Bieszczadach można spotkać ciemiernik czerwonawy (H. purpurascens ) - ma skierowane ku dołowi kwiaty zebrane po dwa, trzy na pędzie. Początkowo są one zielonkawobordowe, a później purpurowobordowe.



Dostępne na rynkach hurtowych cięte kwiaty ciemiernika to najczęściej uszlachetnione formy hodowlane (o większych, ładniej zabarwionych kwiatach, podwójnych lub pełnych) uzyskane z wielokrotnego krzyżowania kilku gatunków. Od dawna uprawiane były: ciemiernik biały (H. niger ) - swą polską nazwę zawdzięcza białym kwiatom, zaś łacińską (niger znaczy "czarny") - ciemnobrunatnym, grubym korzeniom; ciemiernik cuchnący (H. foetidus ) - ma dzwonkowate zielone kwiaty z czerwonym obrzeżeniem, a także ciemiernik korsykański (H. argutifolius ) o kielichowatych żółtawozielonych kwiatach. Ciemiernik orientalny (H. orientalis ) pochodzi z Kaukazu. Ma zielonkawobiałe lub kremowe miseczkowate kwiaty, często z różowym zabarwieniem. Obecnie najefektowniejszy gatunek to ciemiernik ogrodowy (Helleborus x hybridus ), mieszaniec uzyskany w wyniku prac hodowlanych. Powstał ze skrzyżowania kilku dzikich gatunków. Ma wiele efektownychodmian o dużych kwiatach barwy białej, różowej, purpurowej, ciemnobordowej, a także nakrapianych.





Część gatunków tworzy ulistnione pędy zakończone kwiatami (ciemiernik cuchnącyi korsykański), u innych - jak u ciemiernika białego i wschodniego - liście i pędy kwiatowe wyrastają bezpośrednio z karpy korzeniowej. Atrakcyjne liście, u wielu gatunków i odmian zimotrwałe, skórzaste (szczególnie efektowne u ciemiernika korsykańskiego - szerokie, lśniące, piłkowane na brzegach). Dzięki takim zaletom ciemierniki doskonale sprawdzają się w kompozycjach kwiatowych. Wśród ogromnej różnorodności odmian są formy zarówno o intensywnie zabarwionych kwiatach, jak i pastelowe, a także z plamkami czy o ciemnym unerwieniu. Kolor kwiatów zmienia się w miarę ich rozwoju. Dojrzewające owoce również są ozdobą rośliny. Ciemierniki mają zastosowanie lecznicze - zawierają we wszystkich częściach drażniące glikozydy, saponiny oraz inne substancje aktywne, dlatego kontakt nieosłoniętej skóry z ich sokiem może wywołać podrażnienie i powstawanie pęcherzy.



Cięte kwiaty ciemiernika sprowadza się do Polski z giełd holenderskich. Najczęściej są to wielokwiatowe okazałe seledynowe grona ciemiernika korsykańskiego - pojawia się on od stycznia do kwietnia i dodatkowo w sierpniu; a także ciemiernik cuchnący - dostępny od listopada do maja. Już od końca stycznia do maja dostępne są liczne barwne formy ciemiernika wschodniego. Kwiaty cięte odmian pochodzących od ciemiernika białego - zwanego różą Bożego Narodzenia (bo za-kwita w okresie świąt) - pojawiają się w sprzedaży od listopada do początku marca. Do kompozycji można też wykorzystać kwiaty ścięte z roślin uprawianych w doniczkach. Co robić po zakupie Kwiaty cięte ciemierników wymagają przechowywania w chłodzie, w temperaturze3-4oC, w wodzie lub odżywce (np. przeznaczonej do krzewów - Chrysal Professional 2, która zapobiega przedwczesnemu otwieraniu pąków). Tak więc zaraz po dostarczeniu ich do kwiaciarni trzeba je rozpakować, podciąć, oczyścić ze zbędnych liści, następnie wstawić do wody w chłodni. W przeciwnym razie szybko zwiędną. Zabiegiem poprawiającym wchłanianie może być głębokie nacięcie końców łodyg "na krzyż". Zanim zastosujemy kwiaty ścięte z rośliny doniczkowej ciemiernika, musimy je należycie napoić. Pamiętajmy, że im chłodniej, tym dłużej zachowają atrakcyjny wygląd - przez tydzień do dwóch.

Zobacz również:

Wiosenne chryzantemy

Cały ogród w skrzynce na parapecie