Kupujesz okna? Zobacz, na co należy zwrócić uwagę!

To, które właściwości okien są ważne i jakie wartości powinny mieć poszczególne parametry, najlepiej ustalić wspólnie z architektem, który projektował dom. Jeśli kupiliśmy projekt gotowy i nie mamy indywidualnego wsparcia projektanta, powinniśmy wybrać się z projektem domu i zestawieniem stolarki do punktu sprzedaży okien, aby razem ze sprzedawcą lub doradcą technicznym ustalić, jakie okna powinniśmy zamówić. Oczywiście, warto wcześniej samemu rozważyć własne potrzeby, by niepotrzebnie nie zamówić za drogich okien, z parametrami maksymalnie wyśrubowanymi (ale akurat dla nas zupełnie nieprzydatnymi).

Chcąc prowadzić z doradcą rzeczową dyskusję, powinniśmy najpierw poznać niektóre terminy techniczne związane z oknami. Ułatwi to wzajemną komunikację i zminimalizuje kosztowne ryzyko nietrafionych wyborów.

Okna elewacyjne (pionowe) i dachowe (połaciowe). Fot. Fakro

Na rynku są dwa typy okien: elewacyjne (nazywane też pionowymi), montowane w ścianach zewnętrznych budynku oraz dachowe - montowane w połaci dachu. Oba typy mają nieco inny sposób produkcji i odrębne sieci dystrybucji.

Pierwsza decyzja, jaką musimy podjąć dotyczy tego, czy wolimy okna drewniane czy plastikowe. W grę wchodzi głównie kwestia naszego gustu i możliwości finansowych.

Jakie kryteria trzeba uwzględnić, dobierając okna

Wybierając okna do domu, musimy wziąć pod uwagę kilka czynników (oprócz obowiązujących przepisów), takich jak:

- nasze oczekiwania i możliwości, czyli spodziewany poziom komfortu cieplnego i akustycznego w pomieszczeniach, oczekiwany poziom bezpieczeństwa, wymagania estetyczne oraz koszty zakupu okien i ich eksploatacji;

Fot. Aleksander Prugar

- usytuowanie domu względem stron świata;

- lokalizacja okien (czy znajdą się na parterze, czy na piętrze);

- położenie geograficzne - w której strefie klimatycznej znajduje się dom, a także, jakie panują w miejscu jego lokalizacji warunki atmosferyczne (np. czy to okolice gór, czy tereny nadmorskie);

- planowane funkcje pomieszczeń w domu (sypialnia, łazienka, kuchnia, piwnica itp.);

Fot. Ruukki

- otoczenie domu - odludzie czy ruchliwa ulica, osiedle strzeżone czy niebezpieczna dzielnica, bliskość wysokich drzew lub zbiornika wodnego (staw, rzeka).

Wyznaczniki jakości okien: ochrona przed ucieczką ciepła

Właściwości okien są opisywane przez wiele parametrów. Przy wyborze tak naprawdę wystarczy jednak wziąć pod uwagę tylko kilka najistotniejszych.

Ochrona przed ucieczką ciepła - parametrem, który to określa, jest współczynnik przenikania ciepła Uw. Im jest on niższy, tym okno cieplejsze. Przepisy obowiązujące od 1 stycznia 2014 r. wymagają, aby wynosił on nie więcej niż 1,3 W/(m2K).

Uwaga! Rozmawiając ze sprzedawcą, nie pomylmy Uw z Ug - ten drugi współczynnik dotyczy tylko szyby (nie całego okna) i zawsze jest niższy. Standardem są zestawy szybowe o Ug = 1,1.

Wyznaczniki jakości okien: zyski ciepła ze słońca

Zyski ciepła ze słońca. Okna mogą w słoneczne zimowe dni dostarczać do wnętrza darmowe ciepło z promieniowania słonecznego (najwięcej na elewacjach południowych). Parametrem informującym nas, ile energii słonecznej dostaje się do wnętrza, jest współczynnik przenikania energii g. Jeśli chcemy, by było jej dużo, powinien on być nie mniejszy niż 50%.

Uwaga! Duże zyski energii są korzystne w zimie, bo obniżają koszty ogrzewania, ale mogą być uciążliwe w lecie - gdyż prowadzą do przegrzewania pomieszczeń.

Wyznaczniki jakości okien: ilość światła

Ilość światła. To, ile światła słonecznego przeniknie do pomieszczeń, określa parametr Lt. Im jest wyższy, tym lepiej, bo im więcej światła wpadnie przez okno, tym później włączymy sztuczne oświetlenie. Jego wartość powinna przekraczać 70%.

Wyznaczniki jakości okien: ochrona przed hałasem

Ochrona przed hałasem. Parametrem informującym, w jakim stopniu okno będzie odgradzało nas od hałasu z zewnątrz, jest współczynnik izolacyjności akustycznej Rw. Im jest niższy, tym lepiej. Standardowo okna mają Rw na poziomie 32 dB, te o lepszej akustyczności - 42 dB, a te o najlepszej - 45 dB.

Uwaga! Nie ma sensu dopłacać do "cichych" okien, jeśli w domu nie ma wentylacji mechanicznej. Wtedy bowiem, żeby przewietrzać dom, rozszczelnimy okna, więc nawet ich najlepsze parametry na nic się nie zdadzą. Pamiętajmy też, by ? jeśli kupujemy okna o podwyższonej izolacyjności akustycznej - wybrać również specjalne nawiewniki akustyczne (gdy planujemy ich montaż). Ważny jest też kształt okien - kwadratowe są gorsze pod względem akustycznym od prostokątnych o tej samej powierzchni.

Wyznaczniki jakości okien: wodoszczelność, odporność na obciążenie wiatrem i przepuszczalność powietrza

Wodoszczelność. Określa, w jak ekstremalnych warunkach ciśnienia deszczu okno może zacząć przeciekać. W budynkach jednorodzinnych, znajdujących się na terenie osłoniętym, nie jest to jednak szczególnie ważne.

Odporność na obciążenie wiatrem opisuje, przy jak dużym wietrze okna uginać się będą pod jego naporem (chodzi o sztywność konstrukcji). To parametr szczególnie istotny w rejonach górskich czy nadmorskich.

Przepuszczalność powietrza. Informuje, ile powietrza przenikać będzie do pomieszczenia przy zamkniętym oknie. Niekiedy pożądany jest minimalny napływ, ale w przypadku wentylacji mechanicznej zalecana jest zupełna szczelność przed wnikaniem powietrza do wnętrza.

Wyznaczniki jakości okien: ochrona przed włamaniem

Ochrona przed włamaniem. Nie ma okien całkiem antywłamaniowych, jednak najlepszą możliwą ochronę zapewni montaż okien klasy 2. Klas jest sześć (WK/RC), ale wyższych (powyżej 2) nie stosuje się w prywatnych domach. Okna droższe od standardowych muszą mieć certyfikat potwierdzający ich klasę.

Co sprawdzić przed zamontowaniem okien

Po przywiezieniu okien na miejsce budowy, a przed ich zamontowaniem, należy skontrolować:

x zgodność z zamówieniem i fakturą (ilość i asortyment);

x jakość wykonania elementów (obróbka, malowanie, kolory);

x kompletność (szczególnie, gdy kupiliśmy okna niestandardowe, np. wyposażone w dodatkowe elementy antywyważeniowe, blokady otwierania i uchyłu itp.);

x stan okien (czy nie są porysowane lub uszkodzone).

Uwaga! Zanim zabierzemy się do montowania okien, koniecznie zapoznajmy się z warunkami gwarancji. Często jest w niej zapisane, że przystąpienie do montażu oznacza, że okno zostało odebrane pod względem jakościowym (czyli jest wolne od wad jawnych). Punkt ten jest szczególnie istotny przy oknach połaciowych (dostarczanych w pudełkach), ponieważ nie mamy możliwości sprawdzenia jakości okien bez wyjęcia ich z opakowań kartonowych.