Jak urządzić taras

Program minimum?

To pro­gram mi­ni­mum. I z po­mo­cą po­my­sło­we­go ogrod­ni­ka moż­na z nie­go niejednokrotnie wy­cis­nąć coś cie­ka­we­go (z pro­gra­mu, nie z ogrod­ni­ka - rzecz jasna). Jed­nak moż­na (i warto) zdo­być się na coś wię­cej. Pomysłów naprawdę nie brakuje. Poza tym jest ca­ła ma­sa środ­ków, któ­re pozwalają w peł­ni wy­ko­rzy­stać po­ten­cjał ogro­du i stwo­rzyć w nim cie­ka­we miej­sca, do któ­rych bę­dzie­my chęt­nie wy­cho­dzić przy każ­dej nadarzającej się oka­zji.

Pro­jekt

Idea ogrodu powinna po­wsta­wać rów­no­le­gle z pro­jek­tem do­mu. Pla­nu­jąc ko­lej­ne po­miesz­cze­nia, ich wza­jem­ne usta­wie­nie i re­la­cje, po­win­niś­my my­śleć jednocześnie o ich po­wią­za­niu z ogro­dem. Przy­kła­d: wiel­kość i usta­wie­nie drzwi bal­ko­no­wych w po­ko­ju dzien­nym bę­dzie wpły­wać na wy­go­dę ko­rzy­sta­nia z ta­ra­su. Mo­że się zda­rzyć tak, że trze­ba bę­dzie ob­cho­dzić meb­le (np. rozłożystą ka­na­pę), aby wyjść na ze­wnątrz. W efek­cie bę­dzie­my dwa ra­zy się za­sta­na­wiać, za­nim wy­jdzie­my z gorącą ka­wą na ta­ras.

Rów­nież po­ło­że­nie kuch­ni wzglę­dem ogro­du wpły­nie na wy­go­dę przygotowywania i spo­ży­wa­nia po­sił­ków na ta­ra­sie. Kuch­nia z sze­ro­kim wyj­ściem, przy­le­ga­ją­ca do ta­ra­su, uła­twi nam urzą­dze­nie ja­dal­ni "pod go­łym nie­bem".

Z ko­lei kuch­nia od­da­lo­na od ogro­du znie­chę­ci do wy­no­sze­nia po­sił­ków na ze­wnątrz. Wie­le ta­kich ba­nal­nych wy­da­wa­ło­by się de­cy­zji wpły­nie na to, czy bę­dzie­my w peł­ni ko­rzy­stać z uro­ków włas­ne­go ka­wał­ka zie­mi.

Ta­ras

Jak po­wi­nien wy­glą­dać ten ka­wa­łek utwar­dzo­nej na­wierz­chni, na któ­ry wy­no­si­my meb­le ogro­do­we i prze­no­si­my się w po­god­ne dni?

Na pew­no po­wi­nien mieć słusz­ną wiel­kość. Wy­mia­ry należy dostosować do licz­by osób ko­rzy­sta­ją­cych z ta­ra­su. Moim zdaniem najlepiej, aby było to co naj­mniej 2,0-3,0 m2 na oso­bę, li­cząc po le­ża­ku dla każ­de­go, z moż­li­wo­ścią swo­bod­ne­go obej­ścia. Zatem ta­ras o wy­mia­rach 3 x 4 me­try i po­wierz­chni 12 m2 bę­dzie w sam raz dla?czte­rech osób.

Po­ziom, ma­te­ria­ły

Wyj­ście z do­mu po­win­no być sze­ro­kie, umoż­li­wia­ją­ce prze­nie­sie­nie meb­li lub ta­cy z je­dze­niem. Naj­lep­sze są pod­wój­ne drzwi otwie­ra­ne lub sze­ro­kie prze­suw­ne.

Rów­nie istot­ny dla wy­go­dy użyt­ko­wa­nia jest po­ziom ta­ra­su. Należy uni­kać wszel­kich "po­ty­ka­czy", czy­li róż­nic po­zio­mów, schod­ków i po­chyl­ni. Naj­lep­szym roz­wią­za­niem jest zrów­na­nie po­zio­mu ta­ra­su z po­ko­jem.

Zadaszenie i na­wierz­chnia

Ma­my dwie op­cje: lek­ką ażu­ro­wą lub cięż­ką, szczel­ną kon­struk­cję.

Pier­wsza - wy­ko­na­na z li­stew lub go­to­wych de­sek drew­nia­nych albo z two­rzy­wa sztucz­ne­go umoż­li­wia szyb­ki i ła­twy mon­taż. Ale taras ażurowy wymaga chłonnego podłoża pod spodem lub drenażu, ponieważ szybko ścieka z niego woda (przer­wy mię­dzy de­ska­mi). Ponadto należy go impregnować - przynajmniej dwa ra­zy w ro­ku.

Dru­gie rozwiązanie z kolei wy­ma­ga du­że­go na­kła­du pra­cy i większej ilości ma­te­ria­łów. I choć ta­rasu mo­no­li­tycz­nego nie trzeba pielęgnować, to je­go szczel­na na­wierz­chnia nie­sie ry­zy­ko za­la­nia wnę­trza do­mu pod­czas ule­wy. War­to więc po­pro­wa­dzić ka­nał od­wad­nia­ją­cy wzdłuż ścia­ny bu­dyn­ku.

Per­go­la i in­ne sztu­czki

Upa­ły uświadamiają nam, jak waż­ny jest ka­wa­łek cie­nia w ogro­dzie. Do łask po­wra­ca­ją za­pom­nia­ne roz­wią­za­nia w po­sta­ci per­go­li czy róż­nego rodzaju tre­ja­ży. Te ażu­ro­we kon­struk­cje, mogące przybierać rozmaite kształty, da­ją wie­le moż­li­wo­ści. Sa­me w so­bie za­pew­nia­ją od­po­wied­nio du­żo pół­cie­nia. Po­nad­to są pod­po­rą dla wszel­kich ro­ślin pną­cych. Wspól­nie z ni­mi two­rzą pa­ra­wan, wy­dzie­la­jąc wy­bra­ne miej­sca i za­pew­nia­ją­c pry­wat­ność. I w koń­cu przy­kry­te z gó­ry prze­zro­czy­stym ma­te­ria­łem (po­li­wę­glan, szkło bez­piecz­ne) chro­nią przed desz­czem. Ten sam przezro­czy­sty ma­te­riał przy­twier­dzo­ny do ścian per­go­li osło­ni ta­ras przed wia­trem. Czyli kil­ka fun­kcji w jed­nym roz­wią­za­niu.

Wo­da, ro­śli­ny i in­ne atrak­cje

Wo­kół ta­ra­su moż­na zaplanować atrak­cje, któ­re po­bu­dzą na­sze zmy­sły. Na po­cząt­ku i pod ko­niec dnia won­ne ro­śli­ny pod­raż­nią zmysł po­wo­nie­nia. Szem­rzą­ca lub chlu­po­czą­ca wo­da - zmysł słu­chu. A zie­lo­ne płasz­czyz­ny ży­wop­ło­tów uko­ją szcze­gól­nie zmysł wzro­ku.

To są atrak­cje, któ­re z roz­my­słem, acz i z umia­rem war­to za­sto­so­wać w bez­poś­red­nim są­siedz­twie do­mu. Nie tyl­ko wo­kół ta­ra­su. Da­ją one do­dat­ko­wą daw­kę przy­jem­no­ści i przy­po­mi­na­ją, na czym po­le­ga urok kon­tak­tu z przy­ro­dą.

We­ran­da

Z ta­ra­su ogro­do­we­go ko­rzy­sta­my przez mniejszą część ro­ku. Gdy zro­bi się chłod­no i wietrz­nie, przy­da­je się wówczas po­miesz­cze­nie zwa­ne we­ran­dą, czyli stre­fa przej­ścio­wa po­mię­dzy do­mem a ogro­dem. Przy­bie­ra ona z re­gu­ły po­stać lek­kiej kon­struk­cji drew­nia­nej, moc­no prze­szklo­nej, z peł­nym lub prze­szklo­nym da­chem. Prze­strzeń we­ran­dy poz­wa­la cie­szyć się uro­ka­mi ogro­du i je­sie­nią, i na wios­nę, bez oba­wy, że po­wiew wia­tru lub prze­lot­ny deszcz przer­wie picie po­ran­nej ka­wy.

Ogród zi­mo­wy

Ogród zi­mo­wy jest bar­dziej za­a­wan­so­wa­ną i kosz­tow­ną po­sta­cią we­ran­dy. W skró­cie - wer­sją ogrze­wa­ną. Co ozna­cza, że nie tyl­ko czło­wiek, ale i ro­śli­ny prze­trwa­ją zim­ne dni. Jego kon­struk­cja wy­ma­ga po­go­dze­nia kil­ku sprzecz­nych fun­kcji. Ro­śli­ny wy­ma­ga­ją świat­ła, a więc du­żych taf­li szkła. Te zaś nio­są ze so­bą ry­zy­ko prze­grza­nia po­miesz­cze­nia la­tem i wy­chło­dze­nia zi­mą. Aby te­mu za­radzić, trze­ba za­sto­so­wać sy­ste­my za­cie­nia­nia i chło­dze­nia oraz ni­skoe­mi­syj­ne szkło i wy­daj­ne ogrze­wa­nie. Ale to kosztuje.

Altana

Al­ta­na jest ta­ką wy­spą w prze­strze­ni ogro­du, do któ­rej moż­na przy­bić w po­szu­ki­wa­niu ci­szy i wy­tchnie­nia od są­siedz­twa do­mu. Da­je po­czu­cie pry­wat­no­ści, kie­dy ma­my ocho­tę za­szyć się z książ­ką w ogro­dzie. Da­je też in­ny ogląd ogro­du, z wi­do­kiem na dom. Jest też do­brym miej­scem na spot­ka­nia to­wa­rzy­skie, ta­kim "ta­ra­sem bis". Warto ją postawić, pod warunkiem że mamy odpowiednio dużą przestrzeń w ogrodzie. Uwaga! Trzeba dopilnować, żeby ścianki altany nie zacieniły ulubionych roślin.

Rys. Janusz Kaczorek