Klimatyzacja, czyli czym się kierować przy wyborze oferty?

Upalne lata oraz łagodne zimy stały się naszą rzeczywistością. Nie trudno zauważyć tej tendencję na przestrzeni ostatnich lat. Z drugiej strony przepisy zobowiązujące nas do ciągłego podnoszenia izolacyjności budynków i zmniejszania ich energochłonności grzewczej, wymagają projektowania domów wystawionych w kierunku południowym z dużymi przeszkleniami. wystawionych w kierunku południowym z dużymi przeszkleniami. Operujące słońce tak pożądane zimą, latem bywa uciążliwe i zaczynamy rozglądać się za klimatyzacją. Ale nie tylko te czynniki mają na to wpływ. Badania wykazują, że temperatura w pomieszczeniach, w których pracujemy jest jednym z głównych czynników wpływających na naszą wydajność. Co ciekawe zaobserwowano również, że latem odpowiednio obniżona temperatura w pomieszczeniach usługowych, zachęca klientów do robienia zakupów.

Wracając jednak do naszych mieszkań, nie zapominajmy o tym, że bardzo często właśnie w domu pracujemy, uczymy się, a potem chcemy odpocząć w komfortowych warunkach, aby nabrać sił na kolejny dzień. I to powinno być najlepszą rekomendacją do tego, aby zainstalować skuteczny system klimatyzacji.

Gdzie znaleźć fachowców? 

Tak, jak zazwyczaj przy każdym takim przedsięwzięciu, poszukiwania rozpoczynamy pytając rodzinę i znajomych czy znają takich fachowców. Wielu z nas także przegląda strony internetowe i odpowiednie fora związane z tym tematem. Należy jednak zwrócić uwagę na to, że w przypadku klimatyzacji, czyli urządzeń napełnionych f-gazami (czynnikiem chłodniczym z grupy gazów fluorowanych), zakup urządzenia ściśle wiąże się z wyborem instalatora. Dokładnie oznacza to, że w momencie dostawy urządzenia musimy mieć podpisaną umowę na montaż z wykonawcą, który ma stosowane uprawnienia – certyfikat f-gazowy. Lista instalatorów mających tego typu kompetencje jest dostępna na stronie Urzędu Dozoru Technicznego (https://www.udt.gov.pl/wykazy/REJ_ZAKL_UPR_FG.html).

Ponad 15 500 przedsiębiorców w Polsce ma certyfikat f-gazowy, który uprawnia do montażu klimatyzacji

Jakie parametry są ważne?

Dobry fachowiec powinien dobrać urządzenie dopasowane do naszych potrzeb oraz możliwości montażowych. Warto jednak wiedzieć na jakie parametry i cechy urządzenia zwrócić szczególną uwagę czytając ofertę.

• Moc chłodnicza - umożliwia utrzymanie wymaganej temperatury we wnętrzu. Można ją określić na kilka sposobów. Jeśli mamy do zainstalowania tylko jeden lub dwa klimatyzatory w pokojach o powierzchni do 30 m2 wystarczy, że skorzystamy z prostych kalkulatorów doboru znajdujących się na stronach dostawców. Potem jednak trzeba te wartości skonsultować z fachowcem. Natomiast montaż klimatyzacji w większej liczbie pomieszczeń lub w całym domu jednorodzinnym to już zadanie dla instalatora. Mnogość dostępnych rozwiązań wymaga bowiem zaawansowanej wiedzy w tym zakresie.
•  Efektywność energetyczna – ma wpływ na koszty energii elektrycznej, którą zużywa urządzenie. Dlatego każdy klimatyzator jest wyposażony w etykietę energetyczną, na której jest opisana klasa efektywności energetycznej. Osobno dla chłodzenia i grzania. Dwie najwyższe klasy dla trybu chłodzenia to A+++ oraz A++ i tylko te są warte uwagi.

Uwaga! Z klasą efektywności jest połączona wartość liczbowa SEER . Jest to sezonowy wskaźnik efektywności energetycznej. Określa on, ile średnio energii chłodniczej w sezonie letnim możemy się spodziewać zużywając energię elektryczną. Zatem, gdy SEER wynosi 7 to średnio latem z 1 kW energii elektrycznej możemy otrzymać 7 kW energii chłodniczej. Z praktycznego punktu widzenia użytkownika wartość SEER powyżej 8 oznacza bardzo dobre urządzenie. Modele, dla których SEER wynosi poniżej 6, należy raczej omijać.

• Poziom hałasu - gwarantuje komfort użytkowania. W każdym klimatyzatorze umieszczony jest wentylator, który generuje hałas. Ważne, aby był on dla nas jak najmniej dokuczliwy. Poziom hałasu podawany jest jako ciśnienie akustyczne w odległości 1,5 m od urządzenia. Jeżeli dla jednostki wewnętrznej zobaczymy wartość najniższą na poziomie 30 dB(A) i odpowiednio najwyższą - 50 dB(A), to możemy być pewni cichej pracy klimatyzatora. Z kolei wartości na poziomie 20 dB(A) oznaczają modele z tzw. „wyższej półki”, które na najniższym biegu działają praktycznie bezgłośnie.

W jednostce zewnętrznej również znajduje się wentylator, który może utrudniać życie nie tylko nam, ale również sąsiadom. Aby uniknąć takich sytuacji, szukamy urządzenia, które „wytwarza” hałas w okolicach 60 dB(A), pamiętając przy tym o zasadach (miejscu) montażu. Warto wiedzieć, że przepisy wymagają od właścicieli, aby na granicy działki hałas pochodzący od urządzeń nie był większy niż 50 dB(A), co w przypadku nowoczesnych klimatyzatorów nie jest to trudne do realizacji.

• Gwarancja. Dobrym standardem jest okres około 5 lat, ale można też spotkać oferty urządzeń objętych 10-letnią gwarancją. W przypadku długoletnich gwarancji warto sprawdzić dostępną siatkę serwisową. Jeżeli mamy w swojej okolicy kilku autoryzowanych serwisantów danej marki, to możemy nie obawiać się odległych terminów ewentualnych napraw.

Jakie klimatyzatory i systemy mamy do wyboru?

Na rynku dostępnych jest kilka modeli klimatyzatorów, a rodzaj urządzenia jest ściśle związany z miejscem, w którym planowany jest jego montaż. Najbardziej popularny i najczęściej stosowany w naszych domach jest klimatyzator ścienny. Zawieszony - zgodnie z nazwą - na ścianie (często nad drzwiami), doskonale realizuje swoje zadania schładzając powietrze we wnętrzu. Jest to też zazwyczaj najtańszy typ klimatyzatora w ofercie wszystkich producentów. Niektórzy uważają, że jego wadą jest to, że najbardziej go widać w pomieszczeniu. Inni zaś są zadania, że ciekawie wzorniczo model, może być atrakcyjnym elementem wyposażenia wnętrza. Do wyboru są jeszcze: kasety, które instalowane są w przestrzeni międzystropowej, urządzenia kanałowe do montażu nawet poza pomieszczeniem chłodzonym oraz przypodłogowe.

W zależności od tego, ile pomieszczeń będzie schładzanych, stosuje się system split, multisplit i VRF. Dla pojedynczych pomieszczeń wystarczą nam klimatyzatory split, dla całych domów polecane są już układy multisplit. Te ostatnie potrafią obsłużyć nawet 6 czy 8 pomieszczeń. Rezydencje i większe budynki to już zadanie dla systemów VRF. Tego typu system może schładzać (ogrzewać) nawet do 64 pomieszczeń.

Jakie inne cechy klimatyzatorów są istotne? 

Porównując oferty od wykonawców warto jeszcze zwrócić uwagę na takie cechy, jak:

• zdalny nadzór nad urządzeniem przez aplikację na smartfonie;
• programatory czasowe, umożliwiające ustawienia odmiennej pracy klimatyzatora w cyklu dobowym i tygodniowym;
• możliwości oczyszczania powietrza, czyli zamontowane w klimatyzatorze filtry. To cecha szczególnie ważna dla domowników cierpiących na alergie;
• tryb grzania, ta funkcja to już w zasadzie standard i w naszej strefie klimatycznej praktycznie nie ma w ofercie klimatyzatorów tylko chłodzących. Opcja dogrzewania klimatyzatorem, czyli pompą ciepła powietrze/powietrze, to bardzo ciekawe rozwiązanie, z którego warto korzystać, zwłaszcza, jeśli mamy w domu instalację fotowoltaiczną. W okresie przejściowym wiosennym i jesiennym może to być najtańszy sposób ogrzewania.

W tym przypadku zwracamy uwagę na klasę efektywności energetycznej - minimum to A+. Tylko takie klimatyzatory gwarantują niskie koszty eksploatacji, a poza tym są objęte dotacjami do pomp ciepła.

• specjalne systemy pozwalające na wzmożenie cyrkulacji powietrza w pomieszczeniu tzw. auto swing w płaszczyźnie poziomej i pionowej. Część urządzeń ma możliwość szybkiego osiągania zadanej temperatury w pomieszczeniu. Ciekawą funkcją jest czujnik obecności czy tryb temperatury dyżurnej i nocnych obniżeń hałasu.

Jakie znaczenie ma czynnik chłodniczy?

Dużo się mówi o zastosowanym czynniku chłodniczym ponieważ, w klimatyzacji to on jest odpowiedzialny za efekt cieplarniany i obrót tą substancją jest ściśle nadzorowany. Jednak z punktu widzenia użytkownika końcowego nie jest to czynnik kluczowy. Warto zwrócić uwagę tylko na to, czy w momencie zakupu i przekazywania do użytku dany czynnik jest dopuszczony do sprzedaży. Aktualnie standardowo wykorzystywanym czynnikiem chłodniczym jest ten oznaczony symbolem R32. W perspektywie czasu będą się pojawiały urządzenia napełnione czynnikiem o mniejszym wpływie na efekt cieplarniany, ale nie ma w planach zakazu eksploatacji urządzeń już zainstalowanych.

Na czym polega odbiór zamontowanego układu? 

Na koniec pozostaje zadanie odebrania prac, abyśmy byli pewni bezpiecznego i bezawaryjnego użytkowania wybranego systemu schładzania pomieszczeń.

Skuteczność pracy wszystkich instalacji związanych z montażem klimatyzacji (czyli elektrycznej, chłodniczej i odprowadzającej skropliny) powinna być potwierdzona protokołami odbioru sporządzonymi przez instalatora. Rzetelni dostawcy opracowują własne gotowe formularze, gwarantujące sprawdzenie wszystkich niezbędnych parametrów. Zawierają one, w przypadku instalacji:

• elektrycznej informację o okablowaniu oraz zabezpieczeniach, czasami protokół pomiaru skuteczności zerowania;
• chłodniczej wykaz średnic rur, protokół z próby szczelności oraz informację o rodzaju i ilości czynnika chłodniczego w urządzeniu (te ostatnie dane powinny być również umieszczone na obudowie jednostki zewnętrznej);
• skroplinowej protokół z próby szczelności oraz skuteczności odprowadzania skroplin do kanalizacji.

Podczas odbioru należy również zweryfikować minimalne odległości serwisowe określone przez producenta, czyli odległości urządzenia od przegród budowlanych.

Uwaga! Klimatyzatory typu spit do zastosowań domowych co do zasady nie wymagają obowiązkowych przeglądów, innych niż te podane przez producenta w instrukcji obsługi i montażu. Nie podlegają również nadzorowi jednostek państwowych. Natomiast duże systemy VRF muszą się zgłoszone do Centralnego Rejestru Operatorów (CRO). W konsekwencji wiąże się to m.in. z wykonywaniem regularnych przeglądów i wpisywaniem ich do stosownej bazy. I o najważniejsze, obowiązek ten nie ciąży na instalatorze, lecz właścicielu urządzenia i nie należy go zaniedbywać.