Pokój Montessori - jak stworzyć przestrzeń stymulującą rozwój dziecka?

W domu inspirowanym pedagogiką Montessori

Wprowadzenie do pokoju dziecięcego odpowiedniego wyposażenia wymaga zrozumienia sposobu, w jaki rozwijają się najmłodsi domownicy. W tym celu warto przybliżyć sobie najważniejsze wytyczne oraz zasady dwóch słynnych szkół wychowawczych – pedagogiki waldorfskiej autorstwa Rudolfa Steinera oraz pedagogiki Marii Montessori.

Obie szkoły wskazują, że najbardziej istotna jest nauka poprzez samodzielne akcje, twórcze działania i obcowanie z naturą. Wskazówki badaczy dziecięcej z powodzeniem można zastosować podczas meblowania pokoi naszych pociech. Oto kilka podpowiedzi, które pozwolą zaaranżować bezpieczną i estetyczną, a także stymulującą przestrzeń w pokojach dla dzieciaków.

Miejsce nowych doświadczeń - główne założenie pokoju dziecięcego Montessori

Zgodnie z filozofią Montessori niezwykle istotne jest umożliwienie dziecku rozwoju poprzez samodzielne działanie. Maria Montessori uważała, że ważne w tym miejscu jest porzucenie typowych, szkolnych metod wychowawczych, ponieważ te często zniechęcają maluchy do podejmowania aktywności. Dlatego pamiętajmy, by w pokoju dziecka (lub wydzielonym miejscu w sypialni rodziców) było wystarczająco dużo miejsca do pełzania i raczkowania – w końcu to właśnie będą jego pierwsze aktywności.

Równie istotne jest, by wszystkie meble w pokoju malucha były stabilne, najlepiej stworzone z dość ciężkich materiałów. Dzięki temu nie będziemy musieli martwić się o to, że któryś mebel przewróci się podczas treningu chodzenia przy meblach, podpierania się o meble przy wstawaniu i siadaniu. Stabilne meble i przestrzeń umożliwią dzieciom bezpieczną naukę samodzielnego działania.

Nauka porządkowania w dziecięcym pokoju zgodnie z pedagogiką Marii Montessori

Kolejna wskazówka Montessori mówi o tym, jak ważna dla rozwoju dziecka jest nauka porządkowania przedmiotów w jego najbliższym otoczeniu. Samodzielne działania, o których pisaliśmy wcześniej powinny umożliwić dziecku łatwe odkładanie oraz przenoszenie przedmiotów z miejsca na miejsce. Zwróćmy więc uwagę na funkcjonalność i konstrukcję mebli, które wybierzemy.

Przede wszystkim zadbajmy o to, by wyposażenie było dopasowane do wzrostu dziecka i jego zdolności motorycznych. Ważne, by meble do przechowywania zawierały różnego rodzaju skrytki – zamykane szafki, półki, szuflady, boxy. Dzięki nim dzieci będą mogły swobodnie i samodzielnie uczyć się segregowania przedmiotów.

Pamiętajmy również, by w pokoju dziecka nie znajdowało się zbyt dużo przedmiotów. Obserwacja malucha pozwoli nam wywnioskować, które zabawki są dla niego najbardziej interesujące, a których w ogóle nie zauważa. Te ostatnie będą mogły zostać schowane z myślą o ewentualnym wykorzystaniu ich w przyszłości.

Przestrzeń dziecka: meble, które „rosną” wraz z dzieckiem

Praktycznym rozwiązaniem, które pozwoli nam i naszemu dziecku cieszyć się wyposażeniem pokoju przez długie lata, będą meble z możliwością regulacji poszczególnych elementów. Zwróćmy uwagę, aby meble, które umieścimy w pokoju malucha, miały np. regulowaną wysokość blatów. W ten sposób nie będziemy musieli wymieniać mebli z dużą częstotliwością. Co więcej, w pokoju naszej pociechy świetnie sprawdzą się meble systemowe, które mogą istnieć zarówno jako samodzielne elementy aranżacji, jak i spójne „meblościanki” w nowoczesnej odsłonie. Uda nam się w ten sposób dopasować układ mebli oraz ich funkcjonalność do aktualnych potrzeb dziecka.

Pracownia kreatywności, w której małe dziecko tworzy

Stworzona przez Rudolfa Steinera pedagogika waldorfska to druga metoda wychowawcza, która pozwoli nam stworzyć odpowiednią aranżację pokoju dla dziecka. Jednym z jej najważniejszych założeń jest szacunek do dziecka, jako indywidualnej i wolnej jednostki. Ważne jest więc, by stworzyć mu przestrzeń, w której już od najmłodszych lat będzie mogło wyrażać swoją osobowość.

Dlatego w pokoju dziecka powinno znaleźć się miejsce, które umożliwi maluchowi twórczą zabawę oraz poznawanie nowych kształtów, tekstur i materiałów. Będzie to ważnym czynnikiem, który pobudzi dzieci do kreatywnego realizowania swoich fantazji. Ważne są też przedmioty powszechnego użytku dostosowane do małych rączek dziecka, umiejscowione w zasięgu wzroku dziecka.

Dziecięca przestrzeń: wnętrze inspirowane naturą

Dzieci stykają się z nowinkami technologicznymi praktycznie od urodzenia. Dlatego ważne jest, by rodzice uczyli je obcować z naturą oraz ze światem offline. Z jednej strony nauka ta będzie zakładała różnego rodzaju aktywności na świeżym powietrzu. Z drugiej strony, doświadczanie natury wiąże się również z tym, w jaki sposób wyposażymy pokój naszego dziecka. Bardzo dobrym rozwiązaniem okażą się meble z drewna. To naturalny i niezwykle solidny materiał, który sprawia, że meble charakteryzują się wytrzymałością oraz prostą formą. Warto w tym miejscu pamiętać o dwóch kwestiach związanych z bezpieczeństwem i komfortem najmłodszych:

Ze względu na to, że aranżacja pokoju ma zachęcać dzieci do aktywności, upewnijmy się, że wszystkie meble posiadają zaokrąglone krawędzie i ranty. Co więcej, wybierajmy meble, do wykończenia których stosuje się wyłącznie ekologiczne, a tym samym nieszkodliwe oleje. W ten sposób zapewnimy naszym pociechom w pełni bezpieczne miejsce do eksplorowania oraz zabawy.

Bardzo dobrze sprawdzą się więc drewniane ławeczki i niskie regały, które pozwolą maluchom przyjąć wygodną pozycję, by spędzać czas na rysowaniu, malowaniu, budowaniu, modelowaniu i innych kreatywnych czynnościach. Jak uważa Steiner – dzięki temu pozwolimy na to, by rozwijanie wyobraźni dziecka w późniejszych latach przeistoczyło się w zdolność do podejmowania inicjatywy oraz chęci do pracy – nie tylko twórczej.

Aranżując pokój dziecięcy w zgodzie z założeniami pedagogiki Marii Montessori i Rudolfa Steinera, uda nam się stworzyć przestrzeń, która będzie rozwijała nie tylko wyobraźnię, ale również zdolności motoryczne naszych pociech. Estetyczne meble o prostej formie, przestrzeń do twórczej ekspresji oraz materiały i dodatki inspirowane naturą sprawią, że pokój dziecka będzie nie tylko funkcjonalny i ładny, ale przede wszystkim interesujący dla jego młodego i ciekawskiego mieszkańca.