Begonie. Rośliny doniczkowe. Uprawa i pielęgnacja

Natura stworzyła około tysiąca gatunków begonii. Są to występujące w tropikalnym i subtropikalnym klimacie byliny; tylko nieliczne częściowo drewnieją. Ponieważ łatwo się ze sobą krzyżują, powstało wiele ich mieszańcowych gatunków i odmian. W warunkach domowych najlepiej sprawdzają się tzw. begonie liściowe. Zaliczane są do nich niskie lub wysokie kępiaste rośliny o liściach w dekoracyjne wzory, ale także pnącza i pokryte srebrzystym meszkiem sukulenty, których o przynależność do begonii wcale byśmy nie podejrzewali. Rośliny te tworzą cienkie, płytko rozrastające się korzenie (nie mają bulw). Przedstawiamy najbardziej popularne.

BEGONIE SMUKŁE JAK TRZCINY

Najwyższe są tzw. begonie trzcinowe (cane begonia). Ich długie pędy o wyraźnie zaznaczonych kolankach w mieszkaniach mogą sięgnąć sufitu. Ale mają też karłowe odmiany. Wiosną lub latem efektownie kwitną. Zebrane w spore grona kwiaty - różowe, czerwone lub białe - podobne są do uprawianej w gruncie begonii stale kwitnącej. Begonia koralowa (Begonia corallina), plamista (B. maculata) oraz pokrewne odmiany mają liście w kształcie skrzydeł ze srebrzystymi plamkami. Anglicy nazywają je poetycko angel wings (anielskie skrzydła). Odmiana 'Tamaya' jest sprzedawana jako niskie drzewko szczepione na pieńku. Begonie trzcinowe nie wymagają wiele pielęgnacji.

BEGONIE LIŚCIOWE ROSNĄ PRZY ZIEMI

Kolejna grupa begonii liściowych ściele swoje grube mięsiste łodygi po podłożu. To tzw. begonie kłączowe. Do najbardziej atrakcyjnych, ale też najbardziej delikatnych, należy begonia królewska (B. rex). Jej liście mają szczeciniaste włoski, mocno pofałdowaną powierzchnię i wyszukane desenie. U niektórych odmian są spiralnie skręcone lub ozdobione falbanką. Dorastają do 25 cm długości. Już młode rośliny o kilku liściach wyglądają efektownie. Obecnie jednak do sklepów trafiają głównie odmiany mieszańcowe, nie tylko piękne, ale i wytrzymałe na domowe warunki. Pochodzą od różnych atrakcyjnych gatunków, np. filigranowej begonii Bowera (B. bowerae).

Czy wiesz, że...

Begonia królewska pochodzi z Indii. Niszczy ją wiatr i deszcz, więc lepiej rośnie pod dachem. Pochodzące od niej mieszańce są wytrzymalsze. Latem mogą zdobić balkon.

SEKRETY PIELĘGNACJI BEGONI

Begoniom służy: duża ilość rozproszonego światła, umiarkowana temperatura (latem ok. 22°C, a zimą -18°C), wilgotne powietrze, wiosną i latem delikatne zasilanie bardzo rozcieńczonymi wieloskładnikowym nawozem mineralnym lub odżywką na bazie biohumusu, płaskie, ciężkie doniczki oraz lekko kwaśna próchniczna ziemia (np. uniwersalna z dodatkiem włóknistego torfu).

Szkodzi szkodzi: brak światła (w ciemnych miejscach wiotczeją), moczenie i nabłyszczanie liści, przeciągi, potrącanie, latem palące słońce i upał (powyżej 30°C), zimą bliskość gorącego kaloryfera oraz lodowatych szyb.

Przycinanie. Okazy o pojedynczych pędach szybko strzelają w górę, wymagają podpór, z czasem tracą dolne liście. Lepiej się prezentują, jeśli pędy, które już przekwitły, skraca się tuż nad drugim węzłem od dołu. Robimy to wiosną, zanim zaczną rozwijać się nowe liście. Wówczas rośliny rozgałęziają się, zachowują młody wygląd i nie przysparzają kłopotów zbyt dużymi rozmiarami. Co 3-4 lata należy je przesadzić do nieco większej doniczki lub co wiosnę dosypywać im świeżego podłoża.

Odmładzanie kłączowych. Begonie kłączowe wychylają się z doniczek i stają się mało stabilne, a begonia królewska dodatkowo zimą traci najstarsze liście. Co 2-3 lata należy więc rośliny wiosną odmładzać. Wystarczy umieścić niezbyt duże kłącze w nowej doniczce, centralnie i nieco głębiej, niż rosło dotychczas. Z rozrośniętych okazów lepiej zrobić sadzonki wierzchołkowe i ukorzenić w wilgotnym podłożu pod przykryciem z folii.

Z jednej kilka. Nawet z jednego liścia begonii można uzyskać sporo nowych roślin. Trzeba przeciąć w kilku miejscach jego nerwy lub pociąć go na małe kawałki, położyć na wilgotnym piasku i chronić przed wysychaniem, osłaniając folią. Młode rośliny, które z niego wyrosną, długo wymagają troskliwej opieki.

Begonia tworzy niesymetryczne liście, dlatego inna jej nazwa to ukośnica. Ma też charakterystyczne kwiatostany. Składają się z męskich i żeńskich kwiatów, różniących się układem płatków. Żeńskie można łatwo poznać po trójkanciastej dolnej części.

BEGONIE KWITNĄ ZIMĄ

Podczas krótkich jesiennych i zimowych dni zakwita begonia zimowa. Do grupy tej zaliczane są dwa mieszańcowe gatunki: begonia wyniosła (Begonia elatior, inaczej B. hiemalis) i podobna do niej B. lorraine, inaczej B. cheimantha. Przez kilka miesięcy obsypują się kwiatami o świeżych barwach, brakuje tylko odmian niebieskich. Kwiaty nieco przypominają 3-5-centymetrowe różyczki i mają różnorodny układ płatków. Kruchym pędom trudno utrzymać ich ciężar, więc podpiera się je patyczkami.

Aby begonie w domu długo kwitły, należy zapewnić im jak najwięcej światła (dobrym zimowym lokum jest parapet południowego okna) i podlewać bardzo rozcieńczonym (4-krotnie) nawozem do roślin kwitnących. Kiedy w końcu stracą kwiaty, lepiej je wyrzucić, bo nie odzyskają urody.