Listopad w ogrodzie.

DRZEWA I KRZEWY OZDOBNE

Usypujemy kopczyki ziemi wokół krzewów wrażliwych na mróz, np. róż, budlei, hortensji i powojników, aby chroniła ona dolne części pędów i korzenie. Nawet jeżeli znajdujące się powyżej kopczyka gałęzie przemarzną, wiosną rośliny odbiją ze śpiących pąków przysypanych kopczykiem.

Osłaniamy w całości ciepłolubne gatunki zimozielone, np. różaneczniki, laurowiśnie, pierisy. Możemy okręcić je zieloną matą szkółkarską, agrowłókniną, słomą lub grubym papierem albo zbudować wokół nich namiocik w formie wigwamu z folii bąbelkowej (nie może być zupełnie szczelny).

Ściółkujemy ziemię pod delikatnymi roślinami płytko się korzeniącymi, np. magnoliami, pierisami i różanecznikami. Warstwa kory ochroni korzenie przed przemarznięciem.

Zabezpieczamy iglaki kolumnowe przed wyłamywaniem się gałęzi pod ciężarem śniegu. Obwiązujemy je spiralnie sznurkiem lub owijamy miękką siatką.

KWIATY

Okrywamy gałązkami iglaków, suchymi liśćmi lub korą świeżo posadzone rośliny cebulowe, młodą rozsadę różnych bylin, rozety gatunków dwuletnich, np. naparstnic, goździków brodatych, malw, bratków, oraz ciepłolubne gatunki zimozielone, jak odmiany wrzosów i wrzośców. Robimy to po pierwszych przymrozkach.

Zebrane nasiona kwiatów dosuszamy w mieszkaniu i czyścimy z resztek owocostanów. Czyste pakujemy do papierowych torebek i przechowujemy w suchym przewiewnym miejscu, w temperaturze 5-10°C.

OWOCE I WARZYWA

Wycinamy i palimy pędy drzew owocowych, na których znajdują się oprzędy szkodników. Zbieramy też i głęboko zakopujemy wszystkie zgniłe i porażone owoce, aby nie stały się źródłem chorób grzybowych w przyszłym sezonie.

Zdejmujemy z podpór wrażliwe na mróz odmiany winorośli i jeżyny bezkolcowej. Układamy je na ziemi i okrywamy matami słomianymi. Możemy osłonić je też bezpośrednio na podporach, ale nie zawsze daje to stuprocentowo skuteczną ochronę.

Możemy posiać marchew, pietruszkę i koper na najwcześniejszy zbiór wiosenny. Takie siewy, przeprowadzone, zanim ziemia zamarznie i na dobrze przekopanych grządkach, zapewniają szybkie wzejście roślin wiosną.

TRAWNIK

Kosimy trawę, dopóki rośnie. Na zimę powinna mieć niewielką wysokość, wtedy lepiej przetrwa pod śniegiem (nie będzie gniła) i szybciej zacznie rosnąć na wiosnę.

OCZKO WODNE

Z małych zbiorników zabieramy ryby, bo w czasie mrozów woda szybko zamarza do dna. Przechowujemy je w akwarium ustawionym w chłodnym miejscu.

Kładziemy styropianowy krążek z pokrywą - tzw. sztuczny przerębel - na powierzchnię większych zbiorników. Gdy oczko skuje lód, umożliwi on dopływ powietrza do wody potrzebnego rybom. Po mroźnych nocach trzeba jednak usunąć warstwę lodu spod pokrywy.

Usuwamy kretowiska pojawiające się na murawie, aby ziemia nie zadusiła trawy. W otwory warto włożyć jakieś środki odstraszające, aby wypłoszyć intruza z działki. W przeciwnym razie będzie niszczył trawnik w czasie każdej zimowej odwilży.

Kończymy zbiory warzyw. Najpóźniej wycinamy główki kapusty, wyrywamy pory i wykopujemy pietruszkę. Warzywa te, dopóki rosną, bez uszczerbku znoszą nocne spadki temperatury do kilku stopni poniżej zera. Pory i część pietruszki zostawiamy na grządkach, aby potem zbierać je stopniowo w okresach odwilży.

Groźne w listopadzie

Stadia zimujące szkodników wydadzą wiosną nowe pokolenia. Warto więc ograniczyć ich występowanie, zwalczając je teraz. Wystarczy późną jesienią, zimą lub na początku wiosny, gdy temperatura powietrza będzie utrzymywać się przez kilka dni na poziomie około 10°C, wykonać opryskiwanie preparatem olejowym Promanal 012 AL.

Tym samym środkiem warto opryskać rośliny przed przykryciem ich na zimę. Zapobiega to rozwojowi chorób grzybowych, takich jak szara pleśń, czy patogenów kory, a także zwiększa odporność roślin na mróz.

Formy zimujące chorób grzybowych znajdujące się na opadłych liściach niszczymy, opryskując je mocznikiem (2%). W ten sposób przyspieszymy rozkład liści.

Głodne zwierzęta mogą uszkadzać drzewka owocowe i inne rośliny. Na terenach, gdzie występują zające, sarny i króliki, zabezpieczamy pnie - zwłaszcza młodych drzew - osłonkami z siatki.