Szkoła fotografii przyrodniczej: cz. 1 Światło

Fotografia - rysowanie światłem

Takie właśnie jest znaczenie tego słowa w języku greckim. To światło tworzy obraz i to światło jest jednym z czynników decydujących o tym, czy zdjęcie będzie udane, czy też nie.

Od światła zależy ostateczny efekt jaki otrzymamy - nasze zdjęcie może być prześwietlone, czyli zbyt jasne, niedoświetlone, czyli zbyt ciemne oraz naświetlone poprawnie - a więc takie, jakie zawsze chcemy uzyskiwać. Światło na zdjęciu może być bardzo subtelne, oddające klimat, ale może też być zbyt ostre, kontrastowe - takie zdjęcie raczej nie będzie się podobało osobom, którym je zaprezentujemy.



Sarna w oświetleniu kontrowym, fot. Łukasz Łukasik

Uwagi te odnoszą się do różnych dziedzin fotografii, więc również do interesującej nas fotografii przyrodniczej. Jak zatem zrobić ciekawe, dobrze naświetlone zdjęcie, które spodoba się znajomym, rodzinie, a być może szerszemu gronu odbiorców, zostanie docenione w konkursie fotograficznym, czy nawet nagrodzone publikacją? O tym postaram się napisać w pierwszym odcinku cyklu poświęconego fotografowaniu przyrody.

Jakie światło jest najlepsze?

Klasyczna fotografia przyrodnicza ma to do siebie, że bardzo rzadko korzystamy ze sztucznego oświetlenia, a motywy naszych zdjęć tylko w wyjątkowych sytuacjach trafiają do studia fotograficznego, gdzie mamy do dyspozycji cały zestaw lamp i softboksów.

W fotografii przyrodniczej zwykle korzystamy z naturalnego, słonecznego oświetlenia. Pamiętać jednak należy, że zmienia się ono diametralnie w zależności od pory dnia, warunków atmosferycznych, a także pory roku. Kiedy więc możemy liczyć na najlepsze oświetlenie, pozwalające zrobić ciekawe zdjęcie przyrodnicze? W naszych warunkach klimatycznych trafimy na nie rano: do godziny po wschodzie słońca i wieczorem - od około dwóch godzin przed zachodem. Oczywiście im bliżej wschodu, czy zachodu, tym światło będzie bardziej ciepłe, plastyczne i przyjemne dla oka. Natomiast im słońce wyżej, tym światło stanie się bardziej ostre, kontrastowe i trudniej będzie zrobić ładne, nastrojowe i prawidłowo naświetlone zdjęcie.



Jesienne brzozy w kontrowym oświetleniu przed zachodem słońca, fot. Łukasz Łukasik

Nie przypadkowo też zwróciłem uwagę na nasze warunki klimatyczne, gdyż całkiem inaczej będzie ze światłem słonecznym gdy wybierzemy się na wyprawę fotograficzną na północ, na przykład do Laponii, czy na daleki Spitsbergen. Słońce jest tam na tyle nisko, że możemy do woli fotografować przez cały dzień, a w dzień polarny nawet przez całą dobę.

Ale wróćmy do naszej strefy, gdzie przyroda jest równie atrakcyjna i dostarcza fotografowi przyrody niezapomnianych wrażeń o każdej porze roku. Wiemy już, kiedy jest najlepsze światło. Warto się teraz zastanowić nad kolejnym aspektem jego wykorzystania, czyli...

...ze światłem, czy pod światło?

Wbrew pozorom odpowiedź na to pytanie nie jest jednoznaczna, a decyzję fotograf często podejmuje w terenie, mając już motyw przed szkłem obiektywu. Wszystko zależy od tego co fotografujemy, co chcemy podkreślić i jaki ma być ostateczny odbiór naszego zdjęcia u widza.

Najczęściej robimy zdjęcia "ze światłem", czyli ze słońcem za plecami, czy też ewentualnie świecącym z boku. Warto jednak wykazać trochę odwagi w fotografii i spróbować zrobić kilka zdjęć "pod światło". Z pewnością jest to nieco wyższa szkoła jazdy, gdyż nieraz, gdy nieumiejętnie skierujemy obiektyw, słońce zbyt intensywnie zajrzy w jego "oko" pozostawiając na zdjęciu niechciane bliki, prześwietlenia, czy refleksy. Jak sobie z tym poradzić? Jeśli nasz obiektyw nie jest wyposażony w osłonę przeciwsłoneczną wystarczy przeszkadzające promienie przysłonić ręką - tak, żeby nie padały bezpośrednio na soczewkę.



Bóbr - przykład zdjęcia prześwietlonego, w ostrym kontrastowym oświetleniu przed południem, fot. Łukasz Łukasik



Łoś - zbyt ciemne, niedoświetlone zdjęcie, fot. Łukasz Łukaisk

Co warto fotografować "pod światło"?

Praktycznie wszystko - od krajobrazu po najdrobniejsze obiekty, jak owady czy rośliny. W fotografii przyrodniczej jest cały szereg motywów, które szczególnie dobrze wychodzą oddane w kontrowym oświetleniu. Przykładem mogą być właśnie rośliny. Fotografując kwiaty pod światło uzyskamy niezwykle ciekawe efekty, których nie oddalibyśmy w inny sposób - dopiero wtedy możemy pokazać unerwienie liści czy płatków, dopiero wtedy w interesujący sposób pokażemy krople porannej rosy na trawach, łatwiej też wydobędziemy pojedynczy motyw z całości. To samo dotyczy pajęczyn w porannej rosie. Jeśli chcemy uzyskać efekt pereł nanizanych na nić pajęczą, to zróbmy zdjęcie pod światło.



Rośliny fotografowane pod światło pozwalają wydobyć faktury płatków i liści, fot. Łukasz Łukasik

Także fotografując zwierzęta tą techniką uzyskamy ciekawy efekt. Spróbujmy zrobić zdjęcie sarny o świcie pod światło, kiedy wiszące jeszcze nisko nad horyzontem słońce delikatnie podkreśli sylwetkę zwierzaka oraz ukaże ciekawe refleksy świetlne na kroplach rosy osadzonej na trawie. Takie zdjęcie z pewnością zwróci uwagę odbiorcy i wyróżni się spośród wielu innych, ładnych i poprawnych technicznie zdjęć.



Na dobry początek tyle teorii. Zachęcam do wykorzystania jej w praktyce, życząc jednocześnie dobrego światła!

Pokaż nam swoje zdjęcia!

Robisz zdjęcia przyrody i potrzebujesz fachowej porady? Ucz się od najlepszych! Zachęcamy Was do własnych eksperymentów i nadsyłania nam swoich prac, które ocenią eksperci z magazynu FOTO NATURA - Łukasz Łukasik i Tomasz Krzyśków. Najlepsze zdjęcie wraz z komentarzem ekspertów opublikujemy w serwisie. Aby zgłosić zdjęcie do przeglądu należy:

- zalogować się w serwisie e-ogrody (sprawdź, jak założyć konto)

- dodać zdjęcie do profilu

- przesłać link do zdjęcia na adres e-ogrody@gazeta.pl

- galeria zdjęć użytkowników zostanie opublikowana w serwisie e-ogrody po zakończeniu cyklu artykułów poradnikowych

- na Wasze zgłoszenia czekamy do 25 października

Tekst powstał przy współpracy z magazynem FOTO NATURA



Magazyn FotoNatura - kwartalnik miłośników przyrody i fotografii przyrodniczej - wydawany jest od 2010 roku. Pismo skierowane jest do osób, które chcą doskonalić fotograficzny kunszt - oglądając zdjęcia innych autorów - lecz także pragną znaleźć ciekawe informacje o tym, co można spotkać w naturze. Zawarte w czasopiśmie informacje przekazywane są na różne sposoby: od prezentacji dorobku fotograficznego uznanych twórców (w formie wywiadów i prezentacji portfolio), poprzez ukazywanie ciekawych tematów, aż do porad o tym jak zrobić jeszcze lepsze zdjęcia konkretnych motywów. Magazyn do nabycia na www.fotonatura.pl, w sieciach salonów Empik i w wybranych sklepach internetowych. Już wkrótce w sprzedaży 5 numer kwartalnika.