Jak uprawiać fistaszki?
Amatorom oryginalnych roślin polecamy uprawę fistaszków. Rosną jak groszek, rodzą orzeszki, a wykopuje się je jak ziemniaki.
Orzeszki
Jedne z najbardziej popularnych orzeszków, fistaszki, zawdzięczamy niewielkiej jednorocznej roślinie z rodziny bobowatych (dawnych motylkowych). Przez botaników zwana jest orzachą podziemną (Arachis hypogaea), a jej popularne nazwy to orzech ziemny lub arachidowy. Roślina pochodzi z tropikalnych i subtropikalnych rejonów Ameryki Południowej, ale i u nas jej uprawa może się udać, jeśli lato jest długie i ciepłe. ze świeżych nasion Orzeszki, które kupujemy w sklepach, po zbiorze są prażone i do uprawy się nie nadają. Świeże nasiona do wysiewu można kupić przez internet, a czasem także w sklepach ogrodniczych, ewentualnie na targu w krajach, gdzie surowe są wykorzystywane jako warzywo.
Na zdjęciu powyżej: Orzacha dorasta do wysokości 70 cm. Strąki zawiązuje na dolnej części pędów. Żeby ułatwić im zagłębianie się w gruncie, rośliny obsypywane są kopczykiem ziemi
Jak uprawiać fistaszki w doniczce?
Rośliny kwitną i zawiązują strąki przez długi czas. Żeby sporo orzeszków dojrzało, potrzeba 5-6 ciepłych miesięcy. Dlatego nasiona wysiewa się wcześnie - w marcu lub na początku kwietnia w pojemnikach (głębokich, jeżeli fistaszki będą w nich rosły do zbiorów, albo płytkich - na rozsadę) do pulchnego, żyznego podłoża o pH 6,5. Przykrywamy je 4-centymetrową warstwą ziemi, po czym ustawiamy w ciepłym miejscu. W temperaturze około 23°C rośliny wschodzą najszybciej, bo już po 2-3 tygodniach. Siewki, które planujemy uprawiać w ogrodzie, wysadzamy z całą bryłą korzeniową na grządkach, zachowując między nimi półmetrowe odstępy. Pędy obsypujemy kopczykiem ziemi sięgającym pod młode szypułki kwiatów. Staramy się, by podłoże było cały czas lekko wilgotne i niezaskorupione. Późną jesienią żółknące rośliny wykopujemy i wieszamy w przewiewnym miejscu, żeby wyschły. Po 2-4 dniach obrywamy z nich suche strąki.
Fot. Shutterstock
Chrupiące Kanapki z sałatką z warzyw i fistaszków
Upiecz lub ugotuj na półmiękko 3 małe buraki. Gdy wystygną, obierz je i pokrój na cienkie plasterki. Ugotuj pół szklanki jasnej soczewicy. Obierz awokado i pokrój w kosteczkę. Rozdrobnij pół szklanki fistaszków bez łupinek. Połącz składniki, wymieszaj je i skrop sokiem z cytryny. Zrób sos winegret, mieszając po łyżce musztardy, miodu, oliwy extra vergine i soku z cytryny, dodaj do smaku sól i pieprz. Sosem polej sałatkę. Wyłóż ją na kromki chleba chrupkiego i posyp posiekaną zieleniną.
Ciekawostki o fistaszkach
Mają najwięcej białka ze wszystkich orzechów (30%), rekordową ilość kojącej nerwy witaminy B3, sporo potasu, cynku, żelaza i magnezu.
Po uprażeniu smakują jak orzechy. Praży się je w łupinach lub łuskane.
Nieuprażone fistaszki można jeść jak fasolę - po ugotowaniu smakują podobnie, a są zdrowsze niż uprażone. Mogą wywołać zagrażającą życiu reakcję u osób silnie uczulonych (co zdarza się coraz częściej). Kobiety w ciąży i dzieci do 3 lat powinny zdecydowanie unikać fistaszków.
Fot. Shutterstock
Masło fistaszkowe z sałatą i warzywami
Zmiel szklankę prażonych orzeszków. Wrzuć je do garnuszka i zalej połową szklanki wrzącej wody. Podgrzewaj, mieszając. Jeśli masa za bardzo gęstnieje, dodaj jeszcze nieco wody, a gdy zrobi się gładka jak masło, dopraw ją solą i ewentualnie ostrą papryką, cynamonem oraz gałką muszkatołową. Potnij obraną marchew, strąki czerwonej i żółtej papryki oraz ogórek w długie paski grubości ołówka. Po kilka z nich owiń w liście sałaty. Podawaj jako przekąskę razem z masą fistaszkową.
Jak rosną fistaszki?
Większość kwiatów orzachy ukryta jest pod liśćmi. Po przekwitnięciu ich szypułki wydłużają się, wpychając młode strąki do ziemi. Owoce nadal rosną. Gdy dojrzewają, ich okrywy stają się bruzdowate i włókniste. W ciepłym klimacie roślina tworzy do pół setki orzechów, w naszym dużo mniej.
Na zdjęciu powyżej: Orzacha ma żółte kwiaty o budowie typowej dla roślin bobowatych. Są samopylne.
Fot. Shutterstock
Indyjska zupa z ciecierzycy z fistaszkami
W żeliwnym garnku zeszklij na oliwie posiekaną cebulę. Dodaj po 2 łyżeczki kminku i kolendry. Po chwili zalej litrem gorącego wywaru z warzyw. Dodaj 4 obrane i pokrojone ziemniaki oraz szklankę namoczonej ciecierzycy. Gotuj pod przykryciem, a gdy warzywa zmiękną, dodaj pół szklanki śmietany rozrobionej z 2 łyżkami pasty sezamowej tahini (zrobisz ją, rozcierając podsmażone ziarna sezamu z oliwą). Zupę zmiksuj, dopraw solą i pieprzem. Podawaj posypaną orzeszkami ziemnymi i posiekaną natką.
- Więcej o:
