Z czego budować ściany domu?

Z czego budować ściany?

W warunkach technicznych podane są konkretne wartości współczynnika przenikania ciepła U dla różnych przegród, w tym dla ścian. Im mniejsze są te liczby, tym lepiej. Od 2021 roku wartości U są bardziej rygorystyczne, aby ściany mogły zapewnić jeszcze skuteczniejszą barierę dla uciekającego z domu ciepła. Maksymalna wartość współczynnika przenikania ciepła, obowiązująca od 1 stycznia 2021 roku, wynosi 0,20 W/(m2K). Można jednak zmniejszyć ten parametr, odpowiednio dobierając elementy do budowy i ocieplenia ścian.

Z czego budować ściany zewnętrzne - technologie wznoszenia ścian

Decyzję dotyczącą technologii budowy domu i zastosowanych materiałów podejmuje się na etapie projektowania domu. Przy wyborze technologii wznoszenia ścian zewnętrznych trzeba postawić na rozwiązania, które pozwalają ograniczyć koszt ich budowy i późniejszego użytkowania.

Technologia murowana

W Polsce większość inwestorów decyduje się na technologię murowaną. Polega ona na układaniu elementów (pustaków, cegieł, bloków, bloczków) i łączeniu ich ze sobą zaprawami. Popularność tego rozwiązania wynika z tego, że od lat ściany murowane uznajemy za solidne i trwałe. Dodatkowo materiały budowlane (konstrukcyjne, izolacyjne i wykończeniowe), wykorzystywane do wznoszenia domu w technologii murowanej, są powszechnie dostępne i znane większości wykonawców, co zmniejsza ryzyko popełnienia błędów.

Technologia prefabrykowana

W technologii prefabrykowanej wznosi się wiele domów pasywnych. Na rynku są firmy, które się w tym specjalizują. Taka budowa przebiega sprawnie i może być realizowana przez cały rok. Wszystkie elementy domu są przygotowywane w hali produkcyjnej i jako gotowe części są przywożone na plac budowy, a następnie montowane na wcześniej zbudowanych fundamentach. Elementy ścian, stropów i dachu mogą być przygotowane w różnym stopniu zaawansowania. Najbardziej zaawansowana prefabrykacja skraca czas budowy domu nawet do kilku dni.

Ściany domów prefabrykowanych mogą być wykonane ze zbrojonego betonu albo szkieletu z drewna lub stali, wypełnionego materiałem termoizolacyjnym.

Z czego budować ściany zewnętrzne domu - murowane ściany zewnętrzne

Obecnie nietrudno jest osiągnąć wymagane – a nawet lepsze – współczynniki przenikania ciepła U. Wystarczy zastosować materiały o jak najlepszych parametrach i ułożyć je odpowiednio dobraną warstwą. Na szczęście ciepłe materiały do budowy i ocieplenia ścian nie są przesadnie drogie, więc wydana kwota szybko się zwróci w postaci niższych rachunków za ogrzewanie.

Trzeba przy tym pamiętać, że niektóre materiały nieco gorzej izolują termicznie, ale za to dobrze akumulują ciepło. Oznacza to, że magazynują ciepło pozyskane z promieniowania słonecznego i ogrzewania pomieszczeń, a później stopniowo oddają je do wnętrza.

Ściany jednowarstwowe

Ściana jednowarstwowa to mur wybudowany z jednej warstwy pustaków lub bloczków, otynkowanych z zewnątrz i od środka. Stąd jej wysokie parametry cieplne w dużym stopniu zależą od materiału ściennego. Jeśli planujemy takie ściany, bez większego problemu możemy znaleźć materiały, dzięki którym jest możliwe osiągnięcie parametrów wymaganych przez przepisy obowiązujące od bieżącego roku. Przykładowo ściany wymurowane z betonu komórkowego mogą osiągnąć współczynnik U = 0,17 W/ (m2K), z ceramiki poryzowanej wy pełnionej wełną mineralną i łączonych na suchą zaprawę w piance – 0,16 W/(m2K), a z pustaków keramzytobetonowych ze styropianem – 0,15 W/(m2K).

Decydując się na ściany jednowarstwowe, trzeba pamiętać, że nie izoluje się ich termicznie. Dlatego już na etapie projektowania i podczas budowy należy uważać na to, by nie było w nich mostków termicznych. Mogą nimi stać się połączenia bloczków, nadproża czy wieńce. Aby ściana jednowarstwowa miała tak dobre parametry, jak deklaruje producent, powinna zostać wybudowana dokładnie według jego zaleceń i z wykorzystaniem elementów systemowych.

Ściany dwuwarstwowe

Choć na rynku dostępne są materiały o bardzo dobrej izolacyjności termicznej na ściany jednowarstwowe, to zwykle w domach jednorodzinnych buduje się ściany dwuwarstwowe. Ich warstwę nośną można wykonać z dowolnego materiału. Powinna ona spełniać swoją podstawową funkcję – przenosić obciążenia. Nie warto więc budować muru grubszego niż to wynika z jego koniecznej wytrzymałości. O tym, czy ściana będzie ciepła, decyduje druga warstwa ściany, czyli ocieplenie ze styropianu lub wełny mineralnej. Dlatego warto zainwestować w solidną warstwę izolacji cieplnej, która w przyszłości pozwoli sporo oszczędzić na ogrzewaniu domu.

Ściany trójwarstwowe

Oprócz warstwy nośnej i ocieplenia, ściany te mają warstwę elewacyjną. Na warstwę nośną najczęściej stosuje się pustaki ceramiczne, bloczki silikatowe albo z betonu komórkowego. Ocieplenie można zrobić z wełny mineralnej lub ze styropianu. Grubość ocieplenia wynosi zwykle do 15 cm. Ściany elewacyjne są zbyt mało sztywne, muszą więc być zakotwione w ścianie nośnej. Do łączenia ścian najlepiej stosować kotwy systemowe oraz zakładać na nie talerzyki dociskowe z kapinosami.

Warstwę zewnętrzną zwykle muruje się z niewymagających wykańczania cegieł klinkierowych lub licowych; można też zbudować ją ze zwykłych cegieł i otynkować.

Ocieplenie ścian warstwowych

Murowane ściany zewnętrzne dobrze ociepli zarówno styropian, jak i wełna mineralna. Dostępne w sprzedaży materiały do izolacji termicznej mają współczynnik przewodzenia ciepła wynoszący 0,031-0,042 W/(mK). Im wyższy (gorszy) współczynnik przewodzenia ciepła danego materiału, tym grubszą jego warstwę trzeba położyć.

Wśród dostępnych na rynku styropianów najcieplejsze są grafitowe o współczynniku przewodzenia λ równym 0,032 W/(mK), a nawet 0,031. Gorsze parametry mają tradycyjne styropiany białe. Spośród nich nie warto wybierać takich, które mają λ większą niż 0,042. Decydując się na lepszy styropian, będziemy mogli ocieplić ściany cieńszą warstwą i odwrotnie. Ściany zewnętrzne można też ocieplać wełną mineralną w twardych płytach.

W praktyce dobrej jakości nowoczesna termoizolacja o grubości około 20 cm, o współczynniku przewodzenia ciepła maksymalnie 0,036 W/(mK), pozwala na uzyskanie wymaganego dla ścian zewnętrznych współczynnika przenikania ciepła U = 0,20 W/(m2K). Jeśli zależy nam na lepszym ociepleniu ścian, można zastosować materiał o zapisanej w projekcie grubości, ale lepszym współczynniku przewodzenia ciepła λ.

Z czego najlepiej budować ściany domu - domy gotowe

Budowę domu może przyśpieszyć zastosowanie dużych elementów do wykonywania ścian, stropów i dachu, takich, których montaż maksymalnie uproszczono i przyśpieszono, dzięki przygotowaniu produktów pozwalających uniknąć standardowych przerw technologicznych.

Domy prefabrykowane

Domy prefabrykowane są montowane na placu budowy z gotowych wcześniej przygotowanych komponentów. Większość elementów – ścian, stropów i dachów – powstaje w hali produkcyjnej. Przygotowanie takich prefabrykatów trwa około 30 dni. Gotowe elementy są przewożone na plac budowy, na której powinien już być przygotowany wcześniej fundament. Najczęściej jest to płyta fundamentowa. Szkielet domu stawia się od kilku do kilkunastu dni.

Budownictwo prefabrykowane polega na stawianiu budynków przy użyciu prefabrykatów o różnej konstrukcji. Najczęściej wybierane są domy o szkielecie drewnianym. Wykonuje się go z drewna konstrukcyjnego, certyfikowanego, klasy C24. Ściany zewnętrzne są zaizolowane wełną mineralną lub drzewną. Coraz większą popularność zyskują domy prefabrykowane z płyt CLT, czyli z litego drewna klejonego warstwowo. Dzięki wysokiej sztywności drewniane elementy CLT mogą zastąpić tradycyjne konstrukcje żelbetowe.

Domy modułowe

To gotowe do użytkowania budynki. Również je wykonuje się z prefabrykatów, ale są to segmenty w całości zmontowane w fabryce, łącznie z instalacjami, wykończeniem wnętrz, a nawet z pełnym wyposażeniem. Całe sekcje budynku są później transportowane na miejsce budowy i tam ze sobą łączone. Domy modułowe są zbudowane z dwóch lub trzech modułów o podobnych gabarytach. W razie potrzeby takie moduły można zdemontować, przemieścić z miejsca na miejsce i zmontować ponownie.

Domy modułowe mają różną konstrukcję – większość szkieletu drewnianego, wypełnionego izolacją z wełny mineralnej lub drzewnej. Domy modułowe mogą też mieć konstrukcję z paneli SIP, zbudowanych z dwóch warstw zewnętrznych oraz rdzenia. Warstwy zewnętrzne wykonuje się z płyt OSB, MFP, cementowych, magnezowych lub metalowych. Rdzeń to najczęściej styropian, pianka poliuretanowa albo polistyren ekstrudowany.

Moduły usadawia się na małych stopach fundamentowych opartych na słupach fundamentowych zagłębionych w gruncie lub na specjalnych podporach systemowych. Można je też ustawić na podporach regulowanych, jeśli teren nie jest równy.

Zdaniem Eksperta

MARCIN FELIKS, ekspert Działu Doradztwa Technicznego w firmie AUSTROTHERM

Czym się kierować przy wyborze styropianu do ocieplenia ściany w systemie ETICS?

Izolacyjność termiczna systemu ETICS w głównej mierze zależy od użytego materiału termoizolacyjnego. Z wielu względów najbardziej popularną izolacją termiczną stosowaną w ETICS jest płyta styropianowa. Pamiętać jednak należy, że nie każda jest taka sama i błąd popełniony na etapie jej doboru, może przełożyć się na skuteczność i trwałość całego systemu. W ofercie producentów płyt styropianowych można znaleźć produkty, przeznaczone do zastosowania w ETICS, o różnych parametrach izolacyjności termicznej, wyrażonych współczynnikiem przewodzenia ciepła lambda λ. Zestawiając ten parametr z grubością płyty styropianowej, uzyskuje się opór cieplny materiału termoizolacyjnego R [(m2K)/W]. Trzeba wiedzieć, że jeśli wyliczona przez projektanta grubość styropianu o λ = 0,031 W/(mK) wynosi np. 15 cm, a zastosujemy płyty tej samej grubości, lecz o lambdzie równej 0,045 W/(mK), obniżymy izolacyjność termiczną rozwiązania o ponad 30%. To dużo. Podobnie wygląda sprawa z parametrami mechanicznymi płyt styropianowych przeznaczonych do ETICS. W sytuacji, gdy od płyty styropianowej, jako rdzenia systemu, oczekuje się wyższych, lepszych parametrów mechanicznych, np. gdy ściana znajduje się w bezpośrednim sąsiedztwie placu zabaw czy boiska szkolnego lub gdy zastosowana jest okładzina z kamienia bądź klinkieru, należy wybrać te płyty, których parametry takie jak wytrzymałość na rozrywanie, zginanie, a w niektórych przypadkach nawet na ściskanie, są na odpowiednim poziomie. Zły dobór styropianu w takim przypadku przełożyć się może na trwałość rozwiązania ETICS. Również zastosowanie płyt o niewystarczającej spoistości skutkować może spękaniami na powierzchni tynku, a w skrajnych przypadkach nawet odpadnięciem styropianu razem z tynkiem, na przykład pod wpływem ssących sił wiatru, działających na ścianę.

Zdaniem Eksperta

KRZYSZTOF SIEMAK, Starszy Kierownik Produktu w firmie ISOVER POLSKA

Korzyści z zastosowania wełny mineralnej w systemie ETICS

Ocieplenie w systemie ETICS i wełnę mineralną łączy wspólny mianownik: obecnie są to coraz częstsze rozwiązania, a im częściej stosowany jest system, tym ryzyko popełnienia błędów się zmniejsza.

Za popularnością ETICS, bazującego na wełnie mineralnej, stoi szereg korzyści. Przede wszystkim płyty z wełny wraz z chemią budowlaną i siatkami zbrojącymi współtworzą wysokiej jakości systemy ociepleniowe.

Ponadto wełny przeznaczone do ociepleń w ETICS charakteryzują się odpornością na środki chemiczne stosowane jako hydroizolacje. Nie zmieniają też wymiarów podczas nagrzewania i chłodzenia materiału w trakcie montażu i użytkowania budynku, co przeciwdziała spękaniom wypraw tynkarskich i odspajaniu się tynku. Dzięki sprężystości płyty dopasowują się do ściany i tworzą szczelne ocieplenie, prace zaś przebiegają sprawnie.

Wełna mineralna wytwarzana jest z materiałów naturalnych, takich jak kruszywo bazaltowe. Przez setki lat nie ulega ono zmianom i nie traci swoich właściwości. Co ważne, istotny parametr wełny mineralnej, jakim jest klasa reakcji na ogień (niepalność) oraz współczynnik przewodzenia ciepła nie zmieniają się w czasie, co potwierdza norma EN 13162.

Wełna jest materiałem „oddychającym”. Oznacza to, że para wodna z łatwością przenika przez wełnę, co minimalizuje ryzyko wykraplania się w niej wody, a to mogłoby spowodować powstawanie lokalnych mostków termicznych lub biodegradację materiałów bezpośrednio sąsiadujących z wełną mineralną, np. w konstrukcjach drewnianych.

Ocieplenie z wełny mineralnej jest efektywne – zapewnia komfort termiczny i akustyczny. Płyty różnią się grubością i współczynnikiem λ, dzięki czemu do każdej inwestycji można dopasować optymalne parametry termoizolacji. Dzięki wełnie w domu uzyskuje się stałą temperaturę, ale także ogranicza hałas dochodzący z zewnątrz.

Przykładem rozwiązania stworzonego z myślą o systemie ETICS jest płyta ISOVER Fasoterm 35, która łączy bardzo dobry parametr przewodzenia ciepła λ = 0,035 W/(mK) z doskonałymi parametrami mechanicznymi. Dzięki bardzo dobremu parametrowi cieplnemu można ograniczyć wymaganą grubość izolacji i spełnić obowiązujące wymagania warunków technicznych. Co więcej, płyty te mają dokładność wymiarową T5, dzięki czemu podczas montażu dobrze się licują, tworząc płaską powierzchnię ściany. Jest to istotne dla wykonawcy, bo ułatwia prawidłowe i szybkie wykonanie ocieplenia.

Zdaniem Eksperta

Krzysztof Krzemień, Dyrektor ds. Informacji o Produktach i Komunikacji Internetowej w firmie TERMO ORGANIKA

Korzyści z zastosowania szarego styropianu w systemie ETICS

Grafitowy styropian, który zawiera dodatki poprawiające właściwości izolacyjne płyt (np. grafit), jest produktem spełniającym wymagania, jakie stawia się materiałom izolacyjnym, a dzięki którym możliwe jest uzyskanie wysokiej ochrony cieplnej budynku. Grafitowe płyty wytwarzane są w taki sam sposób jak zwykłe białe, z tą jednak różnicą, że surowiec do ich produkcji zawiera odpowiednie dodatki, które poprawiają właściwości izolacyjne, nadając jednocześnie charaktery styczny grafitowo-srebrnoszary kolor. Cała istota polepszania właściwości styropianu polega na ograniczeniu strat ciepła w wyniku promieniowania. Dodatki w postaci, np. grafitu, które pochłaniają lub odbijają promieniowanie podczerwone, powodują, że ten rodzaj styropianu ma bardzo dobre właściwości izolacyjne. Najważniejsze korzyści wynikające z użycia grafitowego styropianu to:

• uzyskanie wymaganej ochrony cieplnej budynku przy mniejszej grubości płyt (redukcja grubości nawet o 30%),
• mniejsza ilość materiału potrzebna do ocieplenia takiej samej powierzchni jak w przypadku zwykłego styropianu,
• cieńsza izolacja oznaczająca m.in. mniejszą powierzchnię ościeży okiennych czy lepsze doświetlenie pomieszczeń światłem dziennym,
• krótsze kołki mocujące ocieplenie ( jeśli są wymagane), mniejsze obróbki blacharskie, parapety, listwy, itp.,
• lepsza izolacyjność przegród, zmniejszająca zużycie energii potrzebnej do ogrzewania, a co za tym idzie rachunki za ogrzewanie, możliwość wykonania ścian zewnętrznych z cieńszych i tańszych materiałów konstrukcyjnych.