Zagospodarowanie działki - wpływ otoczenia na dom

Zagospodarowanie działki jest tak samo ważne, jak projekt domu. Wbrew temu, co sądzi wielu właścicieli domów, urządzenie dostępnego miejsca wokół posesji nie sprowadza się jedynie do obsadzenia zielenią ogrodu i wybrukowania podjazdu.

Aby uzyskać pożądany efekt, warto popatrzeć na ogród, jak na dalszą część pokoju dziennego, na ścieżkę i furtkę - jak na przedłużenie przedsionka, a na podjazd - jak na część garażu. Łatwiej wtedy będzie związać dom z jego otoczeniem, a to właśnie sprawia, że mieszkańcy mają poczucie życia w miejscu wygodnym i dopasowanym do ich potrzeb.

Oczywiście, to powiązanie nie jest jedynym warunkiem komfortu mieszkańców. Na ich życie będą miały wpływ: orientacja domu wobec stron świata, ukształtowanie terenu i zadrzewienie. Nie bez znaczenia są formy i wielkość sąsiednich budynków, uroda krajobrazu, czy takie cechy otoczenia, jak cisza lub hałas.

Jak rozmieszczenie pomieszczeń wpływa na kształt domu?

Często nie uświadamiamy sobie, że decydujący wpływ na funkcjonowanie domowego gospodarstwa mogą też mieć takie "drobiazgi", jak śmietnik, szambo czy studnia - przede wszystkim dlatego, że ich rozlokowanie jest obwarowane wieloma przepisami prawa budowlanego. W rezultacie, planowanie ich rozmieszczenia na działce jest jak partia szachów. Dopiero gdy je racjonalnie i zgodnie z przepisami rozstawimy, możemy myśleć o altance, oczku wodnym czy basenie... Żeby było trudniej, wszystkie zamierzenia dotyczące rozlokowania elementów zabudowy działki są zdeterminowane wytycznymi zawartymi w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego lub w warunkach zabudowy.

Powiązanie działki z domem

Już dawno minęły czasy "domów-warowni", odwróconych plecami do otoczenia. Współczesne budynki są otwarte na zewnątrz. Pomieszczenia dzienne na parterze mają zazwyczaj duże przeszklenia z widokiem na ogród, a przestronne drzwi tarasowe ułatwiają wyjście na zewnątrz.

Wokół domu pojawia się też coraz więcej atrakcji w postaci elementów małej architektury i urządzeń, które sprawiają, że z działki korzysta się chętniej i wygodniej. Jednak sam pomysł na przeniesienie części funkcji domu na zewnątrz nie wystarczy. Trzeba go jeszcze dobrze zrealizować.

Taras dla przykładu, powinien znaleźć się w miejscu osłoniętym przed wiatrem, a to oznacza, że drzwi balkonowe z pokoju dziennego powinny się otwierać na zaciszną stronę domu. Tak, żeby przy każdym otwarciu wiatr nie wdzierał się do wnętrza, a deszcz nie zacinał na podłogę.

Altana postawiona w nieodpowiednim miejscu, może zacieniać wnętrze domu (podobnie zresztą, jak zadaszony taras). Powinna więc być na tyle daleko od domu, aby nie zasłonić słońca i na tyle blisko, aby dało się szybko z niej wrócić, gdy zacznie padać. Czasem rozwiązaniem problemu jest pokrycie zadaszenia szkłem, czy innym przepuszczającym światło materiałem.

Kuchnia powinna mieć wygodne wyjście na ogród, aby ułatwić mieszkańcom wędrówkę z wiktuałami do "jadalni pod gołym niebem". Przy wyjściu przydałby się mały blat, gdzie można odstawić część kuchennych "gratów" i postawić grill. Osłonięty przed deszczem i wiatrem oczywiście!

Pomieszczenie gospodarcze na meble i sprzęt ogrodowy powinno się znaleźć blisko tarasu czy altany i mieć bezpośrednie połączenie z ogrodem.

Każdy z elementów towarzyszących domowi, będzie cieszyć mieszkańców pod warunkiem, że zostanie konsekwentnie zrealizowany. I każdy z nich może też być pomnikiem straconej szansy - jeżeli zostanie wykonany w sposób sztampowy, bez uwzględnienia kontekstu (działki i domu).

Orientacja względem stron świata

Układ domu wobec kierunków geograficznych może być sprzymierzeńcem domowników, ale stanie się ich wrogiem, jeżeli planując dom, zlekceważą informacje, skąd wieje wiatr, i z której strony świeci słońce. W efekcie takiego podejścia, wiele domów jest potem źle oświetlonych, wiele ogrodów niewykorzystanych, wielu mieszkańców niezadowolonych. Aby tak nie było, z jednakową uwagą należy ustawiać dom względem stron świata, jak i zagospodarowywać działkę, starając się, aby pomieszczenia miały odpowiednią ekspozycję, a elementy ogrodu dopełniały całości. Nie przywiązywałbym natomiast zbyt wielkiej wagi do szablonowych prawideł typu: najlepsza działka to taka zorientowana ogrodem na południe. Z równym powodzeniem można wykorzystać sytuację diametralnie odmienną. Wystarczy dobry pomysł i konsekwencja w jego realizacji.

Wpływ otoczenia

Przystępując do urządzania działki, trudno zignorować bezpośrednie sąsiedztwo. I nie powinno się tego robić.

Zabudowa sąsiedztwa. Zbyt blisko ustawiony dom sąsiada może zacieniać znaczną część naszej działki. Szczególnie na jesieni i na wiosnę, kiedy słońce jest niżej na niebie. Taka sytuacja skłania do nietypowego ustawienia domu (w cieniu sąsiada), aby jak największa część ogrodu znalazła się w zasięgu promieni słonecznych. Podobnych, trudnych układów przestrzennych wymagających specjalnych rozwiązań, może być wiele.

Planując działkę, należy patrzeć dalej niż tylko do granic własnego płotu. Warto też sięgać myślami w przyszłość i próbować przewidzieć, jak będzie się zmieniać otoczenie domu. Które małe drzewa z czasem przemienią się w olbrzymie generatory cienia i liści? W jaki sposób zostanie kiedyś zabudowana sąsiednia pusta działka? To niełatwe zadanie, ale warte zachodu.

Wścibskie spojrzenia. Ogród należy tak planować, aby zapewnić choć jego części odrobinę prywatności. Można to uzyskać, odpowiednio "rzeźbiąc" dom, ustawiając szpaler zieleni czy posługując się małą architekturą. Najlepszą metodą (wiem to z własnego doświadczenia) jest odpowiednie ukształtowanie domu. Tak, aby jego bryła chroniła przynajmniej część ogrodu przed hałasem i wzrokiem przechodniów oraz sąsiadów.

Widoki na okolicę. To, co widać przez okna, powinno cieszyć oczy domowników. Trzeba więc skierować otwory tam, gdzie jest coś ciekawego do oglądania.

Z okien na parterze będziemy widzieć raczej tylko ogród, nad wyglądem którego łatwo jest zapanować na etapie planowania działki. Widok z górnych kondygnacji obejmuje zwykle obszar znacznie rozleglejszy - na sąsiednie nieruchomości, na których urodę wpływu nie mamy. Jedyną metodą zapewniającą znośne obrazy za oknami, jest więc odpowiednie rozmieszczenie najważniejszych otworów i właściwe usytuowanie domu.

Sposób na złodzieja. Bezpieczeństwo zapewniają domownikom przede wszystkim odpowiednie urządzenia i wyposażenie domu. Jednak nie bez wpływu na bezpieczeństwo jest sposób zagospodarowania działki wzdłuż ulicy. Wbrew pozorom, nie warto odgradzać się od niej pełnym ogrodzeniem czy gęstą zielenią. Otwarta przestrzeń przed domem jest znacznie większym utrudnieniem dla nieproszonego przybysza. Po prostu - po wtargnięciu na działkę - nie będzie miał gdzie się ukryć.

Ważne przepisy

Zestaw informacji, który z góry ogranicza pewne rozwiązania, a niekiedy mocno utrudnia właściwe zagospodarowanie działki, znajdziemy w wypisie z miejscowego planu zagospodarowania lub - gdy go nie ma - z warunków zabudowy i zagospodarowania terenu (WZiZT). Z ważnych informacji dotyczących rozplanowania działki, zawierają one następujące dane:

- proporcje powierzchni zabudowanej terenów utwardzonych do zieleni Gdy wskaźnik powierzchni biologicznie czynnej jest wyjątkowo wysoki, trudno zmieścić na działce dom z podjazdem do garażu, tarasami itp., szczególnie na niewielkiej parceli);

- wielkość domu w stosunku do powierzchni działki czyli wskaźnik intensywności zabudowy mówiący o proporcjach sumy powierzchni wszystkich kondygnacji do powierzchni działki;

- odległość projektowanych budynków od ulicy czyli linię zabudowy nieprzekraczalną lub obowiązującą;

- odległości od zabudowy sąsiadów, rodzaj, charakter zabudowy i jej gabaryty czyli wysokość, szerokość elewacji, ilość kondygnacji itp..

To, co nie jest zdefiniowane w planie miejscowym czy WZiZT, zapisane jest w przepisach budowlanych (głównie w rozporządzeniu o warunkach technicznych, jakie powinny spełniać budynki oraz ich usytuowanie). Znajdziemy tam między innymi informacje o wymaganych odległościach domu od granic działki, studni, szamba czy miejsc parkingowych. Są też przepisy dotyczące nasłonecznienia i zacieniania sąsiednich budynków oraz przepisy przeciwpożarowe, i wszystkie je trzeba uwzględnić przy sytuowaniu i kształtowaniu zabudowy na działce.

Pamiętajmy, że zwykle urząd skrupulatnie sprawdza zgodność projektu zagospodarowania działki z przepisami i wytycznymi! Lepiej więc się do nich dostosować.

W skrócie o zagospodarowaniu działki

Zagospodarowanie działki jest tak samo ważną czynnością, jak projektowanie domu.

Żeby w domu dobrze się żyło, przyszli mieszkańcy powinni się zająć nie tylko jego kształtem i układem wewnętrznym, ale również lokalizacją wjazdu, wyglądem ogrodzenia, sposobem wykończenia podjazdu i ścieżek, miejscem na śmietnik (i wyglądem tego miejsca) oraz placem postojowym dla samochodów gości. Wbrew niektórym sądom, urządzanie działki nie sprowadza się jedynie do obsadzenia zielenią ogrodu i wykonania podjazdu.

Warto mieć świadomość, że sposób rozmieszczenia poszczególnych elementów ma wpływ na wygodę mieszkania w domu i użytkowania działki. Wszystko powinno stanowić harmonijną całość.

Dobre planowanie zaczyna się od właściwego usytuowania domu i powiązania go z elementami otoczenia.

Zapisz się na NEWSLETTER. Co tydzień najnowsze wiadomości o budowie, remoncie i wykańczaniu wnętrz w Twojej poczcie e-mail: Zobacz przykład

>