Podbitka dachowa - wykończenie dachu

Okap - fragment dachu wysunięty poza ściany - jest szczególnie narażony na niszczące działanie czynników atmosferycznych. Aby zapobiec niszczeniu, a jednocześnie estetycznie wykończyć okap, należy go zamknąć podbitką. Zamontowanie pod okapem podbitki (nazywanej też podsufitką) pozwala zasłonić elementy konstrukcji dachu oraz zamontować dodatkowe oświetlenie wokół domu.

Uwaga na wentylację dachu

Podbitka musi zostać zamontowana w taki sposób, by nie blokowała przepływu powietrza potrzebnego do wentylacji dachu. Niezachowanie tego warunku mogłoby szybko doprowadzić do zawilgocenia ocieplenia dachu i zwiększonych strat ciepła. Z kolei zawilgocenie ocieplenia zagroziłoby wkrótce także konstrukcji dachowej.

Dla zapewnienia wentylacji dachu niezbędne jest istnienie otworów wlotowych w okapie i wylotowych - w kalenicy. W dachu wykończonym podbitką zostawia się w tym celu szczeliny albo w samej podbitce montuje odpowiednią liczbę listew wentylacyjnych ze szczelinami.

Łączna powierzchnia otworów wentylacyjnych zależy od szczelności pokrycia dachowego i powinna wynosić:

- 0,2% powierzchni dachu - jeśli jest on kryty blachą lub gontami bitumicznymi;

- 0,02% powierzchni dachu - jeśli jest kryty dachówką ceramiczną albo cementową.

Ta różnica wymagań wynika z tego, że po- krycia z dachówek ceramicznych i cementowych - ze swej natury mniej szczelne - w pewnym stopniu same umożliwiają wentylację dachu.

Materiały na podbitkę

Panele z PVC. Mogą być gładkie lub o fakturze drewna, pełne lub perforowane (otwory w panelach perforowanych umożliwiają wentylację pod pokryciem dachowym). Dostępne są w kilku kolorach. Razem z nimi sprzedaje się elementy uzupełniające: listwy brzegowe, kątowe i łączące. Panele są barwione w masie, więc nie widać na nich zarysowań. Konserwacja to zmywanie wodą z detergentami.

Na podbitki można stosować panele profilowane jednowarstwowe lub komorowe elewacyjne; są sztywniejsze od paneli jednowarstwowych i nie wymagają tak gęstego mocowania.

Uwaga! Wszystkie materiały z PVC są wrażliwe na zmiany temperatury (rozszerzają się i kurczą), dlatego trzeba je montować w sposób umożliwiający swobodne ruchy termiczne. W przeciwnym razie mogłyby się wypaczyć.

Szalówka drewniana, z desek grubości 12-15 mm i szerokości 9-12 cm. Drewno można pomalować bejcą barwiącą na wybrany kolor i przed zamontowaniem polakierować. Do zamaskowania krawędzi potrzebne będą ćwierćwałki lub kątowniki drewniane. Konserwacja takiej podbitki polega na jej ponownym malowaniu.

Do czego mocować podbitkę

Podbitkę można mocować zarówno wzdłuż, jak też w poprzek okapu. Częściej spotyka się podbitkę układaną w poprzek. Układanie wzdłuż stosuje się przede wszystkim wtedy, gdy okap jest bardzo wąski, tzn. wystaje nie więcej niż 30 cm poza ściany budynku.

Podbitkę można montować do wystających końców krokwi lub na dodatkowym ruszcie.

Do krokwi. Elementy tak mocowanej podbitki ustawione są pochyło - równolegle do połaci dachowej. W ten sposób mocuje się zazwyczaj podbitkę z drewna. Takie wykończenie nadaje się szczególnie do bardzo spadzistych dachów z daleko wysuniętymi okapami. Zamocowanie podbitki poziomo mogłoby tam bowiem kolidować na przykład z oknami oraz nadawać dachowi zbyt ciężki wygląd.

Listwy montażowe przybija się prostopadle do krokwi - tuż przy ścianie oraz przy desce okapowej. Jeśli odległość między nimi przekracza dopuszczalny rozstaw zamocowania dla wybranego rodzaju pokrycia, konieczne jest przybicie dodatkowej łaty - w środku rozpiętości okapu.

Na ruszcie. Na ruszt używa się łat o przekroju 3×4 cm lub 4×5 cm, z dobrze wysuszonego drewna; powinno się je zaimpregnować preparatem grzybo- i owadobójczym. Ruszt trzeba zamontować tak, żeby było możliwe uzyskanie równej płaszczyzny podbitki. Ewentualne nierówności koryguje się podkładkami wsuwanymi pod łaty.

Ruszt montuje się po ociepleniu i otynkowaniu domu. Jeśli był ocieplany systemem BSO (bezspoinowy system ocieplenia - to nowa nazwa popularnej metody lekkiej mokrej), wtedy łatę montażową trzeba zamocować do muru za pomocą długich kołków rozporowych (do tzw. szybkiego montażu), które przejdą przez ocieplenie i zagłębią się co najmniej 5 cm w warstwie nośnej ściany.

Układanie podbitki

Podbitka z PVC. Najpierw należy zamocować do łat montażowych listwy brzegowe - przybija się je gwoździami rozmieszczanymi co 40 cm. Panele przycięte na odpowiednią długość umieszcza się kolejno w wycięciach listew brzegowych i przybija do łat. W narożach i innych miejscach łączenia mocuje się listwy łączące lub kątowe. Panele perforowane rozmieszcza się zwykle w odstępach ok. 100 cm, a także w pobliżu narożników.

Do mocowania paneli używa się gwoździ aluminiowych lub ocynkowanych. Gwoździ nie dobija się całkowicie (trzeba pozostawić ok. 1 mm luzu), aby umożliwić swobodne ruchy termiczne (rozszerzanie się i kurczenie) podbitki. Z tych samych względów należy:

- wbijać gwoździe zawsze pośrodku, a nie na krawędziach podłużnego otworu w panelu; niedopuszczalne jest wbijanie gwoździ bezpośrednio w panel;

- między główką gwoździa a panelem pozostawić 0,8-1 mm luzu. Gwoździ nie wolno wbijać w sposób powodujący naprężenia.

Podbitka drewniana. Przybija się ją pojedynczymi gwoździami do łat montażowych w środku ich szerokości. Estetyczne wykończenie krawędzi przy ścianie oraz desce okapowej wymaga przybicia listew kątowych albo o przekroju ćwierćwałka.

Oświetlenie pod okapem

Aby zainstalować w podbitce punkty świetlne, w trakcie montażu podbitki należy rozprowadzić pod nią przewody elektryczne, a następnie wyciąć otwory pod oprawy oświetleniowe. W podbitce można montować oprawy na żarówki zwykłe i halogenowe. Ich moc nie powinna jednak przekraczać 60 W, aby nie powodowały zbytniego nagrzewania się podbitki (zwłaszcza tej z PVC).