Dobra blachodachówka - jak ją rozpoznać?

Blachodachówka jest chętnie stosowana do krycia dachów. Nie ma tu żadnych ograniczeń co do rodzaju budynku, duży jest również zakres dopuszczalnych kątów nachylenia połaci dachu. Minimalne nachylenie połaci zależy od wielkości elementów pokrycia i wynosi odpowiednio:

- 9° - jeśli mają to być duże arkusze;

- 17° - jeżeli będzie to jednomodułówka, czyli arkusze, które odpowiadają jednemu rzędowi dachówek.

Prawie nie ma natomiast ograniczeń co do nachylenia maksymalnego - może to być nawet 90°.

Blachy powlekane można stosować niemal wszędzie. Pewną ostrożność (lub staranność przy wyborze rodzaju blachy) powinni zachować jedynie inwestorzy budujący w regionach silnie uprzemysłowionych, o dużym zanieczyszczeniu powietrza tlenkiem siarki lub nadmorskich, o średnim i dużym zasoleniu.

Nie ma natomiast żadnych przeciwskazań, by blachodachówką kryć dachy domów zbudowanych w miejscach zacienionych, a nawet gęsto porośniętych drzewami. Ze wszystkich materiałów dekarskich właśnie blacha jest najmniej podatna na porastanie mchem.

Rdzeń stalowy

"Sercem" blachodachówki jest stalowy rdzeń ukryty pod warstwami ochronnymi i wykończeniowymi. Do jej produkcji używa się różnych gatunków stali; od jej składu chemicznego zależy wytrzymałość, sprężystość i twardość pokrycia. Duże znaczenie dla właściwości stali ma też jej jakość - ten sam gatunek, wyprodukowany przez dwie różne huty, może mieć zupełnie inne parametry.

Jak poznać, czy do produkcji blachodachówki użyta została dobra stal? Osobie, która nie ma na co dzień styczności z pokryciami dachowymi, trudno będzie to określić. W pewnym stopniu wyznacznikiem jakości jest cena blachodachówki (zależy ona m.in. od kosztów użytego surowca). Zbyt niska (przy blachodachówce powlekanej - poniżej 20 zł/m2) może świadczyć o złej jakości jej elementów składowych (na przykład stali czy zabezpieczenia antykorozyjnego).

Dla jakości blachodachówki ważna jest też grubość rdzenia - musi on mieć min. 0,5 mm dla powlekanych i 0,4 mm dla tych z posypką. Standardowa grubość powłoki cynkowej (nakładanej z obu stron rdzenia) to 275 g/m2.

Dokumentem potwierdzającym, że blachodachówka spełnia obowiązujące wymagania, jest aprobata techniczna i (lub) deklaracja zgodności - powinien je mieć każdy producent.

Rodzaje powłok

Porównując blachodachówki, szczególną uwagę trzeba zwrócić na ich ostatnią warstwę (wykończenie). To ona nadaje pokryciu określony wygląd (barwę i fakturę), a przede wszystkim - decyduje o jego trwałości. Warstwą wykańczającą dla większości sprzedawanych u nas blachodachówek jest barwna powłoka z tworzywa. Blachy powlekane mają znacznie dłuższą trwałość niż blachy ocynkowane lub pokryte alucynkiem - określa się ją nawet na 40-50 lat. Nie wymagają konserwacji przez 15-30 lat (zależnie od rodzaju powłoki i agresywności środowiska).

Powłoki robi się z różnych materiałów: poliestrów, plastizolu, PVDF i puralu. Popularny dawniej akryl, ze względu na zaledwie satysfakcjonujące właściwości antykorozyjne i słabą odporność na promieniowanie UV, obecnie rzadko się już stosuje (i blachy z taką powłoką - jeśli się trafi - lepiej nie kupować).

Poliester standard. To najstarszy rodzaj powłoki, o grubości 25 mikronów (25 m = 0,025 mm). Jest gładki i błyszczący, ale najmniej ze wszystkich dostępnych powłok odporny na płowienie oraz uszkodzenia mechaniczne i czynniki chemiczne - choć spełnia wszystkie wymagane normy.

Jest to powłoka najtańsza i dostępna w największej liczbie kolorów. Gwarancja: 5-10 lat.

Poliester mat. To udoskonalona wersja poliestru standard. Powłoka jest grubsza od poprzedniej (35 m) i prawie bez połysku, lekko chropowata i porowata, dzięki czemu pokrycie bardziej przypomina dachówkę. Ma dobrą odporność na korozję i promieniowanie ultrafioletowe.

Występuje w mniejszej liczbie kolorów niż poliester standard i jest od niego o blisko 10% droższy. Gwarancja: 5-10 lat.

Pural. Lekko wytłaczana powłoka na bazie poliuretanu z dodatkiem poliamidu, o grubości od 50 m. Bardzo odporna na ścieranie, uszkodzenia mechaniczne, czynniki chemiczne i promienie UV; takie blachy są polecane do krycia dachów w regionach zanieczyszczonych i gdzie występują zmienne warunki atmosferyczne. Są dostępne w mniejszej liczbie kolorów niż blachy z poliestrem i znacznie droższe. Gwarancja: zwykle 15 lat.

PVDF (PVF2). Gładka i błyszcząca powłoka z polifluorku winylu z dodatkiem akrylu. Cienka (od 27 m), ale bardzo trwała, odporna na czynniki chemiczne, twarda i o bardzo trwałych kolorach. Blachy z powłoką PVDF są polecane zwłaszcza w warunkach silnego zanieczyszczenia środowiska. Produkowane w wielu kolorach (także metalicznych), najdroższe z blach powlekanych. Gwarancja: zwykle 15 lat.

Plastizol. Powłoka grubowarstwowa (od 180 m), na bazie PVC, o strukturze wyciskanej (podobnej do skórki pomarańczy). Odporna na ścieranie, utratę koloru i połysku, plastyczna i bardzo wytrzymała na niską temperaturę. Blachy z tymi powłokami w Polsce stosuje się rzadko. Dostępna w kilkunastu kolorach (biel, odcienie szarości, grafit, brąz, czerń). Gwarancja: 5-10 lat.

Posypka zamiast powłoki

Niektóre blachodachówki, zamiast powłoką z tworzywa wykańcza się posypką (na ogół są to blachy jednomodułowe). Może to być granulat ceramiczny lub posypka kamienna (na przykład kwarcowa lub z łupka naturalnego). Jako lepiszcze służy żywica akrylowa lub poliester.

Uwaga! Przy posypce kamiennej istnieje możliwość wystąpienia zróżnicowanego odcienia na jednym dachu - kamień jest materiałem naturalnym, który w przyrodzie występuje z różnymi przebarwieniami. Posypki ceramicznej ten problem nie dotyczy.

Blachy z posypkami są zdecydowanie trwalsze niż powlekane - ich żywotność producenci oceniają na co najmniej 60 lat, gwarancja zaś udzielana jest na 20-50 lat. Poza tym znacznie lepiej imitują dachówkę (a także inne pokrycia, na przykład łupek albo gont drewniany). Warstwa posypki dobrze tłumi też odgłos deszczu. Dla osób budujących domy o skomplikowanych kształtach może mieć znaczenie także to, że odpady materiału przy blachodachówkach z posypką będą sporo mniejsze niż przy powlekanych. Niestety, jakość kosztuje; cena pokryć z posypką jest o 20-30% wyższa od najdroższych powlekanych.

O co pytać sprzedawcę i wkonawcę

Metr blachy czy metr krycia. Blachy są układane na zakład - końcówka jednego arkusza przykrywa początek drugiego. W związku z tym sprzedawcy rozróżniają dwie szerokości: szerokość całkowita (arkusza blachy) i efektywna (szerokość krycia, po uwzględnieniu zakładu). Większość sprzedawców podaje cenę za 1 m2 krycia, lepiej jednak się upewnić; różnica między tą samą ceną, podaną za metr krycia i metr całkowity, to 7-8%.

Cena blachy czy dachu. Oprócz samej blachodachówki potrzebne nam będą jeszcze akcesoria wykończeniowe (pasy nadrynnowe, wiatrownice, gąsiory, kosze, wkręty, uszczelki itp.), które stanowią nawet 20% ceny m2 pokrycia. Dobry sprzedawca powinien podawać cenę za materiały na kompletny dach.

Rodzaj dachu a wielkość arkusza. Blacha jest sprzedawana w dużych arkuszach (nawet do ponad 6 m długości), więc im więcej załamań połaci, tym więcej odpadów. Część z nich można wykorzystać w innych miejscach, dlatego ważne jest wstępne zoptymalizowanie liczby, długości i położenia arkuszy (liczy się to komputerowo). Generalnie, im mniejsze i bardziej skomplikowane połacie, tym więcej blachy się zmarnuje. Niektórzy producenci oferują blachodachówki w mniejszych rozmiarach handlowych - warto się o to zapytać.

Gwarancja. Nie zawsze dłuższa jest lepsza - ważniejsze co obejmuje. Najbardziej liczy się gwarancja na trwałość przyczepności powłoki do blachy i stałość koloru.

Koszty robocizny. Zależą od regionu kraju. Na wschodzie za ułożenie 1 m2 zapłacimy nawet 10 zł, w innych częściach Polski - 20-40 zł. Układanie blachodachówki z posypką (mniejszej gabarytowo) jest stosunkowo drogie: 35-40 zł/m2.

Warto przeczytać:
Blachodachówka modułowa
Dachówka ceramiczna