Oświetlenie zewnętrzne domu - wieczorna elegancja
Po zmroku nasze domy zwykle pogrążają się w ciemnościach. A przecież tak niewiele trzeba, by za pomocą dyskretnego oświetlenia pokazać ich urodę także nocą.
Inspiracji do budowy domu szukamy, przyglądając się innym budynkom. Podpatrujemy, jak wykończone są elewacja, dach, wejście na posesję. Warto to robić nie tylko za dnia, ale również w nocy. Przekonamy się, ile urody może przydać domom oświetlenie z zewnątrz i jak rzadko jeszcze jest ono u nas doceniane. Większości domów jednorodzinnych po zmroku albo wcale nie widać, albo w ciemności można zaledwie domyślać się ich wyglądu - dzięki latarniom ulicznym. Domy o celowo oświetlonej elewacji zwracają naszą uwagę - nawet nocą możemy ocenić, co nam się w nich podoba, a co nie. Pomyślmy o tym, jeśli chcemy, by nasza posesja wyróżniała się wśród innych, a atrakcyjne oświetlenie dało domowi drugie - wieczorne - życie.
Nie należy też zapominać o praktycznym znaczeniu oświetlenia. Sprawi, że nie będziemy potykać się o stopnie przed wejściem do domu i bez kłopotów trafimy kluczem w zamek. Złodzieje będą raczej omijać naszą posesję, bo trudno pozostać niewidocznym na tle rozświetlonych ścian.
Sztuka oświetlania
Zaprojektowanie efektownego i praktycznego oświetlenia wymaga sporego doświadczenia. Kto chce sam się tym zająć, powinien mieć świadomość, że podejmuje się trudnego zadania. Nawet gdy tylko towarzyszymy projektantowi w jego pracy, powinniśmy wiedzieć, że efekt zależeć będzie od tego:
- w jakiej odległości od ściany budynku jest źródło światła - im bliżej ściany, tym światło ostrzejsze,
- gdzie umieszczona jest lampa - u góry (pod dachem), na elewacji czy poza bryłą budynku,
- czy światło skierowane na elewację napotyka po drodze przeszkodę, na przykład roślinę,
- jaką zastosujemy oprawę - czy światło będzie się rozchodziło promieniście dookoła żarówki, czy tylko w postaci wiązki - jednej lub kilku,
- czy snop światła będzie przedzielony przez przesłony (rastry), czy powiększony przez soczewki,
- jaką barwę będzie miało światło.
Lampa, czyli oprawa i żarówka
Wybierając oprawę, trzeba wziąć pod uwagę nie tylko to, czy podoba się nam jej forma, ale również:
- czy jest przystosowana do pracy na zewnątrz,
- czy pasuje stylistyką do architektury budynku,
- czy tworzy kompozycyjną całość z pozostałymi elementami oświetlenia,
- jak rozchodzi się z niej światło - dookoła czy w postaci wiązki,
- jakie żarówki można do niej zastosować.
Warto na pewno zdecydować się na oprawy od jednego producenta, ponieważ projektowane są zwykle w spójnych liniach stylistycznych, a więc kolorystyka, wzór oraz materiały poszczególnych opraw będą współgrały ze sobą.
Do oświetlenia wejścia do domu można stosować umieszczone obok drzwi kinkiety albo - nad drzwiami - plafony, lampy wiszące lub montowane w okapie. Takie same oprawy można wykorzystać również wyłącznie do celów dekoracyjnych.
Można też oprawy montować wokół domu, kierując światło w jego stronę. Można do tego zastosować różnego rodzaju reflektory, oprawy przystosowane do umieszczania w nawierzchni albo lampy na słupku.
Nie należy też zapominać o praktycznym znaczeniu oświetlenia. Sprawi, że nie będziemy potykać się o stopnie przed wejściem do domu i bez kłopotów trafimy kluczem w zamek. Złodzieje będą raczej omijać naszą posesję, bo trudno pozostać niewidocznym na tle rozświetlonych ścian.
Sztuka oświetlania
Zaprojektowanie efektownego i praktycznego oświetlenia wymaga sporego doświadczenia. Kto chce sam się tym zająć, powinien mieć świadomość, że podejmuje się trudnego zadania. Nawet gdy tylko towarzyszymy projektantowi w jego pracy, powinniśmy wiedzieć, że efekt zależeć będzie od tego:
- w jakiej odległości od ściany budynku jest źródło światła - im bliżej ściany, tym światło ostrzejsze,
- gdzie umieszczona jest lampa - u góry (pod dachem), na elewacji czy poza bryłą budynku,
- czy światło skierowane na elewację napotyka po drodze przeszkodę, na przykład roślinę,
- jaką zastosujemy oprawę - czy światło będzie się rozchodziło promieniście dookoła żarówki, czy tylko w postaci wiązki - jednej lub kilku,
- czy snop światła będzie przedzielony przez przesłony (rastry), czy powiększony przez soczewki,
- jaką barwę będzie miało światło.
Lampa, czyli oprawa i żarówka
Wybierając oprawę, trzeba wziąć pod uwagę nie tylko to, czy podoba się nam jej forma, ale również:
- czy jest przystosowana do pracy na zewnątrz,
- czy pasuje stylistyką do architektury budynku,
- czy tworzy kompozycyjną całość z pozostałymi elementami oświetlenia,
- jak rozchodzi się z niej światło - dookoła czy w postaci wiązki,
- jakie żarówki można do niej zastosować.
Warto na pewno zdecydować się na oprawy od jednego producenta, ponieważ projektowane są zwykle w spójnych liniach stylistycznych, a więc kolorystyka, wzór oraz materiały poszczególnych opraw będą współgrały ze sobą.
Do oświetlenia wejścia do domu można stosować umieszczone obok drzwi kinkiety albo - nad drzwiami - plafony, lampy wiszące lub montowane w okapie. Takie same oprawy można wykorzystać również wyłącznie do celów dekoracyjnych.
Można też oprawy montować wokół domu, kierując światło w jego stronę. Można do tego zastosować różnego rodzaju reflektory, oprawy przystosowane do umieszczania w nawierzchni albo lampy na słupku.
Żarówki należy kupować dopiero, gdy zostały wybrane oprawy. Muszą bowiem mieć odpowiedni gwint E14 (mniejszy) lub E27 (większy) oraz moc nie większą niż maksymalna zalecana do danej oprawy.
Źródłem światła wykorzystywanym w lampach zewnętrznych mogą być nie tylko tradycyjne żarówki, ale także diody (ledy), świetlówki kompaktowe lub metahalogenkowe. Warto zwracać uwagę na zabarwienie emitowanego przez nie światła:
- żarówki zwykłe dają światło żółtawe (ciepłe),
- świetlówki kompaktowe - chłodne w odbiorze,
- halogeny - światło zbliżone do naturalnego,
- diody - światło o barwie żółtej, pomarańczowej, czerwonej, niebieskiej lub zielonej.
Dodatkowe wyposażenie
Efekt oświetlenia elewacji zależy też od tego, jak rozwiązany jest sposób włączania i wyłączania lamp. Każdy z przedstawionych niżej włączników może być podłączony do jednej lub kilku lamp, trzeba tylko dobrać odpowiednią moc.
Włącznik ręczny. Najprostsze rozwiązanie, ale zdecydowanie najmniej wygodne w odniesieniu do oświetlenia na zewnątrz domu. Trzeba bowiem pamiętać o włączaniu, a przede wszystkim wyłączaniu oświetlenia. Zapomniane będzie świeciło także za dnia, a my będziemy płacić za swoje roztargnienie.
Poza tym, niemożliwe jest oświetlenie drzwi wejściowych do domu, kiedy wracamy po zmroku, a włącznik jest wewnątrz budynku - umieszczenie go na zewnątrz też nie jest warte polecenia.
Włącznik zmierzchowy. Uruchamia podłączone do niego oświetlenie, kiedy zapada zmrok, a wyłącza je, gdy robi się jasno. To proste i skuteczne, ale pod pewnymi warunkami. Czujnik, który mierzy natężenie światła, nie powinien być usytuowany zbyt nisko, w cieniu lub w strefie oświetlanej przez lampę, bo wtedy jego działanie będzie zakłócone. Należy poza tym umieścić go w miejscu mało widocznym, by jakiś intruz nie mógł wyłączyć lampy. Czujnik można bowiem "oszukać", świecąc w niego latarką.
Włącznik z programatorem czasu. Umożliwia nastawianie godziny, o której oświetlenie ma być włączone i wyłączone. Zwykle będzie to czas od zmierzchu do świtu, jak przy zastosowaniu włącznika zmierzchowego, ale jest większa możliwość zmian i nie ma ryzyka, że ktoś niepowołany wyłączy nam oświetlenie (np. podświetlając sondę).
Czujnik ruchu. Praktyczny tam, gdzie trzeba rozświetlić wejście do domu, lub gdy chcemy, by sygnalizował pojawienie się intruza. Włącza jedną lub kilka lamp, kiedy w jego zasięgu pojawi się człowiek, samochód lub duże zwierzę. Czujnik obserwuje obszar w promieniu 5-15 m, a jego maksymalny zasięg to 130° w pionie lub 140° w poziomie. Są też takie czujki, które mogą swoim zasięgiem obejmować 360° zarówno w pionie, jak i w poziomie.
Bezpieczeństwo
Niezależnie od tego, czy samodzielnie, czy z pomocą fachowca wybiera się oprawy i planuje rozmieszczenie lamp, projekt instalacji elektrycznej musi być wykonany przez elektryka. Oto jakie warunki musi spełnić instalacja elektryczna do lamp zamontowanych na zewnątrz budynku.
Wszystkie obwody elektryczne muszą być zabezpieczone w tablicy rozdzielczej odpowiednio dobranymi wyłącznikami przeciwprzeciążeniowymi i przynajmniej jednym wyłącznikiem przeciwporażeniowym (różnicowo-prądowym).
Przewody powinny być poprowadzone w rurkach osłonowych, a w gruncie należy stosować specjalnie do tego przeznaczone kable.
Reflektory halogenowe montowane w podsufitce okapów lub daszków muszą być przystosowane do montażu w materiałach łatwopalnych.
Lampy powinny mieć odpowiedni stopień ochrony oznaczony symbolem IP i dwucyfrową liczbą, która charakteryzuje szczelność oprawy. Dla lamp niskonapięciowych (12 lub 24 V) zaleca się IP 21, dla zasilanych napięciem 220 V różnie: na ścianach i ścianach pod daszkiem - IP 44, wolno stojących - IP 55, montowanych w nawierzchni - IP 65.
Źródłem światła wykorzystywanym w lampach zewnętrznych mogą być nie tylko tradycyjne żarówki, ale także diody (ledy), świetlówki kompaktowe lub metahalogenkowe. Warto zwracać uwagę na zabarwienie emitowanego przez nie światła:
- żarówki zwykłe dają światło żółtawe (ciepłe),
- świetlówki kompaktowe - chłodne w odbiorze,
- halogeny - światło zbliżone do naturalnego,
- diody - światło o barwie żółtej, pomarańczowej, czerwonej, niebieskiej lub zielonej.
Dodatkowe wyposażenie
Efekt oświetlenia elewacji zależy też od tego, jak rozwiązany jest sposób włączania i wyłączania lamp. Każdy z przedstawionych niżej włączników może być podłączony do jednej lub kilku lamp, trzeba tylko dobrać odpowiednią moc.
Włącznik ręczny. Najprostsze rozwiązanie, ale zdecydowanie najmniej wygodne w odniesieniu do oświetlenia na zewnątrz domu. Trzeba bowiem pamiętać o włączaniu, a przede wszystkim wyłączaniu oświetlenia. Zapomniane będzie świeciło także za dnia, a my będziemy płacić za swoje roztargnienie.
Poza tym, niemożliwe jest oświetlenie drzwi wejściowych do domu, kiedy wracamy po zmroku, a włącznik jest wewnątrz budynku - umieszczenie go na zewnątrz też nie jest warte polecenia.
Włącznik zmierzchowy. Uruchamia podłączone do niego oświetlenie, kiedy zapada zmrok, a wyłącza je, gdy robi się jasno. To proste i skuteczne, ale pod pewnymi warunkami. Czujnik, który mierzy natężenie światła, nie powinien być usytuowany zbyt nisko, w cieniu lub w strefie oświetlanej przez lampę, bo wtedy jego działanie będzie zakłócone. Należy poza tym umieścić go w miejscu mało widocznym, by jakiś intruz nie mógł wyłączyć lampy. Czujnik można bowiem "oszukać", świecąc w niego latarką.
Włącznik z programatorem czasu. Umożliwia nastawianie godziny, o której oświetlenie ma być włączone i wyłączone. Zwykle będzie to czas od zmierzchu do świtu, jak przy zastosowaniu włącznika zmierzchowego, ale jest większa możliwość zmian i nie ma ryzyka, że ktoś niepowołany wyłączy nam oświetlenie (np. podświetlając sondę).
Czujnik ruchu. Praktyczny tam, gdzie trzeba rozświetlić wejście do domu, lub gdy chcemy, by sygnalizował pojawienie się intruza. Włącza jedną lub kilka lamp, kiedy w jego zasięgu pojawi się człowiek, samochód lub duże zwierzę. Czujnik obserwuje obszar w promieniu 5-15 m, a jego maksymalny zasięg to 130° w pionie lub 140° w poziomie. Są też takie czujki, które mogą swoim zasięgiem obejmować 360° zarówno w pionie, jak i w poziomie.
Bezpieczeństwo
Niezależnie od tego, czy samodzielnie, czy z pomocą fachowca wybiera się oprawy i planuje rozmieszczenie lamp, projekt instalacji elektrycznej musi być wykonany przez elektryka. Oto jakie warunki musi spełnić instalacja elektryczna do lamp zamontowanych na zewnątrz budynku.
Wszystkie obwody elektryczne muszą być zabezpieczone w tablicy rozdzielczej odpowiednio dobranymi wyłącznikami przeciwprzeciążeniowymi i przynajmniej jednym wyłącznikiem przeciwporażeniowym (różnicowo-prądowym).
Przewody powinny być poprowadzone w rurkach osłonowych, a w gruncie należy stosować specjalnie do tego przeznaczone kable.
Reflektory halogenowe montowane w podsufitce okapów lub daszków muszą być przystosowane do montażu w materiałach łatwopalnych.
Lampy powinny mieć odpowiedni stopień ochrony oznaczony symbolem IP i dwucyfrową liczbą, która charakteryzuje szczelność oprawy. Dla lamp niskonapięciowych (12 lub 24 V) zaleca się IP 21, dla zasilanych napięciem 220 V różnie: na ścianach i ścianach pod daszkiem - IP 44, wolno stojących - IP 55, montowanych w nawierzchni - IP 65.
Zapisz się na NEWSLETTER. Co tydzień najnowsze wiadomości o budowie, remoncie i wykańczaniu wnętrz w Twojej poczcie e-mail: Zobacz przykład
>
Skomentuj:
Oświetlenie zewnętrzne domu - wieczorna elegancja