Stelaż podtynkowy - tajemnica eleganckiej łazienki

Nadal można kupić stojącą miskę ustępową lub bidet, ale najchętniej kupujemy te podwieszane, mocowane na stelażach podtynkowych, bo umożliwiają eleganckie i wygodne zaaranżowanie łazienki. Dzięki nim na ścianach widać tylko ładne urządzenia, a wszystkie techniczne elementy (spłuczka, elementy przyłączeniowe) pozostają ukryte. Zabudowa stelaży znacznie wycisza działanie przyborów sanitarnych. Jest też praktyczna, bo ułatwia sprzątanie podłogi, a nad zabudowanym stelażem można wygospodarować miejsce na półeczki na drobiazgi łazienkowe lub zamykaną szafkę. Są też stelaże, które ułatwiają podłączenie innych urządzeń, na przykład umywalki, wanny czy natrysku, dzięki czemu wszystkie przybory można szybko i łatwo zamontować.

Jaki stelaż

Do montażu przyborów wiszących (misek ustępowych, bidetów, umywalek) stosuje się różne rodzaje stelaży.

Do lekkiej zabudowy, czyli do montażu w lekkich ściankach szkieletowych. To najpopularniejszy rodzaj. Dostępne są dwie odmiany tych stelaży:

- z ramą nośną. Można ustawić je przy ścianie murowanej i obudować lekką ścianką szkieletową albo umieścić w lekkiej ściance działowej mocowanej do podłogi i sufitu lub do podłogi i prostopadle do ściany;

- systemy wolno stojące samonośne, ze specjalnym rodzajem szkieletu, który wystarczy mocować do podłogi. Takie rozwiązanie zapewnia dużo większe możliwości zaaranżowania łazienki i budowanie nawet niskich, wolno stojących ścianek z wiszącymi przyborami sanitarnymi.

W obu wariantach ściankę szkieletową obudowuje się najczęściej płytami gipsowo-kartonowymi przeznaczonymi do pomieszczeń wilgotnych (zielone) albo płytami gipsowo-włóknowymi. Gipsowo-kartonowe mogą być montowane dwuwarstwowo (2×12,5 mm) lub jednowarstwowo - płytami o grubości 18 mm. Trzeba przy tym przestrzegać dopuszczalnych wysokości i długości ścianek działowych, na których będą wieszane przybory sanitarne z zastosowaniem wybranych rodzajów stelaży. Na koniec obudowę stelaża okłada się płytkami ceramicznymi.

Do mokrej zabudowy. Mocuje się je do murowanej ściany lub w jej wnęce i obmurowuje. Są różne ich odmiany - z ramą lub styropianowymi bloczkami konstrukcyjnymi. W stelażach z ramą pustą przestrzeń wewnątrz niej trzeba zwykle wypełnić - na przykład kawałkami styropianu, bloczkami betonowymi lub cegłami i betonem. Wygodniejsze w montażu są stelaże z fabrycznie przygotowanymi bloczkami styropianowymi wypełniającymi wolną przestrzeń wewnątrz stelaża. Do takich bloczków można bezpośrednio po? otynkowaniu tynkiem zbrojonym siatką przyklejać płytki ceramiczne.

Stelaże do zabudowy mokrej są tańsze od tych do zabudowy lekkiej, ale ich montaż jest bardziej praco- i czasochłonny.

Dobór wysokości stelaża

Stelaże do sedesu i bidetu mają wysokości od 80 do 120 cm. To, jaką wybrać, zależy od tego:

- na jakiej wysokości chcemy mieć półkę stanowiącą obudowę stelaża. W niektórych sytuacjach, na przykład zabudowy miski ustępowej pod oknem lub wspólną półką umywalki nablatowej, musimy zastosować stelaż niski;

- na jakiej wysokości chcemy mieć przycisk od spłuczki - jeśli ma się chować za otwartą deską sedesową, to montujemy stelaż niski - od 80 do 90 cm. W stelażach wyższych klawisz jest widoczny nawet wtedy, gdy deska jest otwarta;

- czy przycisk ma być na pionowej, czy też poziomej płaszczyźnie obudowy. Jeśli na poziomej półce, to należy wybrać stelaż niski lub średniej wysokości (do 100 cm). Przycisk ten może być uniwersalny (montowany poziomo albo pionowo) lub tylko montowany poziomo. W wyższych stelażach (110-120 cm) przyciski znajdują się tylko od przodu.

Uwaga! Jeśli stelaże do miski ustępowej oraz bidetu mają być montowane obok siebie, nie należy kierować się jednakową wysokością ustawienia szpilek, ale trzeba zadbać o to, by sedes i bidet znalazły się na jednej na wysokości - 40-41 cm nad poziomem podłogi.

Na co zwracać uwagę

Pojemności spłuczek podtynkowych. Większość stelaży do misek ustępowych ma spłuczki o pojemności 9 l, z możliwością spuszczania całej lub części wody. Fabrycznie zwykle ustawia się je na spłukiwanie w trybie normalnym na 6 l, a w trybie oszczędnym na 3 l. Są też stelaże ze spłuczkami o innej pojemności, na przykład 7,5l, w których można ustawić poziom napełnienia zbiornika w zakresie od 6 do 7,5 l, gdy woda jest spuszczana dużym strumieniem, i około 4 l przy spłukiwaniu oszczędnym.

Zbiornik spłuczki. Najlepiej, gdy część zawierająca wodę do spłukiwania jest wyprodukowana metodą rozdmuchiwania jako zbiornik jednoczęściowy, a nie łączona przez klejenie. Rozszczelnienie takiej zwartej bryły jest praktycznie niemożliwe, chyba że zostanie uszkodzona mechanicznie, na przykład przez przebicie zbiornika wkrętami, którymi mocuje się płytę gipsowo-kartonową do stelaży.

Obudowa styropianowa. Założona na zbiornik nie tylko zabezpiecza go przed roszeniem i zawilgoceniem przestrzeni za zabudową, ale też skutecznie go wygłusza.

Głębokość. Im jest mniejsza, czyli im bardziej płaski ("chudszy") jest zbiornik, tym mniej miejsca zajmie również stelaż. Głębokość zabudowy najbardziej płaskich zajmuje niewiele ponad 13 cm.

Otwór rewizyjny. Powinien być na tyle duży, aby bez problemu dało się przezeń wyjąć ze zbiornika zawory (napełniający i spłukujący). Jeśli nie mamy co do tego pewności, warto poprosić sprzedawcę, aby nam to zademonstrował.

Rama. W stelażach instalacyjnych do zabudowy lekkiej powinna mieć wystarczającą wytrzymałość i sztywność, by bezpiecznie przenosiła ciężar miski razem z jej użytkownikiem. Stabilne ramy mają tylko cztery punkty mocowania - dwa do ściany i dwa do podłogi. Ramę słabszą można poznać po tym, że punktów mocowania do ściany jest więcej. Ważny jest też sposób zabezpieczenia ramy przed korozją, bowiem ukryta w ścianie nierzadko bywa narażona na działanie wilgoci (choćby w wyniku roszenia rur). Dobrym i pewnym zabezpieczeniem jest ocynkowanie ramy, a następnie polakierowanie w technologii proszkowej.

Przyciski spłukujące. Zanim kupimy stelaż, sprawdźmy, jakie przyciski do niego pasują. Do konkretnego stelaża wcale nie musi bowiem pasować ten, który akurat najbardziej nam się podoba; zwykle też stelaże i przyciski od różnych producentów nie pasują do siebie. Na szczęście wybór przycisków pasujących do danego modelu jest spory. Do stelaży z niższej półki cenowej jest ich już znacznie mniej - czasem zaledwie dwa lub trzy. Przyciski wytwarzane są ze stali nierdzewnej, szkła oraz z dobrej jakości tworzywa sztucznego o dużym wyborze trwałych kolorów, które z upływem czasu nie bledną, ani nie zmieniają odcienia.

Łatwy montaż ważna rzecz

Udogodnienia ułatwiające montaż to nie tylko pomoc dla instalatora i skrócenie czasu pracy, ale również mniejsze ryzyko popełnienia błędów, które potem mogą się okazać trudne do naprawy bez rozbierania całej zabudowy stelaża. Dlatego warto z nich korzystać. Do takich bardzo praktycznych rozwiązań należą:

- szyny mocujące umożliwiające korektę ustawienia stelaża i przesuwanie go w prawo lub lewo, bez konieczności wiercenia nowych dziur w ścianie i podłodze;

- możliwość wyregulowania głębokości ustawienia stelaża;

- stopka stelaża z hamulcem, który pozwala szybko i precyzyjnie ustawić potrzebną jego wysokość. Wysokość tę ustawia się, uwzględniając grubość warstw podłogi ponad wylewką betonową, do której mocuje się stelaż. Dla ułatwienia producenci zwykle zaznaczają na stelażu, na jakiej wysokości nad gotową podłogą ma się znaleźć dana część stelaża;

- możliwość zamontowania dopływu wody z każdej strony zbiornika (z prawej, lewej, z tyłu lub od góry);

- montaż wężyka dopływowego na zaworze napełniającym, bez użycia jakichkolwiek narzędzi;

- wyposażenie stelaża w odprowadzające ścieki kolanko o średnicy 80 mm z przejściówką na średnicę 100 mm oraz zastosowanie obejmy z regulacją głębokości, ułatwiające podłączenie miski ustępowej;

- szpilki do mocowania miski ustępowej lub bidetu. Zwykle można je ustawić w dwóch lub trzech rozstawach. Przed obudowaniem stelaża trzeba sprawdzić rozstaw otworów w ceramice i dopasować do niego ustawienie szpilek.

Nie bójmy się stelaży

Najwięcej obaw budzą dwie kwestie: wytrzymałość konstrukcji stelaży oraz tego, czy trzeba będzie kuć ścianę w razie awarii spłuczki.

Wszystkie stelaże do miski i do bidetu, zarówno do zabudowy lekkiej, jak i ciężkiej, wytrzymują obciążenie aż 400 kg, a stelaże do umywalki - obciążenie 100 kg. Natomiast gdy nastąpi awaria spłuczki, dostęp do jej wnętrza jest bardzo prosty - przez otwór rewizyjny znajdujący się pod przyciskiem spłukującym.

Ciche urządzenia

Aby korzystanie z podwieszanych przyborów sanitarnych, a zwłaszcza z miski ustępowej, nie powodowało hałasu, producenci dobrych stelaży dbają o wyciszenie newralgicznych miejsc i zapobiegają przenoszeniu drgań. Przed kupnem stelaża warto więc sprawdzić, czy ma zabezpieczenia przed hałasem, a przy montażu - czy instalator poprawnie je zastosował. Tłumienie drgań instalacji wodnej i kanalizacyjnej zapewniają odpowiednie podkładki - pod rury, na popychaczach pod przyciskiem spłukującym oraz taśmy układane między szynami mocującymi a ścianą.