Użytkowanie wieczyste gruntu na własność
Przy regulowaniu podatku za odziedziczony dom, jeden z urzędników wspomniał, że warto użytkowanie wieczyste posiadanego gruntu, na którym stoi ten dom, zamienić na własność. Czy jest to możliwe i co należy zrobić? Antoni Z.
Wciąż istnieje możliwość zamiany użytkowania wieczystego we własność. Miała być ona ograniczona do końca 2012 roku, ale ustawodawca zmienił prawo i obecnie nie ma określonego terminu, do którego można składać wnioski.
Procedura przekształcenia
Prawo do przekształcenia prawa użytkowania wieczystego w prawo własności przysługuje osobom fizycznym, będącym użytkownikami wieczystymi nieruchomości w dniu 13 października 2005 roku, jak również ich następcom prawnym (spadkobiercom).
Wniosek o przekształcenie jest dostępny w urzędach gminnych (często odpowiednie formularze wniosków udostępniane są również jako pliki do pobrania na stronach internetowych danego urzędu), można go również sporządzić samemu.
Ustawa nie reguluje w sposób szczegółowy wymagań formalnych odnośnie wniosku. Powinien on zawierać oznaczenie użytkownika wieczystego (bądź - przy współużytkowaniu - wszystkich współużytkowników wieczystych), a w przypadku spadkobiercy - również jego dane oraz podstawę nabycia prawa do nieruchomości (orzeczenie sądu o stwierdzeniu nabycia spadku, należy je dołączyć do wniosku) wraz z dokładnym adresem nieruchomości, oraz żądanie przekształcenia prawa użytkowania wieczystego konkretnej nieruchomości w prawo własności i własnoręczny podpis.
Miejsce jego złożenia zależy jednak od tego, czyją własnością jest nieruchomość, na której ustanowiono użytkowanie wieczyste.
Wniosek o przekształcenie należy złożyć do:
- starosty albo prezydenta miasta na prawach powiatu - jeżeli użytkowanie wieczyste jest ustanowione na nieruchomości stanowiącej własność Skarbu Państwa;
- wójta (burmistrza, prezydenta miasta), starosty albo marszałka województwa - jeżeli użytkowanie wieczyste jest ustanowione na nieruchomości stanowiącej własność jednostek samorządu terytorialnego: gminy, powiatu lub województwa.
Do wniosku trzeba dołączyć:
- aktualny odpis księgi wieczystej nieruchomości;
- wypis z ewidencji gruntów i budynków;
- inne dokumenty potwierdzające aktualny stan prawny (takie jak umowa kupna-sprzedaży gruntu czy umowa darowizny lub też postanowienie sądu o stwierdzeniu nabycia spadku).
W sytuacji niekompletnego wniosku wnioskodawca zostanie wezwany do uzupełnienia brakujących dokumentów.
Nadmienić należy, iż w stosunku do nieruchomości rolnych konieczne jest załączenie informacji o przeznaczeniu nieruchomości w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego - informacje takie można uzyskać w miejscowym urzędzie gminy.
Opłata za przekształcenie
Składając dokumenty należy wiedzieć, że przekształcenie jest odpłatne. Wysokość opłaty, którą należy uiścić na rzecz dotychczasowego właściciela, jest ustalana w decyzji o przekształceniu. Wartość ta stanowi różnicę pomiędzy wartością nieruchomości a wartością prawa użytkowania wieczystego na niej ustanowionego.
Przy czym jeżeli w okresie dwóch lat przed złożeniem wniosku o przekształcenie była dokonana aktualizacja opłaty rocznej z tytułu użytkowania wieczystego, do ustalenia opłaty za przekształcenie przyjmuje się wartość nieruchomości określoną dla celów tej aktualizacji. Jeśli aktualizacja jest wcześniejsza lub nie dokonywano jej wcale, wartość tę wylicza uprawniony rzeczoznawca majątkowy, sporządzając operat szacunkowy.
Koszty pracy rzeczoznawcy (wahające się w granicach od kilkuset do półtora tysiąca złotych) ponosi wówczas wnioskodawca. Co do zasady - im dłużej trwa użytkowanie wieczyste, tym jego wartość rynkowa jest mniejsza, a to oznacza, że opłata za przekształcenie będzie wyższa.
Procedura przekształcenia
Prawo do przekształcenia prawa użytkowania wieczystego w prawo własności przysługuje osobom fizycznym, będącym użytkownikami wieczystymi nieruchomości w dniu 13 października 2005 roku, jak również ich następcom prawnym (spadkobiercom).
Wniosek o przekształcenie jest dostępny w urzędach gminnych (często odpowiednie formularze wniosków udostępniane są również jako pliki do pobrania na stronach internetowych danego urzędu), można go również sporządzić samemu.
Ustawa nie reguluje w sposób szczegółowy wymagań formalnych odnośnie wniosku. Powinien on zawierać oznaczenie użytkownika wieczystego (bądź - przy współużytkowaniu - wszystkich współużytkowników wieczystych), a w przypadku spadkobiercy - również jego dane oraz podstawę nabycia prawa do nieruchomości (orzeczenie sądu o stwierdzeniu nabycia spadku, należy je dołączyć do wniosku) wraz z dokładnym adresem nieruchomości, oraz żądanie przekształcenia prawa użytkowania wieczystego konkretnej nieruchomości w prawo własności i własnoręczny podpis.
Miejsce jego złożenia zależy jednak od tego, czyją własnością jest nieruchomość, na której ustanowiono użytkowanie wieczyste.
Wniosek o przekształcenie należy złożyć do:
- starosty albo prezydenta miasta na prawach powiatu - jeżeli użytkowanie wieczyste jest ustanowione na nieruchomości stanowiącej własność Skarbu Państwa;
- wójta (burmistrza, prezydenta miasta), starosty albo marszałka województwa - jeżeli użytkowanie wieczyste jest ustanowione na nieruchomości stanowiącej własność jednostek samorządu terytorialnego: gminy, powiatu lub województwa.
Do wniosku trzeba dołączyć:
- aktualny odpis księgi wieczystej nieruchomości;
- wypis z ewidencji gruntów i budynków;
- inne dokumenty potwierdzające aktualny stan prawny (takie jak umowa kupna-sprzedaży gruntu czy umowa darowizny lub też postanowienie sądu o stwierdzeniu nabycia spadku).
W sytuacji niekompletnego wniosku wnioskodawca zostanie wezwany do uzupełnienia brakujących dokumentów.
Nadmienić należy, iż w stosunku do nieruchomości rolnych konieczne jest załączenie informacji o przeznaczeniu nieruchomości w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego - informacje takie można uzyskać w miejscowym urzędzie gminy.
Opłata za przekształcenie
Składając dokumenty należy wiedzieć, że przekształcenie jest odpłatne. Wysokość opłaty, którą należy uiścić na rzecz dotychczasowego właściciela, jest ustalana w decyzji o przekształceniu. Wartość ta stanowi różnicę pomiędzy wartością nieruchomości a wartością prawa użytkowania wieczystego na niej ustanowionego.
Przy czym jeżeli w okresie dwóch lat przed złożeniem wniosku o przekształcenie była dokonana aktualizacja opłaty rocznej z tytułu użytkowania wieczystego, do ustalenia opłaty za przekształcenie przyjmuje się wartość nieruchomości określoną dla celów tej aktualizacji. Jeśli aktualizacja jest wcześniejsza lub nie dokonywano jej wcale, wartość tę wylicza uprawniony rzeczoznawca majątkowy, sporządzając operat szacunkowy.
Koszty pracy rzeczoznawcy (wahające się w granicach od kilkuset do półtora tysiąca złotych) ponosi wówczas wnioskodawca. Co do zasady - im dłużej trwa użytkowanie wieczyste, tym jego wartość rynkowa jest mniejsza, a to oznacza, że opłata za przekształcenie będzie wyższa.
Bonifikaty
Nie wszyscy płacą jednak tyle samo; przepisy prawa przewidują udzielenie bonifikaty. Organ właściwy do wydania decyzji może udzielić bonifikaty od opłaty, w odniesieniu do nieruchomości stanowiących własność:
- Skarbu Państwa - na podstawie zarządzenia wojewody;
- jednostek samorządu terytorialnego - na podstawie uchwały właściwej rady lub sejmiku.
Jest to zatem rodzaj bonifikaty zależny od dobrej woli miejscowych włodarzy.
Ponadto 50-procentowa bonifikata - udzielana na wniosek osoby zainteresowanej - obejmuje użytkowników wieczystych, którzy prawo użytkowania wieczystego otrzymali przed 5 grudnia 1990 roku (a także ich prawnych następców). Warto podkreślić, że zniżkę tę można otrzymać w odniesieniu zarówno do działki budowlanej, jak i rolnej. 50-procentowa bonifikata udzielana jest również z urzędu, gdy dotyczy nieruchomości lub jej części wpisanej do rejestru zabytków.
Należy liczyć się z obowiązkiem zwrotu zwaloryzowanej, pełnej kwoty bonifikaty, jeżeli osoba, na rzecz której zostało przekształcone prawo użytkowania wieczystego w prawo własności nieruchomości, przed upływem 5 lat, licząc od dnia przekształcenia, zbyła lub wykorzystała nieruchomość na inne cele niż te, które stanowiły podstawę udzielenia bonifikaty.
Zakaz ten nie obejmuje zbycia nieruchomości na rzecz osoby bliskiej - czyli dzieci, rodzeństwa, rodziców i wnuków. Można zatem bez żadnych reperkusji finansowych działkę darować lub sprzedać członkom najbliższej rodziny, i to nawet w tym samym roku, w którym nastąpiło przekształcenie. Sprzedaż na rzecz osób spoza wymienionej listy, bez żadnych konsekwencji, będzie możliwa dopiero po pięciu latach od przekształcenia.
Przekształcenie nieodpłatne
Ponadto jest grupa osób zwolnionych całkowicie z opłaty. Przekształcenie prawa użytkowania wieczystego w prawo własności nieruchomości następuje nieodpłatnie na rzecz użytkowników wieczystych lub ich następców prawnych:
- którym oddano nieruchomość w użytkowanie wieczyste w zamian za wywłaszczenie lub przejęcie nieruchomości gruntowej na rzecz Skarbu Państwa na podstawie innych tytułów, przed dniem 5 grudnia 1990 roku;
- które uzyskały użytkowanie wieczyste na podstawie artykułu 7 dekretu z dnia 26 października 1945 roku o własności i użytkowaniu gruntów na obszarze miasta stołecznego Warszawy.
Jeśli wnioskodawcy nie przysługuje żaden rodzaj bonifikaty, a opłata jest wysoka, wówczas może on ubiegać się o rozłożenie jej na raty na okres od dziesięciu do dwudziestu lat. Gdyby wnioskodawca nie uiścił należności, to wierzytelność gminy z tytułu opłaty za przekształcenie podlega zabezpieczeniu hipoteką przymusową na nieruchomości objętej przekształceniem.
Nadmienić również należy, iż decyzja w sprawie przekształcenia jest decyzją zawsze pozytywną dla wnioskodawcy. Gmina nie może odmówić ustanowienia własności, jeśli wnioskodawca spełnia wskazane powyżej warunki.
Prawo użytkowania wieczystego przekształca się w prawo własności nieruchomości z dniem, w którym decyzja o przekształceniu stała się ostateczna (nie przysługują od niej żadne środki odwoławcze), i stanowi podstawę wpisu do księgi wieczystej.
Nie wszyscy płacą jednak tyle samo; przepisy prawa przewidują udzielenie bonifikaty. Organ właściwy do wydania decyzji może udzielić bonifikaty od opłaty, w odniesieniu do nieruchomości stanowiących własność:
- Skarbu Państwa - na podstawie zarządzenia wojewody;
- jednostek samorządu terytorialnego - na podstawie uchwały właściwej rady lub sejmiku.
Jest to zatem rodzaj bonifikaty zależny od dobrej woli miejscowych włodarzy.
Ponadto 50-procentowa bonifikata - udzielana na wniosek osoby zainteresowanej - obejmuje użytkowników wieczystych, którzy prawo użytkowania wieczystego otrzymali przed 5 grudnia 1990 roku (a także ich prawnych następców). Warto podkreślić, że zniżkę tę można otrzymać w odniesieniu zarówno do działki budowlanej, jak i rolnej. 50-procentowa bonifikata udzielana jest również z urzędu, gdy dotyczy nieruchomości lub jej części wpisanej do rejestru zabytków.
Należy liczyć się z obowiązkiem zwrotu zwaloryzowanej, pełnej kwoty bonifikaty, jeżeli osoba, na rzecz której zostało przekształcone prawo użytkowania wieczystego w prawo własności nieruchomości, przed upływem 5 lat, licząc od dnia przekształcenia, zbyła lub wykorzystała nieruchomość na inne cele niż te, które stanowiły podstawę udzielenia bonifikaty.
Zakaz ten nie obejmuje zbycia nieruchomości na rzecz osoby bliskiej - czyli dzieci, rodzeństwa, rodziców i wnuków. Można zatem bez żadnych reperkusji finansowych działkę darować lub sprzedać członkom najbliższej rodziny, i to nawet w tym samym roku, w którym nastąpiło przekształcenie. Sprzedaż na rzecz osób spoza wymienionej listy, bez żadnych konsekwencji, będzie możliwa dopiero po pięciu latach od przekształcenia.
Przekształcenie nieodpłatne
Ponadto jest grupa osób zwolnionych całkowicie z opłaty. Przekształcenie prawa użytkowania wieczystego w prawo własności nieruchomości następuje nieodpłatnie na rzecz użytkowników wieczystych lub ich następców prawnych:
- którym oddano nieruchomość w użytkowanie wieczyste w zamian za wywłaszczenie lub przejęcie nieruchomości gruntowej na rzecz Skarbu Państwa na podstawie innych tytułów, przed dniem 5 grudnia 1990 roku;
- które uzyskały użytkowanie wieczyste na podstawie artykułu 7 dekretu z dnia 26 października 1945 roku o własności i użytkowaniu gruntów na obszarze miasta stołecznego Warszawy.
Jeśli wnioskodawcy nie przysługuje żaden rodzaj bonifikaty, a opłata jest wysoka, wówczas może on ubiegać się o rozłożenie jej na raty na okres od dziesięciu do dwudziestu lat. Gdyby wnioskodawca nie uiścił należności, to wierzytelność gminy z tytułu opłaty za przekształcenie podlega zabezpieczeniu hipoteką przymusową na nieruchomości objętej przekształceniem.
Nadmienić również należy, iż decyzja w sprawie przekształcenia jest decyzją zawsze pozytywną dla wnioskodawcy. Gmina nie może odmówić ustanowienia własności, jeśli wnioskodawca spełnia wskazane powyżej warunki.
Prawo użytkowania wieczystego przekształca się w prawo własności nieruchomości z dniem, w którym decyzja o przekształceniu stała się ostateczna (nie przysługują od niej żadne środki odwoławcze), i stanowi podstawę wpisu do księgi wieczystej.
Zapisz się na NEWSLETTER. Co tydzień najnowsze wiadomości o budowie, remoncie i wykańczaniu wnętrz w Twojej poczcie e-mail: Zobacz przykład
>
Skomentuj:
Użytkowanie wieczyste gruntu na własność