Powietrzna pompa ciepła - kiedy warto ją mieć i gdzie zamontować?

Powietrzna pompa ciepła wykorzystuje energię nagromadzoną w powietrzu (dolne źródło ciepła), a następnie oddaje ją wodzie krążącej w instalacji grzewczej (górne źródło). Jej montaż jest dużo prostszy, a przez to tańszy niż pozostałych rodzajów pomp czerpiących ciepło z gruntu lub wody. Nie trzeba tu bowiem ponosić kosztów układania rur kolektora poziomego lub pionowego, ani też wiercenia studni.

Niestety, w naszych warunkach klimatycznych powietrzna pompa nie może być jedynym źródłem ciepła w domu. W zimie, podczas srogich mrozów, jej moc i sprawność znacznie spadają. Co prawda wielu producentów podaje, że ich urządzenia mogą pracować w temperaturze zewnętrznej -20 st.C, a najnowsze nawet w -25 st.C, to jednak wtedy nie są w stanie samodzielnie ogrzać budynku, nie mówiąc już o przygotowaniu ciepłej wody do mycia. Dlatego muszą one współpracować z dodatkowym źródłem ciepła - na przykład tańszymi w zakupie i montażu elektrycznymi grzałkami lub kotłem na gaz.

Polecamy także:

Powietrzna pompa ciepła kiedyś i dziś >>>

Kiedy warto mieć powietrzną pompę ciepła

Stosowanie powietrznej pompy ciepła do ogrzewania domu i przygotowania ciepłej wody jest ekonomicznie uzasadnione w następujących sytuacjach.

W pobliżu naszego domu nie ma sieci gazu ziemnego. Wtedy do wyboru mamy trzy rozwiązania. Pierwsze - to montaż kotłów na paliwa stałe, które zapewniają wprawdzie niskie koszty ogrzewania domu, ale wymagają uciążliwej obsługi. Drugie - to instalacja kotłów zasilanych gazem płynnym lub olejem opałowym. Zyskujemy tu niekłopotliwą eksploatację, ale użytkowanie obu instalacji jest dość drogie, ze względu na wysokie ceny tych paliw. Ostatnią opcją jest zamontowanie powietrznej pompy ciepła. Nie jest to urządzenie tanie w zakupie, ale za to bezobsługowe i zapewniające niedrogą eksploatację systemu grzewczego.

Zamontujemy ją w domu energooszczędnym o niewielkim zapotrzebowaniu na ciepło. Jeszcze kilka-, kilkanaście lat temu w budynku o powierzchni 150 m2 niezbędne było zastosowanie urządzenia grzewczego o mocy co najmniej 12-15 kW. Dziś wystarczy, gdy ma moc 5-8 kW. W takim domu, nawet gdy na pewien czas zimą zostaną włączone grzałki elektryczne, opłaty za prąd nie zrujnują z pewnością domowego budżetu.

Planujemy jej współpracę z ogrzewaniem płaszczyznowym (zwykle podłogowym). W większości sytuacji może być on zasilane wodą o temperaturze 35 st.C, a dodatkowo tworzy korzystny mikroklimat w pomieszczeniu, z optymalnym rozkładem temperatury. Pompa ciepła działając w takim systemie grzewczym osiąga najwyższą sprawność.

Nie mamy możliwości montażu pompy czerpiącej ciepło z gruntu lub wody. Chociaż sprawność tych modeli jest znacznie wyższa niż pompy powietrznej i mogą one pracować jako samodzielne źródła ciepła, to nie zawsze można je zastosować. Ma to związek na przykład ze zbyt małą powierzchnią działki, aby ułożyć rury kolektora płaskiego, bądź niewłaściwymi warunkami geologicznymi do wykonania odwiertów pionowych. Czasami też pomysł zastosowania pompy ciepła pojawia się na etapie, gdy przestrzeń wokół domu jest już zagospodarowana i tak poważna ingerencja wiąże się z dodatkowymi kosztami. Wówczas wybór powietrznej pompy jest najlepszym rozwiązaniem.

W użytkowanym domu będzie wspomagała instalację grzewczą zasilaną gazem płynnym lub olejem opałowym. Koszty eksploatacji kotła olejowego lub na gaz płynny w źle ocieplonym domu sprzed dziesięciu czy piętnastu lat mogą wynosić 7000-10 000 zł rocznie. Zainstalowanie pompy powietrznej pozwoli je zredukować od 30 do nawet 50%. Pompę można łatwo połączyć z istniejącą instalacją poprzez zbiornik buforowy.

Gdzie zamontować powietrzną pompę ciepła

Miejsce montażu powietrznej pompy ciepła zależy przede wszystkim od rodzaju urządzenia, na które się zdecydujemy. Do wyboru mamy modele monoblokowe (wszystkie elementy znajdują się w jednej obudowie) oraz typu split (składające się z dwóch części).

Monoblokowa wewnętrzna. Zarówno pompę, jak i zasobnik na ciepłą wodę ustawia się w domu, a do pomieszczenia, w którym się znajdują, prowadzi się dwa kanały wentylacyjne. Kanałami tymi pompa pobiera powietrze z zewnątrz i usuwa je po odebraniu od niego ciepła. Zaletą tego rozwiązania jest stosunkowo prosta instalacja. Jedyne co widzimy na zewnątrz, to kratki - czerpalna i wyrzutowa.

Praktyczne wskazówki. Zaleca się, aby wyrzut nie znajdował się zbyt nisko nad ziemią, gdyż zimą może to doprowadzić do jego oblodzenia. Podczas pracy pompa tłoczy ogromne ilości powietrza, co wiąże się z emisją hałasu z samego urządzenia i kanałów wentylacyjnych. Z tego względu szczególną uwagę należy zwróć na odpowiedni dobór przekroju kanałów. Poza tym powinny być one dobrze zaizolowane. W przeciwnym razie zimą spowodują wychłodzenie pomieszczenia, a dodatkowo będzie się na nich skraplać woda.

Uwaga! Ze względu na hałas generowany przez pompę podczas pracy, nie powinno się jej umieszczać w pomieszczeniu sąsiadującym z sypialnią. Czerpnię i wyrzutnię powietrza również należy montować z daleka od okien sypialni.

Monoblokowa zewnętrzna. Całe urządzenie (poza zasobnikiem na ciepłą wodę) montuje się w ogrodzie lub przy ścianie zewnętrznej domu. Do budynku prowadzi się dwie rury - łączą one pompę z instalacją grzewczą.

- PRAKTYCZNE WSKAZÓWKI. Podobnie jak poprzednio, ze względu na powstający w czasie działania pompy hałas, trzeba ją zamontować z dala od sypialni. Zwróćmy jednak uwagę, aby nie odsuwać jej zbyt daleko od domu. Im dalej ją ustawimy, tym dłuższe będą rury z wodą lub płynem niezamarzającym, a przez to większe straty ciepła do otoczenia.

Istotne jest również to, by powietrze, które usuwa pompa po odebraniu z niego ciepła, nie płynęło w kierunku domu, bo może to spowodować zawilgocenie ścian.

W czasie pracy pompa ciepła może skraplać znaczne ilości wody zawartej w powietrzu, która spływa do tacy ociekowej. Aby skutecznie, a jednocześnie w prosty sposób ją usunąć, pompę ciepła można zamontować na grubym podkładzie z tłucznia, w którym układa się rurę drenarską. Niestety, często nie da się wykluczyć tego, że przez kilka dni w zimie przed pompą i tak będzie tworzył się lód, z powodu zamrożenia odpływu z tacy ociekowej.

Typu split . W tego typu pompie powietrznej jednostka zewnętrzna (z wyglądu przypomina klimatyzator) pozyskuje energię z otoczenia, zaś wewnętrzna - montowana w domu - jest odpowiedzialna za przekazywanie ciepła do instalacji grzewczej. Obie części połączone są rurami, którymi płynie czynnik ziębniczy (podobnie jak w domowej lodówce) lub niezamarzający płyn (jak w kolektorach słonecznych). Tego typu pompy nie są uciążliwe dla domowników podczas działania, gdyż z reguły część pompy odpowiedzialna za hałas (czerpnia z wentylatorem zasysającym powietrze oraz sprężarka) znajduje się na zewnątrz.

Ponadto, w tym rozwiązaniu woda z instalacji grzewczej nie przepływa przez jednostkę zewnętrzną. Nie ma więc ryzyka jej zamrożenia i zniszczenia podczas przerwy w dostawie prądu.

- PRAKTYCZNE WSKAZÓWKI. Podczas montażu jednostki zewnętrznej należy się kierować praktycznie tymi samymi zasadami, co przy pompie monoblokowej zewnętrznej. Dodatkowo producenci tych urządzeń podają w instrukcji montażu dopuszczalne długości rur pomiędzy jednostką zewnętrzną a wewnętrzną. Zależą one od konstrukcji pompy i wynoszą od kilku do nawet 30 m.

Zapisz się na NEWSLETTER. Co tydzień najnowsze wiadomości o budowie, remoncie i wykańczaniu wnętrz w Twojej poczcie e-mail: Zobacz przykład

>