Układanie płytek - jaki klej pod płytki
Najrozmaitszych zapraw do przyklejania płytek ceramicznych jest w sklepach mnóstwo, dlatego niełatwo wybrać spośród nich tę najbardziej odpowiednią.
Wybór zależy od kilku czynników. Najważniejsze z nich to: miejsce przyklejania okładziny (wewnątrz lub na zewnątrz pomieszczeń, w poziomie lub pionie), cechy podłoża (jego równość, stabilność, chłonność i stopień przyczepności) oraz rodzaj płytek (stopień nasiąkliwości i wielkość). Wybierając zaprawę, należy uwzględnić wszystkie te czynniki naraz; niespełnienie choćby jednego z nich może już w niedalekiej przyszłości skutkować pękaniem lub odpadaniem płytek.
Gdzie szukać informacji o kleju
Przede wszystkim na opakowaniu (jeśli podane na nim informacje będą niewystarczające, można zajrzeć do karty technicznej produktu, którą znajdziemy na przykład na stronie internetowej producenta). Dowiemy się z nich, czy klej jest wodo- i mrozoodporny, czy jest elastyczny i ma zwiększoną przyczepność (te cechy zwykle występują razem). Znajdziemy tam także wskazówki dotyczące zalecanego miejsca stosowania i rodzaju podłoża, na które można kłaść daną zaprawę, oraz rodzaju płytek, które można na nią przyklejać. Na etapie zakupu przydatne będą także informacje na temat zużycia kleju, a później, na etapie prac - te dotyczące sposobu przygotowania zaprawy i jej nakładania na podłoże.
Na opakowaniu znajdziemy także oznaczenie typu i klasy kleju, trudne do zrozumienia dla laika, gdyż wyrażone za pomocą kodu (kombinacji kilku liter i cyfr). Typ kleju określa się literą C, D lub R (cementowy, dyspersyjny lub na bazie żywic reaktywnych). Klasa - która informuje o stopniu przyczepności - oznaczana jest cyfrą 1 (zwykłe kleje, normalnie wiążące) lub 2 (kleje o podwyższonych parametrach, mocniejsze). W oznaczeniu mogą pojawić się także litery E, F lub T sygnalizujące odpowiednio, że klej ma wydłużony czas otwarty (czyli czas, który biegnie od momentu nałożenia zaprawy na podłoże do chwili, kiedy możliwe jest jeszcze przyklejenie doń płytki), jest szybkowiążacy albo o obniżonym spływie.
Oto przykładowe oznaczenia, które znajdziemy na workach z klejami:
- C1T - czyli klej cementowy (C), zwykły (1), o zmniejszonym spływie (T). Taki klej można wybrać, jeśli płytki będą kładzione na podłożu dobrej jakości; zmniejszony spływ zaprawy umożliwia natomiast układanie płytek od góry ściany;
- C2E - to zaprawa cementowa (C), o zwiększonej przyczepności (2) i o wydłużonym czasie otwartym pracy (E). Kleje tego typu przeznaczone są do prac na trudnych podłożach, a jeśli dodatkowo są elastyczne - nadają się na tarasy lub na ogrzewanie podłogowe;
- C1FT - czyli zaprawa cementowa (C), o zwykłej przyczepności (1), szybkowiążąca (F) i o zmniejszonym spływie (T). Szybkie wiązanie pozwala na spoinowanie i użytkowanie okładziny już po kilku godzinach od rozpoczęcia prac;
- D1T - klej dyspersyjny (D), o zwykłej przyczepności (1) i o zmniejszonym spływie (T). Kleje dyspersyjne sprzedawane są w wiaderkach, jako gotowe do użycia. Są mocniejsze niż zaprawy cementowe, ale także zwykle od nich droższe. Stosowane są najczęściej do wykonywania okładzin ceramicznych na ścianach pokrytych płytami drewnopochodnymi, płytami gipsowo-kartonowymi i starą glazurą oraz do przyklejania wewnątrz pomieszczeń kasetonów i innych ozdobnych elementów ze styropianu;
- R1 - klej na bazie żywic reaktywnych (R), normalnie wiążący (1). Jest to najdroższy rodzaj kleju. Stosuje się go na podłożach metalowych, na istniejących płytkach ceramicznych, wykładzinach PVC i podłożach poliestrowych. W odróżnieniu od wodoodpornych klejów cementowych i dyspersyjnych jest całkowicie wodoszczelny.
Miejsce stosowania
W domach jednorodzinnych okładziny z płytek przyklejane są przede wszystkim na ścianach i podłogach w łazienkach i kuchniach, na podłogach w przedpokojach, na tarasach, schodach i elewacjach. Klej, na który będzie się je mocować, powinien być odpowiedni dla konkretnego miejsca. Jeśli zamierzamy przyklejać płytki:
- wewnątrz pomieszczeń, na przykład w kuchni, łazience - możemy wybrać jedną z podstawowych zapraw klejących - powinna być wodoodporna, ale nie musi być mrozoodporna;
- na zewnątrz pomieszczeń - można używać tylko zapraw wodo- i mrozoodpornych. Jeśli płytki są układane na dużej powierzchni, na przykład na tarasie, zaprawa dodatkowo powinna być elastyczna (tylko taka będzie w stanie przenosić odkształcenia posadzki i podłoża spowodowane dużymi wahaniami temperatury).
Uwaga! Na trwałość okładzin zewnętrznych duży wpływ ma nie tylko dobór odpowiedniego kleju, ale i sposób jego aplikacji: trzeba nanieść go tak, by pod płytkami nie było pustek powietrznych. Mogłaby gromadzić się w nich woda, która zamarzając w zimie, szybko doprowadziłaby do odspajania się płytek;
- na ścianach - warto stosować kleje o obniżonym spływie (oznaczane literą T). Będzie można wtedy zacząć układanie płytek od góry ściany, dzięki czemu zapewni się lepszy efekt wizualny (uniknie się bowiem docinania płytek w najbardziej eksponowanych miejscach);
- w miejscach trudnych do wyłączenia z użytkowania, na przykład na podłodze w przedpokoju zamieszkanego domu, najlepiej stosować zaprawę szybkowiążącą (oznaczoną literą F). Jeśli dodatkowo wybierze się również szybkoschnący grunt i szybkowiążącą fugę - jest szansa, że cały remont uda się przeprowadzić w ciągu dziewięciu godzin.
Rodzaj podłoża
Klej należy dobierać również pod kątem tego, na jakim podłożu (równym czy nie, stabilnym albo odkształcalnym) będzie się go układać.
- Ściany murowane otynkowane lub surowe, tradycyjne podkłady podłogowe. Najczęściej spotykane podłoża pod płytki to: nieotynkowane ściany z ceramiki budowlanej lub bloczków z betonu komórkowego, ściany otynkowane tradycyjnymi zaprawami cementowymi, cementowo-wapiennymi, cementowe lub anhydrytowe podkłady podłogowe oraz wylewki betonowe. Nie stawiają one klejom specjalnie dużych wymagań - można więc na nie stosować podstawowe, najtańsze kleje klasy C1T lub C1TE.
Gdzie szukać informacji o kleju
Przede wszystkim na opakowaniu (jeśli podane na nim informacje będą niewystarczające, można zajrzeć do karty technicznej produktu, którą znajdziemy na przykład na stronie internetowej producenta). Dowiemy się z nich, czy klej jest wodo- i mrozoodporny, czy jest elastyczny i ma zwiększoną przyczepność (te cechy zwykle występują razem). Znajdziemy tam także wskazówki dotyczące zalecanego miejsca stosowania i rodzaju podłoża, na które można kłaść daną zaprawę, oraz rodzaju płytek, które można na nią przyklejać. Na etapie zakupu przydatne będą także informacje na temat zużycia kleju, a później, na etapie prac - te dotyczące sposobu przygotowania zaprawy i jej nakładania na podłoże.
Na opakowaniu znajdziemy także oznaczenie typu i klasy kleju, trudne do zrozumienia dla laika, gdyż wyrażone za pomocą kodu (kombinacji kilku liter i cyfr). Typ kleju określa się literą C, D lub R (cementowy, dyspersyjny lub na bazie żywic reaktywnych). Klasa - która informuje o stopniu przyczepności - oznaczana jest cyfrą 1 (zwykłe kleje, normalnie wiążące) lub 2 (kleje o podwyższonych parametrach, mocniejsze). W oznaczeniu mogą pojawić się także litery E, F lub T sygnalizujące odpowiednio, że klej ma wydłużony czas otwarty (czyli czas, który biegnie od momentu nałożenia zaprawy na podłoże do chwili, kiedy możliwe jest jeszcze przyklejenie doń płytki), jest szybkowiążacy albo o obniżonym spływie.
Oto przykładowe oznaczenia, które znajdziemy na workach z klejami:
- C1T - czyli klej cementowy (C), zwykły (1), o zmniejszonym spływie (T). Taki klej można wybrać, jeśli płytki będą kładzione na podłożu dobrej jakości; zmniejszony spływ zaprawy umożliwia natomiast układanie płytek od góry ściany;
- C2E - to zaprawa cementowa (C), o zwiększonej przyczepności (2) i o wydłużonym czasie otwartym pracy (E). Kleje tego typu przeznaczone są do prac na trudnych podłożach, a jeśli dodatkowo są elastyczne - nadają się na tarasy lub na ogrzewanie podłogowe;
- C1FT - czyli zaprawa cementowa (C), o zwykłej przyczepności (1), szybkowiążąca (F) i o zmniejszonym spływie (T). Szybkie wiązanie pozwala na spoinowanie i użytkowanie okładziny już po kilku godzinach od rozpoczęcia prac;
- D1T - klej dyspersyjny (D), o zwykłej przyczepności (1) i o zmniejszonym spływie (T). Kleje dyspersyjne sprzedawane są w wiaderkach, jako gotowe do użycia. Są mocniejsze niż zaprawy cementowe, ale także zwykle od nich droższe. Stosowane są najczęściej do wykonywania okładzin ceramicznych na ścianach pokrytych płytami drewnopochodnymi, płytami gipsowo-kartonowymi i starą glazurą oraz do przyklejania wewnątrz pomieszczeń kasetonów i innych ozdobnych elementów ze styropianu;
- R1 - klej na bazie żywic reaktywnych (R), normalnie wiążący (1). Jest to najdroższy rodzaj kleju. Stosuje się go na podłożach metalowych, na istniejących płytkach ceramicznych, wykładzinach PVC i podłożach poliestrowych. W odróżnieniu od wodoodpornych klejów cementowych i dyspersyjnych jest całkowicie wodoszczelny.
Miejsce stosowania
W domach jednorodzinnych okładziny z płytek przyklejane są przede wszystkim na ścianach i podłogach w łazienkach i kuchniach, na podłogach w przedpokojach, na tarasach, schodach i elewacjach. Klej, na który będzie się je mocować, powinien być odpowiedni dla konkretnego miejsca. Jeśli zamierzamy przyklejać płytki:
- wewnątrz pomieszczeń, na przykład w kuchni, łazience - możemy wybrać jedną z podstawowych zapraw klejących - powinna być wodoodporna, ale nie musi być mrozoodporna;
- na zewnątrz pomieszczeń - można używać tylko zapraw wodo- i mrozoodpornych. Jeśli płytki są układane na dużej powierzchni, na przykład na tarasie, zaprawa dodatkowo powinna być elastyczna (tylko taka będzie w stanie przenosić odkształcenia posadzki i podłoża spowodowane dużymi wahaniami temperatury).
Uwaga! Na trwałość okładzin zewnętrznych duży wpływ ma nie tylko dobór odpowiedniego kleju, ale i sposób jego aplikacji: trzeba nanieść go tak, by pod płytkami nie było pustek powietrznych. Mogłaby gromadzić się w nich woda, która zamarzając w zimie, szybko doprowadziłaby do odspajania się płytek;
- na ścianach - warto stosować kleje o obniżonym spływie (oznaczane literą T). Będzie można wtedy zacząć układanie płytek od góry ściany, dzięki czemu zapewni się lepszy efekt wizualny (uniknie się bowiem docinania płytek w najbardziej eksponowanych miejscach);
- w miejscach trudnych do wyłączenia z użytkowania, na przykład na podłodze w przedpokoju zamieszkanego domu, najlepiej stosować zaprawę szybkowiążącą (oznaczoną literą F). Jeśli dodatkowo wybierze się również szybkoschnący grunt i szybkowiążącą fugę - jest szansa, że cały remont uda się przeprowadzić w ciągu dziewięciu godzin.
Rodzaj podłoża
Klej należy dobierać również pod kątem tego, na jakim podłożu (równym czy nie, stabilnym albo odkształcalnym) będzie się go układać.
- Ściany murowane otynkowane lub surowe, tradycyjne podkłady podłogowe. Najczęściej spotykane podłoża pod płytki to: nieotynkowane ściany z ceramiki budowlanej lub bloczków z betonu komórkowego, ściany otynkowane tradycyjnymi zaprawami cementowymi, cementowo-wapiennymi, cementowe lub anhydrytowe podkłady podłogowe oraz wylewki betonowe. Nie stawiają one klejom specjalnie dużych wymagań - można więc na nie stosować podstawowe, najtańsze kleje klasy C1T lub C1TE.
- Płyty gipsowo-kartonowe. Mogą się odkształcać w trakcie użytkowania, dlatego trzeba na nie stosować kleje elastyczne (które na ogół odznaczają się również zwiększoną przyczepnością), o podwyższonych parametrach (C2) lub normalnie wiążące (C1).
- Ogrzewanie podłogowe. Podłoga, w której ułożone jest wodne albo elektryczne ogrzewanie podłogowe, narażona jest na duże i częste zmiany temperatury powodujące odkształcenia powierzchni. Na podłoża takie również należy stosować kleje elastyczne, które będą nadążały za odkształceniami wynikającymi z wahań temperatury.
- Płyty OSB. Do przyklejania płytek na płytach OSB należy stosować kleje o zwiększonej przyczepności (np. C2 lub D2), a wcześniej zagruntować podłoże preparatem poprawiającym przyczepność (zawierającym kruszywo). Jeśli na płycie OSB układane będą płytki podłogowe, klejenie można rozłożyć na dwa etapy - wtedy w pierwszej warstwie zaprawy klejącej warto zatopić siatkę zbrojącą z tworzywa sztucznego.
- Hydroizolacja. Jeśli podłoże - na przykład ściany brodzika w łazience - przed przyklejaniem płytek pokryte zostało masą hydroizolacyjną (folią w płynie), warto dotrzeć do producenta tejże masy, aby zdobyć informację o rodzajach klejów mających doń odpowiednią przyczepność. Na niektórych produktach hydroizolacyjnych można stosować jedynie kleje specjalistyczne albo kleje o podwyższone przyczepności. Często producenci wskazują konkretne zaprawy klejące, które najlepiej współpracują z ich wyrobami. Są jednak też takie masy izolacyjne, na których można stosować praktycznie każdy rodzaj kleju (jeśli oczywiście ta swoboda nie jest ograniczona innymi względami).
- Lastryko, lamperia, pozostałości starych klejów do płytek PVC i izolacji bitumicznych, stara glazura itp. To trudne podłoża, na które trzeba stosować kleje o podwyższonej przyczepności (np. C2 lub D2). Przed naniesieniem kleju podłoża takie należy wyjątkowo starannie przygotować: dobrze wyczyścić, odtłuścić i pozbawić wszelkich łuszczących i osypujących się warstw. Szlifowane lastryko i lamperię trzeba gęsto ponakuwać młotkiem. Zazwyczaj konieczne jest też stosowanie gruntów zwiększających przyczepność.
Uwaga! Przed ułożeniem całej okładziny w kilku miejscach takiego trudnego podłoża należy przykleić pojedyncze płytki i spróbować je oderwać po kilku dniach. Jeśli zerwanie nastąpi w warstwie kleju - próba wypadła pozytywnie, czyli został dobrany właściwy klej. Jeśli natomiast cały klej odejdzie wraz z płytką, albo zostanie na ścianie - trzeba lepiej przygotować podłoże albo zastosować inną zaprawę.
W zależności od określonego przez producenta przedziału grubości, zaprawy klejące są:
- cienkowarstwowe (najczęściej od 2 do 5 mm),
- średniowarstwowe (od 4 do 20 mm),
- grubowarstwowe (powyżej 2 cm).
Na równych podłożach najbardziej opłaca się stosować kleje cienkowarstwowe. Na nierównych też można ich użyć, ale pod warunkiem wykonania wcześniej warstwy wyrównawczej (co łączy się z dodatkowymi wydatkami) - dlatego tam lepiej stosować kleje średnio- lub grubowarstwowe, czyli jednocześnie wyrównujące i klejące (często mówi się o nich "dwa w jednym").
Rodzaj płytek
Dobierając klej do płytek, należy zwracać uwagę na stopień ich nasiąkliwości oraz wielkość. Niektóre płytki mają dużą nasiąkliwość (np. marmury lub gresy polerowane) - do ich przyklejania należy więc stosować specjalistyczne zaprawy z białego cementu. Ten rodzaj spoiwa pozwala bowiem uniknąć powstawania na płytkach przebarwień, które mogłyby wystąpić, gdyby zastosowano zwykłe kleje z szarym cementem. Do okładzin o bardzo małej nasiąkliwości (np. klinkier, gres szkliwiony) trzeba stosować specjalistyczne zaprawy do tego typu płytek. Bardzo ważne, żeby przygotowując takie kleje, nie dodawać więcej wody, niż zaleca producent. Spod mało nasiąkliwych płytek trudno jest jej bowiem odparować, przez co klej nie wiąże tak, jak należy (glazurnicy mówią, że "kisi się" pod płytkami).
Istnieje też grupa specjalistycznych klejów opracowanych specjalnie dla płytek o dużym formacie (np. o boku długości 120 cm). Ich podstawową zaletą jest upłynniona konsystencja. Właściwość ta pozwala - zawsze, niezależnie od wielkości płytki - całkowicie wypełnić przestrzeń pod nią. Dzięki temu powierzchnia okładziny jest wzmocniona, a zaprawa nie pęka i się nie wykrusza (np. w narożnikach).
- Ogrzewanie podłogowe. Podłoga, w której ułożone jest wodne albo elektryczne ogrzewanie podłogowe, narażona jest na duże i częste zmiany temperatury powodujące odkształcenia powierzchni. Na podłoża takie również należy stosować kleje elastyczne, które będą nadążały za odkształceniami wynikającymi z wahań temperatury.
- Płyty OSB. Do przyklejania płytek na płytach OSB należy stosować kleje o zwiększonej przyczepności (np. C2 lub D2), a wcześniej zagruntować podłoże preparatem poprawiającym przyczepność (zawierającym kruszywo). Jeśli na płycie OSB układane będą płytki podłogowe, klejenie można rozłożyć na dwa etapy - wtedy w pierwszej warstwie zaprawy klejącej warto zatopić siatkę zbrojącą z tworzywa sztucznego.
- Hydroizolacja. Jeśli podłoże - na przykład ściany brodzika w łazience - przed przyklejaniem płytek pokryte zostało masą hydroizolacyjną (folią w płynie), warto dotrzeć do producenta tejże masy, aby zdobyć informację o rodzajach klejów mających doń odpowiednią przyczepność. Na niektórych produktach hydroizolacyjnych można stosować jedynie kleje specjalistyczne albo kleje o podwyższone przyczepności. Często producenci wskazują konkretne zaprawy klejące, które najlepiej współpracują z ich wyrobami. Są jednak też takie masy izolacyjne, na których można stosować praktycznie każdy rodzaj kleju (jeśli oczywiście ta swoboda nie jest ograniczona innymi względami).
- Lastryko, lamperia, pozostałości starych klejów do płytek PVC i izolacji bitumicznych, stara glazura itp. To trudne podłoża, na które trzeba stosować kleje o podwyższonej przyczepności (np. C2 lub D2). Przed naniesieniem kleju podłoża takie należy wyjątkowo starannie przygotować: dobrze wyczyścić, odtłuścić i pozbawić wszelkich łuszczących i osypujących się warstw. Szlifowane lastryko i lamperię trzeba gęsto ponakuwać młotkiem. Zazwyczaj konieczne jest też stosowanie gruntów zwiększających przyczepność.
Uwaga! Przed ułożeniem całej okładziny w kilku miejscach takiego trudnego podłoża należy przykleić pojedyncze płytki i spróbować je oderwać po kilku dniach. Jeśli zerwanie nastąpi w warstwie kleju - próba wypadła pozytywnie, czyli został dobrany właściwy klej. Jeśli natomiast cały klej odejdzie wraz z płytką, albo zostanie na ścianie - trzeba lepiej przygotować podłoże albo zastosować inną zaprawę.
W zależności od określonego przez producenta przedziału grubości, zaprawy klejące są:
- cienkowarstwowe (najczęściej od 2 do 5 mm),
- średniowarstwowe (od 4 do 20 mm),
- grubowarstwowe (powyżej 2 cm).
Na równych podłożach najbardziej opłaca się stosować kleje cienkowarstwowe. Na nierównych też można ich użyć, ale pod warunkiem wykonania wcześniej warstwy wyrównawczej (co łączy się z dodatkowymi wydatkami) - dlatego tam lepiej stosować kleje średnio- lub grubowarstwowe, czyli jednocześnie wyrównujące i klejące (często mówi się o nich "dwa w jednym").
Rodzaj płytek
Dobierając klej do płytek, należy zwracać uwagę na stopień ich nasiąkliwości oraz wielkość. Niektóre płytki mają dużą nasiąkliwość (np. marmury lub gresy polerowane) - do ich przyklejania należy więc stosować specjalistyczne zaprawy z białego cementu. Ten rodzaj spoiwa pozwala bowiem uniknąć powstawania na płytkach przebarwień, które mogłyby wystąpić, gdyby zastosowano zwykłe kleje z szarym cementem. Do okładzin o bardzo małej nasiąkliwości (np. klinkier, gres szkliwiony) trzeba stosować specjalistyczne zaprawy do tego typu płytek. Bardzo ważne, żeby przygotowując takie kleje, nie dodawać więcej wody, niż zaleca producent. Spod mało nasiąkliwych płytek trudno jest jej bowiem odparować, przez co klej nie wiąże tak, jak należy (glazurnicy mówią, że "kisi się" pod płytkami).
Istnieje też grupa specjalistycznych klejów opracowanych specjalnie dla płytek o dużym formacie (np. o boku długości 120 cm). Ich podstawową zaletą jest upłynniona konsystencja. Właściwość ta pozwala - zawsze, niezależnie od wielkości płytki - całkowicie wypełnić przestrzeń pod nią. Dzięki temu powierzchnia okładziny jest wzmocniona, a zaprawa nie pęka i się nie wykrusza (np. w narożnikach).
Skomentuj:
Układanie płytek - jaki klej pod płytki