Powietrzna pompa ciepła - jak użytkować?

Większość powietrznych pomp ciepła jest od razu wyposażona w odpowiedni system sterowania. Dzięki temu ich działanie jest w pełni zautomatyzowane, a rola użytkownika sprowadza się tylko do ustawienia oczekiwanej temperatury w ciągu określonych godzin w dzień i w nocy oraz dni tygodnia. Możemy też zaprogramować odpowiednią wartość temperatury ciepłej wody.Wielu producentów oferuje możliwość zdalnego sterowania za pomocą internetu lub telefonu komórkowego. Dzięki temu, nawet jeśli jesteśmy poza domem, możemy bez kłopotu zmienić parametry w instalacji, jeśli zajdzie taka potrzeba.

W czasie pracy tego typu pompa przetłacza ogromne ilości powietrza, a wraz z nim przez wymiennik ciepła przepływają różnego rodzaju zanieczyszczenia, które z czasem, osadzając się na nim, tworzą grubą warstwę. Ogranicza to skuteczność odbioru ciepła z powietrza. Dlatego tak ważna jest jej regularna konserwacja.
Warto też zwrócić uwagę na to, że podczas działania pompy split i monoblokowej może dojść do skroplenia znacznej ilości wody zawartej w powietrzu, która spływa do tacy ociekowej. Aby skutecznie ją usunąć, pompę ciepła ustawia się na grubym podkładzie z tłucznia, w którym układa się rurę drenarską. Niestety, często nie można uniknąć tego, że przez kilka dni w zimie przed pompą i tak będzie tworzył się lód, z powodu zamrożenia odpływu z tacy ociekowej.

Na czym polega konserwacja powietrznej pompy ciepła przeznaczonej do c.o. oraz c.w.u. i jak często należy ją przeprowadzać?

Szymon Piwowarczyk, Hewalex: - Konserwacja powietrznej pompy ciepła, która ma za zadanie ogrzewać dom oraz przygotować ciepłą wodę użytkową, nie jest skomplikowana. Należy nie rzadziej niż raz w ciągu roku, najlepiej przed sezonem grzewczym, wyczyścić parownik urządzenia znajdujący się w jednostce zewnętrznej (parownik umożliwia odbiór ciepła z pobranego powietrza). Dzięki temu będzie działał efektywnie, co ma wpływ zarówno na sprawność pompy, jak i całego układu grzewczego.

Nagromadzoną warstwę zanieczyszczeń najlepiej usunąć za pomocą sprężonego powietrza lub ewentualnie wykorzystać do tego celu odkurzacz. Jeśli zaś doszło do zabrudzenia parownika tłuszczem, wówczas trzeba użyć odpowiednich chemicznych środków czyszczących, które można kupić w wyspecjalizowanych sklepach z branży chłodniczej. Pamiętajmy przy tym, że nie wolno usuwać zabrudzeń w sposób mechaniczny, ponieważ dojdzie wówczas do uszkodzenia warstwy hydrofilowej, którą wymiennik jest pokryty (poprawia ona odbiór ciepła i ogranicza powstawanie warstwy lodu w okresie zimowym). Czyszczenia nie powinniśmy również wykonywać wodą pod ciśnieniem, aby nie zalać układu elektroniki i sterowania urządzeniem.
Oprócz corocznego czyszczenia parownika, które może wykonać sam użytkownik, zależnie od wymogów producenta urządzenia zalecany lub wymagany jest przegląd urządzenia w odstępach maksymalnie 2-letnich przez uprawniony serwis. W tym czasie sprawdzane są ewentualne nieszczelności układu chłodniczego, czyszczone filtry wody, wymieniana anoda magnezowa w zasobniku ciepłej wody (zapobiega ona jego korozji). Oprócz tego serwisant sprawdza poprawność wszystkich nastaw na sterowniku, a także głośność urządzenia podczas jego działania.

Jakie są koszty eksploatacji?

Krzysztof Gnyra, www.kotly.pl: - Aby orientacyjne ocenić, ile zapłacimy za użytkowanie systemu grzewczego z powietrzną pompą ciepła, weźmiemy pod uwagę nowy dom o powierzchni 150 m2, zamieszkały przez 4-osobową rodzinę. Wówczas rachunki za ogrzewanie i przygotowanie ciepłej wody mogą wynosić rocznie:
2100 zł (co daje 175 zł miesięcznie) lub tylko 1200 zł (100 zł/miesiąc), jeśli zdecydujemy się na budowę cieplejszego domu. W tej drugiej opcji w obliczeniach założono, że zapotrzebowanie na energię cieplną do ogrzewania wynosi jedynie 20 kWh/m2 zamiast 50 kWh/m2; około 200 zł/rok (17 zł/miesiąc), jeżeli zastosujemy odpowiedniej wielkości instalację fotowoltaiczną współpracującą z pompą ciepła.
Jak zatem widać, koszty związane z użytkowaniem układu grzewczego z powietrzną pompą zależą od wielu czynników i mogą znacznie się różnić, nawet jeśli porównujemy domy o podobnej powierzchni i o podobnej technologii budowy. Na to, czy będą one większe czy mniejsze, duży wpływ ma sam inwestor.

Aby były one jak najniższe powinien przede wszystkim:
- wybudować dom bardzo dobrze zaizolowany termicznie i zamontować w nim ciepłe okna oraz drzwi zewnętrzne i garażowe;
- zastosować nawiewno-wywiewną wentylację mechaniczną z odzyskiem ciepła, czyli z rekuperacją;
- wybrać pompę ciepła wyższej klasy (można to sprawdzić na etykiecie energetycznej), gdyż umożliwi to oszczędne ogrzewanie domu nawet przy temperaturze zewnętrznej dochodzącej do -20°C (nawet o połowę taniej niż zwykłą grzałką elektryczną);
ułożyć w całym domu wodne ogrzewanie płaszczyznowe, czyli podłogowe lub ścienne;
tak zaprogramować automatykę, aby temperatura wody grzewczej nie przekraczała zalecanych wartości. Dzięki temu pompa ciepła będzie pracować efektywnie i zużyje mało prądu;
- zwrócić uwagę na wielkość zużycia ciepłej wody użytkowej przez domowników.
Ważnym elementem kosztów eksploatacji pompy ciepła mogą być jej coroczne przeglądy. W zależności od zakresu prac opłata ta waha się od 300 do nawet 900 zł.

Jak sterować działaniem powietrznej pompy ciepła?

Magdalena Sawicka Balcerzak, Daikin: - Sterowanie powietrzną pompą ciepła zależy od przyjętych rozwiązań w układzie grzewczym. Jej praca może być regulowana przez kontrolę temperatury wody w instalacji grzewczej lub temperatury powietrza w ogrzewanym pomieszczeniu. Wybór systemu sterowania związany jest również z rodzajem zamontowanych odbiorników ciepła. Sterowanie temperaturą wody w instalacji grzewczej może odbywać się ręcznie lub automatycznie.
W pierwszym rozwiązaniu ustawiamy stałą wartość temperatury wody przesyłanej do odbiorników ciepła. Sprawdzi się ono na przykład przy zastosowaniu grzejników z zaworami termostatycznymi, które regulują temperaturę powietrza w pomieszczeniu.
Natomiast regulacja automatyczna uzależnia dodatkowo temperaturę wody od temperatury powietrza zewnętrznego, zgodnie z krzywą grzewczą. Oznacza to, że jeżeli na dworze zrobi się zimniej, to temperatura wody w instalacji wzrośnie, aby zrównoważyć straty ciepła w pomieszczeniach. I odwrotnie – woda w instalacji stanie się chłodniejsza, gdy na dworze będzie cieplej. Dzięki temu oszczędzamy na kosztach eksploatacji. Ten rodzaj sterowania jest stosowany przy prostym ogrzewaniu podłogowym bez zaworów termostatycznych.

Przy sterowaniu temperaturą powietrza przez termostat pokojowy lub wspierający tę funkcję sterownik o optymalnej wartości temperatury wody, zapewniającej komfort cieplny, decyduje automatyka pompy. Odpowiednie algorytmy wykorzystywane w regulowaniu działania takiego systemu mogą być bardzo zaawansowane i są za każdym razem dobierane przez instalatora dla danego układu grzewczego. Rozwiązanie to sprawdzi się przy ogrzewaniu podłogowym, jak również w układach mieszanych z klimakonwektorami (wyglądają jak tradycyjne grzejniki; zimą służą do ogrzewania pomieszczeń, a latem do ich chłodzenia, gdyż wyposażone są w wentylatory).

Ciekawą opcją jest obecnie możliwość kontrolowania pracy powietrznej pompy ciepła poprzez aplikacje zainstalowane na telefonie komórkowym lub tablecie. Jest to możliwe dzięki zastosowaniu specjalnego modułu, który pozwala zdalnie sterować
i monitorować źródło ciepła przez internet.