Zapasy na zimę - jak przechowywać warzywa i owoce?

Większość warzyw i owoców najlepiej się przechowuje w niskich temperaturach, przy dość wysokiej wilgotności powietrza oraz w ciemnym miejscu. Na przechowalnię zapasów na zimę będą się więc nadawały przede wszystkim piwnice, strychy, nieogrzewane garaże, altanki ogrodowe, komórki, szopy. Kiedyś przechowywano zapasy na zimę w specjalnych kopcach ziemnych i wolno stojących piwniczkach wkopanych w ziemię. Obecnie te stare metody znowu wracają do łask i stają się modne. Szczególnie ziemne piwniczki wcale nie są rzadkością we współczesnych ogrodach przydomowych.
Warzywa i owoce przeznaczone do przechowywania muszą być zdrowe, jędrne, dobrze ukształtowane, wybarwione, dojrzałe (ale nie za stare), pozbawione jakichkolwiek śladów chorób i szkodników. Podczas zbioru obchodźmy się z nimi wyjątkowo troskliwie. Uważajmy by ich nie zadrapać, nie obić i nie uszkodzić, będą się dłużej przechowywać.
Warunki przechowywania poszczególnych warzyw i owoców różnią się od siebie w zależności od gatunku. Najlepiej jednak trzymać warzywa i owoce jak najdalej od siebie, ich bezpośrednie sąsiedztwo wpływa niekorzystnie podczas dłuższego przechowywania.

Co zrobić z nadmiarem pomidorów?

Często tak się zdarza, że przed pierwszymi przymrozkami na krzewach pomidorów jest jeszcze dużo niedojrzałych owoców, które żal zostawić na pastwę chłodów. Tu też można wykorzystać sposoby „prababci” na przechowywanie. Zbieramy z krzaków pomidory zarówno lekko wybarwione, jak i zielone, ale już dobrze ukształtowane. Układamy je w płaskich skrzynkach, pudełkach z dziurkami lub miskach, przykrywamy lnianą ścierką i ustawiamy w najchłodniejszym pomieszczeniu domu (o temperaturze około 15-16°C). W ten sposób można przechować pomidory nawet do kilku tygodni. Warto je przeglądać w miarę często i eliminować od razu te, na których pojawiają się najdrobniejsze oznaki chorób. Aby przyspieszyć dojrzewanie można dołożyć do pomidorów jabłko.

W warunkach wilgotnych i chłodnych

Takie warunki są idealne do przechowywania głównie warzyw korzeniowych. Marchew i pietruszkę przechowujemy bez naci; burakom zostawiamy ok. 1 cm łodyg; selery ogołacamy zarówno z naci, jak i z drobnych korzonków. Warzywa te można przechowywać we wszelkiego rodzaju pojemnikach (drewnianych, plastikowych, a także workach), układając je partiami i przesypując wilgotnym piaskiem. Tworzymy wtedy warunki podobne do panujących w kopcu ziemnym.
Na dnie najlepiej położyć największe korzenie, które najdłużej utrzymają jędrność, a drobne na wierzchu. Przed wstawieniem warzyw do przechowalni powinniśmy je schłodzić, szczególnie jeśli podczas zbioru temperatura przekraczała 10°C. Jeśli podczas przechowywania piasek nadmiernie wyschnie powinno się go delikatnie zwilżyć wodą za pomocą rozpylacza. Nie rozpylajmy jednak wody bezpośrednio na warzywa lecz wyłącznie na piasek.
Pory są warzywem, które wytrzymuje najniższą temperaturę przechowywania. W zasadzie można je pozostawić na grządce na zimę lub też trzymać w pojemniku z piaskiem na zewnątrz. Tylko w okresie największych mrozów warto pojemnik z porami zabezpieczyć przykrywając go starym dywanem lub np. grubym kartonem.

W warunkach suchych i przewiewnych

Takie warunki panują najczęściej na strychach domów, ale także w dobrze wentylowanych piwnicach i garażach. To warunki bardzo dobre do przechowywania owoców, a także niektórych gatunków warzyw. Jabłka lubią ciemność, chłód (3-7°C), dopływ świeżego powietrza i nieco wilgoci w powietrzu. Można je przechowywać rozłożone na półkach lub w skrzynkach, a nawet w plastikowych, podziurkowanych (dla wentylacji), suchych torbach (takich, w których mieści się nie więcej niż 2,5 kg). Gruszki wolą niższą temperaturę przechowywania niż jabłka (w okolicach 0°C). Jabłka i gruszki trzeba często kontrolować w czasie przechowywania.
W suchych i przewiewnych warunkach bardzo dobrze przechowują się także – czosnek, cebula i szalotka. Przygotowując te warzywa do przechowywania, nie powinniśmy pozbawiać ich główek całkowicie zewnętrznych liści (do białości). Wyrwana z ziemi cebula i czosnek powinny być też dobrze schłodzone, zanim umieścimy je w przechowalni. Takie schłodzenie powoduje wytworzenie się dodatkowej łuski ochronnej. Te warzywa do przechowywania potrzebują temperatury ok. 2oC i dobrej cyrkulacji powietrza. Najlepiej będzie pozaplatać te warzywa w warkocze i powiesić. Można też trzymać je w siatkach.