Kiosk - kup onlineKiosk - Ladnydom.pl

Sposób na mrówki w ogrodzie

Anna Landowska, Katarzyna Jodłowska

Mrówki w naturze są niezbędne - to darmowy serwis sprzątający, a ich pracowitość jest wręcz przysłowiowa. W ogrodzie jednak często zaczynają przeszkadzać. Jak pozbyć się mrówek, które zagnieździły się w ogrodzie i niszczą nawierzchnię podjazdu, a na dodatek zaczynają kolonizować dom? Co wtedy robić?

Czasami mrówki uszkadzają owoce lub pąki kwiatów, chcąc dostać się do smakowitego soku czy nektaru.
Czasami mrówki uszkadzają owoce lub pąki kwiatów, chcąc dostać się do smakowitego soku czy nektaru.
Czasami mrówki uszkadzają owoce lub pąki kwiatów, chcąc dostać się do smakowitego soku czy nektaru/fot. Andrey Pavlov shutterstock

Mieszkamy w zalesionej okolicy. Kiedy się tu wprowadzaliśmy, cieszyło nas, że będziemy blisko natury. Niestety, ta bliskość okazała się pod pewnymi względami bardzo dokuczliwa. Nasz dom i ogród zaatakowały mrówki. Te małe, ciemne, szybko przemieszczające się owady są wszędzie: w ogródku, na roślinach, na tarasie, a także - co najgorsze - w domu. Potrafią znaleźć każdą niewidoczną szczelinę, by wejść tam, gdzie wchodzić nie powinny. Na dodatek, wykopując podziemne tunele, nieustannie niszczą nasz podjazd i ścieżki, powodując zapadanie się betonowych kostek. Jak z nimi walczyć? W jaki sposób zniechęcić je do odwiedzania naszej kuchni i lodówki oraz do budowania mrowisk pod naszym domem i w ogrodzie? Co zrobić, żeby nie czuły się w naszym domu jak u siebie?

Adam P., Radość

Jak żyją mrówki?

Mrówki, mimo że pożyteczne, w ogrodzie mogą niekiedy sprawiać kłopoty. Nie tylko kąsają, ale też przekopują ziemię, tworzą kopce utrudniające koszenie, a nawet niszczą niskie rośliny i siewki.
Mrówki są ciepłolubne, najchętniej więc osiedlają się w słonecznych miejscach. W ich gniazdach (tzw. mrowiskach) mieszkają dziesiątki tysięcy osobników. Ale widoczny dla nas kopiec to tylko część  rozległego "mrówczego miasta" pod ziemią.

Sposób na mrówki w ogrodzie

Jak powstaje mrówcza kolonia?

Królowa matka (skrzydlata samica) po godach traci skrzydła, kopie gniazdo i składa w nim jaja, z których wylęgają się larwy, przeobrażające się z czasem w nieliczne skrzydlate samce i samice oraz bezskrzydłe robotnice, odpowiedzialne za sprzątanie i obronę mrowiska, opiekę nad potomstwem, zbiór pokarmu i żywienie kolonii. Przysmakiem mrówek jest spadź - odchody mszyc. W trosce o jej świeże dostawy robotnice opiekują się tymi szkodnikami, zwiększając ich liczebność. Mają też świetny węch - gdy napotkają ciekawe znalezisko, pozostawiają ślady zapachowe dla swych towarzyszek. W dzień kierują się wzrokiem.

Mrówki żyjące w polskich ogrodach

Rude leśne mrówki, mieszkające pod drzewami kartoniarki i wszędobylskie brunatnoczarne hurtnice nie mają żądeł. Bronią się, gryząc i pryskając kwasem mrówkowym nie wywołującym uczuleń. Natomiast boleśnie żądlą mrówki wścieklice, przeważnie w obronie gniazda.

Hurtnica czarna (Lasius niger): robotnice są czarne, o dł. 3-5 mm. Budując podziemne gniazda, wyrzucają na powierzchnię ziarenka piasku. W kolonii żyje jedna królowa i do 20 tys. robotnic.

Wścieklica zwyczajna (Myrmica rubra): czerwona, o dł. 4-6 mm, boleśnie kąsa. Osiedla się w ziemi pod korzeniami, kamieniami itp. W gnieździe mieszka kilka królowych i do 2 tys. robotnic.

Murawka darniowiec (Tetramorium caespitum): podobna do mrówki faraona (nieco większa). Gnieździ się pod elementami nawierzchni. Nie hoduje mszyc. W kolonii do 50 tys. sztuk.

Mrówki w ogrodzie. Argumenty za i przeciw

Zanim wypowiemy mrówkom wojnę, pamiętajmy, że ich występowanie w ogrodzie ma także sporo zalet.

Plusy:
l Mrówki , podobnie jak dżdżownice, spulchniają i napowietrzają glebę. Ziemia obok mrowisk jest żyzna, bogata w azot, fosfor, potas.
l Zjadają żywe owady (często szkodniki) i padlinę (likwidują 90% szczątków zwierzęcych). Nie żywią się roślinami (oskarżenia, że zjadły np. korzenie, to oszczerstwo!).
l  Przyczyniają się do rozsiewania niektórych roślin, np. fiołków.

Minusy:
l Mrówki, budując gniazdo, odkrywają części podziemne roślin, drążą w nich otwory,
przysypują piaskiem niskie rośliny.
l Żyją w symbiozie z mszycami, których odchody (spadź) to mrówczy przysmak. Bronią więc mszyc przed wrogami (np. biedronkami), czasem nawet przechowują je zimą w mrowisku, a wiosną wynoszą na "pastwisko".
l Zdarza się (choć wyjątkowo), że uszkadzają drewniane elementy architektury ogrodowej, zakładając w nich gniazda.

Jak sobie radzić z mrówkami

Kopce mrówek najwięcej problemów sprawiają na trawnikach.
Kopce mrówek najwięcej problemów sprawiają na trawnikach.
Kopce mrówek najwięcej problemów sprawiają na trawnikach/fot. tozzimr shutterstock
Mrówki są szybkie, zwinne, bardzo łakome i dobrze zorganizowane. Takiego przeciwnika trudno pozbyć się raz na zawsze, można jednak przerzedzić jego szeregi. Strategii jest wiele - od pokojowych po radykalne.

Na łonie natury mrówki chroni prawo - od wielu lat, decyzją ministra środowiska, są one objęte ochroną gatunkową. Tu docenia się wszystkie ich zalety. Trochę inaczej jest w ogrodzie. Rzadko kiedy obecność mrówek bywa powodem przyjaznego zainteresowania domowników. Niestety, mrówki o tym nie wiedzą i jeśli tylko są sprzyjające warunki, chętnie przenoszą się w okolice ludzkich siedzib. Szybko budują na trawniku kopce z piasku, a wkrótce spadają z gałęzi, opanowują taras i zaczynają buszować po domu. Trudno to tolerować, szczególnie że ich działalność może powodować sporo kłopotów nie tylko w domu, ale też w ogrodzie, między innymi poprzez nadmierne przesuszanie gleby, odkrywanie korzeni, bulw i kłączy roślin, a nawet - jak to ma miejsce u naszego Czytelnika - niszczenie podjazdu.

Sposób na mrówki

Walka z mrówkami nie należy do łatwych. Zamieszkują ziemię dłużej od nas, bo od epoki dinozaurów. Mają też przewagę liczebną. Średnia kolonia liczy kilkadziesiąt tysięcy osobników. Podziemne mrowisko, w którym rezyduje nieustannie znosząca jaja królowa, może szybko stać się rozległym miastem. Z jaj wylęgają się larwy, a z nich robotnice oraz nieliczne samce i samice, które zakładają kolejne gniazda. Póki w mrowisku jest królowa, póty będą mrówki.
  • Pod korzeniami drzew, kamieniami, deskami osiedlają się zwykle czerwonawe wścieklice zwyczajne (Myrmica rubra), które często migrują i potrafią boleśnie kąsać.
  • Pod płytami chodnikowymi i kostką brukową zamieszkują z kolei brązowe mrówki, nieco większe od faraonek, zwane murawką darniowiec (Tetramorium caespitum).
  • Najbardziej znane ogrodowe rezydentki to hurtnice czarne (Lasius niger); to one, budując podziemne gniazda, wyrzucają na zewnątrz ziarna piasku.
Mrówki lubią zakładać siedziby w nowych środowiskach - w miejscach słonecznych i piaszczystych. Preferują ciepłe, suche miejsca (tarasy i skalniaki). Żyją w symbiozie ze szkodnikami roślin, takimi jak mszyce, tarczniki, przędziorki, a co gorsza - mają doskonały węch, więc bez kłopotów potrafią trafić do domowej kuchni.

Domowy sposób na mrówki w ogrodzie 

Mrówki pełnią ważną funkcję w ogrodzie. Gdy jednak jest ich zbyt dużo, ograniczenie ich liczby staje się konieczne. W trosce o środowisko lepiej zastosować wtedy naturalne odstraszacze. Chemiczne preparaty, których jest wiele na rynku, traktujmy jako ostateczność.

Do walki z mrówkami dobrze jest wykorzystać różne dostępne środki. Frontalny atak i mobilizacja domowników (w tym natychmiastowe usuwanie wszelkich okruchów spożywczych) mają szanse przynieść dobre skutki, przynajmniej na jakiś czas. Jeśli jednak mieszkamy w okolicy szczególnie lubianej przez mrówki, musimy wiedzieć, że problemu nie da się usunąć raz na zawsze.

W walce z tymi owadami pomogą nam systematycznie stosowane metody naturalnego odstraszania:

    • Rośliny-odstraszacze. Mrówki będą omijać nasz ogród, jeśli przy płocie posadzimy gatunki, których zapachu wprost nie znoszą piołunu, wrotyczu, nagietka, lawendy, mięty, tymianku, majeranku, czosnku, pomidory i pietruszki. Warto więc obsadzić tymi roślinami otoczenie domu, taras i ogrodzenie. Można je też posadzić na obrzeżach grządek. Na samym mrowisku i na trasach przemarszu mrówek ułóżmy liście wrotyczu, piołunu, pomidorów, natkę pietruszki.
    • Przeszkody na trasie. Obok mrowiska albo na ulubionych szlakach mrówczych wędrówek można układać lub usypywać zapachowe bariery, na przykład z liści pomidora, orzecha włoskiego, bzu czarnego oraz skórek cytryny - również bardzo przez owady nielubianych.
    • Nieprzyjazny deszcz. Da się go "wywołać" na podjeździe i na ścieżkach poprzez wylewanie cieczy o zdecydowanym zapachu. Mogą to być: odcedzona gnojówka z piołunu lub wrotyczu (10 dag ziela trzeba zalać 2 l wody) wyciąg z majeranku (1 kg świeżego lub 10 dag suszonego ziela zalanego 10 l wody), czy wywar z niedopałków papierosów, a także denaturat, ocet lub sok z cytryny. Zdesperowani używają do polewania również wrzątku i roztworu soli, ale zwłaszcza tej ostatniej metody lepiej zaniechać - bo razem z mrówkami, solą zniszczymy też ogrodowe rośliny!
    • Naturalni wrogowie. Wytrwałym ekologom pozostaje jeszcze nadzieja, że w ogrodzie pojawią się tacy łowcy mrówek, jak dzięcioł zielony, kuna albo ropucha i przetrzebią szeregi wroga.

Aby pozbyć się mrówek, twórzmy na ich ulubionych trasach i przy wejściach do mrowisk bariery zapachowe (np. ze skórek cytryn, proszku do pieczenia, pieprzu ziołowego, fusów z kawy czy olejków: miętowego, lawendowego, goździkowego, geraniowego). W kopiec wciśnijmy odwróconą do góry dnem doniczkę z ubitymi trocinami: gdy owady się tam przeprowadzą, wynieśmy ją do lasu. Okolice mrowiska opryskujmy:

      • gnojówką z piołunu,
      • wrotyczu,
      • wyciągiem z majeranku,
      • niedopałków papierosów,
      • denaturatem, 
      • sokiem z cytryny.

I przede wszystkim walczmy z mszycami! Gdy ich nie będzie, mrówki wyprowadzą się same.

Mrówki w ogrodzie ocet

Ocet ma mnóstwo zastosowań w domu i ogrodzie. Pomaga nam się pozbyć różnych szkodników żerujących na naszych roślinach. Nie inaczej jest w przypadku mrówek. Intensywny zapach octu jest bardzo odstraszający dla mrówek.

Sól na mrówki w ogrodzie

Zdesperowani używają do polewania również wrzątku i roztworu soli, ale zwłaszcza tej ostatniej metody lepiej zaniechać - bo razem z mrówkami, solą zniszczymy też ogrodowe rośliny!

Co pomaga na mrówki?

Jeśli naturalne metody nie wystarczają, trzeba zajrzeć do sklepu z chemikaliami. Do zwalczania owadów mamy do dyspozycji substancje w postaci: granulatów, środków w aerozolu oraz trutek-pułapek. Ich skuteczność osłabia jednak tryb życia owadów i ochrona, jaką otaczają królową. Preparaty do opryskiwania wytrują przede wszystkim mrówki robotnice, nie niszcząc gniazda, a jedynie ograniczając liczbę szkodników. Lepszy efekt osiągniemy, stosując trutki pokarmowe, które robotnice zanoszą do mrowiska, bu karmić nimi larwy i królową. Im więcej mrówek robotnic ma kontakt z trucizną, tym większa jej ilość zostanie na ich ciele wprowadzona do gniazda, a to sprzyja unicestwieniu całego gniazda. Warto jednak pamiętać, że insektycydy zabijają nie tylko mrówki - mogą zaszkodzić też innym owadom w okolicy.

Preparat na mrówki w ogrodzie

Najważniejsze jest zlokalizowanie gniazda. Można je zniszczyć zalewając wrzątkiem lub polewając insektycydem kontaktowym np:

  • Mrówkofon,
  • Mrówkiller,
  • POLCYP 0,4 SL,
  • KAPO,
  • AgrEvo-Pylisty preparat przeciw mrówkom,
  • AgrEvo-Płynny preparat przeciw mrówkom",
  • ANT-STOP-przeciw mrówkom.

Mrówki w ogrodzie jak wytępić

Jeśli mamy do czynienia z gmachówki, trzeba pamiętać o zniszczeniu poza gniazdem głównym również gniazd satelickich. Jeśli tego nie zrobimy to cała kolonia zostanie szybko odbudowana. To właśnie w tych gniazdach rodzą się nowe robotnice, które gotowe są do pracy przy budowie mrowiska.

Mrówki w ogrodzie zwalczanie

Może się tak zdarzyć, że widzimy mrówki, ale nie możemy znaleźć mrowiska. Wówczas warto zastosować przynęty z wolno działającym środkiem owadobójczym. Można go wymieszać z miodem lub słodkim syropem i wyłożyć na drodze spaceru mrówek. Zbieraczki na pewno się zainteresują i zaniosą taki pokarm do gniazda na obiad dla robotnic, larw i królowej. Najskuteczniejsze są trutki:

  • Faratox,
  • Faratox B,
  • Lafarex K zawierające metopren - preparat hormonalny, który hamuje rozwój larw i poczwarek.Ponadto samice, które powstaną z larw karmionych trutką, są mniej płodne lub bezpłodne.
  • Maxforce Żel
  • Combat
  • przynęty zatrute boraksem lub kwasem borowym: Antifar, Boratox, Ekosan AK, Forbiotox, Formix I, Formix II, Gokirokku, Higiena 94, Skantox, Mizar, Monotox, Prusatox.

Boraks na mrówki w ogrodzie

Skuteczną trutkę na mrówki można przygotować samodzielnie: wymieszać boraks, wodę i cukier w stosunku wagowym 1:18:7 (proporcja ta jest ważna, ponieważ nadmiar trucizny zniechęca mrówki, a jeśli jest jej zbyt mało, trutka nie jest skuteczna). Mrówki nie uodporniły się na bor, mimo stosowania go w trutkach przez wiele pokoleń ogrodników.

W pobliżu mrowiska warto posadzić choć kilka pomidorów - mrówki nie lubią zapachu wydzielanego przez ich liście.
W pobliżu mrowiska warto posadzić choć kilka pomidorów - mrówki nie lubią zapachu wydzielanego przez ich liście.
W pobliżu mrowiska warto posadzić choć kilka pomidorów - mrówki nie lubią zapachu wydzielanego przez ich liście/fot. Alison Hancock shutterstock

Sposób na mrówki w ogrodzie warzywnym

Jeśli w warzywniaku nie jest ich zbyt dużo to nie warto ich usuwać, gdyż niszczą pasożytnicze owady niszczące nasze plony. W przypadku dużych kolonii należy zlokalizować gniazdo i potraktować go jednym z preparatów (Mrówkiller, AgrEvo, POLCYP 0,4 SL czy ANT-STOP). Mniej radykalnym rozwiązaniem jest posypanie w odległość 10-15 cm od sadzonek proszku do pieczenia lub cynamonu. Mrówki bardzo go nie lubią.

Zapisz się na NEWSLETTER. Co tydzień najnowsze wiadomości o budowie, remoncie i wykańczaniu wnętrz w Twojej poczcie e-mail.

    Więcej o:

Skomentuj:

Sposób na mrówki w ogrodzie