Altany ogrodowe - modne i oryginalne
Altany ogrodowe są coraz bardziej niecodzienne, nie zmienia się jednak ich rola; są letnią jadalnią, miejscem towarzyskich spotkań, kryjówką przed wiatrem i słońcem. Odpowiednio dobrane - dodają wdzięku ogrodowej kompozycji.
Letni dzień w gronie przyjaciół, suto zastawiony stół w ogrodzie, a na deser - piękny widok. Kto z nas nie marzy o takiej scenografii? Jej nieodzownym elementem jest altana. Nie zawsze musi to być klasyczny model - w świat letnich domków wkracza awangarda.
Współczesna altana coraz mniej przypomina tradycyjne konstrukcje. Paleta pomysłów jest nieograniczona; przed słońcem i wiatrem coraz częściej chronią daszki i ścianki z pleksiglasu, za siedziska służą metalowe kosze wypełnione kamieniami, kwiaty często rosną na ścianie, nastrój tworzy kolorowy beton i szkło. Jest wiele możliwości wyboru stylu konstrukcji, rodzaju materiału, z którego ją wzniesiemy i jej lokalizacji w ogrodzie.
Dobry model
Zanim wybierzemy konkretny model, zastanówmy się, czemu ma służyć: czy tylko do ozdoby ogrodu, czy do zadań specjalnych (np. grillowania). Czy będzie używany od wiosny do jesieni, czy przez cały rok? W pierwszym przypadku zdecydujmy się na przewiewną ażurową konstrukcję, w drugim zaś - na domek z litymi ścianami i klasycznymi oknami. Na rynku dostępne są gotowe altany. Lepiej jednak poradzić się architekta krajobrazu (najlepiej projektanta naszego ogrodu) i stworzyć oryginalną konstrukcję. Wznosząc ją, używajmy tych samych materiałów, co przy budowie domu, tarasu, ogrodzenia i innych elementów architektury ogrodowej - będzie pasowała do otoczenia. Bardzo modny jest metal (zwłaszcza lekkie i łatwe w konserwacji aluminium) oraz beton i tworzywo sztuczne. Na topie jest też recykling - wiele zależy tutaj od naszej wyobraźni i dostępności materiałów. Wszystko może się przydać: cegły rozbiórkowe, bambusowe rurki, arkusze stali czy pleksiglasu, lustra, wiklinowe maty, mocne tkaniny, a nawet... folia bąbelkowa (rozpięta na rusztowaniu będzie pełnić funkcję ścianek izolujących przed chłodem, przepuszczających światło).
Dobrze ustawiona
Jeśli altana ma być naszą letnią jadalnią albo też miejscem spotkań z przyjaciółmi, nie lokujmy jej zbyt daleko od domu. Unikniemy wówczas męczących wędrówek z talerzami podczas przyjęcia w ogrodzie. Jeżeli jednak pragniemy urządzić w niej ogrodową samotnię albo czytelnię, dystans ten może być większy.
W swobodnych ogrodach altanę najlepiej umieścić diagonalnie (po ukosie) w stosunku do osi domu lub wejścia do tej części zielonego wnętrza, w której konstrukcja się znajduje. W formalnych ogrodach lepiej ulokować ją na głównej osi widokowej, co podkreśli geometrię kompozycji. Natomiast na granicy dwóch wnętrz ogrodowych można wznieść konstrukcję przechodnią (to znaczy taką, która ma dwa wejścia).
Altana jest zwykle dominantą kompozycyjną, nadaje wyraz otoczeniu. Nie umieszczajmy jej więc w obniżeniu terenu, lecz raczej na niewielkim wzniesieniu, które można nawet specjalnie dla niej usypać. Ta lekka ogrodowa budowla z reguły świetnie wygląda przeglądając się w wodzie, w miarę możliwości lokujmy ją więc nad oczkiem wodnym, a nawet na wyspie. Może być też punktem widokowym na okolicę: malowniczy krajobraz czy widoczny w oddali zabytek. Ale też na piękny okaz rośliny czy zakątek ogrodu, z którego jesteśmy szczególnie dumni.
Żywe konstrukcje
W dobie mody na ekologię do łask powracają tzw. żywe altany, z ukorzenionych wierzbowych gałązek tworzących samodzielną konstrukcję lub przymocowanych do drewnianego lub metalowego szkieletu. A posadzone w kręgu lub w narożach małego placyku odpowiednie
gatunki drzew (np. płaczące odmiany grabu, morwy, wiśni, wierzby) same "zbudują" uroczą kryjówkę. Najprostszą altanę łatwo stworzyć pod konarami zwisających odmian buka, jesionu i morwy. Wystarczy wyciąć niepotrzebne gałązki, zainstalować oświetlenie i - altana gotowa. Nawet najbardziej awangardowy letni domek stanie się ogrodowym azylem dopiero wówczas, gdy oplotą go pnącza: glicynie, wiciokrzewy, miliny, powojniki, winobluszcze, róże.
Modnie jest otoczyć nowoczesną, wręcz minimalistyczną konstrukcję gąszczem roślin rodem z babcinego ogródka, zatopić ją w aromacie jaśminowców, lilaków, maciejki, tytoniu ozdobnego, heliotropu, róży. Wówczas szybko stanie się ulubionym miejscem odpoczynku dla domowników
i gości, wymarzonym na lato.
Dobry materiał, dobrze konserwowany
- Aluminium i tworzywo sztuczne nie wymaga jakiejkolwiek impregnacji. Niekonserwowane drewno, stal czy żeliwo mogą jednak z czasem niszczeć. Najlepiej, gdy są zabezpieczone już przez producenta. Jeśli nie, sami musimy zadbać o ich trwałość.
- Drewnianą konstrukcję, po której mają się wspinać pnącza, najlepiej zaimpregnować głęboko penetrującymi preparatami na bazie oleju lnianego lub żywic (np. Vidaron Pokost Lniany, Sadolin Hardwood Oil) lub na bazie wody (np. Wood Preserver 2732). By rośliny mogły łatwo się przyczepiać, powierzchnia powinna być szorstka, dlatego unikajmy lakierowania.
Elementy, które mają się znaleźć w ziemi, powlekamy substancją bitumiczną (np. Abizolem). Można też tradycyjnym sposobem zwęglić ich powierzchnię opalarką lub w ognisku.
- Metalowe elementy (oczyszczone i odkurzone) malujemy farbą podkładową mającą właściwości gruntujące (np. Ekochron, Unikor C, Everal Metal Grunt). Następnie nakładamy farbę kryjącą, zabezpieczającą przed niekorzystnym wpływem warunków atmosferycznych (np. Emakol, Jedynka Alkidowa, Everal Uniwersal). Farby te są dostępne w różnych kolorach, mogą też nadawać malowanej powierzchni fakturę. Zamiast farby podkładowej i kryjącej można zastosować droższą farbę uniwersalną (np. Emalia Luksusowa, Hammerite Prosto na Rdzę), pod które nie trzeba stosować podkładu.
Warto wiedzieć
- Wielkość altany zależy nie tylko od rozmiarów ogrodu, ale też od ilości osób, którym konstrukcja ma służyć; ośmiokątna budowla o średnicy 3 metrów pomieści 12 osób, natomiast mała altanka o średnicy (lub przekątnej) długości 1,5 metra będzie odpowiednia dla dwojga. - Pamiętajmy, że zgodnie z prawem budowlanym altany o powierzchni powyżej 25 m kw. wymagają pozwolenia na budowę!
- Drewniana altana z dachem krytym trzciną lub strzechą pasuje do wiejskiego ogródka, okrągła budowla kryta gontem, przypominająca pagodę - do wnętrza w stylu orientalnym,
a ażurowa (drewniana lub z metalowych prętów), opleciona pnączami - do swobodnej kompozycji ogrodu angielskiego. Do założeń geometrycznych stylizowanych na ogrody renesansu i baroku pasują białe altany z ażurowymi ściankami w formie kratek.
Współczesna altana coraz mniej przypomina tradycyjne konstrukcje. Paleta pomysłów jest nieograniczona; przed słońcem i wiatrem coraz częściej chronią daszki i ścianki z pleksiglasu, za siedziska służą metalowe kosze wypełnione kamieniami, kwiaty często rosną na ścianie, nastrój tworzy kolorowy beton i szkło. Jest wiele możliwości wyboru stylu konstrukcji, rodzaju materiału, z którego ją wzniesiemy i jej lokalizacji w ogrodzie.
Dobry model
Zanim wybierzemy konkretny model, zastanówmy się, czemu ma służyć: czy tylko do ozdoby ogrodu, czy do zadań specjalnych (np. grillowania). Czy będzie używany od wiosny do jesieni, czy przez cały rok? W pierwszym przypadku zdecydujmy się na przewiewną ażurową konstrukcję, w drugim zaś - na domek z litymi ścianami i klasycznymi oknami. Na rynku dostępne są gotowe altany. Lepiej jednak poradzić się architekta krajobrazu (najlepiej projektanta naszego ogrodu) i stworzyć oryginalną konstrukcję. Wznosząc ją, używajmy tych samych materiałów, co przy budowie domu, tarasu, ogrodzenia i innych elementów architektury ogrodowej - będzie pasowała do otoczenia. Bardzo modny jest metal (zwłaszcza lekkie i łatwe w konserwacji aluminium) oraz beton i tworzywo sztuczne. Na topie jest też recykling - wiele zależy tutaj od naszej wyobraźni i dostępności materiałów. Wszystko może się przydać: cegły rozbiórkowe, bambusowe rurki, arkusze stali czy pleksiglasu, lustra, wiklinowe maty, mocne tkaniny, a nawet... folia bąbelkowa (rozpięta na rusztowaniu będzie pełnić funkcję ścianek izolujących przed chłodem, przepuszczających światło).
Dobrze ustawiona
Jeśli altana ma być naszą letnią jadalnią albo też miejscem spotkań z przyjaciółmi, nie lokujmy jej zbyt daleko od domu. Unikniemy wówczas męczących wędrówek z talerzami podczas przyjęcia w ogrodzie. Jeżeli jednak pragniemy urządzić w niej ogrodową samotnię albo czytelnię, dystans ten może być większy.
W swobodnych ogrodach altanę najlepiej umieścić diagonalnie (po ukosie) w stosunku do osi domu lub wejścia do tej części zielonego wnętrza, w której konstrukcja się znajduje. W formalnych ogrodach lepiej ulokować ją na głównej osi widokowej, co podkreśli geometrię kompozycji. Natomiast na granicy dwóch wnętrz ogrodowych można wznieść konstrukcję przechodnią (to znaczy taką, która ma dwa wejścia).
Altana jest zwykle dominantą kompozycyjną, nadaje wyraz otoczeniu. Nie umieszczajmy jej więc w obniżeniu terenu, lecz raczej na niewielkim wzniesieniu, które można nawet specjalnie dla niej usypać. Ta lekka ogrodowa budowla z reguły świetnie wygląda przeglądając się w wodzie, w miarę możliwości lokujmy ją więc nad oczkiem wodnym, a nawet na wyspie. Może być też punktem widokowym na okolicę: malowniczy krajobraz czy widoczny w oddali zabytek. Ale też na piękny okaz rośliny czy zakątek ogrodu, z którego jesteśmy szczególnie dumni.
Żywe konstrukcje
W dobie mody na ekologię do łask powracają tzw. żywe altany, z ukorzenionych wierzbowych gałązek tworzących samodzielną konstrukcję lub przymocowanych do drewnianego lub metalowego szkieletu. A posadzone w kręgu lub w narożach małego placyku odpowiednie
gatunki drzew (np. płaczące odmiany grabu, morwy, wiśni, wierzby) same "zbudują" uroczą kryjówkę. Najprostszą altanę łatwo stworzyć pod konarami zwisających odmian buka, jesionu i morwy. Wystarczy wyciąć niepotrzebne gałązki, zainstalować oświetlenie i - altana gotowa. Nawet najbardziej awangardowy letni domek stanie się ogrodowym azylem dopiero wówczas, gdy oplotą go pnącza: glicynie, wiciokrzewy, miliny, powojniki, winobluszcze, róże.
Modnie jest otoczyć nowoczesną, wręcz minimalistyczną konstrukcję gąszczem roślin rodem z babcinego ogródka, zatopić ją w aromacie jaśminowców, lilaków, maciejki, tytoniu ozdobnego, heliotropu, róży. Wówczas szybko stanie się ulubionym miejscem odpoczynku dla domowników
i gości, wymarzonym na lato.
Dobry materiał, dobrze konserwowany
- Aluminium i tworzywo sztuczne nie wymaga jakiejkolwiek impregnacji. Niekonserwowane drewno, stal czy żeliwo mogą jednak z czasem niszczeć. Najlepiej, gdy są zabezpieczone już przez producenta. Jeśli nie, sami musimy zadbać o ich trwałość.
- Drewnianą konstrukcję, po której mają się wspinać pnącza, najlepiej zaimpregnować głęboko penetrującymi preparatami na bazie oleju lnianego lub żywic (np. Vidaron Pokost Lniany, Sadolin Hardwood Oil) lub na bazie wody (np. Wood Preserver 2732). By rośliny mogły łatwo się przyczepiać, powierzchnia powinna być szorstka, dlatego unikajmy lakierowania.
Elementy, które mają się znaleźć w ziemi, powlekamy substancją bitumiczną (np. Abizolem). Można też tradycyjnym sposobem zwęglić ich powierzchnię opalarką lub w ognisku.
- Metalowe elementy (oczyszczone i odkurzone) malujemy farbą podkładową mającą właściwości gruntujące (np. Ekochron, Unikor C, Everal Metal Grunt). Następnie nakładamy farbę kryjącą, zabezpieczającą przed niekorzystnym wpływem warunków atmosferycznych (np. Emakol, Jedynka Alkidowa, Everal Uniwersal). Farby te są dostępne w różnych kolorach, mogą też nadawać malowanej powierzchni fakturę. Zamiast farby podkładowej i kryjącej można zastosować droższą farbę uniwersalną (np. Emalia Luksusowa, Hammerite Prosto na Rdzę), pod które nie trzeba stosować podkładu.
Warto wiedzieć
- Wielkość altany zależy nie tylko od rozmiarów ogrodu, ale też od ilości osób, którym konstrukcja ma służyć; ośmiokątna budowla o średnicy 3 metrów pomieści 12 osób, natomiast mała altanka o średnicy (lub przekątnej) długości 1,5 metra będzie odpowiednia dla dwojga. - Pamiętajmy, że zgodnie z prawem budowlanym altany o powierzchni powyżej 25 m kw. wymagają pozwolenia na budowę!
- Drewniana altana z dachem krytym trzciną lub strzechą pasuje do wiejskiego ogródka, okrągła budowla kryta gontem, przypominająca pagodę - do wnętrza w stylu orientalnym,
a ażurowa (drewniana lub z metalowych prętów), opleciona pnączami - do swobodnej kompozycji ogrodu angielskiego. Do założeń geometrycznych stylizowanych na ogrody renesansu i baroku pasują białe altany z ażurowymi ściankami w formie kratek.
Zapisz się na NEWSLETTER. Co tydzień najnowsze wiadomości o ogrodach: encyklopedia roślin, porady ekspertów, zdjęcia pięknych ogrodów w Twojej poczcie e-mail: Zobacz przykład
>- Więcej o:
