Oczarybudzą się ze snu

Zawsze wzbudzają ogromne emocje wśród właścicieli ogrodów. Głównie za sprawą niezwykłej pory kwitnienia. Kiedy wszystkie rośliny pogrążone są jeszcze w głębokim zimowym śnie, na gałązkach oczarów rozwijają się jaskrawe, silnie pachnące kwiaty o oryginalnej urodzie. Najwcześniej, bo późną jesienią, zakwita oczar wirginijski (Hamamelis virginiana). Po nim swoje kwiaty ukazuje rzadko spotykany oczar wiosenny (H. vernalis), natomiast pod koniec zimy kwitną oczar japoński (Hamamelis japonica) i omszony (H. mollis). Sygnałem, że zima powoli się kończy, będą pojawiające się kwiaty na krzewach oczaru pośredniego (H. x intermedia) i jego odmian (zobacz zdjęcia) najczęściej spotykanych w sprzedaży.

Czym oczarowują nas oczary? Wszystkie gatunki mają kwiaty składające się z czterech wąziutkich i długich, frędzelkowatych płatków (od 5 do 20 mm). Bywają one nieraz lekko pofałdowane lub mocno poskręcane. Wyprostowują się, kiedy temperatura na dworze jest dodatnia. Kwiaty wyrastają w pęczkach z bardzo krótkich szypułek i przypominają kawałki pociętej krepiny. Mogłoby się wydawać, że tak delikatne kwiaty są nietrwałe i szybko opadają. Jest jednak przeciwnie - w czasie mrozów mogą się utrzymywać na gałęziach nawet ponad miesiąc! Im zaś cieplej, tym krzewy szybciej przekwitają.

Kolor, zapach i... dźwięk

Większość gatunków oczarów ma żółte płatki (zobacz zdjęcia). Jedynie kwiaty oczaru japońskiego mogą być w różnych odcieniach pomarańczowego. Często u nasady płatków pojawia się ciemniejszy kolor - wtedy kwiaty wydają się dwubarwne. Oprócz jaskrawych barw ważną cechą kwiatów oczaru japońskiego, omszonego i pośredniego jest silny i przyjemny, niekiedy dość intensywny zapach unoszący się wokół kwitnących roślin.

Po kwitnieniu dojrzewają owoce w formie niepozornych torebek, które nie szczególnie efektowne. Interesujący jest za to sposób rozsiewania się zawartych w nich nasion - rośliny wystrzeliwują je z głośnym traskiem nawet na kilka metrów. Jeśli więc chcemy zebrać nasiona, należy to zrobić, dopóki torebki są jeszcze zamknięte. Umieszczamy je w tekturowym pudełku i czekamy, aż same się otworzą.

W ogrodzie i w wazonie

Krzewy oczarów wyglądają niezwykle oryginalnie i dekoracyjnie zimą, kiedy wszystko jest białe, a przyroda jeszcze nie obudziła się z zimowego snu. Pamiętajmy jednak, że później przez cały sezon nie wyróżniają się niczym szczególnym i trochę przypominają zielone leszczyny. Dopiero w październiku zaczynają się przebarwiać i wtedy obok klonów palmowych nie mają sobie równych! Warto zatem umiejętnie zaplanować ich miejsce w ogrodzie - wykorzystując zimowe kwitnienie i jesienne przebarwianie się liści. Można posadzić je w pobliżu wejścia do ogrodu, nieopodal drzwi wejściowych, a najlepiej w sąsiedztwie okien, z których można będzie je oglądać.

W zasadzie wszystkie oczary są rozłożyste; dorastają do 3-4 m wysokości i mniej więcej takiej samej szerokości. Wymagają sporo miejsca w ogrodzie. Ich kwiaty najlepiej prezentują się na ciemnym tle wysokich żywopłotów, drzew iglastych i roślin wiecznie zielonych. Przed oczarami można sadzić różnego rodzaju byliny (nawet te wysokie) lub zakładać wielogatunkowe rabaty, które latem i wczesną jesienią będą zasłaniać całkowicie zielone krzewy, zimą zaś znikną, odsłaniając oryginalne kwiaty. Bezpośrednio pod rozłożystymi, horyzontalnymi gałęziami dorosłych oczarów warto sadzić rośliny okrywowe, np. runiankę japońską, bluszcz, barwinek oraz kwitnące zimą ciemierniki, wczesnowiosenne cyklameny dyskowate (Cyclamen coum), przebiśniegi, przylaszczki czy śnieżyce. Dobrym towarzystwem dla oczarów będą również krzewy o ozdobnych zimą pędach i korze pni, np. dereń biały i rozłogowy, złotlin japoński, brzoza, klony - Davida i strzępiastokory, stewarcja czy platan.Kwitnące gałązki oczarów znakomicie nadają się do dekoracji mieszkań. Możemy je ścinać jeszcze w fazie pąków - szybko rozwiną się w wazonie. Oprócz wspaniałego wyglądu wypełnią pokój miłym aromatem.

Oczary - do wyboru do koloru

Małe wymagania, mocny efekt

Z reguły za młodu oczary rosną powoli i wymagają cierpliwości od swoich właścicieli. Odmiany uprawne są najczęściej szczepione na oczarze wirginijskim i należy dbać o usuwanie pojawiających się z podkładki odrostów. W naturze oczary rosną w wilgotnych lasach i znoszą półcień, choć w miejscach nasłonecznionych obficiej kwitną i są gęstsze. Lubią żyzną, lekko kwaśną lub kwaśną ziemię, przepuszczalną i niewysychającą latem. Nie należy ich sadzić zbyt blisko starych drzew liściastych, które dają silny cień i wysuszają glebę wokół siebie. Wszystkie gatunki oczarów są w pełni mrozoodporne. Zwykle nie zaleca się ich cięcia poza usuwaniem zbyt rozrośniętych pędów wchodzących na ścieżki czy sąsiednie rośliny.