Obrzeża ogrodowe czyli z czego zrobić obrzeża dla roślin i trawnika

Obrzeża ogrodowe - rodzaje

Odpowiednio dobrane obramowania trawnika i rabat sprawią, że ogród będzie nie tylko piękniejszy, ale też łatwiejszy w pielęgnacji. Dzięki nim trawa nie rozprzestrzeni się na rabaty, a ziemia nie przesypie z nich na murawę. Ochronią kwiaty przed zdeptaniem i optycznie odgrodzą rabaty od murawy czy innej nawierzchni. Szczególnie troskliwie trzeba zadbać o obwódki rabat przylegających do trawnika. Aby były skuteczną barierą dla trawy i chwastów, wszystkie ich elementy należy umocować w ziemi na głębokość około 20 cm. A żeby ułatwić sobie manewrowanie kosiarką przy strzyżeniu trawy, najlepiej nadać rabatom w miarę prosty kształt.
Różnorodność materiałów, z których można wykonać obrzeżenia, jest ogromna - od plastikowej taśmy falistej, rollborderów i gotowych krawężników z betonu poprzez cegły i kołki po kamienne i betonowe kostki. Coraz częściej pojawiają się też obramowania z metalu i z... grubych sznurów przytwierdzonych do podłoża stalowymi haczykami. Pomysłów jest wiele. Jednak, jak twierdzą doświadczeni ogrodnicy, nic nie zastąpi tradycyjnego "angielskiego kantu", czyli ostrego odcięcia brzegu murawy szpadlem o zaokrąglonym ostrzu. Owszem, trzeba o nie stale dbać, ale dodaje ogrodowi klasycznego sznytu i elegancji.

Czym wykończyć obrzeża trawnika, rabat i ścieżek w ogrodzie? Palisady, krawężniki, płotki, obrzeża rabat

Obrzeża ogrodowe betonowe

Beton to bardzo plastyczny i stosunkowo trwały materiał, świetnie nadający się na obrzeża w formie niskich murków czy ułożonych równo z powierzchnią gruntu opasek. Aby betonowe elementy dobrze spełniały swą rolę, trzeba je zagłębić w ziemi na około 20 cm i osadzić w fundamencie z chudego betonu. Należy też zadbać, by szczelnie do siebie przylegały - w przeciwnym razie przez pozostawione szczeliny przerośnie trawa i będzie się przesypywać ziemia. Takie obramowanie powinno oczywiście pasować do otoczenia. Stosowane dziś technologie pozwalają dowolnie formować i barwić beton, nietrudno więc wybrać odpowiednie elementy i ładnie je ze sobą zestawić. W nowoczesnych ogrodach zwykle najlepiej wyglądają obrzeża z gładkich betonowych elementów (ewentualnie wykończonych naturalnym kruszywem), a w tradycyjnych, rustykalnych i romantycznych - naśladujące wyglądem naturalny kamień.

• trwałość - trzy gwiazdki
• konserwacja - jedna gwiazdka
• koszty - trzy gwiazdki

obrzeża ogrodowe z cegły

Co zrobić z leżącą w kącie stertą starych cegieł? Nie wyrzucać! To doskonały materiał na wiele elementów ogrodowej architektury - w tym na obramowanie rabat. Do tego samego celu mogą zresztą posłużyć również inne budowlane odpady, choćby stare dachówki. Aby stworzyć takie obrzeże, wystarczy zgromadzić odpowiednią ilość cegieł (najlepiej klinkierowych, bo są ładniejsze i trwalsze od zwykłych) i ułożyć je w ziemi podobnie jak kamienną kostkę (patrz dalej) - na piasku, zaprawie betonowej lub bezpośrednio w podłożu, metodą "na płasko" lub "na sztorc". W tym drugim przypadku uzyskamy obwódkę wprawdzie wyższą i bardziej widoczną, ale utrudniającą koszenie trawy. Najlepiej, żeby cegły wystawały ponad grunt najwyżej 2-3 cm. W przeciwnym razie rosnącą przy nich trawę trzeba będzie docinać ręcznie nożyczkami albo podkaszarką. Obramowania z cegieł wyglądają najpiękniej w ogrodach w  stylu klasycznym i angielskim.

• trwałość - dwie gwiazdki
• konserwacja - jedna gwiazdka
• koszty - dwie gwiazdki

Obrzeża - na granicy trawnika

Obrzeża ogrodowe z wikliny

Wiklinowy płotek można oczywiście kupić gotowy i po prostu wbić go w ziemię. Jednak ten wykonany samodzielnie sprawi nam więcej radości, a przy tym oszczędzi zawartość portfela - płotek upleciony własnymi rękoma w zasadzie nic nie kosztuje. Najlepiej zrobić go z wikliny, ale można też wykorzystać inne giętkie gałązki pozostałe po cięciu drzew i krzewów. Niezwykle malowniczo wyglądają białe płotki z brzozy. Wysokość płotka (zwykle 30-60 cm) wyznaczą wbite w ziemię kołki z najgrubszych pędów, które przetrwają dłużej, jeśli ich zagłębione w gruncie końce wcześniej opalimy nad ogniskiem. Między nimi wystarczy przepleść długie elastyczne witki, np. wierzby czy leszczyny. Na niższe płotki świetnie nadaje się też winobluszcz. Takie plecione obramowania rabat czy trawnika najbardziej pasują do ogrodów w stylu naturalistycznym i rustykalnym, do warzywników i ogródków ziołowych.

• trwałość - jedna gwiazdka
• konserwacja - jedna gwiazdka
• koszty - jedna gwiazdka

Obrzeża ogrodowe naturalne

Jeśli rabata jest różnokolorowa, warto ją obramować pasem jednobarwnych roślin. Mogą to być zarówno gatunki wieloletnie, jak i jednoroczne; najlepiej jednak, aby miały podobną wysokość, mniejszą od roślin użytych w kompozycji. Najprostszą formą obwódki jest wąski trawnik albo kępki niskiej trawy ozdobnej, która nie wymaga przycinania, np. kostrzewy (Festuca). Ciekawie wygląda też obramowanie z kwiatów w kolorze, który występuje na rabacie. Barwy obwódek można również dobierać kontrastowo, np. przy kompozycji w odcieniach żółci dobrze będzie wyglądać obwódka z fioletowych kwiatów. Brzegi rabaty może też wyznaczyć niski żywopłot z krzewów, najlepiej zimozielonych. Utworzony z bukszpanu czy cisu wymaga strzyżenia, nawet dwu-, trzykrotnego w ciągu sezonu. Ale jeśli wykorzystamy odmiany karłowe, jak tuja zachodnia 'Danica', obramowania nie będzie trzeba przycinać.

• trwałość - jedna gwiazdka
• konserwacja - trzy gwiazdki
• koszty - dwie gwiazdki

Obrzeża ogrodowe drewniane i żwirowe

To jeden z prostszych i tańszych pomysłów na ogrodową "lamówkę", zważywszy że można do tego celu wykorzystać stare deski po budowie domu czy konary i grubsze gałęzie pozostałe po ścięciu drzewa. Nie należy jednak liczyć na ich zbyt długą trwałość. Nawet okorowane i zaimpregnowane paliki z konarów nie posłużą dłużej niż 5-10 lat. Najłatwiej kupić gotową palisadkę, zwaną rollborderem (drewniane paliki lub półwałki połączone drutem stalowym). Wystarczy wykopać pod nią rowek o głębokości około 20 cm, wstawić rollborder i zasypać ziemią. Decydując się na obrzeże z wyższych kołków z jednej strony obsypanych ziemią, trzeba pamiętać o ich solidnym osadzeniu w gruncie (co najmniej na 1/3 długości). Na granicy trawnika i rabat można też stworzyć opaskę ze żwiru - nic tak jak ona nie podkreśli miękkiej linii rabat. Aby żwir nie przerósł trawą lub chwastami, należy rozsypać go w niewielkim wykopie (o głębokości ok. 15 cm) wyłożonym geowłókniną.

• trwałość dwie gwiazdki
• konserwacja dwie gwiazdki
• koszty dwie gwiazdki

Obrzeża ogrodowe metalowe

Obrzeża wykonane z metalu to prawdziwy hit ostatnich lat, popularny w ogrodach Anglii i Europy Zachodniej, a i w naszych spotykany coraz częściej. Takie obramowanie to nic innego jak ułożona w ziemi, na granicy trawnika i rabat, taśma z cienkiej blachy ocynkowanej - stalowej, miedzianej lub aluminiowej. Sposób jej montażu w gruncie jest bardzo prosty - wystarczy wbić w podłoże ostre szpikulce, w które te taśmy są wyposażone fabrycznie. Aby blacha nie groziła skaleczeniem, jej górna krawędź zwykle jest wywinięta lub zakończona metalową listwą. Taka metalowa rama to rozwiązanie bardzo trwałe, a przy tym szalenie efektowne - metal będzie lśnił w słońcu, a odbijając światło, pięknie podkreśli linię rabat i doda blasku ogrodowym zakątkom. Obrzeżenie z metalu świetnie wpisuje się w minimalistyczne klimaty, ale w zasadzie pasuje do każdego typu ogrodu.

• trwałość - cztery gwiazdki
• konserwacja - jedna gwiazdka
• koszty - cztery gwiazdki

Obrzeże ogrodowe z kamiennej kostki

Granicy między rabatą i trawnikiem może też strzec kamienna kostka. Najlepiej wykorzystać tę pozostałą po budowie placyków i ścieżek - będzie pasować do otoczenia. Najtrwalsza (i niestety najdroższa) jest kostka z twardych, wytrzymałych gatunków skał: granitu, porfiru i sjenitu. To materiały wręcz nie do zdarcia, niewymagające konserwacji. Kostki układa się na piasku, zaprawie betonowej lub bezpośrednio w podłożu (co ułatwi ewentualne zmiany linii rabaty). Aby ułatwić sobie koszenie trawnika i uniknąć stosowania podkaszarki, należy kostki ułożyć tak, by wystawały najwyżej 2-3 cm nad poziom gruntu. Żeby na murawę nie przerastały chwasty, a trawa nie przechodziła na rabaty, można wkopać wzdłuż linii kostek falistą taśmę plastikową, dostępną w sklepach ogrodniczych i marketach. Ciekawe obramowanie można też zrobić z kamieni o nieforemnym kształcie (np. otoczaków) - to świetne wykończenie zwłaszcza naturalistycznych ogrodów.

• trwałość- cztery gwiazdki
• konserwacja- jedna gwiazdka
• koszty - cztery gwiazdki