Wiosenne przyrosty iglaków

Dariusz Raczko29-05-2017 14:49

Podczas gdy większość ogrodników wypatruje kwiatów na rabatach, miłośnicy iglaków czekają na majowy spektakl kolorowych wiosennych przyrostów i szyszek.

Kolorowe przyrosty iglaków mogą zaskoczyć nawet wytrawnego ogrodnika bogactwem barw i form. Na zdjęciu świerk pospolity 'Rydal'

Wiosenne przyrosty

Jeszcze do niedawna rośliny iglaste ceniono przede wszystkim za efektowne formy. W ostatnich latach zapanowała jednak moda na iglaki przykuwające wzrok szeroką gamą barw, jakie na kilka tygodni przybierają ich wiosenne przyrosty. Wiosenne kolory ożywają zarówno na typowych iglakach, jak i na ich miniaturowych formach. Nowe odmiany o barwnych przyrostach powstają przez szczepienie nietypowych pędów lub przez krzyżowe zapylanie okazów o kolorowych szyszkach lub przyrostach z innymi iglakami. Szalenie efektowne kolorowe przyrosty nie są bynajmniej "wynalazkiem" naszych czasów. Okazy o takich cechach są znane ogrodnikom od zawsze, jednak dopiero ostatnio stały się bardzo popularne i łatwo dostępne. Z roku na rok coraz więcej szkółkarzy, ale także kolekcjonerów wprowadza do handlu nowe ciekawe odmiany tych roślin.

Na zdjęciu powyżej: Kolorowe przyrosty iglaków mogą zaskoczyć nawet wytrawnego ogrodnika bogactwem barw i form. Na zdjęciu świerk pospolity 'Rydal'

Szyszki modrzewia europejskiego Fot. Lilianna Sokołowska

Na zdjęciu powyżej: Szyszki modrzewia europejskiego

'Spring fire ' jest bardzo ciekawą miniaturką cenioną przez kolekcjonerów.

Dlaczego młode przyrosty są kolorowe?

Dlaczego przyrosty niektórych okazów przybierają intensywne nietypowe barwy? Tak naprawdę nie ma dobrego i jednoznacznego uzasadnienia... Uprawiane w naszych ogrodach iglaki są bowiem wiatropylne, więc na pewno kolor nie jest im potrzebny, by zwabić przenoszące pyłek owady. Brak zieleni lub późne jej pojawianie się na igłach jest w przyrodzie defektem, który osłabia rośliny. W naturze zatem takie iglaki nie mają większych szans na przetrwanie.
Odrosty stopniowo zielenieją - wtedy można uszczknąć końcówki, co spowoduje zagęszczenie się drzewka i wytworzenie większej liczby przyrostów w kolejnym roku.
Hodowcy wyselekcjonowali nowe odmiany o barwnych szyszkach - jodły koreańskie i modrzewie są dzisiaj już tylko jednymi z wielu iglastych bohaterów wiosny.

Na zdjęciu powyżej: 'Spring fire ' jest bardzo ciekawą miniaturką cenioną przez kolekcjonerów.

Świerk klujący ' Hermann naue' Fot. Dendrofarma.pl

Na zdjęciu powyżej: Świerk klujący ' Hermann naue'

Czerwone przyrosty

Ten kolor zagościł na iglakach stosunkowo niedawno, ale już zdobył wielu wielbicieli. Jak dotąd wyselekcjonowano jedynie odmiany świerka o czerwonych przyrostach. Najbardziej znanymi są świerki pospolite 'Rydal', 'Cruenta' i 'Rubra Spicata' oraz hit ostatnich lat, poszukiwana przez kolekcjonerów "czarcia miotła" - odmiana 'Spring Fire' przyrastająca zaledwie do 2 cm rocznie. Ale o ile ta ostatnia tworzy na podkładce kulistą formę, o tyle pozostałe są niewielkimi drzewami o pokroju typowego świerka, choć o słabszym tempie wzrostu. 'Rydal' przyrasta 10-15 cm rocznie, a pozostałe do ok. 30 cm. Miłośników różowych przyrostów zainteresuje z pewnością świerk pospolity 'Roseospica' - czerwone i buraczkowe barwy utrzymuje przez 3-4 tygodnie, po czym zielenieje. Ze względu na powolny wzrost i małe rozmiary roślina doskonale nadaje się do niedużych ogrodów i na skalniaki. Najlepiej sadzić ją w miejscach wyeksponowanych, aby móc docenić odcienie czerwieni mieniące się w słońcu.

Na zdjęciu powyżej: Szyszki świerku kaukaskiego

'Rydal' to odmiana świerka pospolitego o czerwonych wiosennych przyrostach wyglądających z daleka jak... kwiaty na iglaku Fot. Paweł Petertill

Na zdjęciu powyżej: 'Rydal' to odmiana świerka pospolitego o czerwonych wiosennych przyrostach wyglądających z daleka jak... kwiaty na iglaku

'Tanima-no- -yuki' to japońska nazwa odmiany sosny drobno- kwiatowej oznaczająca 'śnieg w dolinie'

Białe przyrosty

Te iglaki tak naprawdę mają wiosenne przyrosty koloru kremowego, ale o tak jasnym odcieniu, że określa się go mianem bieli. Tego rodzaju odmian jest niewiele. Najbardziej znany to świerk kłujący 'Białobok', o kremowobiałych przyrostach pięknie kontrastujących ze starszymi srebrzystymi igłami. Nazwa nie pochodzi od białych boków, ale od nazwiska prof. Jana Białoboka, który wyselekcjonował tę odmianę w latach 30. XX wieku. Rośnie ona dość powoli, ok. 10-15 cm rocznie, początkowo w formie kulistej, lecz później wytwarza przewodnik i przybiera kształt nieregularnego stożka. Ciekawostką jest sosna drobnokwiatowa 'Tanima-no-yuki' o lekko powykręcanych igłach. W nasłonecznionych miejscach łatwo ulegają one przypaleniu, w cieniu zaś roślina traci zwarty pokrój - jest więc dosyć kłopotliwa w uprawie. Po 10 latach osiąga ledwie 50-60 cm wysokości.

Na zdjęciu powyżej:'Tanima-no- -yuki' to japońska nazwa odmiany sosny drobno- kwiatowej oznaczająca "śnieg w dolinie"

?Białobok? jest poszukiwanym w szkółkach rarytasem, który warto posadzić nawet w małym ogrodzie. Dwudziestoletni okaz osiąga rozmiary dorosłego człowieka Fot. Tomszak.pl

Na zdjęciu powyżej: 'Białobok' jest poszukiwanym w szkółkach rarytasem, który warto posadzić nawet w małym ogrodzie. Dwudziestoletni okaz osiąga rozmiary dorosłego człowieka

'Dendrofarma gold' tworzy wiosną malowniczą żółtą kulę

Żółte przyrosty

To najpopularniejsza grupa - żółte młode pędy ma większość iglaków z określeniem 'Aurea' w nazwie. Wysoko wznosi się świerk kaukaski 'Aureospicata'. Najładniej wygląda wiosną, gdy wypuszcza młode przyrosty o żółtych igłach, które latem zielenieją. Pojawiło się też wiele odmian kolekcjonerskich o takim wybarwieniu. Jednym nich jest sosna wydmowa 'Taylor's Sunburst' o długich żółtych przyrostach utrzymujących się nawet 6 tygodni. Dodatkowo między żółtymi igłami pojawiają się intensywnie czerwone szyszki, wzmacniając efekt. Świerk biały 'Daisy's White' jest jednym z najczęściej spotykanych. Niewielka stożkowata roślina złoci się wiosną nowymi przyrostami. Uzyskaną w Polsce odmianą jest świerk biały 'Dendrofarma Gold', wyselekcjonowany z odmiany 'Alberta Globe'. Inną, dość już często uprawianą polską odmianą jest świerk kłujący 'Jan Byczkowski' o regularnym stożkowym pokroju, przyrastający rocznie ok. 25 cm. Żółte wybarwienie igieł utrzymuje się nawet do 2 miesięcy. Interesującą odmianą jest także świerk kłujący 'Maigold', o podobnych rozmiarach jak 'Jan Byczkowski'.'

Na zdjęciu powyżej: 'Dendrofarma gold' tworzy wiosną malowniczą żółtą kulę

?Maigold? ozdobi każdy mały i średni ogród Fot. Dendrofarma.pl

Na zdjęciu powyżej: 'Maigold' ozdobi każdy mały i średni ogród

SLOWA KLUCZOWE: blue conifer iglaste — Świerk Englemanna'Bush Lace' warto odpowiednio wy- eksponować w ogrodzie.

Błękitne przyrosty

Wiele spośród tzw. srebrnych świerków tworzy wiosną atrakcyjne niebieskawe przyrosty o barwie żywszej i jaśniejszej niż stare igły. Ciekawie wyglądają one na płaczących formach świerków - zwłaszcza kłujących i Engelmanna. Podobnie interesujące są przyrosty daglezji 'Glauca' czy srebrzystych jodeł, szczególnie jednokolorowej, zwanej też kalifornijską, oraz jodły szlachetnej. W cieplejszych rejonach kraju można uprawiać cedry - ich przyrosty także miewają niebieskie zabarwienie. Wiele spośród tzw. srebrnych świerków tworzy wiosną atrakcyjne niebieskawe przyrosty o barwie żywszej i jaśniejszej niż stare igły. Ciekawie wyglądają one na płaczących formach świerków - zwłaszcza kłujących i Engelmanna. Podobnie interesujące są przyrosty daglezji 'Glauca' czy srebrzystych jodeł, szczególnie jednokolorowej, zwanej też kalifornijską, oraz jodły szlachetnej. W cieplejszych rejonach kraju można uprawiać cedry - ich przyrosty także miewają niebieskie zabarwienie.

Na zdjęciu powyżej:Świerk Englemanna'Bush Lace' warto odpowiednio wyeksponować w ogrodzie.

Świerk kłujący ?Glauca pendula? może się wręcz płożyć po ziemi Fot. Artur Maj/Daglezjaryki.pl

Na zdjęciu powyżej: Świerk kłujący 'Glauca pendula' może się wręcz płożyć po ziemi

Piękne szyszki

Atrakcyjne wiosną bywają także szyszki iglaków. Pod tym względem ogrodowym klasykiem jest jodła koreańska, ale jej fioletowe szyszki najciekawiej prezentują się na srebrzystej odmianie 'Silber-locke' i 'Silver Star', a także na karłowej 'Bonsai Blue'. Natomiast odmiana 'Aurea' ma żółte przyrosty, a szyszki niebieskawe. Wyjątkowo pięknie wyglądają różowe szyszki niektórych świerków pospolitych powstające na końcach pędów. Najbardziej znana jest odmiana 'Acrocona' (szyszki czerwone), która osiąga 2-3 m wysokości. Modna jest też miniaturowa 'Pusch' o intensywnie różowych szyszkach. Podobne ma nieco większa, srebrzysta odmiana świerka kłującego 'Hermann Naue'. Godny polecenia jest także świerk kłujący 'Lucky Strike'. Już na młodych okazach wyrastają czerwone szyszki

Na zdjęciu powyżej: Szyszki sosny zółtej

SLOWA KLUCZOWE: abies cone conifer koreana Fot. Tomek Ciesielski

Na zdjęciu powyżej: Szyszki Jodły koreańskiej

Sosna drobnokwiatowa 'Dr landis' ma długie żółte przyrosty

Gdzie i za ile kupić?

Odmiany o barwnych przyrostach nie należą do najtańszych, nie znajdziemy ich też w każdym centrum ogrodniczym. Łatwiej je kupić w sklepach internetowych i na serwisach aukcyjnych. Ceny za 2-letnią szczepioną roślinę zaczynają się od 25 zł, a odmiany kolekcjonerskie kosztują nawet ponad 100 zł. Szkółki produkujące takie odmiany to: www.daglezjaryki.pl, www.dendrofarma.pl, www.darob.pl, www.szmit.pl, www.sosny.pl, www.tomszak.pl, www.tomzynski.pl. Warto je kupować jesienią, żeby do wiosny dobrze się już ukorzeniły i dały obfite przyrosty (głównie w maju)

Na zdjęciu powyżej: Sosna drobnokwiatowa 'Dr landis' ma długie żółte przyrosty

IGLAKI TUJA THUJA ZYWOTNIK TAWULA JAPONSKA SPIRAEA JAPONICA GOLD FLAME JALOWIEC JUNIPERUS FOT. EWA NARKIEWICZ PUBLIKACJA KWIETNIK NR 3 (135) - 3.2006 SLOWA KLUCZOWE: ROSLINY OGRODY ZDJĘCIE DO WKŁADKI: PUBLIKACJA KWIETNIK NR 3 (135) - CZASOPISMA Fot. Ewa Narkiewicz