Ogrody
Choroby roślin, szkodniki
Najgroźniejsze i najczęściej występujące choroby i szkodniki róż. Jak uchronić krzew przed chorobami?

Najgroźniejsze i najczęściej występujące choroby i szkodniki róż. Jak uchronić krzew przed chorobami?

dr Hanna Masternak17-04-2023 10:25

Tak lubiane przez nas tradycyjne odmiany róż niestety dosyć często chorują. Podpowiadamy, jak je leczyć.

Róża -królowa ogrodów. Jak o nią dbać?

Chyba każdy pragnie mieć w swoim ogródku róże. To rośliny bardzo efektowne i wydaje się, że łatwe w uprawie. Niestety, choroby róż sprawiają czasem wiele kłopotów. Moje krzaki posadziłam początkowo w pobliżu okien, by ich zapach przedostawał się do mieszkania. Miejsce było bardzo słoneczne i... wkrótce zamarły części szlachetne roślin, a pozostały tylko podkładki. Następne róże posadziłam już w miejscu lekko ocienionym, tuż koło altany. Rosną tam do dzisiaj. Przed wiosennymi spadkami temperatury zabezpieczam je Superplonem K, a w okresie wegetacji opryskuję dwa razy Bioseptem Active.
Z chorobami nie mam problemów zapewne dlatego, że wybrałam odmiany odporne. Szkodniki zwalczam metodami naturalnymi. Mszyce, przędziorki i mączliki – stosując Agricolle Spray lub Emulpar Spray. Kiedy mam przygotowaną gnojówkę z pokrzywy, wykorzystuję ją do zwalczania mszyc, co nie tylko ogranicza ich występowanie, ale podnosi także witalność krzewów.

To pomaga!

Nie sadzimy krzewów zbyt gęsto.
Unikamy przenawożenia azotem. Stosujemy specjalne nawozy dla róż.
Nie sadzimy krzewów w silnie nasłonecznionych miejscach.
Sadzimy odmiany odporne na choroby.
Staramy się nie zwilżać liści.
Róże wzmacniamy wiosną Superplonem K, a podczas wegetacji 2-3 razy Bioseptem Active lub Septovitalem 200 SL.

Odmiany róż odporne na choroby

Róże rabatowe wielkokwiatowe: ‘Erotika’ (czerwona), ‘Ingrid Bergman’ (ciemnoczerwona), ‘Landora’ (żółta), ‘Mr Lincoln’ (czerwona), ‘Peer Gynt’ (jasnożółta), ‘Polarstern’ (biała).
Róże wielokwiatowe: ‘Apricot Nectar’ (jasnoróżowa), ‘Fiesta’ (żółta), ‘Arthur Bell’ (jasnożółta), 'Montana’ (czerwona), ‘Nina Weibull’ (czerwona), ‘Pussta’ (czerwona), ‘Queen Elizabeth’ (różowa), 'Rumba’ (żółto-czerwona).
Róże okrywowe: ‘The Fairy’ (jasnoróżowa), ‘Weisse Immensee’ (biała).
Róże pnące: ‘Golden Showers’ (żółta), ‘Goldfassade’ (jasnożółta), ‘Heidelberg’ (ciemnoczerwona), ‘Paul's Scarlet Climber’ (czerwona), ‘Rosarium Uetersen’ (różowa).

Pierwsze objawy mączniaka lub szarej pleśni często pojawiają się tuż pod kwiatem lub pąkiem. Gdy szybko je wytniemy, ograniczymy rozprzestrzenianie się choroby.

Jak chronić róże przed chorobami i szkodnikami

Najczęstsze choroby róż

Z moich róż najczęściej przez szkodniki atakowana jest róża pomarszczona (płatki kwiatów). Jej kwiaty są smacznym kąskiem dla ogrodnicy niszczylistki. Ten szkodnik wygląda na płatkach kwiatowych niczym piękna błyszcząca broszka, ale nie dajmy się zwieść jego urodzie!
Kilka lat temu zamarła jedna z moich szlachetnych odmian. Pozostała po niej podkładka – róża dzika, której liście zostały zaatakowane przez naroślarza jabłuszkowca. Zwalczałam go przez dwa lata, ale ciągle niszczył liście i w końcu usunęłam dziczki.
Dzikie róże często padają ofiarą innej błonkówki – szypszyńca różanego, którego wyrośla pokryte są włosowatymi wyrostkami.

Najgroźniejsza choroba róż

Krzewy są rzadziej zasiedlane przez mszyce i dodatkowo wzmocnione. Przed laty na moich różach wystąpił szypszyniec różany - muszę przyznać, że nawet dekoracyjnie wyglądały jego czerwone narośla, a na wyrastających dziczkach, których nie zauważyłam wcześniej, pojawił się naroślarz jabłuszkowiec. Na szczęście moich róż dotychczas nie atakowały gąsienice zwójek, larwy bruzdownicy pędówki, psowacza różanego, a liście nie były zwijane przez tutkarza cygarowca i nimułkę różaną. Jesienią spod krzewów dokładnie trzeba usuwać opadłe liście, co ogranicza źródła infekcji. Mniej podatne na choroby są krzewy odpowiednio pielęgnowane. Na przykład podlewając rośliny, nie należy zwilżać liści. Najlepiej zabieg ten wykonać rano i podlewać tylko ziemię. Dobrze jest też podczas wegetacji kilkakrotnie wzmocnić róże stymulatorem wzrostu, np. Septovitalem 200 SL.

Na zdjęciu powyżej: Pierwsze objawy mączniaka lub szarej pleśni często pojawiają się tuż pod kwiatem lub pąkiem. Gdy szybko je wytniemy, ograniczymy rozprzestrzenianie się choroby.

Psowacz różany - dziury wygryzione w liściach i zwinięta larwa.

Jakie szkodniki atakują liście róży?

Jednym z najczęstszych szkodników atakujących liście są przędziorki (m.in. przędziorek różany, przędziorek chmielowiec). Powodują one powstawanie charakterystycznych plam (żółte plamki) na liściach oraz osłabienie rośliny, a w cięższych przypadkach mogą nawet doprowadzić do jej obumarcia. Innym szkodnikiem, który atakuje liście, jest mączlik. Ten mały owad o białym kolorze tworzy na liściach biały nalot, który może prowadzić do zamierania i opadania liści i całych pędów róży.

Psowacz różany

Objawy: Młode larwy zeskrobują z liścia miąższ, tworząc przezroczyste "okienka". Starsze larwy wygryzają dziury od brzegu liścia.

Termin występowania: Od maja do sierpnia.

Zwalczanie: Po wystąpieniu szkodnika lub objawów jego żerowania należy wykonać oprysk jednym z następujących środków: Fastac 100 EC, Karate Zeon 050 CS lub Sumi-Alpha 050EC.

Na zdjęciu powyżej: Psowacz różany - dziury wygryzione w liściach i zwinięta larwa.

Przędziorki

Objawy: Przędziorki żerują na dolnej stronie liści - widać tam małe "pajączki", oprzędy i jaja. Natomiast na górnej stronie liści widnieją srebrzyste plamki. Opanowane zwiędłe liście opadają.

Termin występowania: Od maja do września.

Zwalczanie: Jesienią trzeba usuwać opadłe liście. Wiosną, tuż po zauważeniu pierwszych przędziorków, wykonujemy 2 opryski co 10 dni, stosując jeden z preparatów: Karate Zeon 050 CS, Kung-Fu 050 CS lub Envidor 240 EC.

Na zdjęciu powyżej: Przędziorki - osobniki dorosłe i larwy widoczne pod lupą.

Zwójka różóweczka - młode gąsienice zjadające liść.

Zwójki

Objawy: Młode gąsienice motyli żerują na pojedynczych liściach, a starsze w gniazdach utworzonych z kilku liści. Termin występowania: Od kwietnia do połowy czerwca.

Zwalczanie: Wycinamy i palimy uszkodzone pędy. Krzewy opryskujemy preparatem Decis Ogród 015 EW, Fastac 100 EC, Kung-Fu 050 CS lub Sumi-Alpha 050 EC.

Na zdjęciu powyżej: Zwójka różóweczka - młode gąsienice zjadające liść

Bruzdownica pędówka

Objawy: Larwy żerują w młodych pędach, powodując ich nagłe więdnięcie i zwisanie wierzchołka pędu.

Termin występowania: Od końca kwietnia do początku lipca.

Zwalczanie: Jak zwójek.

Na zdjęciu powyżej: Bruzdownica pędówka - pędy zamierające w wyniku żerowania w nich larw

mszyce - kolonia owadów wysysających soki z pąka.

Mszyca różana

Objawy: Na młodych pąkach kwiatowych, spodniej stronie liści i pędach mszyce tworzą obfite kolonie. Powodują zniekształcenie i zahamowanie wzrostu pędów.

Termin występowania: Największe nasilenie mszyc następuje w maju i czerwcu oraz jesienią.

Zwalczani: Porażone róże opryskujemy preparatem Decis Ogród 015 EW, Fastac 100 EC lub Karate Zeon 050 CS.

Na zdjęciu powyżej: Mszyce - kolonia owadów wysysających soki z pąka.

Skoczek różany

Objawy: Na spodzie liści żerują larwy i owady dorosłe. Pod wpływem ich nakłuć liście z wierzchu pokrywają się srebrzystymi plamkami. Silnie opanowane przez skoczki liście żółkną i opadają.

Termin występowania: Od maja do września.

Zwalczanie: Jak bruzdownicy pędówki.

Na zdjęciu powyżej: Skoczek różany - objawy żerowania widoczne na wierzchniej stronie liści.

Obnażacz różówka

Objawy: Larwy zjadają całe liście, często powodując powstawanie gołożerów.

Termin występowania: Od połowy maja do sierpnia.

Zwalczanie: Jak zwójek.

Obnażacz różówka - gołożery spowodowane przez lawry.

Nimułka różana

Objawy: Liście zwijają się od brzegów do środka, a następnie żółkną i opadają.

Termin występowania: Od końca maja do sierpnia.

Zwalczanie: Jak obnażacza różówki i psowacza.

Anna Kulikowska — mączniak prawdziwy - silny nalot na pąku kwiatowym.

Jakie choroby grzybowe mogą atakować róże?

Choroby grzybowe róż często ciężko zauważyć i rozpoznać, szczególnie w początkowym stadium ich rozwoju. Zwykle dopiero różnego rodzaju plamy na liściach lub brązowienie i zamieranie fragmentów rośliny alarmują nas, iż dzieje się coś niepokojącego

Mączniak prawdziwy róży

Objawy: Atakuje młode pąki kwiatowe, kwiaty, liście i pędy. Widać na nich mączysty biały nalot obejmujący coraz większą powierzchnię zainfekowanej rośliny.

Termin występowania: Od końca maja do września.

Zwalczanie: Wygrabiamy liście, wycinamy i palimy opanowane części. Po wystąpieniu objawów choroby opryskujemy róże 2-3 razy co 10 dni, stosując naprzemiennie 2 preparaty: Amistar 250 SC, Baymat Ultra 0,015 AE lub Score 250 EC albo jeden z nich na zmianę ze stymulatorem wzrostu Septovital 200 SL. Krzewy można też opryskać profilaktycznie w czerwcu i we wrześniu.

Na zdjęciu powyżej: Mączniak prawdziwy - silny nalot na pąku kwiatowym

Szara pleśń

Objawy: Porażane są kwiaty i pędy. Początkowo widać na nich małe, z czasem powiększające się jasnobrązowe plamy, pokryte szarym, pylącym nalotem.

Termin występowania: Przez całą wegetację roślin.

Zwalczanie: Wiosną, po przycięciu, a także tuż po stwierdzeniu pierwszych objawów choroby i ponownie podczas przewlekłych opadów krzewy opryskujemy Teldorem 500 SC lub Rovralem Aquaflo 500 SC. Porażone kwiaty oraz pędy wycinamy i palimy.

Na zdjęciu powyżej: Szara pleśń - objawy na kwiatach

Mączniak rzekomy

Objawy: Na liściach początkowo pojawiają się jasnożółte nieregularne plamy, z czasem czerwieniejące. Chore liście opadają. Na płatkach kwiatowych widać czerwone plamki.

Termin występowania: Wiosną i jesienią.

Zwalczanie: Niszczymy opadłe liście. Gdy wystąpią pierwsze objawy choroby, stosujemy naprzemiennie 2 dowolne preparaty: Proplant 722 SL, Mildex 711 9 lub Dithane Neo Tec 75 WG.

Na zdjęciu powyżej: Mączniak rzekomy - plamki na liściach i płatkach

Czarna plamistość liści róży

Objawy (czarna plamistość róży): Na liściach pojawiają się plamy - najpierw jasne, później ciemnobrązowe, prawie czarne, kuliste. Liście żółkną i opadają. Silnie opanowany krzew już na początku lipca może być pozbawiony liści.

Termin występowania: Od czerwca do końca wegetacji.

Zwalczanie: Niszczymy opadłe liście. Gdy wystąpi choroba, wykonujemy 3-4 opryski co 10 dni, stosując naprzemiennie 2 preparaty: Baymat Ultra 0,015 AE, Dithane Neo Tec 75 WG, Score 250 EC lub Topsin M 500 SC.

Na zdjęciu powyżej: Czarna plamistość - objawy na liściu

Rdza róży

Objawy: Na dolnej stronie liści widać żółtopomarańczowe poduszeczki, a na górnej drobne, okrągłe żółtobrązowe plamki. Porażone liście opadają a grzyb zimuje na zainfekowanych pędach i właśnie opadłych liściach.

Termin występowania: Od maja do końca wegetacji.

Zwalczanie: Niszczymy opadłe liście. Po wystąpieniu objawów różę opryskujemy 3-4 razy co 10 dni, stosując naprzemiennie 2 preparaty: Amistar 250 EC, Baymat AE, Dithane Neo Tec 75 WG, Polyram 70 WG lub Score 250EC

Na zdjęciu powyżej: Rdza róży - poduszeczki na dolnej stronie liścia

Zamieranie pędów

Objawy: Na pędach widać jasnobrązowe, stopniowo powiększające się martwe tkanki. Zamierają pojedyncze pędy, a nawet całe krzewy.

Termin występowania: Cały okres wegetacji.

Zwalczanie: Wycinamy chore pędy i stosujemy oprysk Topsinem M 500 SC lub Rovralem Aquaflo 500 SC.

Na zdjęciu powyżej: Zamieranie pędów róży. Na wierzchołkach pędów widoczna nekroza (martwa tkanka) w górnej części łodygi

Kilka rad jak chronić róże: róże potrzebują przestrzeni, nie mogą zatem być sadzone zbyt gęsto , potrzebują słońca i przewiewu, liście róży nie powinny być zbyt długo wilgotne po deszczu, gdyż szybko wówczas atakują je choroby grzybowe, dlatego stanowisko powinno być przewiewne a róże systematycznie przycinane , by krzewy były prześwietlone, róże podlewa się przy podłożu, nie moczy się całych roślin, ważne, by rośliny systematycznie, odpowiednio do potrzeb nawozić, dzięki temu będą silne i wytrzymałe, co zapewni im odporność.

Więcej o: