Jak stworzyć ogród dla ptaków?Jakie rośliny posadzić by zwabić ptaki do ogrodu

Jak stworzyć ogród dla ptaków, żab i motyli

Wiosna to idealna pora, żeby w ogrodzie dokonać zmian z myślą o ekologii i rodzimej przyrodzie. Teoretycznie można by wyciąć wszelkie obce gatunki roślin i zamiast ich posadzić krajowe, ale taka rewolucja nie jest najlepszym pomysłem. Przyroda nie lubi nagłych zmian, no i oczywiście szkoda roślin! Zgodnie ze starochińskim przysłowiem, które mówi, że nawet najdłuższa droga zaczyna się od pierwszego kroku, zróbmy ten pierwszy krok i przystosujmy ogród dla ptaków. Zapewniam, że przy okazji skorzystają i motyle, i jeże, o żabkach nie wspominając.

Szpak/Fot.: aaltair shutterstock

Jak stworzyć ogród dla ptaków

Jaki ogród lubią ptaki? Taki, który dostarczy im pokarmu, wody i schronienia. Gdzie znajdą krzewy i drzewa pełne owoców, gęste skupiska iglaków, poidełko lub płytki staw, zimą zaś - karmnik.

A czego nie lubią? Na pewno kotów, hałasu, nocnych imprez w ogrodzie i chemicznych środków ochrony roślin oraz sztucznych nawozów. Odpowiednio dobrane rośliny są jednak najważniejsze.

Sadząc w ogrodzie gatunki lubiane przez ptaki, warto wybrać takie, które przydadzą się i nam. W końcu to nasz ogród! Z kwitnącego czarnego bzu można uszczknąć kiść kwiatostanów i usmażyć je w cieście naleśnikowym. Doskonale nadają się do tego także kwiatostany robinii, potocznie zwanej akacją, również chętnie odwiedzanej przez ptaki. I jedne, i drugie można fermentować w celu uzyskania niezwykłego w smaku i zapachu napoju. Owoce czarnego bzu są świetne na przetwory, w tym jako dodatek nadający dżemom piękną barwę. To samo dotyczy owoców jarzębiny, aronii i róży. W sklepach ogrodniczych można kupić krzewy róż o wyjątkowo mięsistych owocach (np. róża pomarszczona), które są idealnym dodatkiem do nalewek i konfitur (płatki też są świetne). A nasionka róż uwielbiają wyjadać dzwońce.

Rośliny dla ptaków i dla ludzi

Przy odpowiedniej liczbie krzewów wystarczy owoców i kwiatów zarówno dla ptaków, jak i dla ludzi. Taka zasada obowiązuje na moim zagonie amerykańskich borówek. Odmiany o wielkich owocach są dla nas, a te o małych - głównie dla ptaków. Czarnych porzeczek mam tyle, że starcza ich dla wszystkich. Są nalewki i konfitury dla rodziny, a dla ptaków pozostaje jeszcze tyle, że pokrzewki i kosy nie są w stanie tego przejeść. Dopiero stada migrujących szpaków objadają krzaki do czysta. Niestety, czasem robią to także z moimi winogronami, ale zadowalam się udanymi zbiorami raz na 2-3 lata.

Truskawki, poziomki, maliny i jeżyny mam tylko do skubania podczas pracy w ogrodzie. Świdośliwę odkryły kosy, więc dla mnie pozostają tylko owoce wyrastające na najcieńszych gałązkach. Kosy są jednak terytorialne i bronią moich owocodajnych krzewów przed innymi kosami. Dopiero pod koniec lata owoce skubać może każdy. Nawet przelotne szpaki.

Zdecydowanie polecam też jagody goji, zwane tybetańskimi owocami długowieczności, jagody kamczackie, żurawinę, cytryniec i pigwowiec. Rajska jabłoń jest ozdobą ogrodu podczas kwitnienia i owocowania (warto zebrać troszkę dorodnych jabłuszek i je ugotować w cukrowym syropie - zimą będą doskonałe do ozdoby tortu, do mięs i kompotów), a pozostawione na zimę ucieszą kosy i kwiczoły.

Ogród bez chemii!

Aby łasowanie było zdrowe dla ludzi i ptaków (a przy okazji dla owadów), w ogrodzie musi obowiązywać bezwzględny zakaz stosowania chemicznych środków ochrony roślin i sztucznych nawozów. W efekcie z trawnika będziemy mogli skubać do sałatek liście mniszka, koniczyny i krwawnika, a także kwiatki stokrotek (jak pięknie zdobią sałatkę, a jak świetnie wyglądają w kostkach lodu chłodzących napoje w porze upałów!). Do tego kwiatki mleczu (na wino, do sałatki, kompotu), młode liście pokrzywy (trzeba mieć kępę w ogrodzie, by miały gdzie rozwijać się motyle - rusałki pokrzywnik), listki wrotyczu (żółciopędne), młode liście i płatki kwiatów malw (do sałatek), czosnek niedźwiedzi, młody podagrycznik i wiele innych roślin.

Ptakom dobrze zrobi także kępa bylicy pospolitej, trochę ostów, wiesiołki i słoneczniki. Oczywiście nie zapominajmy o leszczynach - jeżeli nasz ogród jest wystarczająco duży. Sójki przepadają za orzechami laskowymi.

Poidełka dla ptaków

Aby ptasie szczęście kwitło w pełni, trzeba jeszcze zrobić poidełko lub płytkie oczko wodne. To skarby zwabiające ptaki także z sąsiedztwa. Jeśli w ogrodzie są wróble, to nad stawem warto zaplanować piaszczystą plażę. One uwielbiają kąpiele w rozgrzanym słońcem piasku. A poza tym, gdy poobserwujemy ptaki przychodzące do poidełka, to aż się zdziwimy, że tyle ich obok nas żyje. Kos, wróble i szpak to codzienność, ale w dobrze zaplanowanym ogrodzie pojawią się także pokrzewki, rudziki, pleszki i kopciuszki, dwa gatunki sikor, kowalik, dwa lub trzy gatunki muchołówek, sójki, a gdy w ogrodzie lub tuż obok są stare drzewa, to i nocne wizyty puszczyka nie będą rzadkością.

Planując sadzenie drzew, warto uwzględnić rodzime dęby, jesiony, buki, graby, świerki i brzozy (te ostatnie wiosną dają pyszny sok). Unikajmy gatunków egzotycznych. Wyjątek można zrobić tylko dla magnolii!

Jakie ptaki gniazdują w Polsce

Ptaki spotykane w ogrodach gniazdują od kwietnia do sierpnia. Zaczynają kosy i kwiczoły, a kończą kopciuszki i wróble. Najwięcej ptaków przystępuje do lęgów w maju. To szczyt sezonu lęgowego
w ogrodzie, chociaż dopiero w maju przylatują do nas wilgi i jerzyki.

Gniazdo kopciuszka/Fot.: Vishnevskiy Vasily shutterstock

Rośliny do ptasiej stołówki

Leszczyna/Fot.: Sue Robinson shutterstock

Dzika róża/Fot.: btwcapture shutterstock

Rośliny do ptasiej stołówki

Osty/Fot.: Bildagentur Zoonar GmbH shutterstock