Zdrowe zioła prosto z ogrodu. Które chwasty są jadalne?
Listki młodych ziół to wspaniały dar natury. Wiosną wzbogacają naszą dietę i przywracają siły nadwątlone podczas zimy.
![Porzywy Porzywy](https://s3.eu-central-1.amazonaws.com/pressland-cms/cache/article_show_cover/8v/19816633-porzywy.jpeg)
![Porzywy Porzywy](https://s3.eu-central-1.amazonaws.com/pressland-cms/cache/article_show_section_gallery_item/8v/19816633-porzywy.jpeg)
![Porzywy Porzywy](https://s3.eu-central-1.amazonaws.com/pressland-cms/cache/article_show_section_gallery_item/8v/19816633-porzywy.jpeg)
Jadalne chwasty - pokrzywa, mniszek, brzoza, babka lancetowata, krwawnik i podbiał
Mało urozmaicone zimowe posiłki, brak ruchu i słońca powodują, że w lutym i marcu dosięga nas tzw. zmęczenie wiosenne. Jesteśmy rozdrażnieni, osłabieni, nie cieszą nas ani pierwsze kwiaty, ani ptasie trele. Jak się przed tym bronić?
Remedium na to są sałatki z wiosennych ziółek. Szczęśliwie się składa, że najskuteczniej działają popularne "chwasty" - pokrzywa i mniszek. Warto też korzystać z dobroczynnych właściwości brzozy, babki lancetowatej, krwawnika i podbiału.
Zebraną zieleninę dodajmy do sałatki, ziemniaków lub zupy. To prawdziwa kopalnia cennych substancji, także tych, których nie ma w aptecznych pigułkach. Oczyszczają one organizm, uzupełniają braki witamin i minerałów, zapobiegają chorobom.
Gdy zioła podrosną, też warto je zbierać i ze świeżych lub suszonych parzyć wzmacniające herbatki.
![Podbiał rośnie na wilgotnych gliniastych glebach. W marcu rozwija kwiaty, które można dodawać do sałatek. Nieco później tworzy sercowate, omszone od spodu liście. Zawierają one śluzy, inulinę, garbniki i flawonoidy. Młode listki podbiału je się na surowo. Starsze, zrywane do sierpnia, można dusić jak szpinak lub robić z nich gołąbki. Warto je jednak najpierw sparzyć, a potem opłukać, by usunąć gorzkie substancje. Dla niektórych mogą być ciężkostrawne. Podbiał/Konrad Weiss shutterstock](https://s3.eu-central-1.amazonaws.com/pressland-cms/cache/article_show_section_gallery_item/5x/19785247-podbial-rosnie-na-wilgotnych-gliniastych-glebach.jpeg)
Podbiał lekarski
Rośnie na wilgotnych gliniastych glebach. W marcu rozwija kwiaty,
które można dodawać do sałatek. Nieco później tworzy sercowate, omszone od spodu liście. Zawierają one śluzy, inulinę, garbniki i flawonoidy.
Liście oraz kwiaty podbiału (Tussilago farfara) pomagają przy suchym kaszlu, działają też ochronnie na jelita, wątrobę i nerki./ Fot. emberiza shutterstock
Młode listki podbiału je się na surowo. Starsze, zrywane do sierpnia, można dusić
jak szpinak lub robić z nich gołąbki. Warto je jednak najpierw sparzyć, a potem opłukać, by usunąć gorzkie substancje. Dla niektórych mogą być ciężkostrawne.
![Babka Lancetowata/Fot. Bildagentur Zoonar GmbH shutterstock Babka Lancetowata/Fot. Bildagentur Zoonar GmbH shutterstock](https://s3.eu-central-1.amazonaws.com/pressland-cms/cache/article_show_section_gallery_item/2r/19785256-babka-lancetowata-fot-bildagentur-zoonar-gmbh-shutterstock.jpeg)
Babka lancentowata
Nazywana jest też wąskolistną (Plantago lanceolata). Rośnie na łąkach
i trawnikach. Ma wąskie, równolegle unerwione liście. Młode jedzone na surowo są chrupiące i łagodne w smaku. Ich związki czynne to m.in. glikozydy, garbniki, śluzy i flawonoidy oraz enzymy pomagające trawić białka. Zawierają też cynk. Starsze liście zbierane w okresie kwitnienia służą jako lecznicze zioła.
Liście babki lancetowatej (także suszone) usuwają toksyny i działają osłaniająco na przewód pokarmowy./YamabikaY shutterstock
![Oskołę, czyli sok brzozy, z ogrodu (rosnących w naturze drzew nie wolno uszkadzać) zbiera się w marcu-kwietniu./ Fot. Balakleypb shutterstock Oskołę, czyli sok brzozy, z ogrodu (rosnących w naturze drzew nie wolno uszkadzać) zbiera się w marcu-kwietniu./ Fot. Balakleypb shutterstock](https://s3.eu-central-1.amazonaws.com/pressland-cms/cache/article_show_section_gallery_item/dl/19785262-oskole-czyli-sok-brzozy-z-ogrodu-rosnacych-w-naturze.jpeg)
Brzoza brodawkowata
Wiosną z ran grubych pni brzozy (Betula pendula) obficie wydziela się sok, który jest świetnym antidotum na wiosenne osłabienie. Warto go pić do 2 szklanek dziennie przez 2-3 tygodnie. W tym celu
do otworu o głębokości 4 cm, zrobionego w grubym pniu na wysokości ponad 0,5 m, wkładamy rurkę, a pod nią stawiamy naczynie (przeznaczone do kontaktu z żywnością). Potem ranę zalepiamy, np. plasteliną.
Pączki i liście brzozy nadają się na napary. Działają moczopędnie, napotnie i odtruwająco./ Fot. Heike Rau shutterstock
![Pokrzywa zwyczajna. Dotknięcie pokrzywy (Urtica dioica) jest przykre - tylko jej nie w pełni rozwinięte z pąka jasnozielone liście słabo parzą i można je zrywać bez rękawiczek. Najwartościowsze są świeże listki. Doskonale smakują np. z posiekanym jajkiem. Nieco starsze, zwiędłe, zgniecione lub opłukane wrzątkiem też przestają parzyć, a uduszone są łatwiej strawne. Zawierają wyjątkowo wiele cennych substancji organicznych i łatwo przyswajalne magnez, żelazo oraz krzem. Pobudzają krążenie krwi, przemianę materii, działają odtruwająco i krwiotwórczo. Pokrzywa zwyczajna przed kwitnieniem dorasta do metra. Nadaje się na ziołowe herbatki. Pokrzywa zwyczajna/ Fot. Marta Jonina shutterstock](https://s3.eu-central-1.amazonaws.com/pressland-cms/cache/article_show_section_gallery_item/x9/19836588-pokrzywa-zwyczajna-dotkniecie-pokrzywy-urtica-dioica.jpeg)
Pokrzywa zwyczajna
Dotknięcie pokrzywy (Urtica dioica) jest przykre - tylko
jej nie w pełni rozwinięte z pąka jasnozielone liście słabo parzą i można je zrywać bez rękawiczek. Najwartościowsze są świeże listki. Doskonale smakują np. z posiekanym jajkiem. Nieco starsze, zwiędłe, zgniecione lub opłukane wrzątkiem też przestają parzyć, a uduszone są łatwiej strawne. Zawierają wyjątkowo wiele cennych substancji organicznych i łatwo przyswajalne magnez, żelazo oraz krzem. Pobudzają krążenie krwi, przemianę materii, działają odtruwająco i krwiotwórczo.
Pokrzywa zwyczajna przed kwitnieniem dorasta do metra. Nadaje się na ziołowe herbatki./Fot. Melica shutterstock
![Mniszek lekarski zwany też dmuchawcem lub mleczem (Taraxacum officinale) rozwija listki nawet pod śniegiem. Zawierają one m.in. cenne związki organiczne. Im liście są starsze, tym bardziej gorzki mają smak. Można go złagodzić, mocząc je przez 30 min w zimnej wodzie, ale wówczas stracą część wartościowych substancji. Zagęszczony syrop z kwiatów używany jest jak miód. Liście mniszka działają m.in. odtruwająco, przeciwwirusowo i pobudzają wydzielanie soków trawiennych. Mniszek lekarski/ Fot. Zanna Holstova shutterstock](https://s3.eu-central-1.amazonaws.com/pressland-cms/cache/article_show_section_gallery_item/4j/19785282-mniszek-lekarski-zwany-tez-dmuchawcem-lub-mleczem.jpeg)
Mniszek lekarski
Zwany też dmuchawcem lub mleczem (Taraxacum officinale) rozwija
listki nawet pod śniegiem. Zawierają one m.in. cenne związki organiczne.
Im liście są starsze, tym bardziej gorzki mają smak. Można go złagodzić, mocząc je przez 30 min w zimnej wodzie, ale wówczas stracą część wartościowych substancji. Zagęszczony syrop z kwiatów używany jest jak miód.
Liście mniszka działają m.in. odtruwająco, przeciwwirusowo i pobudzają wydzielanie soków trawiennych./ Fot. zoryanchik shutterstock
![Krwawnik pospolity. Bylina ta (Achillea millefolium) latem zdobi łąki i nieużytki białymi kwiatostanami o wysokości do 0,5 m, natomiast wiosną tworzy rozety pierzastych liści o pikantno-gorzkim smaku. Dawniej dodawano je do pasz dla młodego drobiu, by zdrowo się chował, teraz używane są jako przyprawa. Zawierają m.in. azulen, cyneol, pinen i dużo manganu. Starsze rośliny, o ostrym zapachu i bardzo gorzkie, w medycynie ludowej były cenione m.in. za właściwości przeciwkrwotoczne i bakteriostatyczne. Krwawnik pospolity/ Fot. Mark Herreid shutterstock](https://s3.eu-central-1.amazonaws.com/pressland-cms/cache/article_show_section_gallery_item/mf/19785290-krwawnik-pospolity-bylina-ta-achillea-millefolium.jpeg)
Krwawnik pospolity
Bylina ta (Achillea millefolium) latem zdobi łąki i nieużytki białymi kwiatostanami o wysokości do 0,5 m, natomiast wiosną tworzy rozety pierzastych liści o pikantno-gorzkim smaku. Dawniej dodawano je do pasz dla młodego drobiu, by zdrowo się chował, teraz używane są jako przyprawa. Zawierają m.in. azulen, cyneol, pinen i dużo manganu. Starsze rośliny, o ostrym zapachu i bardzo gorzkie, w medycynie ludowej były cenione m.in. za właściwości przeciwkrwotoczne i bakteriostatyczne.
Młody krwawnik działa odtruwająco i pobudza wydzielanie soków trawiennych./Fot. Anton Kozyrev shutterstock
- Więcej o:
Badanie: Polskie ogrody na tle Europy
Chrzest róży hodowli Łukasza Rojewskiego ‘Jaśko ze Sławna’
Czterech na dziesięciu Polaków uprawia własne warzywa. Czy to dla zdrowia, czy oszczędności?
𝐄uropejskie drzewo roku 2024
Rośliny wielkanocne
Miasta odporne na zmiany klimatyczne
Jak żyć ekologicznie. 10 sposobów na ekologiczne życie
Ostatnie dni na zgłoszenie do 37. Konkursu Warszawa w kwiatach i zieleni