Cytryniec

Cytryniec (Schisandra) rodzina cytryńcowate (Schisandraceae). Krzewy pnące owijające się pędami, o sezonowych liściach. Około 25 gatunków występuje we wschodniej Azji i Ameryce Północnej. W Polsce uprawia się cytryniec chiński i czasem cytryniec czerwonokwiatowy. Rośliny lecznicze, rozdzielnopłciowe, jednopienne lub dwupienne. Ozdobne są jadalne czerwone jagody, śr. 1 cm, zebrane w zwisających groniastych owocostanach, od 4.-6. roku po posadzeniu, we IX.

Rozmiary. Od 3 do 10 m wysokości.

Gatunki. Cytryniec chiński (S. chinensis) jest całkowicie mrozoodporny, część pędów płoży się, nie kwitnąc. Dorasta do 3-10 m wys., rocznie 0,5-1,5 m. Pachnące kwiaty śr. 1,5 cm są białe, kremowe lub różowe. Czasem uprawia się cytryniec czerwonokwiatowy (S. rubriflora) o atrakcyjnych kwiatach 2,5 cm śr.; rośnie słabiej, do 3-4 m wys., 1 m rocznie.

Kwitnienie. Na przełomie V i VI.

Wymagania, stanowisko. Najlepsze są gleby żyzne, wilgotne i przepuszczalne, niezbyt zwięzłe, np. piaszczysto-gliniaste. Stanowisko osłonięte, słoneczne do półcienistego, ale nie lubi ostrego słońca. Polecana wystawa północno-zachodnia lub północno-wschodnia.

Uprawa i pielęgnacja. Rośliny sadzi się w głębokim dole z drenażem i obornikiem. Wymagają ściółkowania, np. korą sosnową. Po swobodnym wzroście przez 2-3 lata wybiera się 1-3 silnie rosnące pędy i przywiązuje, aby rosły pionowo.

a) Rozmnażanie. Przez oddzielanie ukorzenionych pędów, odkłady, sadzonki pędowe, nasiona.

b) Cięcie. Wczesną wiosną skraca się zeszłoroczne pędy boczne nad 12.-15. oczkiem oraz wycina pędy słabe i chore.

c) Podlewanie i nawożenie. W miarę potrzeby, dużymi porcjami, bo nie znosi suszy. Od 2. roku po posadzeniu dokarmia się wieloskładnikowymi nawozami, najlepiej o spowolnionym działaniu.

Najczęstsze choroby i szkodniki. Brak.

Zastosowanie. Owocowe krzewy owijające się pędami, prowadzone przy podporach, np. kratownicach, ogrodzeniach, pergolach, ścianach budynków. Owoce są jadalne surowe i przetworzone, w postaci suszu, soków, nalewek itp.