Cytryniec chiński

Jak wygląda cytryniec chiński?

Cytryniec chiński to roślina ozdobna osiągające wysokość nawet do 15 m (w Polsce zwykle nie przekracza 7-10 m.), o rocznym przyroście około 1 m. Mimo iż cytryniec jest pnączem, nie posiada organów czepnych, a po podporach wspina się za pomocą cienkich, czerwonawych, elastycznych pędów. Jego liście są eliptyczne, ciemnozielone, o intensywnie zarysowanym unerwieniu i mają około 10 cm długości i 5 cm szerokości. Po roztarciu przyjemnie pachną. Łodygi cytryńca mają średnicę około 1-2 cm. Kwiaty tej rośliny są rozdzielnopłciowe, o średnicy około 2 cm, zwisające na długich szypułkach. Pachnące, w kolorze białym lub kremowym, a w okresie przekwitania różowawym. Z kwiatów żeńskich rozwijają się kłosowate, mięsiste kiście długości do 15 cm, złożone z 10-40 kulistych, czerwonych jagód. Cytryniec owocuje od  połowy sierpnia do połowy września.

Żeń-szeń, cytryniec chiński, Szczodrak krokoszowy, Dzwonkowiec kosmaty - rośliny z mocą

Jak smakuje cytryniec chiński?

Cytryniec chiński nazywany jest również Wu Wei Zi, co w tłumaczeniu z języka chińskiego oznacza owoc o pięciu smakach.  I rzeczywiście jego owoce łączą w sobie smak gorzki, słodki, kwaśny, słony oraz cierpki i  mają cytrynowy zapach.

Cytryniec chiński wymagania

Cytryniec chiński jest łatwy w uprawie. Lubi gleby żyzne, próchnicze, lekko kwaśne i wilgotne, a nie sprawdzi się na terenach podmokłych. Źle znosi również suszę, dlatego wymaga, zwłaszcza latem, regularnego podlewania. Preferuje stanowiska słoneczne i półcieniste. Sprawdza się przy obsadzaniu  murów, ścian, płotów i wysokich ażurowych ogrodzeń, a także jako pnącze okrywające altany i  pergole. Może rosnąć również bez podpór, jako roślina okrywowa.

Cytryniec chiński choroby

Cytryniec to roślina odporna na choroby i szkodniki. Groźny może być dla niego jedynie przędziorek chmielowiec Cytryniec chiński jest mrozoodporny -wytrzymująca temperatury nawet do -40 stopni.

Cytryniec chiński odmiany

W Polsce w sprzedaży są dostępne trzy gatunki tego pnącza:

• cytryniec chiński (Schisandra chinensis) i jego odmiany 'Sadova No.1',
• cytryniec czerwonokwiatowy (Schisandra rubriflora) 
• cytryniec Henry'ego (Schisandra henryi).

Cytryniec chiński cena

Sadzonki cytryńca są łatwo dostępne w sprzedaży internetowej, ale i także w centrach ogrodniczych. Cena sadzonki waha się od 15 do 40 zł za sztukę.

Cytryniec chiński owoce

Cytryniec zaczyna owocować po okresie 4-6 roku od posadzenia. Z jednej rośliny można uzyskać od 1 do 5 kg owoców. Cytryniec nadaje się również do uprawy w donicy.

Cytryniec chiński – właściwości

Cytryniec chiński to roślina coraz bardziej znana i ceniona, głównie ze względu na zawarte w niej związki aktywne - lignany. Lignany, zaliczane do fitoestrogenów, posiadają silne właściwości przeciwzapalne i antyoksydacyjne. Kora, pędy, owoce oraz liście cytryńca zawierają olejki eteryczne, m.in. cytral, karen, terpinen, octan, linalol, citronelol. W owocach  tej rośliny znajdują się kwasy organiczne (kwas cytrynowy, kwas jabłkowy), fitosterole, fosfolipidy, pektyny, tokoferole, garbniki, karoteny oraz działająca wzmacniająco na układ nerwowy schizandryna . Cytryniec chiński jest również bogaty w witaminę C i E, a także mikroelementy takie jak: magnez, żelazo, fosfor, potas i cynk.

Które zioła poprawiają pamięć? Zioła na pamięć, które można uprawiać w ogrodzie

Cytryniec chiński – remedium na wiele dolegliwości

Cytryniec chiński jest powszechnie stosowany w medycynie chińskiej jako środek wspierający detoksykację i regenerację wątroby. Zawarte w  nim lignany (schizandryny i schizandrole) zatrzymują martwicę komórek wątrobowych, przyspieszają jej regenerację w przypadku wirusowego zapalenia wątroby, a także w stanach zapalnych wywołanych różnymi czynnikami chemicznymi. Efektywnie obniża również poziom aminotransferazy alaninowej (ALAT).

Cytryniec chiński jest rośliną od dawna wykorzystywaną w Chinach jako lek uspokajający, poprawiający sprawność umysłową, skuteczny w walce z depresją, bezsennością, drażliwością i utratami pamięci.  Obecne w cytryńcu składniki aktywne skutecznie chronią komórki nerwowe przed szkodliwym wpływem wolnych rodników, które uszkadzając neurony prowadzą do rozwoju takich chorób jak Alzheimer, choroba Parkinsona czy choroba Huntingtona.

Cytryniec chiński, obok żeń-szenia i różeńca górskiego, jest jedną z najbardziej znanych i cenionych roślin o właściwościach adaptogennych. Jego stosowanie zwiększa odporność organizmu, redukuje stany lękowe, poprawia samopoczucie  i wytrzymałość na wysiłek fizyczny i umysłowy. Cytryniec wpływa również pozytywnie na wzrok wyostrzając go, rozszerzając pole widzenia, podnosząc zdolność nocnego widzenia oraz spowalniając rozwój krótkowzroczności i astygmatyzmu.

Badania wykazały, że cytryniec chiński również reguluje poziomu cukru i cholesterolu we krwi oraz działa przeciwkrwotocznie i przeciwalergicznie. W Korei cytryniec jest stosowany do łagodzenia objawów sercowo-naczyniowych, które występują u kobiet w okresie menopauzy.

Cytryniec chiński, ze względu na obecność gomizyny, jest również stosowany przy leczeniu schorzeń układu oddechowe, a w szczególności duszności, kaszlu i  świszczące oddechu. Doskonały dla astmatyków, gdyż oczyszcza drogi oddechowe  i wzmacnia odporność organizmu na szkodliwe substancje znajdujące się we wdychanym powietrzu.

Rośliny zwiększające odporność organizmu

Zastosowanie cytryńca chińskiego w kosmetologii

Wyciągi z cytryńca są coraz częściej wykorzystywane w  produkcji kosmetyków. Kremy i balsamy zawierające ekstrakty z tej rośliny mają właściwości przeciwzapalne, nawilżające i regeneracyjnymi. Działają na skórę ujędrniająco i zapewniają jej piękny kolor. Wykazują również dużą skutecznością w redukcji przebarwień. Maści z miękiszu owoców cytryńca chińskiego polecane są szczególnie osobom z problemami skórnymi takimi jak: egzema, atopowe zapalenie skóry i łuszczyca. Olejki eteryczne pozyskiwany z kory cytryńca  są wykorzystywane w produkcji perfum.

Cytryniec chiński - roślina jadalna

Cytryniec chiński jest, obok żeń-szenia, jedną z najbardziej znanych i cenionych przez Chińczyków roślin. Suszone jagody cytryńca były pożywieniem dla chińskich wojowników podczas wypraw wojennych i  dla rosyjskich, koreańskich i chińskich myśliwych już tysiące lat temu. Dziś są coraz powszechniej stosowane w Europie, i to nie tylko przez znanych szefów kuchni. W Polsce coraz częściej można spotkać przetwory z cytryńca - dżemy, konfitury, galaretki, soki i domowe nalewki. Suszone owoce cytryńca mogą być spożywane, podobnie jak np. suszoną żurawinę,  jako zdrowa przekąska w ciągu dnia. Sok z cytryńca może być świetnym dodatkiem do herbaty, a z suszonych liści cytryńca można przygotować napar.

Przepis na nalewkę z cytryńca chińskiego

Do sporządzenia nalewki z cytryńca chińskiego potrzebne będą:

• dojrzałe owoce cytryńca - 1 szklanka,
• 1/2 szklanki cukru,
• 1 szklanka spirytusu,
• 1 szklanka wody źródlanej.

Cukier należy zalać wodą, zagotować i odstawić do ostudzenia. Przygotowanym roztworem zalać owoce cytryńca. Dodać spirytus. Słój zakręcić szczelnie i odstawić na 4-6 tygodni, od czasu do czasu wstrząsając.