Verbena hybrida
Werbena ogrodowa, inaczej rabatowa lub witułka ogrodowa (Verbena hybrida). Jest to krótkowieczna stale zielona bylina, która w chłodnym klimacie uprawiana jest jako roślina sezonowa. Powstała w wyniku skrzyżowania kilku ciepłolubnych dzikich gatunków amerykańskich.
Werbena ogrodowa wieloletnia tworzy rozkładające się lub sztywno wzniesione pędy, przy czym jej pokrój zwykle modyfikowany jest za pomocą uszczykiwania i substancji skarlających. Drobne pięciopłatkowe kwiatki zebrane są w płaskie okrągłe kwiatostany o średnicy około 7 cm. Jako pierwsze rozwijają się ich pąki zewnętrzne. Płatki zwykle mają świeże jaskrawe kolory - niebieskie, różowe, fioletowe lub białe, u wielu odmian rozjaśnione białym oczkiem.
Werbena ogrodowa bylina wyróżniająca się niezwykle orzeźwiającym zapachem przypominającym intensywne cytrynowe nuty.
Jakie rozmiary osiąga werbena?
Werbena kwiat dorasta od 20 do 40 cm wysokości.
Kiedy werbena przybyła do Europy, ogrodnicy zaczęli krzyżować ze sobą różne gatunki. Prace hodowlane trwają do dziś, a firmy nasienne niemal co roku oferują nowe odmiany. Hodowcy dążą do uzyskania mieszańców o jak największych kwiatostanach, gęsto rozgałęzionych i odpornych na choroby. Kolorystyka kwiatów obejmuje czyste biele, różne odcienie różu, lila, czerwieni, aż po ciemny fiolet. U niektórych odmian są dwubarwne, mają białe oczko bądź są pełne. Wiele mieszańców przyjemnie pachnie.
Serie odmian możemy podzielić na dwie grupy:
Odmiany o długich łodygach dobrze prezentują się w wiszących pojemnikach, gdzie tworzą kule pokryte gęsto kwiatami. Te same rośliny można także wykorzystywać w kompozycjach z innymi gatunkami balkonowymi. Sadzimy je także w gruncie, gdzie okrywają ziemię gęstym dywanem.
Odmiany o wzniesionych łodygach przeważnie sadzi się w doniczkach ustawionych na podłodze balkonu. W skrzynkach warto je dołączyć do innych kwiatów. W ogrodzie sadzi się je na obwódkach rabat.
Cierpliwi ogrodnicy mogą sami uzyskać rozsadę z nasion. Wysiewamy je już w lutym do skrzynek w domu lub w szklarni. Siewki pikujemy i ustawiamy na słonecznym parapecie. Gdy podrosną, sadzimy je pojedynczo do małych doniczek, by dobrze się ukorzeniły, w maju zaś - do skrzynek lub gruntu. Werbeny, nazywane też witułkami, uprawia się w naszym klimacie jako rośliny jednoroczne, chociaż w istocie są to byliny. Jesienią można je krótko przyciąć i przechować zimą w chłodnym miejscu. Wiosną przesadzamy je do świeżej ziemi, po czym ustawiamy w jasnym miejscu w temperaturze około 15°C. Z takiej rośliny "z odzysku" można dodatkowo pobrać sadzonki. Werbena na balkon? Aby cieszyć się werbenami jak najdłużej, najlepiej kupić w maju kwitnące okazy i po stopniowym zahartowaniu posadzić je na dworze. Warto poszukać roślin z etykietką, na której jest nazwa serii i odmiany. Informacje na niej zawarte powiedzą nam wiele o charakterze wzrostu rośliny.
Werbena ogrodowa - kwitnienie
Kwiaty werbeny pojawiają się na roślinie przez cały sezon wegetacyjny.
Wymagania niezbędne do rozwoju werbeny: Podłoże żyzne, próchniczno-gliniaste, przepuszczalne, o lekko kwaśnym odczynie. Werbena stanowisko słoneczne. Rośliny te potrzebują dużo słońca. Posadzone w półcieniu tworzą wyciągnięte pędy z niewielką ilością kwiatów, łatwiej też chorują. Werbena zimowanie - zaraz po posadzeniu chronimy kwiaty przed ostatnimi przymrozkami (nakrywając je np. agrowłókniną). Starsze egzemplarze dobrze znoszą chłody.
Werbena wieloletnia w latach chłodnych i deszczowych werbena ogrodowa słabiej kwitnie, natomiast dobrze znosi chłody, a nawet przymrozki. Jest dość odporna na brak wilgoci w glebie, jednak długotrwałe przesuszenie podłoża powoduje, że rośliny tracą dolne liście, przestają obficie kwitnąć i stają się bardziej podatne na choroby. Nie możemy dopuścić do przeschnięcia podłoża, bo werbeny szybko więdną i przestają kwitnąć. Dlatego podlewamy je codziennie, zaś w czasie upałów nawet kilkakrotnie w ciągu dnia.
Bujny rozwój werben w znacznym stopniu zależy od regularnego nawożenia. Stosujemy jedną z odżywek do roślin balkonowych bądź doniczkowych roślin kwitnących. Dla ułatwienia pielęgnacji można przed posadzeniem rozsady wymieszać ziemię z granulowanym nawozem o przedłużonym działaniu. Rośliny w pojemnikach powinno się regularnie i dość obficie podlewać jednoczenie zasilając mocno rozcieńczonym roztworem nawozu wieloskładnikowego. Rosnące w gruncie werbeny są odporne na suszę, a w żyznej, próchnicznej glebie wystarczy je 2-3 razy zasilić roztworem nawozu wieloskładnikowego.
Nasiona warto przez kilkanaście godzin przechłodzić w lodówce, by szybciej kiełkowały. Następnie wysiewa się je do płaskich pojemników. W temperaturze 18-20°C siewki pojawią się po 2-3 tygodniach. Wymagają pikowania.
Cięcie
Usuwanie przekwitłych kwiatostanów poprawia wygląd roślin i sprzyja bujnemu kwitnieniu. Dobrze jest wycinać przekwitłe kwiatostany, bo stymuluje to tworzenie się nowych pąków kwiatowych. Również wyciągnięte łodygi należy skracać.
Choroby i szkodniki
Rzadko chorują. W czasie długotrwałej suszy bywają atakowane przez przędziorki, a gdy jest bardzo wilgotno przez szarą pleśń. Na liściach może też wystąpić mączniak prawdziwy. Chociaż najnowsze odmiany są w dużym stopniu odporne na choroby, wciąż zagrożenie dla werben stanowi mączniak. Choroba ta pojawia się, kiedy rośliny są nadmiernie zagęszczone, a ich liście oraz kwiaty długo pozostają mokre. Mączniak objawia się białym nalotem na liściach, a także osłabieniem wzrostu i kwitnienia. Po zauważeniu objawów rośliny opryskujemy ekologicznym Bioseptem bądź jednym z preparatów grzybobójczych: Amistar lub Nimrod. Zabieg powtarzamy po 10 dniach.
Zastosowanie
Roślina polecana na rabaty, do tworzenia barwnych kobierców i obsadzania pojemników, a także na kwiat cięty. Niskie odmiany nadają się również na słoneczne skalniaki.
