Rynny - jak je wybierać?
Dom musi mieć orynnowanie, czyli system rur zbierających z dachu wody opadowe. O wszystkich rurach odprowadzających z dachu wodę potocznie mówi się ?rynny?, choć tak naprawdę są one tylko poziomą częścią systemu orynnowania, z której wodę odprowadzają pionowe rury spustowe.
Z jakiego materiału
Dawniej najpopularniejsze były rynny ze stali ocynkowanej, które trzeba było łączyć przez lutowanie. Obecnie najwięcej osób wybiera tanie i łatwe w montażu rynny z PVC. Oprócz tego dostępne są rynny ze stali powlekanej, a także z aluminium i miedzi.
Rynny stalowe. Z blachy stalowej ocynkowanej. Tanie, ale niezbyt trwałe. W miejscach, gdzie warstwa cynku zostanie uszkodzona, szybko rdzewieją. Wymagają częstej konserwacji (malowania). Niełatwo je zamontować, bo muszą być lutowane. Ich trwałość oceniana jest na około 40 lat. Nowe mają połysk charakterystyczny dla blachy ocynkowanej; z czasem matowieją i ciemnieją. - Z blachy stalowej powlekanej lub lakierowanej albo z tytanocynku. Są odporne na korozję i uszkodzenia mechaniczne. Dostępne w różnych kolorach. Trwalsze niż te z blachy ocynkowanej.
Rynny z aluminium. Wytłacza się je z blachy aluminiowej zabezpieczonej przed korozją i wykończonej przez lakierowanie, pomalowanie, pokrycie poliestrem albo akrylem. Można je kupić gotowe albo zamówić wykonanie "na miarę" na placu budowy (polega to na przepuszczaniu płaskich kawałków blachy przez specjalną maszynę). Na takie rynny udzielana jest 20-letnia gwarancja.
Rynny z PVC. Produkowane z wysokoudarowego (odpornego na uderzenia), nieplastyfikowanego polichlorku winylu, pokrytego tlenkiem tytanu lub akrylem. Mogą mieć dno podwójne albo ryflowane - ułatwiające przepływ wody, gdy rynna jest zanieczyszczona; na przykład gdy zalegają w niej liście. Dostępne kolory: brązowy, szary, czerwony, grafitowy, czarny oraz miedziany. Barwi się je w masie, dlatego ewentualne zarysowania nie są na nich widoczne. Są odporne na szkodliwe warunki atmosferyczne i uszkodzenia mechaniczne. Nie wymagają konserwacji. Ich trwałość ocenia się na ok. 50 lat.
Rynny z miedzi. Produkuje się je z czystej miedzi albo z miedzi powleczonej cynkiem lub akrylem. Dostępne tylko w naturalnym kolorze miedzi (z czasem miedź, utleniając się i pokrywając patyną, zmienia kolor na zielonkawy). Są efektowne i bardzo trwałe, ale drogie. Uwaga! Rynien z miedzi nie można montować na dachach krytych blachą aluminiową ani stalową, gdyż na styku tych materiałów może wystąpić zjawisko elektrokorozji.
Kształt przekroju rynien...
Najczęściej stosuje się rynny półkoliste o średnicy 10, 15, 18 i 20 cm, rzadziej - prostokątne o podstawie 10 i 15 cm. Do małych daszków, na przykład nad lukarnami, wystarcza średnica 10 cm.
Półokrągłe. Najpopularniejsze - pasują do wszystkich rodzajów dachów. Są bardzo wytrzymałe na obciążenia mechaniczne, woda dobrze z nich spływa, a kiedy zamarza (zwiększając przy tym objętość) - nie powoduje zniszczeń, a najwyżej nieznaczne odkształcenia.
Półeliptyczne. Mają dużą przepustowość, więc montuje się je głównie na dużych dachach.
Trapezowe, prostokątne lub w kształcie gzymsu. Zazwyczaj mają niewielką wysokość, więc nadają się raczej na małe dachy. Odkształcają się bez szkód, gdy zamarznie w nich woda. Są przystosowane do montowania na hakach wewnętrznych, niewidocznych dla osoby patrzącej z dołu budynku.
...i jego wielkość
Rynny powinny być dostosowane nie tylko do powierzchni dachu, ale również do ilości opadów w rejonie, w którym stoi dom. W doborze pomocne są dostępne u sprzedawców tabele maksymalnych powierzchni dachu, jakie może "obsługiwać" konkretny system orynnowania. Na 1 m2 rzutu poziomego odwadnianej połaci potrzebne jest zwykle 0,8-1 cm2 przekroju poprzecznego rynny. Jeżeli więc połać dachu ma rzut poziomy 100 m2, pole przekroju rynny powinno wynosić od 80 do 100 cm2. Rynna powinna mieć spadek od 0,5 do 2% w kierunku rury spustowej - wtedy sama się oczyszcza. Wymagany spadek otrzymuje się przez odpowiednie wygięcie haków rynnowych.
Ile rur spustowych
Rury spustowe rozmieszcza się w odstępach 12-20 m, przede wszystkim w narożach budynku i pod koszami dachowymi. Jeśli okap nie ma więcej niż 10 m, na końcu rynny wystarczy zamontować jedną rurę spustową. Jeśli jest dłuższy (do 24 m), potrzebne są albo dwie rury spustowe na końcach rynny, albo jedna pośrodku okapu. Przekrój rury spustowej powinien wynosić nie mniej niż 3/4 przekroju rynny, a średnica - co najmniej 10 cm (najczęściej jest to 15 cm). Przeciętnie jedna rura odprowadza wodę ze 150 m2 powierzchni dachu.
Montaż orynnowania
Rynny mocuje się w specjalnych uchwytach zwanych rynhakami, które są przytwierdzane do końców krokwi, do ściany lub do deski okapowej. Rury spustowe mocuje się hakami oraz obejmami. Poszczególne elementy systemu rynnowego łączy się na rozmaite sposoby - stosownie do materiału: niektóre się lutuje, inne klei, jeszcze inne - łączy na specjalne zaciski czy zatrzaski. Montaż orynnowania (zwłaszcza nowoczesnych systemów łączonych na zatrzaski) nie jest trudny i można wykonać go samodzielnie; producenci dołączają do zakupionych materiałów szczegółowe instrukcje. Montaż orynnowania przez firmę dekarską to wydatek równy około 10% ceny materiałów. Jeśli zamówienie jest spore, niektórzy producenci oferują bezpłatny montaż.
Dawniej najpopularniejsze były rynny ze stali ocynkowanej, które trzeba było łączyć przez lutowanie. Obecnie najwięcej osób wybiera tanie i łatwe w montażu rynny z PVC. Oprócz tego dostępne są rynny ze stali powlekanej, a także z aluminium i miedzi.
Rynny stalowe. Z blachy stalowej ocynkowanej. Tanie, ale niezbyt trwałe. W miejscach, gdzie warstwa cynku zostanie uszkodzona, szybko rdzewieją. Wymagają częstej konserwacji (malowania). Niełatwo je zamontować, bo muszą być lutowane. Ich trwałość oceniana jest na około 40 lat. Nowe mają połysk charakterystyczny dla blachy ocynkowanej; z czasem matowieją i ciemnieją. - Z blachy stalowej powlekanej lub lakierowanej albo z tytanocynku. Są odporne na korozję i uszkodzenia mechaniczne. Dostępne w różnych kolorach. Trwalsze niż te z blachy ocynkowanej.
Rynny z aluminium. Wytłacza się je z blachy aluminiowej zabezpieczonej przed korozją i wykończonej przez lakierowanie, pomalowanie, pokrycie poliestrem albo akrylem. Można je kupić gotowe albo zamówić wykonanie "na miarę" na placu budowy (polega to na przepuszczaniu płaskich kawałków blachy przez specjalną maszynę). Na takie rynny udzielana jest 20-letnia gwarancja.
Rynny z PVC. Produkowane z wysokoudarowego (odpornego na uderzenia), nieplastyfikowanego polichlorku winylu, pokrytego tlenkiem tytanu lub akrylem. Mogą mieć dno podwójne albo ryflowane - ułatwiające przepływ wody, gdy rynna jest zanieczyszczona; na przykład gdy zalegają w niej liście. Dostępne kolory: brązowy, szary, czerwony, grafitowy, czarny oraz miedziany. Barwi się je w masie, dlatego ewentualne zarysowania nie są na nich widoczne. Są odporne na szkodliwe warunki atmosferyczne i uszkodzenia mechaniczne. Nie wymagają konserwacji. Ich trwałość ocenia się na ok. 50 lat.
Rynny z miedzi. Produkuje się je z czystej miedzi albo z miedzi powleczonej cynkiem lub akrylem. Dostępne tylko w naturalnym kolorze miedzi (z czasem miedź, utleniając się i pokrywając patyną, zmienia kolor na zielonkawy). Są efektowne i bardzo trwałe, ale drogie. Uwaga! Rynien z miedzi nie można montować na dachach krytych blachą aluminiową ani stalową, gdyż na styku tych materiałów może wystąpić zjawisko elektrokorozji.
Kształt przekroju rynien...
Najczęściej stosuje się rynny półkoliste o średnicy 10, 15, 18 i 20 cm, rzadziej - prostokątne o podstawie 10 i 15 cm. Do małych daszków, na przykład nad lukarnami, wystarcza średnica 10 cm.
Półokrągłe. Najpopularniejsze - pasują do wszystkich rodzajów dachów. Są bardzo wytrzymałe na obciążenia mechaniczne, woda dobrze z nich spływa, a kiedy zamarza (zwiększając przy tym objętość) - nie powoduje zniszczeń, a najwyżej nieznaczne odkształcenia.
Półeliptyczne. Mają dużą przepustowość, więc montuje się je głównie na dużych dachach.
Trapezowe, prostokątne lub w kształcie gzymsu. Zazwyczaj mają niewielką wysokość, więc nadają się raczej na małe dachy. Odkształcają się bez szkód, gdy zamarznie w nich woda. Są przystosowane do montowania na hakach wewnętrznych, niewidocznych dla osoby patrzącej z dołu budynku.
...i jego wielkość
Rynny powinny być dostosowane nie tylko do powierzchni dachu, ale również do ilości opadów w rejonie, w którym stoi dom. W doborze pomocne są dostępne u sprzedawców tabele maksymalnych powierzchni dachu, jakie może "obsługiwać" konkretny system orynnowania. Na 1 m2 rzutu poziomego odwadnianej połaci potrzebne jest zwykle 0,8-1 cm2 przekroju poprzecznego rynny. Jeżeli więc połać dachu ma rzut poziomy 100 m2, pole przekroju rynny powinno wynosić od 80 do 100 cm2. Rynna powinna mieć spadek od 0,5 do 2% w kierunku rury spustowej - wtedy sama się oczyszcza. Wymagany spadek otrzymuje się przez odpowiednie wygięcie haków rynnowych.
Ile rur spustowych
Rury spustowe rozmieszcza się w odstępach 12-20 m, przede wszystkim w narożach budynku i pod koszami dachowymi. Jeśli okap nie ma więcej niż 10 m, na końcu rynny wystarczy zamontować jedną rurę spustową. Jeśli jest dłuższy (do 24 m), potrzebne są albo dwie rury spustowe na końcach rynny, albo jedna pośrodku okapu. Przekrój rury spustowej powinien wynosić nie mniej niż 3/4 przekroju rynny, a średnica - co najmniej 10 cm (najczęściej jest to 15 cm). Przeciętnie jedna rura odprowadza wodę ze 150 m2 powierzchni dachu.
Montaż orynnowania
Rynny mocuje się w specjalnych uchwytach zwanych rynhakami, które są przytwierdzane do końców krokwi, do ściany lub do deski okapowej. Rury spustowe mocuje się hakami oraz obejmami. Poszczególne elementy systemu rynnowego łączy się na rozmaite sposoby - stosownie do materiału: niektóre się lutuje, inne klei, jeszcze inne - łączy na specjalne zaciski czy zatrzaski. Montaż orynnowania (zwłaszcza nowoczesnych systemów łączonych na zatrzaski) nie jest trudny i można wykonać go samodzielnie; producenci dołączają do zakupionych materiałów szczegółowe instrukcje. Montaż orynnowania przez firmę dekarską to wydatek równy około 10% ceny materiałów. Jeśli zamówienie jest spore, niektórzy producenci oferują bezpłatny montaż.
Zapisz się na NEWSLETTER. Co tydzień najnowsze wiadomości o budowie, remoncie i wykańczaniu wnętrz w Twojej poczcie e-mail: Zobacz przykład
>
Skomentuj:
Rynny - jak je wybierać?