Żywe płoty
Rząd drzew lub krzewów posadzonych wzdłuż granicy działki to znacznie więcej niż ogrodzenie. To również dekoracyjny element ogrodu.
Ogrodzenie służy wyznaczeniu granic posesji, utrudnieniu dostępu do niej i zapewnieniu domostwu izolacji. Może to być pełna ściana z kamienia, cegieł czy elementów drewnianych, ażurowa przegroda z siatki metalowej, prętów czy desek albo żywopłot. Rząd drzew lub krzewów ma tę podstawową przewagę nad pozostałymi rodzajami ogrodzeń, że jest równocześnie składową częścią zielonej kompozycji ogrodu. Warto też zdawać sobie sprawę z tego, że nie tylko przycinane rośliny nadają się na żywy płot. Jest wiele gatunków, które wystarczy gęściej posadzić, aby zapewnić doskonałą przesłonę.
Prawie wyłącznie zalety
Żywopłot spełnia wszystkie funkcje dobrego ogrodzenia i oprócz tego ma jeszcze inne zalety.
- Drzewa i krzewy nawet w stanie bezlistnym zatrzymują kurz i pył.
- Gęsty żywopłot stanowi przeszkodę dla podmuchów wiatru. Latem ogranicza również napływ gorącego powietrza unoszącego się z nagrzanej słońcem jezdni.
- Zielony parawan zmniejsza natężenie hałasu poprzez rozpraszanie oraz pochłanianie fali akustycznej.
- Żywopłot jest ozdobą ogrodu, a widok zieleni działa kojąco na psychikę człowieka.
- Zwarta ściana z kolczastych gatunków roślin jest często znacznie trudniejszą przeszkodą dla intruza niż ogrodzenie z metalu, cegieł czy desek.
Żywopłot ma tylko dwa minusy.
- Zanim posadzone w rzędzie drzewa i krzewy utworzą ogrodzenie, trzeba niestety poczekać, aż rośliny osiągną większe rozmiary. Aby skrócić czas oczekiwania, można posadzić żywopłot na usypanym wzdłuż granic działki wale ziemnym.
- Rośliny składające się na żywopłot wymagają systematycznie przeprowadzanych zabiegów pielęgnacyjnych: podlewania, nawożenia oraz cięcia (zwłaszcza w żywopłotach formowanych).
Rodzaje żywopłotu
Drzewa i krzewy nadające się na żywopłoty muszą odznaczać się odpowiednimi cechami. Są to: zwarty i niezbyt bujny wzrost, liczne odgałęzienia oraz zdolność do łatwego wytwarzania nowych pędów (dla żywopłotów ciętych).
Żywopłot naturalny czy formowany. Wiele drzew i krzewów nie trzeba specjalnie ciąć, aby uzyskać ładną przesłonę, skutecznie odgradzającą posesję. Wystarczy posadzić rośliny gęściej i dobrać gatunki, których naturalna wysokość odpowiada oczekiwanej wysokości żywopłotu. Na niecięty żywopłot niski (do 1 m wysokości) nadają się tawuła Bumalda, berberys Thunberga; na średni (1-2 m) - jaśminowiec wonny, żylistek szorstki, pęchęrznica kalinolistna; na wysoki (powyżej 2 m) - świerk kłujący, świerk biały, dąb szypułkowy odm. Fastigiata.
Trzeba wziąć pod uwagę to, że na wzrost roślin bardzo duży wpływ mają warunki glebowe i wodne. Dlatego, aby uzyskać oczekiwaną wysokość żywopłotu, zarówno naturalnego jak i formowanego, należy zapewnić roślinom jak najlepsze warunki.
Ważne jest również, by tworzyć zieloną przesłonę z gatunków, które się najlepiej do tego nadają. To znaczy, że nie powinno się na przykład specjalnie nisko ścinać drzew, skoro można żywopłot uformować z krzewów, które cechują się oczekiwaną przez nas wysokością.
Na żywopłoty formowane niskie poleca się bukszpan; na średniej wysokości - głóg, irgę, ligustr i berberys; a na wysokie - grab, śliwę, tuję.
Żywopłoty zimozielone czy z opadającymi liśćmi. Za zimozielonymi roślinami przemawia to, że utworzony z nich żywopłot jest ozdobą ogrodu i dobrą izolacją przez cały rok. Wybór gatunków nie jest jednak duży. Z roślin zimozielonych liściastych wykorzystywane są w zasadzie tylko bukszpan i ognik ciernisty, ponieważ inne gatunki tej grupy wymarzają w naszych warunkach klimatycznych. Natomiast doskonale znoszą zimę rośliny iglaste: jałowce, tuje, cis, choina kanadyjska, świerk. Należy tylko pamiętać, że rośliny zimozielone i iglaste są mniej odporne na zanieczyszczenie powietrza niż te, które zrzucają na zimę liście. Jeśli jednak chcemy je mieć, to wybierzmy gatunek, który charakteryzuje się większą odpornością: tuję (żywotnik), sosnę czarną lub modrzew europejski (wyjątkowy iglak, który zrzuca igły na zimę).
Krzewy i drzewa zrzucające jesienią liście rosną szybciej niż zimozielone, a więc szybciej uzyskamy z nich żywopłot. Poza tym w ciągu roku zmienia się ich wygląd, co też należy uznać za zaletę. Przede wszystkim zaś ze względu na duży wybór łatwo znaleźć gatunek, który będzie odpowiadał naszym oczekiwaniom oraz lokalnym warunkom środowiskowym.
Żywopłot kwitnący czy obronny. Żywopłot nie musi być wcale zielonym monolitem. Można go bowiem utworzyć z efektownie kwitnących i owocujących roślin, na przykład z jaśminowców, forsycji, tawuł, pigwowców, śnieguliczek, pięciorników lub ogników szkarłatnych. Tego rodzaju żywopłoty znakomicie wyglądają, gdy zastosujemy obok siebie kilka gatunków roślin kwitnących jeden po drugim lub z liśćmi przebarwiającymi się jesienią bądź dekoracyjnymi owocami.
Prawie wyłącznie zalety
Żywopłot spełnia wszystkie funkcje dobrego ogrodzenia i oprócz tego ma jeszcze inne zalety.
- Drzewa i krzewy nawet w stanie bezlistnym zatrzymują kurz i pył.
- Gęsty żywopłot stanowi przeszkodę dla podmuchów wiatru. Latem ogranicza również napływ gorącego powietrza unoszącego się z nagrzanej słońcem jezdni.
- Zielony parawan zmniejsza natężenie hałasu poprzez rozpraszanie oraz pochłanianie fali akustycznej.
- Żywopłot jest ozdobą ogrodu, a widok zieleni działa kojąco na psychikę człowieka.
- Zwarta ściana z kolczastych gatunków roślin jest często znacznie trudniejszą przeszkodą dla intruza niż ogrodzenie z metalu, cegieł czy desek.
Żywopłot ma tylko dwa minusy.
- Zanim posadzone w rzędzie drzewa i krzewy utworzą ogrodzenie, trzeba niestety poczekać, aż rośliny osiągną większe rozmiary. Aby skrócić czas oczekiwania, można posadzić żywopłot na usypanym wzdłuż granic działki wale ziemnym.
- Rośliny składające się na żywopłot wymagają systematycznie przeprowadzanych zabiegów pielęgnacyjnych: podlewania, nawożenia oraz cięcia (zwłaszcza w żywopłotach formowanych).
Rodzaje żywopłotu
Drzewa i krzewy nadające się na żywopłoty muszą odznaczać się odpowiednimi cechami. Są to: zwarty i niezbyt bujny wzrost, liczne odgałęzienia oraz zdolność do łatwego wytwarzania nowych pędów (dla żywopłotów ciętych).
Żywopłot naturalny czy formowany. Wiele drzew i krzewów nie trzeba specjalnie ciąć, aby uzyskać ładną przesłonę, skutecznie odgradzającą posesję. Wystarczy posadzić rośliny gęściej i dobrać gatunki, których naturalna wysokość odpowiada oczekiwanej wysokości żywopłotu. Na niecięty żywopłot niski (do 1 m wysokości) nadają się tawuła Bumalda, berberys Thunberga; na średni (1-2 m) - jaśminowiec wonny, żylistek szorstki, pęchęrznica kalinolistna; na wysoki (powyżej 2 m) - świerk kłujący, świerk biały, dąb szypułkowy odm. Fastigiata.
Trzeba wziąć pod uwagę to, że na wzrost roślin bardzo duży wpływ mają warunki glebowe i wodne. Dlatego, aby uzyskać oczekiwaną wysokość żywopłotu, zarówno naturalnego jak i formowanego, należy zapewnić roślinom jak najlepsze warunki.
Ważne jest również, by tworzyć zieloną przesłonę z gatunków, które się najlepiej do tego nadają. To znaczy, że nie powinno się na przykład specjalnie nisko ścinać drzew, skoro można żywopłot uformować z krzewów, które cechują się oczekiwaną przez nas wysokością.
Na żywopłoty formowane niskie poleca się bukszpan; na średniej wysokości - głóg, irgę, ligustr i berberys; a na wysokie - grab, śliwę, tuję.
Żywopłoty zimozielone czy z opadającymi liśćmi. Za zimozielonymi roślinami przemawia to, że utworzony z nich żywopłot jest ozdobą ogrodu i dobrą izolacją przez cały rok. Wybór gatunków nie jest jednak duży. Z roślin zimozielonych liściastych wykorzystywane są w zasadzie tylko bukszpan i ognik ciernisty, ponieważ inne gatunki tej grupy wymarzają w naszych warunkach klimatycznych. Natomiast doskonale znoszą zimę rośliny iglaste: jałowce, tuje, cis, choina kanadyjska, świerk. Należy tylko pamiętać, że rośliny zimozielone i iglaste są mniej odporne na zanieczyszczenie powietrza niż te, które zrzucają na zimę liście. Jeśli jednak chcemy je mieć, to wybierzmy gatunek, który charakteryzuje się większą odpornością: tuję (żywotnik), sosnę czarną lub modrzew europejski (wyjątkowy iglak, który zrzuca igły na zimę).
Krzewy i drzewa zrzucające jesienią liście rosną szybciej niż zimozielone, a więc szybciej uzyskamy z nich żywopłot. Poza tym w ciągu roku zmienia się ich wygląd, co też należy uznać za zaletę. Przede wszystkim zaś ze względu na duży wybór łatwo znaleźć gatunek, który będzie odpowiadał naszym oczekiwaniom oraz lokalnym warunkom środowiskowym.
Żywopłot kwitnący czy obronny. Żywopłot nie musi być wcale zielonym monolitem. Można go bowiem utworzyć z efektownie kwitnących i owocujących roślin, na przykład z jaśminowców, forsycji, tawuł, pigwowców, śnieguliczek, pięciorników lub ogników szkarłatnych. Tego rodzaju żywopłoty znakomicie wyglądają, gdy zastosujemy obok siebie kilka gatunków roślin kwitnących jeden po drugim lub z liśćmi przebarwiającymi się jesienią bądź dekoracyjnymi owocami.
Tym, którym zależy na stworzeniu z żywopłotu przeszkody dla intruzów, w tym obcych psów lub zwierząt leśnych, należy polecić drzewa i krzewy liściaste z kolcami lub cierniami. Są to między innymi: rokitniki, dzikie róże, głogi, berberysy, śliwy tarniny, ogniki szkarłatne, glediczje. Takim żywopłotom należy zapewnić odpowiednio dużo miejsca, bo intensywne cięcie wiąże się z pozbawianiem roślin kolców, na których przecież nam zależy.
Zakładanie żywopłotu
Rozstaw. Liczba roślin sadzonych w żywopłocie zależy głównie od wybranego gatunku oraz od sposobu jego sadzenia - w jednym lub dwóch rzędach. Najczęściej rozmieszcza się rośliny w jednym rzędzie, ale niekiedy dla uzyskania gęstszej przesłony (szczególnie w żywopłotach obronnych) - w dwóch rzędach, metodą na mijanego. Częstym błędem jest jednak sadzenie zbyt gęsto. Rośliny nieprawidłowo się wtedy rozkrzewiają oraz bardzo konkurują ze sobą o wodę, sole mineralne i światło.
W żywopłotach nieformowanych oraz ciętych wysokich sadzi się rośliny zwykle w odległości od 0,5 do 1 m. W żywopłotach do wysokości 1 m rozstaw jest gęstszy - co 20-50 cm, natomiast w żywopłotach niskich - jedynie co 10 cm.
Sadzenie. Na przeznaczonym pod żywopłot pasie gruntu należy najpierw starannie odchwaścić ziemię. Następnie robimy wykop nieco głębszy niż wymaga tego wielkość systemu korzeniowego rośliny. Dobrze jest na spód dołka wsypać trochę kompostu lub żyznej ziemi. W wykopie umieszczamy korzenie rośliny, przysypujemy je i delikatnie udeptujemy podłoże. Ziemię wokół sadzonek warto przykryć 5-centymetrową warstwą kory ogrodniczej, aby zmniejszyć parowanie wody z gleby i ograniczyć rozwój chwastów.
Pielęgnacja
Nawożenie. Jest bardzo ważne, ponieważ rośliny w żywopłocie rozmieszczone są gęsto, szybko dochodzi więc do wyjałowienia gleby. Nawozów mineralnych nie należy stosować od razu po posadzeniu, lecz dopiero wtedy, gdy stwierdzimy, że roślina się przyjęła (czyli po pojawieniu się nowych przyrostów). Ale i wówczas wykorzystujemy tylko połowę zalecanej dawki nawozu. Dopiero od kolejnej wiosny stosujemy pełną dawkę, najlepiej nawozu wieloskładnikowego (np. Azofoski). Nawożenie trzeba powtarzać 2-3 razy, od maja do lipca, albo korzystać z nawozu o przedłużonym działaniu, dostarczanego tylko raz - wiosną.
Podlewanie. Trzeba je wykonywać zawsze po nawożeniu i w okresach bez deszczu. Wodę należy dostarczać bezpośrednio na grunt wokół rośliny - i lepiej rzadziej, ale w większych dawkach, niż częściej, ale mało.
Cięcie. Żywopłoty nieformowane też czasami wymagają cięcia. Nie po to jednak, by pozbawić rośliny ich naturalnego pokroju, lecz po to, by były odpowiednio gęste i by usunąć pędy nadmiernie wybujałe, suche i krzyżujące się. Taki zabieg należy przeprowadzać nie częściej niż raz w roku.
Żywopłot formowany trzeba przycinać regularnie, aby zagęścił się oraz nabrał oczekiwanego przez nas kształtu. Pierwsze cięcie drzew i krzewów zrzucających liście na zimę, które posadzono jesienią albo wiosną, wykonujemy po ustaniu mrozów, lecz przed rozpoczęciem wegetacji (koniec lutego, najdalej koniec marca). W następnych latach główny termin formowania wypada na przełom czerwca i lipca. Usuwamy wtedy przynajmniej połowę tegorocznego przyrostu. Dopiero po osiągnięciu wymaganej przez nas wysokości żywopłotu należy go ciąć regularnie dwa, a nawet i trzy razy w roku, pozostawiając każdorazowo kilka centymetrów ostatniego przyrostu. Formowanie na koniec sezonu wegetacyjnego trzeba przeprowadzić szczególnie starannie, by w stanie bezlistnym nie szpeciły go pędy wystające poza nadany roślinom kształt.
Żywopłotów z gatunków iglastych nie należy przycinać przez kilka pierwszych lat wzrostu (wyjątek stanowi tylko modrzew, który tniemy nisko już w pierwszym roku po posadzeniu). Potem, gdy rośliny zbliżają się do pożądanej wysokości, strzyżemy je raz lub najwyżej dwa razy do roku. Po raz pierwszy wiosną, przed pojawieniem się przyrostów, a drugi raz - latem, ale nie później niż do połowy sierpnia.
Zakładanie żywopłotu
Rozstaw. Liczba roślin sadzonych w żywopłocie zależy głównie od wybranego gatunku oraz od sposobu jego sadzenia - w jednym lub dwóch rzędach. Najczęściej rozmieszcza się rośliny w jednym rzędzie, ale niekiedy dla uzyskania gęstszej przesłony (szczególnie w żywopłotach obronnych) - w dwóch rzędach, metodą na mijanego. Częstym błędem jest jednak sadzenie zbyt gęsto. Rośliny nieprawidłowo się wtedy rozkrzewiają oraz bardzo konkurują ze sobą o wodę, sole mineralne i światło.
W żywopłotach nieformowanych oraz ciętych wysokich sadzi się rośliny zwykle w odległości od 0,5 do 1 m. W żywopłotach do wysokości 1 m rozstaw jest gęstszy - co 20-50 cm, natomiast w żywopłotach niskich - jedynie co 10 cm.
Sadzenie. Na przeznaczonym pod żywopłot pasie gruntu należy najpierw starannie odchwaścić ziemię. Następnie robimy wykop nieco głębszy niż wymaga tego wielkość systemu korzeniowego rośliny. Dobrze jest na spód dołka wsypać trochę kompostu lub żyznej ziemi. W wykopie umieszczamy korzenie rośliny, przysypujemy je i delikatnie udeptujemy podłoże. Ziemię wokół sadzonek warto przykryć 5-centymetrową warstwą kory ogrodniczej, aby zmniejszyć parowanie wody z gleby i ograniczyć rozwój chwastów.
Pielęgnacja
Nawożenie. Jest bardzo ważne, ponieważ rośliny w żywopłocie rozmieszczone są gęsto, szybko dochodzi więc do wyjałowienia gleby. Nawozów mineralnych nie należy stosować od razu po posadzeniu, lecz dopiero wtedy, gdy stwierdzimy, że roślina się przyjęła (czyli po pojawieniu się nowych przyrostów). Ale i wówczas wykorzystujemy tylko połowę zalecanej dawki nawozu. Dopiero od kolejnej wiosny stosujemy pełną dawkę, najlepiej nawozu wieloskładnikowego (np. Azofoski). Nawożenie trzeba powtarzać 2-3 razy, od maja do lipca, albo korzystać z nawozu o przedłużonym działaniu, dostarczanego tylko raz - wiosną.
Podlewanie. Trzeba je wykonywać zawsze po nawożeniu i w okresach bez deszczu. Wodę należy dostarczać bezpośrednio na grunt wokół rośliny - i lepiej rzadziej, ale w większych dawkach, niż częściej, ale mało.
Cięcie. Żywopłoty nieformowane też czasami wymagają cięcia. Nie po to jednak, by pozbawić rośliny ich naturalnego pokroju, lecz po to, by były odpowiednio gęste i by usunąć pędy nadmiernie wybujałe, suche i krzyżujące się. Taki zabieg należy przeprowadzać nie częściej niż raz w roku.
Żywopłot formowany trzeba przycinać regularnie, aby zagęścił się oraz nabrał oczekiwanego przez nas kształtu. Pierwsze cięcie drzew i krzewów zrzucających liście na zimę, które posadzono jesienią albo wiosną, wykonujemy po ustaniu mrozów, lecz przed rozpoczęciem wegetacji (koniec lutego, najdalej koniec marca). W następnych latach główny termin formowania wypada na przełom czerwca i lipca. Usuwamy wtedy przynajmniej połowę tegorocznego przyrostu. Dopiero po osiągnięciu wymaganej przez nas wysokości żywopłotu należy go ciąć regularnie dwa, a nawet i trzy razy w roku, pozostawiając każdorazowo kilka centymetrów ostatniego przyrostu. Formowanie na koniec sezonu wegetacyjnego trzeba przeprowadzić szczególnie starannie, by w stanie bezlistnym nie szpeciły go pędy wystające poza nadany roślinom kształt.
Żywopłotów z gatunków iglastych nie należy przycinać przez kilka pierwszych lat wzrostu (wyjątek stanowi tylko modrzew, który tniemy nisko już w pierwszym roku po posadzeniu). Potem, gdy rośliny zbliżają się do pożądanej wysokości, strzyżemy je raz lub najwyżej dwa razy do roku. Po raz pierwszy wiosną, przed pojawieniem się przyrostów, a drugi raz - latem, ale nie później niż do połowy sierpnia.
Sprawdź gdzie jest najlepsze miejsce dla kolektora
Skomentuj:
Żywe płoty