Prace związane z usuwaniem śniegu z dachu mogą wykonywać osoby posiadające aktualne badania lekarskie, zezwalające do pracy na wysokości lub wyspecjalizowane w tym zakresie. - Fot. Tomasz Stańczak / Agencja G
Leżący na dachu śnieg, zwłaszcza świeży, wygląda malowniczo. Taka ozdobna warstwa białego puchu bywa jednak poważnym zagrożeniem dla konstrukcji nośnej dachu płaskiego. 1m3 mokrego śniegu może ważyć nawet 800 kg!
1 z 3Śnieg zalegający na dachu płaskim, pod wpływem zmian temperatury staje się coraz cięższy. - Fot.Agnieszka Sadowska / AG
2 z 3Śnieg suchy. - Fot. Shutterstock
3 z 3Mokry śnieg - Fot. Shutterstock
Dwudziestocentymetrowa warstwa świeżego śniegu, to obciążenie w granicach 50 kilogramów na metr kwadratowy powierzchni dachowej. Na dachach o dużym nachyleniu połaci śnieg zsuwa się pod własnym ciężarem. Zwykle w takich sytuacjach montuje się elementy, które go zatrzymują (płotki przeciwśniegowe) lub rozbiją (rozpruwacze) na mniejsze płaty.
Większym problemem jest śnieg na dachach płaskich. Jego gruba, zalegająca warstwa - wskutek wahań temperatury- staje się coraz cięższa, powoli zamieniając się w lód. Jeden metr sześcienny takiego mokrego śniegu może ważyć nawet osiemset kilogramów. To bardzo dużo. Dlatego nie warto czekać aż śnieg się nawarstwi i zacznie topnieć. Lepiej zadbać o własne - i innych - bezpieczeństwo, usuwając go z dachu po większych opadach. Do tego zobowiązuje nas też prawo. Za nieodśnieżenie dachu, właściciel nieruchomości w najlepszym razie może zostać ukarany grzywną, a w najgorszym - nawet pozbawieniem wolności na rok.
Dlaczego śnieg staje się ciężki
Ile waży metr sześcienny śniegu? Jeden metr sześcienny śniegu, który dopiero co spadł, waży około 200 kg, a mokrego lub oblodzonego - nawet 800 kg. Jak to się dzieje?
Najczęściej dość obficie pada podczas niewielkiego mrozu. Pierwsza, świeża warstwa białego puchu ma kilka lub kilkanaście centymetrów i jest jeszcze dość lekka. Kiedy następuje rozpogodzenie, mocno przygrzewające słońce roztapia wierzchnią warstwę śniegu, powodując, że topi się ona zmieniając strukturę na bardziej zwartą i gładką. W nocy - pod wpływem niskiej temperatury - wierzchnia warstwa śniegu zalegającego na dachu zamarza, tworząc ciężką lodową pokrywę.
Kolejna, lekka warstwa świeżego śniegu nie wiąże się z tą, która już zalega. Sukcesywnie roztapiany biały puch tworzy zbitą, zlodowaciałą masę. Na dachach płaskich nie może się ona zsunąć tak, jak z dachów stromych. Dlatego, jeśli nie zostanie w porę usunięta, będzie zalegać, powoli stapiając się z poprzednią.
Obciążenie śniegiem w projekcie
Choć znacznie bardziej niepokoi nas gruba warstwa śniegu na dachu, to o wiele większym problemem jest jego niewielka ilość o dużej gęstości oraz lód. Nie trzeba się tym jednak przejmować, ponieważ przy projektowaniu konstrukcji dachów płaskich domów jednorodzinnych przyjmuje się obciążenie odpowiednio większe, by pozostał pewien zapas bezpieczeństwa. Trzeba mieć jednak świadomość, że obciążenie śniegiem ma charakter losowy, a więc przyjęcie nawet bardzo dużej wartości nie zabezpiecza nas całkowicie przed anomaliami pogodowymi.
Konstruktorzy są zobowiązani do korzystania z obowiązujących norm, w tym obecnie stosowanych: PN-EN 1991-1-3: 2005 Eurokod 1: "Oddziaływania na konstrukcje" oraz uaktualnioną PN-80/B-02010/Az1: 2006 "Obciążenia w obliczeniach statycznych. Obciążenie śniegiem". W porównaniu z poprzednią, zostały w niej zawarte dość znacznie zmiany. Przede wszystkim zamieszczono nową mapę podziału kraju na pięć stref klimatycznych, z przypisanymi do nich wartościami charakterystycznego obciążenia śniegiem Qk.
W wyniku tej zmiany, wartości Qk są na przeważającym obszarze kraju większe o około 30% niż były wcześniej. Dla niektórych regionów, takich jak na przykład tereny Pojezierza Kaszubskiego, Powiśla, znaczne obszary Warmii i Mazur, okolice Lublina, wartości te wzrosły o ponad 70%. Jedynie dla Dolnego Śląska i części Wielkopolski nie zostały podniesione.
W zależności od strefy obciążenia śniegiem, wynoszą one:
w I - 0,007.H-1,4 ; Qkx0,7 kN/m2;
w II - 0,9 kN/m2;
w III - 0,006.H-0,6; Qkx1,2 kN/m2;
w IV - 1,6 kN/m2
w V - 0,93exp (0,00134.H); Qkx2,0 kN/m2.
W nowej normie zwrócono także uwagę na to, że ciężar śniegu rośnie wraz z czasem zalegania, zależnie od miejsca, klimatu i wysokości nad poziomem morza. Podano także średni ciężar objętościowy śniegu świeżego - 1,0 kN/m3, osiadłego (kilka godzin lub dni po opadach) - 2,0 kN/m3, starego (kilka tygodni lub miesięcy po opadach) - 2,5-3,5 kN/m3 oraz mokrego - 4,0 kN/m3. <br
Mapa podziału Polski na strefy obciążenia śniegiem. - Rys. Krzysztof Mizgalski. Źródło: PN-80/B-02010/AZ1: 2006
Ile śniegu nad głową
Opady śniegu, z jakimi mieliśmy do czynienia na początku tego roku, były bardzo obfite. Wraz z rosnącą grubością zalegającej warstwy białego puchu na płaskim dachu, wzrasta zagrożenie. Zwykle nie zdajemy sobie sprawy z tego, ile śniegu może znajdować się nad naszymi głowami, gdy siedzimy przy kominku. Załóżmy, że nasz dom jest przykryty dachem płaskim o kącie nachylenia 0° i wymiarach 10 m × 10 m.
Przykład - dom we Wrocławiu. To I strefa obciążenia śniegiem. Wartość obciążenia charakterystycznego trzeba policzyć, uwzględniając usytuowanie domu 116 metrów nad poziomem morza.
Obciążenie charakterystyczne: 0,7 kN/m2,
Obciążenie obliczeniowe: 0,84 kN/m2,
Wartość średnia ciężaru obliczeniowego śniegu: 2,45 kN/m3,
Wartość średnia ciężaru obliczeniowego lodu: 9 kN/m3,
8400 kg - ciężar śniegu na powierzchni całego dachu płaskiego,
34 cm - Dopuszczalna graniczna grubość warstwy świeżego śniegu,
9 cm - Dopuszczalna graniczna grubość warstwy lodu.
Przykład - dom w Zakopanem. To V strefa. Obejmuje tereny górskie. Obciążenia charakterystyczne trzeba policzyć, uwzględniając usytuowanie domu 838 metrów nad poziomem morza.
Obciążenie charakterystyczne: 2,53 kN/m2,
Obciążenie obliczeniowe: 3,036 kN/m2,
Wartość średnia ciężaru obliczeniowego śniegu: 2,45 kN/m3,
Wartość średnia ciężaru obliczeniowego lodu: 9 kN/m3,
30.360 kg - ciężar śniegu na powierzchni całego dachu płaskiego,
124 cm - dopuszczalna graniczna grubość warstwy świeżego śniegu,
34 cm - dopuszczalna graniczna grubość warstwy lodu.
Odśnieżanie w praktyce
Choć według prawa za zagrożenie spowodowane zaleganiem śniegu na dachu odpowiada właściciel nieruchomości, to nie powinniśmy odśnieżać dachu samodzielnie. Jeśli już jesteśmy do tego zmuszeni, to powinniśmy bardzo przy tym uważać. Nie zatrudniajmy do tego osoby bez uprawnień, bo jeśli ulegnie ona wypadkowi, będziemy mieli kłopoty.
Odśnieżanie dachów płaskich nie jest też takie proste, jak może się wydawać. Śnieg - najlepiej lekki - trzeba zgarniać ostrożnie, by łopatą nie uszkodzić pokrycia (np. z papy). Nie powinno się go bezmyślnie zrzucać na dowolną stronę dachu. Takie działanie zniszczy krzewy, ale będzie też zagrożeniem dla znajdujących się przy domu osób. Lepiej więc powierzyć to firmie świadczącej takie usługi. Taka ekipa powinna przedstawić oświadczenie, że wszyscy jej pracownicy skierowani do odśnieżania dachu zostali przeszkoleni w zakresie znajomości zasad BHP, dysponują niezbędnym sprzętem i doświadczeniem, a co najważniejsze - pozytywnie przeszli badania wysokościowe.
Koszt odśnieżania i materiałów do zabezpieczenia dachu
Elementy
Kwota [zł]
Odśnieżanie dachu płaskiego:
3-8 zł/m2
Folia budowlana:
ok. 0,72 zł/m2
Deski drewniane długości 6 m, szerokości 10-20 cm i grubości 1,9-2,5 cm:
Skomentuj:
Dach płaski - ile śniegu może wytrzymać?