Szambo - montaż, koszty i opinie inwestorów

Szambo - Co przemyśleć przed decyzją o budowie szamba?

Fot. powyżej: Najczęściej stosuje się gotowe zbiorniki szczelne, wykonywane z tworzywa sztucznego...

Warto wiedzieć, że dobierając wielkość szamba, należy brać pod uwagę nie jego pojemność całkowitą, ale pojemność użytkową (liczoną od dna do dolnej krawędzi rury odprowadzającej ścieki). To jak duży zbiornik należy wybrać, zależy od liczby mieszkańców i zużycia wody. Przyjmuje się, że dla 4-osobowej rodziny powinien on mieć 9-12 m3. Bywa, że przy nieprawidłowej dobranej wielkości szamba inwestorzy, kierując się źle pojętą oszczędnością, rozszczelniają go, dziurawiąc na przykład dno. W ten sposób dochodzi do skażenia wód gruntowych, a z czasem nieczystości przenikają do trawy, drzew, owoców itp.

Dowiedź się więcej o szambach ekologicznych>>>

Jak zrobić szambo na działce ROD?

Fot. poniżej: ...lub produkowane z żelbetu (ważna jest jakość materiału i wykonania)

Przy wyborze szczelnego zbiornika powinniśmy brać pod uwagę nasz sposób korzystania z wody. Zasada jest prosta - im więcej jej zużywamy, tym częściej szambo będzie się zapełniać.

Warunki prawne
Wybierając na działce miejsce dla zbiornika na nieczystości, musimy pamiętać, że przepisy określają minimalne odległości, jakie powinniśmy zachować od studni, okien, granicy sąsiedniej działki oraz od drogi (patrz grafika na dole strony).
Samo zaś wykonanie szamba o pojemności do 10 m3 nie wymaga uzyskania pozwolenia na budowę. Wystarczy zamiar zainstalowania zbiornika zgłosić we właściwym miejscowo urzędzie gminy. Do robót możemy przystapić po 30 dniach od złożenia zgłoszenia, jeśli w tym czasie samorząd nie wniesie sprzeciwu.

Warunki techniczne
Zaleca się, aby nie umieszczać szamba w pobliżu wysokich drzew, których rozrastające się korzenie mogłyby uszkodzić zbiornik. Jeżeli będzie on umieszczony pod podjazdem, właz zamyka się pokrywą żeliwną. Właz w nawierzchni trawiastej czy ścieżce pieszej może być wykonany z tworzywa.
Warto też brać pod uwagę to, że do zbiornika musi podjechać wóz asenizacyjny. Nie jest to kłopotliwe, jeśli szambo zostanie umieszczone w pobliżu bramy wjazdowej lub ogrodzenia albo gdy będzie miało stałe przyłącze z wylotem w ogrodzeniu (co umożliwia opróżnianie go przez szambiarkę stojącą na ulicy).

Szambo - rodzaje zbiorników

• Niegdyś szamba budowało się z betonowych kręgów wkopywanych w ziemię. Taki zbiornik był tani, ale nieszczelny.
• Obecnie stosuje się gotowe zbiorniki żelbetowe lub z tworzyw sztucznych. Warto kupować takie, do których dołączona jest aprobata techniczna Instytutu Techniki Budowlanej albo inny dokument potwierdzający szczelność i jakość produktu.
• Żelbetowe. Jeśli są wykonane z odpowiedniej klasy betonu (B-20, z dodatkiem uszczelniaczy), dobrze zagęszczonego oraz odpowiednio zaizolowane od zewnątrz, powinny bezproblemowo służyć przez długi czas - producenci dają na nie nawet 10-letnią gwarancję.
• Z tworzyw sztucznych. Wytwarza się je z laminatu poliestrowo-szklanego lub polietylenu. Mają kształt leżącego walca o średnicy 1-1,5 m i różnej długości. Jeżeli planujemy montaż takiego zbiornika pod podjazdem, należy umieścić nad nim specjalną płytę chroniącą przed zgnieceniem.

Gdzie szambo? - odległości, lokalizacja

Uwaga! Budując szambo, trzeba zachować minimalne odległości od granicy działki, domu i ujęcia wody. Powinno ono znajdować się w odległości:

• 2 m od drogi i granicy sąsiedniej działki;
• 5 m od okien i drzwi domu;
• 15 m od studni.

Wybierając lokalizację szamba, warto też zwrócić uwagę na to, aby można było łatwo do niego podjechać wozem asenizacyjnym.

Szambo - budowa

Fot. powyżej: Wykop powinien być odpowiednio większy niż zbiornik. Dno należy wyrównać (najlepiej koparką), można też zrobić podsypkę z piasku lub żwiru

Wykonanie wykopu i osadzenie w nim szczelnego zbiornika szamba nie jest specjalnie trudne. Wielu fachowców potrafi sobie świetnie poradzić z takim zadaniem. Co więcej, jest wiele firm, które oferują zarówno sprzedaż zbiornika, jak i jego późniejszy montaż. Jednak najczęściej i tak będziemy musieli zatrudnić dwie ekipy i skoordynować ich pracę. Pierwsza zajmie się wykonaniem prac ziemnych, druga - montażem szamba.

Przed przystąpieniem do prac ziemnych warto skonsultować je z wybraną firmą, która będzie montować nam zbiornik. Wykonawcy mają różne wymagania wobec wykopu, a także przygotowania miejsca wokół niego.

Wybór technologii
Zbiorniki betonowe są bardzo ciężkie, co z jednej strony może być ich zaletą - np. gdy mamy działkę na ciężkim, gliniastym, podmokłym gruncie. Duża waga sprawia, że zbiornik nie zostanie wypchnięty do góry po jego opróżnieniu. Z drugiej jednak strony, transport i montaż gotowego zbiornika betonowego wymaga użycia dźwigu, co może dodatkowo zwiększyć koszty inwestycji. Szambo z tworzywa sztucznego jest znacznie lżejsze, co bardzo ułatwia jego przewóz i montaż. Dlatego tego typu zbiorniki wymagają zakotwiczeniu w gruncie. Niekiedy zaleca się też, by zbiornik z tworzywa sztucznego nie był do końca opróżniany. Dzięki temu jego waga będzie nieco wyższa, co zapobiegnie wypychaniu go ku górze.

Sposób montażu
Zbiorniki - zarówno betonowe, jak i z tworzywa - osadza się w wykopanym uprzednio koparką wykopie z wypoziomowanym i wzmocnionym dnem. Wykop powinien mieć co najmniej 40-50 cm naddatku w stosunku do wymiarów zbiornika, dzięki czemu ekipa montażowa będzie miała łatwy dostęp z każdej strony i łatwiej będzie nadać odpowiedni spadek rurze odprowadzającej ścieki.
Część gotowych zbiorników dostarczana jest razem z płytą przykrywającą (wówczas do obsadzenia zbiornika potrzebny jest dźwig) lub płytę tę mocuje się na miejscu (wtedy wystarczy samochód typu HDS). Po podłączeniu rury odpływowej montuje się kominki inspekcyjne i zasypuje wykop.

Szambo - głębokość

Fot. powyżej: Głębokość wykopu zwykle dostosowuje się zarówno do wysokości zbiornika, jak i miejsca osadzenia rury odpływowej

Fot. powyżej: Bardzo ważne jest zachowanie odpowiedniego spadku rury odpływowej - 2-3%, czyli 2-3 cm/m (ścieki najczęściej odprowadzane są grawitacyjnie)

Szambo - instalacja

Fot. powyżej: Zbiorniki betonowe są bardziej wytrzymałe i tańsze od plastikowych, ale dużo cięższe - mogą ważyć kilka ton

Szambo betonowe

Przy podejmowaniu decyzji o rodzaju odprowadzenia ścieków na korzyść bezodpływowego zbiornika przemawiają zarówno niższe koszty zakupu, jak i zamocowania. Trzeba jednak pamiętać, że zbiorniki betonowe nie są w 100 procentach szczelne (i przez to nieekologiczne), a z kolei szczelniejsze plastikowe są znacznie droższe.

Inwestorzy dają się skusić na niższe koszty instalacji szamba. Podczas budowy każda oszczędność jest mile widziana. Tyle tylko, że już podczas eksploatacji przy licznej rodzinie oznacza to wysokie rachunki za wywóz ścieków.

Szambo czy kanalizacja - koszty 

Jeśli dom wybudowany jest tam, gdzie nie ma kanalizacji, jednym ze sposobów zagospodarowania ścieków staje się budowa szamba, czyli szczelnego zbiornika na ścieki. Jego wykonanie i podłączenie to inwestycyjnie tańsze rozwiązanie niż budowa przydomowej oczyszczalni, a koszty inwestycji są podobne do wykonania przyłącza kanalizacyjnego, jednak eksploatacyjnie - znacznie większe. Mimo że w takiej sytuacji oszczędniej użytkujemy wodę, to i tak często trzeba opróżniać zbiornik. Poza tym ścieki wywożone z szamba są bardziej zanieczyszczone, dlatego ich oczyszczenie jest droższe niż tych z kanalizacji.

Większą część kosztów budowy i podłączenia się do szamba stanowi kupno szczelnego zbiornika na ścieki. Może być on wykonany z żelbetu lub tworzyw sztucznych. Pojemność zbiornika powinna być dobrana do liczby mieszkańców i ilości produkowanych ścieków. Przyjmuje się, że jedna osoba produkuje ich ok. 150 l na dobę. Jednak szambo może okazać się rozwiązaniem bardziej komfortowym, jeśli w bliskiej przyszłości będzie można podłączyć się do kanalizacji miejskiej. Czasami jest to również jedyne rozwiązanie, szczególnie wtedy, gdy:

• ścieków jest za mało, żeby budowa własnej oczyszczalni się opłacała;
• powierzchnia działki jest za mała, aby zmieścić na niej oczyszczalnię z drenażem rozsączającym lub w pobliżu nie ma odbiornika oczyszczonych ścieków;
• poziom wód gruntowych jest za wysoki, aby można było oczyszczone w oczyszczalni ścieki rozsączyć do gruntu, a inne rozwiązania są zbyt drogie w inwestycji.

Ile kosztuje szambo?

Jak już wspominaliśmy, montaż szczelnego zbiornika ściekowego przebiega przynajmniej dwuetapowo i - zazwyczaj - prowadzą go dwie firmy. Jedna przygotuje miejsce, druga przywiezie, obsadzi i podłączy szambo do rury kanalizacyjnej. Chyba że samodzielnie kupimy zbiornik i będziemy na własną rękę szukać montera. Wówczas liczba etapów zwiększy się do trzech.
Za zbiornik o pojemności 10 m3 zapłacimy (netto):

• żelbetowy jednokomorowy - od 2200 zł;
• żelbetowy dwukomorowy - od 2400 zł;
• z laminatu o średnicy 160 cm - od 6000 zł.

Warto przy tym wiedzieć że wielu producentów szamb - zarówno tych betonowych, jak i wykonanych z tworzyw sztucznych - oferuje dodatkowo możliwość dowozu (czasami np. do odległości 200 km gratis) i montażu swoich produktów.
Koszt montażu gotowego zbiornika będzie uzależniony między innymi od specyfiki gruntu (zależy od tego czas pracy koparki), rodzaju szamba oraz wielkości wykopu. Jednak zwykle nie przekracza 2000 zł.

Szambo - Koszty eksploatacji

Ścieki przetrzymywane dłużej niż 20 dni zaczynają fermentować i śmierdzą. Przyjmując szacunkowo, że każda osoba zużywa dziennie 150-200 l wody oraz że ilość ścieków jest równa tej ilości - dla 4-osobowej rodziny szambo powinno mieć poj. 9000-12 000 l (9-12 m3). Oznacza to, że szambo zacznie się przepełniać mniej więcej co dwa tygodnie. I z taką częstotliwością powinniśmy zamawiać wóz asenizacyjny. Koszt wywozu nieczystości różni się w zależności od regionu i wynosi 150-220 zł za 10 m3.
Warto mieć szambo o pojemności zbliżonej do pojemności szambiarki, wówczas nie będziemy przepłacać za wywóz ścieków.

Fot. powyżej: Przed zasypaniem zbiorniki plastikowe wypełnia się zazwyczaj wodą, by je obciążyć i nie dopuścić do wypchnięcia przez grunt

Fot. powyżej: Pływak w pokrywie włazu lub czujnik elektroniczny z sygnalizatorem np. w garażu mogą nas informować o konieczności wywozu szamba

Szambo - opinie inwestorów

Doświadczenia użytkownika 1
Mieszkam w domu od niedawna. Nie budowaliśmy go, kupiliśmy go na rynku wtórnym. Nasz dom nie jest podłączony do sieci kanalizacyjnej i z tego co wiem, w planach nie ma jej poprowadzenia. Mamy szambo o pojemności 8 m3, ale myślimy o własnej oczyszczalni. Choć nasza rodzina liczy 3 osoby i taka pojemność wydaje się wystarczająca, to jednak jak tylko będę mieć środki, zdecyduję się na montaż przydomowej oczyszczalni ścieków. Szambo jest niestety uciążliwym rozwiązaniem. Kiedy mieszkałem w mieście takimi sprawami w ogóle nie zawracałem sobie głowy - wszystkim zajmował się zarząd gospodarki mieszkaniowej. Musimy wciąż pamiętać o tym, aby w odpowiednim czasie zadzwonić do firmy ascenizacyjnej , w przeciwnym razie wiadomo co się może stać. Szambo wybieramy raz na 4-6 tygodni. Za każdy wywóz nieczystości musimy płacić. Nie jest to mała kwota w budżecie domowym, wynosi ona 160-180 zł, w zależności od napełnienia zbiornika. Łatwo zatem obliczyć, że w okresie rocznym jego eksploatacja pochłania około 2 tys. zł. Chcąc wybudować oczyszczalnię na pewno na początkowe inwestycje i robociznę wydamy więcej, ale później koszt jej obsługi jest znacznie mniejszy.
Do tego raz w tygodniu muszę wsypać saszetkę lub opakowanie specjalnych bakterii. Preparaty te nie są drogie, ale też trzeba je mieć. Nie bez znaczenia są także dla względy ekologiczne. Wprawdzie mamy szczelne i poprawnie wykonane szambo, to jednak oczyszczalnia wypada na tym tle dużo korzystniej. Jest jeszcze jedna kwestia, która
przemawia za oczyszczalnią - otóż zdarzyło się już kilkakrotnie, że z szamba ulatniał się nieprzyjemny zapach, było to dokuczliwe zwłaszcza w ciepłe, letnie dni. Wojciech Ł., Sierakowice

Doświadczenia użytkownika 2
Przez długie lata mieliśmy szambo. Mieszkaliśmy w domu z mężem i jednym dzieckiem, które z czasem z typowego chłopaka-drapichrusta, zdecydowanie stroniącego od wody wyrosło na młodego kawalera z lubością pluskającego się pod prysznicem. Nie licząc się zupełnie z zapełniającym się zbiornikiem.
Za to konieczność opróżniania szamba, a zwłaszcza koszty tej, coraz częściej powtarzanej operacji, spędzały mi sen z powiek. Do tego stopnia, że zaczęłam terroryzować moich panów, którzy z pełnym lekceważeniem podchodzili do konieczności oszczędzania wody, by nie przepełnić zbiornika.
Rodzinna wojna podjazdowa o ścieki trwała do zeszłego roku, kiedy gmina doprowadziła wreszcie kanalizację na naszą ulicę. Dzięki temu, że działo się to w ramach dofinansowanego przez Unię programu, my musieliśmy zapłacić tylko za projekt wykonania przyłącza kanalizacyjnego i podłączenie do niego domu. Zapłaciliśmy też za zasypanie starego zbiornika - teraz gdy nie pełni już swojej funkcji i nie trzeba miejsca, by mogła wjechać szambiarka, przestrzeń nad nim wykorzystałam na nowe kwiatki i skrzynki z warzywami.
Koszt całego przedsięwzięcia był więc niezbyt duży. Za to jaka ulga! Przestaliśmy żałować sobie długich kąpieli pod prysznicem i przestaliśmy się o to przepychać. Za ścieki płacę ryczałtowo ok. 120 zł na kwartał. To niewiele, bo korzystam z wody z własnego ujęcia. Gdyby nie to, wydatki na wodę i ścieki byłyby dużo wyższe. Szczególnie, że mam spory zagospodarowany ogród, który wymaga regularnego podlewania. Beata Z, Nadarzyn