Zaokrąglone ściany zewnętrzne

O tym, czy będzie możliwe wykonanie zaokrąglonych narożników i jak mały mogą mieć one promień, decyduje materiał, z którego wznosi się ściany. O sposobie wykonania takich naroży przesądza też technologia murowania ścian. Najlepiej, jeśli do projektu domu są dołączone rozrysowane detale zaokrąglonych naroży, bo dokładne rysunki nie zostawiają miejsca na prowizorkę.

Łuk w ścianie jednowarstwowej

Zaokrąglenia - zarówno o niewielkich, jak i dużych promieniach - najprościej ukształtować w ścianach budowanych z betonu komórkowego. Łatwo jest bowiem wyciąć z betonowych bloczków elementy o odpowiednim kształcie. Wyprofilowane bloczki łączy się zaprawą klejową na cienką spoinę. Wzniesioną w ten sposób ścianę wystarczy później tylko otynkować. By zatrzymać ciepło, warto powiększyć wewnętrzną powierzchnię ścian i pogrubić ścianę od zewnątrz, doklejając warstwę z elementów z betonu komórkowego.

W ścianach z ceramiki poryzowanej i keramzytobetonu nie da się wykonać zbyt małych zaokrągleń naroży - takie pustaki trudno jest bowiem przyciąć tak, by miały zaokrąglone kształty. Z pustaków z ceramiki poryzowanej i keramzytobetonu łatwiej jest uformować zaokrąglenie o dużym promieniu. Podczas murowania trzeba niejednakowo wypełniać zaprawą spoiny pionowe (od wewnątrz - mniej, od zewnątrz - więcej). Podczas murowania warstwy nośnej konstrukcji jednowarstwowej wypełnia się zaprawą ciepłochronną spoiny pionowe, ponieważ tradycyjne połączenie na wpust i wypust przestaje być w tej sytuacji szczelne.

Łuk w ścianie dwuwarstwowej

W ścianach dwuwarstwowych krzywiznę narożnika wykonuje się podobnie jak w jednowarstwowych: w naroża wmurowuje się docięte bloczki z betonu komórkowego albo cegły. Następnie ścianę się dociepla, w taki sposób by zachować jednakową grubość izolacji na całej powierzchni ściany. Jeśli promień zaokrąglenia ma być duży, warstwę nośną wystarczy ukształtować jako wielokąt o możliwie krótkich bokach. Dopiero tak przygotowaną ścianę ociepla się i wykańcza. Zaokrąglone ocieplenie powinno być przykryte dwiema warstwami siatki zbrojącej, zachodzącej na nie z obu ich stron.
Ocieplanie zaokrąglonych narożników wełną mineralną nie jest skomplikowane, ponieważ materiał sprężysty łatwo dopasowuje się do krzywizny nadanej warstwie nośnej. Na narożnik ściany przykleją się też płyty styropianowe, a następnie ścina i szlifuje ich krawędzie.

Łuk w ścianie trójwarstwowej

Zaokrąglenia wykonuje się zależnie od sposobu wykończenia warstwy elewacyjnej. Jeśli warstwa elewacyjna ma być przeznaczona do tynkowania, można ją wykonać ze zwykłej cegły - całych elementów lub połówek. Ostateczny kształt i tak powstaje wtedy dzięki warstwie tynku. Gotowe wykończenie elewacji można wykonać z kształtek klinkierowych jednostronnie zaokrąglonych lub specjalnych kształtek przeznaczonych do obudowy słupów.

Ważne jest, by przy wykonywaniu zaokrąglonych naroży do połączenia warstwy elewacyjnej z nośną użyto większej niż zwykle liczby kotew.

Okna w zaokrąglonej ścianie

Montaż. Sposób osadzenia okna w zaokrąglonej ścianie nie różni się niczym szczególnym od montażu w ścianie prostej, np. w jednowarstwowej trzeba zamocować je tak, by znajdowało się w środku ściany. Należy przy tym pamiętać, że każdy montaż okna musi być przede wszystkim szczelny. Zasadniczą jego funkcją jest bowiem zabezpieczenie warstwy ocieplenia wokół okna (wypełnienia pianką poliuretanową, wełną mineralną, korkiem) przed wnikaniem w nią pary wodnej oraz wody, a także zapewnienie szczelności tego połączenia na przenikanie powietrza na poziomie nie gorszym niż szczelność samego okna.

W półokgrągłych ścianach można montować okna w rozmaitych zestawieniach, bo wszystko zależy od potrzeb inwestorów i pomysłu architekta/FOT. ŁUKASZ ZANDECKI

Nadproże. Musi pasować do promienia krzywizny i szerokości otworu w zaokrąglonej ścianie. W zależności od tego dobiera się nadproże prefabrykowane lub wykonywane na budowie. Jeśli szerokość ściany i otworu na okno umożliwia montaż gotowych nadproży zbrojonych - można je zastosować. Prostą belkę układa się wtedy na ścianie, a zakrzywienie wyrabia się lub okleja z plastrów tynku. Trzeba pamiętać, że długość podparcia nadproża powinna wynosić 20-25 cm.
Nadproża gotowe są wygodne, gdyż ułatwiają i przyspieszają prace. Nie są ciężkie, więc nie wymagają użycia dźwigu, a w czasie montażu nie potrzebują podparcia. Dostępne są w różnych długościach (maksymalnie 230 cm, co pozwala na przykrycie otworu o szerokości 180 cm) i szerokościach dobranych tak, że jeśli ułoży się od jednego do trzech nadproży obok siebie, można uzyskać szerokość dowolnej ściany. Układane w ten sposób gotowe nadproża betonowe muszą być łączone na zaprawę klejową przeznaczoną do murowania.

Jeśli jednak zakrzywienie ściany jest zbyt duże i nie można dopasować nadproży prefabrykowanych, trzeba zrobić żelbetowe, wykonywane bezpośrednio na budowie. Ewentualnie, jeśli ściany są z betonu komórkowego, szalunek można zrobić na przykład jako tracony z kształtek U, przycinając je tak jak bloczki, z których zbudowana jest ściana.

Mostki cieplne w narożniku

Klasyczne, czyli prostokątne narożniki ścian zewnętrznych to miejsca (tzw. mostki cieplne), przez które szybciej ucieka ciepło z domu. Spowodowane jest to tym, że wewnętrzna powierzchnia ścian (przyjmująca ciepło z ogrzewanych pomieszczeń) jest znacznie mniejsza niż odpowiadająca im powierzchnia zewnętrzna (która oddaje ciepło do zimniejszego otoczenia). Wskutek tego w typowych narożach temperatura ścian od wewnątrz jest niższa niż fragmentów murów obok. Dodatkowo w zimnych, słabo osuszanych narożach może dojść do wykraplania się pary wodnej, a w konsekwencji do zawilgocenia i zagrzybienia. W ścianach z zaokrąglonymi narożami ucieczka ciepła jest mniejsza. Dzięki zaokrągleniu naroża zmniejsza się bowiem różnica między powierzchnią napływu ciepła (wewnętrzną) a powierzchnią jego odpływu (zewnętrzną).