Świetliki dachowe

Jak wygląda świetlik?

Zdjęcie powyżej: świetlik tunelowy przenosi  do wnętrza światło dzienne, wpadające do rury światłonośnej.

Świetlik tunelowy, zwany też rurowym, składa się z trzech głównych części. Pierwszą jest część zewnętrzna montowana na dachu, która wyglądem przypomina okno połaciowe, skupiająca światło słoneczne padające na połać dachu. Może mieć też kształt kopuły. Kopuła z akrylu odpornego na promienie UV zamocowana jest do górnej ramy, zespolonej z obróbką blacharską ze stali powlekanej, odpornej na korozję. Elementy te są zamknięte na stałe, ale dzięki łatwo zmywalnej powłoce szyba nie wymaga czyszczenia. Część środkowa to montowany między dachem a sufitem tunel światłonośny. Może on mieć długość nawet do 15 m, jednak im dłuższy, tym gorsze oświetlenie w pomieszczeniu (najlepszym rozwiązaniem jest montaż tunelu w linii prostej jak najkrótszą drogą z dachu do sufitu). Jeśli odległość od dachu do pomieszczenia jest większa niż standardowa długość tunelu, można dodatkowo dokupić element przedłużający.

Tunel elastyczny stosuje się wówczas, gdy na jego drodze znajdują się przeszkody, łatwo go bowiem wtedy wygiąć, by je ominąć. Jeśli droga z dachu jest prosta, najlepiej wybrać tunel sztywny, składający się z dwóch elementów kolankowych i dwóch rur. Dzięki takiej składanej konstrukcji łatwo nadać mu potrzebny kąt nachylenia.

Ostatnią częścią jest wewnętrzny, okrągły element zamontowany w suficie, wyglądem przypominający plafon.

Ile to kosztuje

Tunel elastyczny o średnicy 35 cm do dachów skośnych kosztuje około 1400 zł brutto, a do dachów płaskich - 1800 zł. Natomiast za tunel sztywny do dachów skośnych zapłacimy około 2000 zł, do płaskich - około 2500 zł. Koszt montażu, w zależności od regionu, wynosi od 300 do 450 zł za 1 produkt.

Świetliki tunelowe nie wymagają specjalnych zabiegów konserwacyjnych. Kołnierz zintegrowany z ramą w ogóle nie wymaga konserwacji, natomiast szyba czy akryl są pokryte powłoką łatwo zmywalną, dzięki czemu wystarczy silniejszy deszcz, aby były czyste.

Czy świetliki pasują do każdego dachu?

Zdjęcie powyżej: trwałe i szczelne połączenie z pokryciem dachowym zapewniają kołnierze do świetlików. Na dole: wnętrze profilu podstawy świetlika wypełnia materiał izolacyjny, co zapewnia dobre parametry termoizolacyjne

Świetliki tunelowe można montować zarówno na dachach płaskich, jak i stromych, a także na powierzchniach pionowych. Nie ma znaczenia, czy pomieszczenie znajduje się na poddaszu, czy na parterze - można je zastosować w pewnej odległości od doświetlanego pomieszczenia. Jest jeden warunek - musi to być ostatnia kondygnacja budynku. Odległość między sufitem a połacią dachu może dochodzić nawet do 15 m, ale najlepsze doświetlenie osiąga się, minimalizując długość tunelu światłonośnego. Im jest on dłuższy i większy jest kąt jego załamania, tym większa strata światła. Każdy dodatkowy metr może w zachmurzone dni zmniejszyć natężenie oświetlenia o 6-40%.  Sztywny tunel z gładką powierzchnią pokrytą wysokorefleksyjną powłoką odbija światło trzy razy lepiej niż tunel  z elastycznego harmonijkowego metalizowanego poliestru, w którym występują większe załamania światła. Ważny jest również kąt nachylenia dachu. Rekomendowany wynosi: 15-60 stopni dla pokryć profilowanych (ceramicznych i cementowych dachówek falistych, blachodachówki) i 35-60 stopni dla pokryć płaskich (blacha płaska, dachówka bitumiczna).

Fot.: Fakro

Ile światła może dostarczyć świetlik?

Zdjęcie powyżej: dzięki świetlikom tunelowym architekci mogą swobodniej projektować wnętrza, nie martwiąc się o dostęp do światła dziennego

Ilość światła przechodzącego przez świetlik tunelowy zależy od wielu parametrów, zarówno stałych (umiejscowienie świetlika, kąt nachylenia dachu, długość tunelu), jak i zmiennych (takich jak pora roku lub zachmurzenie). Na pogodę nie mamy oczywiście wpływu, ale żeby zapewnić  jak najwięcej światła trzeba wybrać optymalne miejsce dla świetlika. Istotną rolę odgrywa tu strona świata - najefektywniej byłoby umieścić świetlik na najbardziej nasłonecznionej południowej połaci dachu, w miejscu niezacienionym przez drzewa lub wyższe części budynku. Ważna jest też długość tunelu - krótki i zamontowany w linii prostej między krokwiami dostarczy więcej światła. Wpływ na ilość dostarczonego światła ma również materiał, z jakiego wykonano tunel światłonośny. Sztywna konstrukcja z wysokorefleksyjną powłoką odbija światło trzy razy lepiej niż tunel wykonany z elastycznego harmonijkowego metalizowanego poliestru (w którym występują większe załamania światła). Dlatego, jeśli tunel musi być długi, lepiej wybrać ten ze sztywnych elementów - może on oświetlić nawet 10 m2 powierzchni. Elastyczne tunele polecane są jedynie w sytuacjach, gdy odległość do dachu jest mniejsza niż dwa metry lub nie ma możliwości poprowadzenia prostego tunelu ze względu na występujące przeszkody. Na internetowych stronach producentów można znaleźć programy, które pomogą obliczyć, ile świetlików należy zamontować w pomieszczeniu. Do kalkulacji potrzebne są m.in. następujące dane: szerokość geograficzna, usytuowanie połaci względem stron świata, kąt nachylenia dachu, wymiary pomieszczenia, rodzaj pokrycia dachowego.

Jak zamontować świetlik?

Zdjęcie powyżej: od wewnątrz część dachowa świetlika mocowana jest do łat przez elastyczne blaszki montażowe i wkręty

Montaż świetlika nie jest skomplikowany, ale warto zlecić go fachowcom. W zależności od sprawności ekipy, sytuacji architektonicznej oraz materiału pokryciowego pełna instalacja zajmuje od 2 do 5 godzin. W nowych budynkach instalacja świetlika może odbyć się dwuetapowo. Na etapie montażu pokrycia można zainstalować element dachowy świetlika. Dekarze mają doświadczenie w montażu okien do poddaszy i wyłazów, a ten element świetlika montuje się analogicznie. Drugi etap, czyli przeprowadzenie tunelu i instalacja zestawu sufitowego, może odbyć się od razu lub później, na etapie ocieplania dachu oraz wykonywania sufitów podwieszanych. Świetlik można zamontować także w domu już całkowicie wykończonym. Trzeba wtedy zdemontować fragment pokrycia, ale przy tak niewielkiej powierzchni nie jest to trudne.

Jakie akcesoria będą przydatne?

Zdjęcia powyżej i u dołu: możliwość umieszczenia źródła światła w suficie w formie oprawy oświetleniowej, czy połączenie obu rozwiązań, daje dużą swobodę aranżacyjną

Warto dokupić zestaw oświetlenia elektrycznego, dzięki któremu świetlik będzie mógł oświetlać pomieszczenie nie tylko w dzień, ale i po zmroku. Gdy świetlik umieszczony jest w sypialni, można zakupić zaciemniający panel sufitowy. Jest on wykonany z bardzo lekkiego materiału i mocowany do pierścienia za pomocą magnesu. Innym wyposażeniem instalacji jest element wentylacyjny, który sprawdzi się w łazience ze słabą wentylacją. Świetlik w suficie można także ozdobić dekoracyjnym pierścieniem w różnych kolorach.

Fot.: Velux