Z dwóch jedno

Rośliny są ogromnie żywotne. Nieustannie rosną i szybko zabliźniają swoje rany. Zdarza się też, że ich pędy zrastają się nawet wtedy, gdy pochodzą z różnych egzemplarzy. Warunek jest jeden - obie rośliny muszą być ze sobą spokrewnione. Najłatwiej łączą się odmiany tego samego gatunku, ale np. w rodzinie różowatych udaje się zespolić także różne rodzaje, jak irga i jarzębina. Ogrodnicy wykorzystują to zjawisko do rozmnażania szlachetnych odmian róż i jabłoni, a także uzyskiwania form płaczących i o kulistej koronie. Na pniu (niekiedy kilkucentymetrowej wysokości) rośliny zwanej podkładką szczepi się pęd drugiej, czyli zraz, i z niego formuje koronę. W wyniku szczepienia można również stworzyć oryginalne drzewka, które mają 2-3 korony. Nie zawsze jest to proste. Niektóre zrazy szybko zamierają, inne nie chcą się zrosnąć. Dopiero po kilku latach można się przekonać, czy w wyniku szczepienia powstała zgrabna, równomiernie rozwijająca się roślina. Są jednak pasjonaci, którzy uzyskują wspaniałe wyniki.

Warto spróbować

Szczepienie można przeprowadzić kilkoma metodami. Osobom podejmującym pierwsze próby polecamy szczepienie na przystawkę boczną pod korę (opis w ramce). Dla nabrania wprawy proponujemy zacząć od szczepienia wierzby, bo ma wyjątkowo duże zdolności regeneracyjne. Na podkładkę nadaje się wierzba wiciowa (Salix viminalis). Na przedwiośniu jej proste jednoroczne pędy można uciąć z krzewów tworzących nadrzeczne zarośla i w chłodnym pomieszczeniu posadzić w wilgotnym piasku. Gdy wypuści korzenie, umieszczamy pęd w doniczce z ziemią ogrodniczą, której powierzchnię przysypujemy warstwą kory lub torfu (zapobiegnie to przesychaniu ziemi). W marcu przystępujemy do szczepienia, np. metr nad ziemią umieszczamy zraz odmiany 'Pendula' wierzby purpurowej (S. purpurea, a pół metra wyżej zraz wierzby całolistnej 'Hakuro Nishiki'. U obu odmian powinny to być ścięte ukośnie wierzchołki pędów długości około 5 cm i średnicy 3 mm.

Miłośnikom iglaków proponujemy utworzenie drzewka na podkładce z 3-4-letniego świerka pospolitego (Picea abies) uprawianego w pojemniku. Roślina jesienią powinna być zadołowana w ogrodzie. Na przełomie lutego i marca przenosimy ją do widnego i chłodnego pomieszczenia (ok. 5oC). Na zraz można wybrać odmianę kulistą, np. świerk kłujący (P. pungens) 'Glauca Globosa' - wystarczy jedna gałązka, podobna jak w przypadku wierzby. Ścinamy ją, gdy miną mrozy. Przed szczepieniem należy z niej usunąć dolne igły.

Jak je pielęgnować

U roślin liściastych miejsce szczepienia i cały zraz zaleca się posmarować specjalną maścią ogrodniczą lub ciepłym płynnym woskiem. Szczepiona roślina powinna stać w temperaturze 10-15oC, np. na werandzie lub w widnym pokoju (należy ją jednak chronić przed silnym słońcem). Wymaga sporo wilgoci w powietrzu i stale lekko wilgotnej ziemi. Jeśli w pomieszczeniu jest sucho, nad wierzchołkiem drzewka warto zrobić osłonę z dziurkowanej bezbarwnej folii i roślinę od czasu do czasu zamgławiać.

Gdy zraz się przyjmie i jego pączki zaczną silnie nabrzmiewać, rozcinamy krępujące go paski folii, a także przycinamy wierzchołek podkładki. Po 2 tygodniach wierzchołek trzeba ściąć całkowicie, by ze zrazu mogła powstać nowa korona. Jeśli natomiast szczepienie się nie udało, można je powtórzyć.

Późną wiosną sadzimy drzewko w ogrodzie. Aby zaszczepionego zrazu nie wyłamał wiatr, miejsce szczepienia przez dwa sezony powinno być zabezpieczone, np. można podeprzeć roślinę długim palikiem.

Można je kupić

W sklepach ogrodniczych można kupić m.in. wiązy o koronach różniących się barwą i kształtem liści, jarzębiny połączone z irgami, jałowce o 2-3 parasolowatych koronach.

Oto szkółki produkujące takie szczepione drzewka:

WOJ. MAZOWIECKIE:

Szkółka Drzew i Krzewów Ozdobnych, Joanna i Bronisław Szmit, Pęchcin 25a, 06-400 Ciechanów, tel. (0-23) 672-36-27.

WOJ. ŚLĄSKIE:

Szkółka Drzew i Krzewów Ozdobnych, Renata i Józef Puzoń, ul. Bladnicka 33, 43-450 Ustroń-Nierodzim, tel. (0-33) 854-72-05,

JUNIPREX - Zakład Produkcyjny Roślin Ozdobnych, ul. Łaziska 27, 43-175 Wyry, tel. (0-32) 224-19-12, tel. kom. 0-502 698-255.