Skąd się biorą roślinne nowości?

Tworzenie nowych odmian roślin ogrodowych nie jest aż tak drogie, ale jest również długie i często żmudne. Wyhodowanie cenionej na wielu rynkach polskiej odmiany berberysu o żółtych liściach zajęło szkółkarzowi 12 lat. 8 lat obserwował wyselekcjonowane przez siebie odmiany producent powojników, by wreszcie spośród kilkudziesięciu wybrać zaledwie 4, które zostały wprowadzone do sprzedaży.

Jak to się robi?

Nowe rośliny najczęściej powstają poprzez krzyżowanie (sposób generatywny), a także dzięki mutacjom (naturalnie występującym zmianom). Hodowcy i selekcjonerzy odmian zwracają uwagę na cechy rośliny, które wyróżniają ją od dotychczas występujących. Są to najczęściej wyjątkowa barwa czy kształt kwiatów, długość i obfitość kwitnienia, kolor liści, nietypowe owoce czy pokrój. Cechy te muszą być zachowane u pozyskanych z rośliny matecznej sadzonek. Nowe odmiany sprawdza się pod kątem mrozoodporności, odporności na choroby i szkodniki, suszę etc. Wybrane przez hodowcę odmiany, które przeszły przez proces selekcji są rozmnażane i wprowadzone do sprzedaży.



Nowość zastrzeżona

Ze względu na to, że tworzenie nowych odmian jest długotrwałe i kosztowne wielu producentów decyduje się na zastrzeżenie praw do rośliny - zastrzec można zarówno samą nazwę jak i cechy biologiczne (własność intelektualna). Takie zastrzeżenie ogranicza prawo do mnożenia odmiany przez innych producentów. Mogą je uzyskać po wniesieniu stosownej opłaty licencyjnej. Kupując w centrum ogrodniczym nową odmianę - licencjonowaną nowość zapłacimy nieco więcej (kilka-kilkanaście procent) niż za inne ,,zwykłe" rośliny w tym samym standardzie jakości. Zostajemy jednak posiadaczami wyjątkowej rośliny, która wyróżni nasz ogród i da wiele radości.

Na ogół nowości są bardzo widoczne w sklepie. Są nie tylko wyraźnie oznakowane, często sprzedawcy umieszczają je w specjalnie przygotowanych ekspozycjach. Szanujące się centra ogrodnicze i sklepy mają w swojej ofercie najczęściej kilkanaście nowości w sezonie.

Skąd się biorą nowości?

Wiodące firmy szkółkarskie regularnie oferują nowe odmiany do sprzedaży. Największa ilość nowości pochodzi ze szkółek europejskich. Oprócz polskich odmian w naszych sklepach obecne są odmiany pochodzące od hodowców holenderskich, niemieckich, francuskich, brytyjskich. Pojawiają się także rośliny ze Stanów Zjednoczonych, Chin i Japonii. Sprowadzający nową odmianę szkółkarz przez kilka lat obserwuje ją w naszych warunkach sprawdzając jak roślina zachowuje się i jaka jest jej odporność. Jeśli testy zakończą się pomyślnie można podjąć decyzję o mnożeniu na większą skalę i wprowadzeniu na rynek. Kupuje wówczas prawa do mnożenia danej odmiany i ich sadzonki i rozpoczyna produkcję. Cały ten proces od pozyskania nowości do jej wprowadzenia na rynek jest wyraźnie dłuższy niż np. w branży spożywczej, odzieżowej czy wnętrzarskiej. Termin ,,nowość'' przysługuje więc również odmianom roślin, które są dostępne na rynku już 2-3 lata.

Tendencje:

Trendy w ogrodowej modzie nie zmieniają się co sezon. Można mówić raczej o tendencjach, które obserwujemy na przestrzeni kilku lat. Gusta klientów kształtują się wraz ze wzrostem ich wiedzy o roślinach i uświadomieniem sobie własnych potrzeb. Nie bez wpływy nań są także podróże, które stają się źródłem wiedzy czy inspiracji. Większość klientów nie poprzestaje na ,,bezpiecznych'' i łatwo dostępnych iglakach. Poszukują roślin, które będą atrakcyjne przez większość sezonu i tych, które pozwolą cieszyć się urodą ogrodu od wczesnej wiosny do później jesieni. Wielu klientów szuka także roślin ciekawych - innych niż te powszechnie znane.

Rosnącą popularnością cieszą się rośliny o atrakcyjnej barwie liści - żółtej, czerwonej, srebrzystej, purpurowej. Chętnie kupowane są rośliny o liściach pstrych czy wielobarwnych. Hodowcy i producenci reagują na to zapotrzebowanie bogatą ofertą gatunków i odmian. Na przykład tylko w polskich szkółkach członków Związku Szkółkarzy Polskich produkowanych 87 gatunków i odmian berberysu z czego większość o barwnych liściach. Inne gatunki, które mogą poszczycić się odmianami o kolorowych liściach to tawuła japońska, dereń biały, krzewuszka cudowna, leszczyna, perukowiec, pęcherznica, trzmielina, śliwa, kalina czy jaśminowiec.

Nowości o barwnych liściach, jakie ostatnio pojawiły się na rynku to: Berberis thunbergii 'Diabolicum' o pięknych złocistożółtych liściach z czerwoną obwódką. Inny zupełnie nowy na rynku berberys to odmiana 'Starbust'. Wyróżnia się kolorowymi liśćmi, które są różowo-biało-zielone. Do bogatego już grona roślin iglastych o nietypowej barwie igieł dołączyły ostanio: Żywotnik 'Janed Gold' (tuja), o stożkowatym regularnym pokroju i pięknej złocistej barwie igieł, która utrzymuje się przez cały rok. Także żółty odcień, a dokładnie żółozielony mają igły kolejnej nowej odmiany tui pod nazwą '4ever'GOLDY . Odmiana ta najpiękniejsza jest zimą, kiedy to igły przybierają intensywny żółty kolor.



Czytaj także:

Jak formować rośliny?

Iglaki u fryzjera

Jak z dwóch drzewek zrobić jedno?

Szczepimy drzewka - kiedy i jak to zrobić?